1. Le mwana umo walombwele namani amba ukulupile mu lusangukilo?

 MWANA umo witwa bu Matthew wabelele misongo mikatampe mine yamulombele kupasulwa misunsa mivule. Paadi na myaka isamba-ibidi, aye pamo ne kyabo kisaka badi batala mpangiko ya ku kweji ya Televijo ya JW^®. Dya ku mfulo kwa ino mpangiko, balondele’ko minjiki ya video ilombola mobatundaidila baswe basangulwa. b Ino mpangiko pa kupwa, Matthew wafwena bambutwile bandi, webakwata ku makasa ne kwibanena’mba: “A Mama ne Tata, le mubamone? Nansha shi nami nafu nkasangulwanga. Banwe’tu ngilaijei; nkasangulwa.” Lelo ubwanya kufwatakanya mweivwanine bano bambutwile pa kumona wabo mwana ukulupile mu lusangukilo?

2-3. Mwanda waka i biyampe tulangulukile pa mulao wa lusangukilo?

² I biyampe kyaba ne kyaba kulangulukila pa mulao wa mu Bible wa lusangukilo lwa mu mafuku āya kumeso. (Yoa. 5:28, 29) Mwanda waka? Mwanda ketuyukilepo kitatyi kyotubwanya kutanwa na misongo mikatampe nansha kufwilwa mu kitulumukila muntu otusenswe. (Mus. 9:11; Yak. 4:13, 14) Lukulupilo lwetu lwa lusangukilo lubwanya kwitukwasha tūminine ano makambakano. (1 Ts. 4:13) Bisonekwa bitukulupija’mba Tata wetu wa mūlu wituyukile biyampe kadi witusenswe bininge. (Luka 12:7) Yehova Leza byaketusangula na bumuntu bwetu ne luté lotwadi nalo, bilombola’mba wituyukile biyampe. Kadi Yehova pa kwitupa mukenga wa kwikala na būmi bwa nyeke, nansha ke na kwitusangula shi bilomba kulonga namino, bilombola’mba witusenswe bininge!

³ Mu kino kishinte, tusa kwisambila’mo dibajinji pa kine kyotufwaninwe kukulupidila mulao wa lusangukilo. Kupwa, tusa kubandaula nsekununi ya mu Bible ikomeja lwitabijo, mwine mutanwa binenwa bīmanine’po mutwe wetu wa mwanda, bya amba: “Mwanenu usa kusanguka.” (Yoa. 11:23) Ku mfulo, tusa kuyuka mwa kumwena lukulupilo lwa lusangukilo bu lwa bine kotudi.

4. Pa kukulupila mulao kampanda, i bika byotufwaninwe kwitabija? Leta kimfwa.

⁴ Pa kukulupila mulao kampanda, tufwaninwe kwitabija’mba mwine wiulaile usakanga kadi udi na bukomo bwa kwiufikidija. Kimfwa: Langa’po njibo yobe ibapomonwa na kimpumpu. Ebiya mulunda nobe waiya wakulaya’mba, ‘Nsa kukukwasha kūbakulula njibo.’ I mulunda wa bine, kadi ubakulupila’mba usakanga bine kukukwasha. Shi i mūbaki wa bwino kadi udi na bingidilwa byosakilwa ne ubayuka’mba udi na bukomo bwa kwibilonga, ukakulupila mulao wandi. Pene’po tunene namani pa mulao wa Leza wa lusangukilo? Le bine usakanga ne udi na bukomo bwa kwiufikidija?

5-6. Mwanda waka tubwanya kukulupila’mba Yehova usakanga kusangula bafwile?

⁵ Le Yehova usakanga kusangula bafwile? Bine usakanga. Wāpele balembi bavule ba Bible bukomo bwa mushipiditu mwanda wa basoneke mulao wa lusangukilo lwa mafuku āya kumeso. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Kus. 20:11-13) Kadi Yehova shi walaya mulao, wiufikidijanga nyeke. (Yos. 23:14) Bine, Yehova udi na kipyupyu kya kusangula bafwile. Mwanda waka tubanena namino?

⁶ Tubandaulei’ko binenwa bya mukulutuba Yoba. Wādi ukulupile amba nansha shi wafu, Yehova ukamusangula. (Yoba 14:14, 15, kunshi kwa dyani.) Ye musa kulongela Yehova ku batōtyi bandi bonso bafwile. Udi na kipyupyu kya kwibasangula, kwibapa bukomo bwa ngitu ne nsangaji. Le tunene namani pa bantu midiyala ne midiyala bafwile pampikwa kuyuka bubine butala Yehova? Leza wetu wa buswe usakanga nabo kwibasangula. (Bil. 24:15) Usakanga kwibapa mukenga wa kupwana nandi ne kwibapa būmi bwa nyeke pano pa ntanda. (Yoa. 3:16) Na bubine, Yehova usakanga kusangula bafwile.

7-8. Mwanda waka tubwanya kukulupila’mba Leza udi na bukomo bwa kusangula bafwile?

⁷ Le bine Yehova udi ne na bukomo bwa kusangula bafwile? I amo! Aye i “Mwinē Bukomo Bonso.” (Kus. 1:8) Nanshi udi na bukomo kebudingakanibwa bubwanya kunekenya walwana ye-yense, enka ne lufu lwine. (1 Ko. 15:26) Kuyuka kino kwitukomejanga ne kwitusenga. Tubandaulei’ko mwanda mumweke wa kaka Emma Arnold. Aye ne kyandi kisaka batenwe na matompo makatampe a lwitabijo pa Divita dya II dya Ntanda. Emma pa kukankamika wandi mwana mwana-mukaji watyumukilwe mutyima paadi umona bantu basenswe bafwa mu komponi ka masusu ka Nazi, wamusapwidile amba: “Shi bantu bafwile kebakasangukapo, ko kunena’mba walwana netu lufu udi na bukomo kupita Leza. Ino na bubine ke amopo.” Bine, i kutupu kintu kikomēne Yehova! Leza mwinē bukomo bonso mwine wāpangile būmi udi na bukomo bwa kwalwija’bo boba bafwile.

⁸ Bubinga bukwabo bwitukulupija’mba Leza ubwanya kusangula bafwile i bwa amba udi na luté keludi mfulo. Witanga luñenyenye ne luñenyenye pa dijina dyalo. (Isa. 40:26) Kadi uvulukanga boba bafwile. (Yoba 14:13; Luka 20:37, 38) Yehova ubwanya kupēlelwa kuvuluka kanda ne kanda ka boba bakasangula, mwine mubadilwa byobalongele pa kala, ngikadila yabo, ne luté lwabo.

9. Mwanda waka tubwanya kukulupila mulao wa Yehova wa lusangukilo lwa mafuku āya kumeso?

 ⁹ Tubwanya kukulupila mulao wa Yehova wa lusangukilo lwa mafuku āya kumeso mwanda tuyukile amba usakanga kadi udi na bukomo bwa kwiufikidija. Tala bubinga bukwabo botufwaninwe kukulupidila mulao wa Leza wa lusangukilo: Yehova wāsangwile bantu bamo pa kala. Mu kitatyi kyālembelwe Bible, Yehova wāpēle bukomo bana-balume bamo ba lwitabijo, mwine mubadilwa ne Yesu, bwa kusangula bafwile. Tubandaulei’ko nsekununi ya muntu umo obāsangwile kudi Yesu, itanwa mu Yoano 11.

10. Le i bika byālongekele pādi pasapula Yesu bukila bwa Yodano na ku Betani, ne i bika byaālongele’po? (Yoano 11:1-3)

¹⁰ Tanga Yoano 11:1-3. Mona’po mu ñeni mwanda wālongekele mu Betani dya ku mfulo kwa mwaka 32 Y.M. Yesu wādi na balunda nandi ba pa mutyima mu kino kibundi—Lazalasa ne bakaka wandi babidi, ba Madia ne Mata. (Luka 10:38-42) Inoko Lazalasa wābela, bakaka wandi bāshilula kuzumbija mutyima. Bātuma musapu kudi Yesu, aye papo bukila bwa Yodano, pendwa kintu kya mafuku abidi na ku Betani. (Yoa. 10:40) Kya bulanda, kitatyi kyāfikile musapu kudi Yesu, Lazalasa nandi wāfwa. Nansha Yesu byaāyukile’mba mulunda nandi wafu, aye wāshikete’ko mafuku abidi makwabo kupwa wāenda ku Betani. Pafikile’ko Yesu, Lazalasa wādi ke mulonge mafuku aná mu kufwa. Inoko pano Yesu wādi kasake kulonga’po kintu kikasangaja balunda nandi ne kutumbija Leza.—Yoa. 11:4, 6, 11, 17.

11. Le ino nsekununi itufundija bika pa mwanda utala bulunda?

¹¹ Ino nsekununi itufundija bufundiji bwa kamweno mu mwanda utala bulunda. Tala uno mwanda: Kitatyi kyātumine ba Madia ne Mata musapu kudi Yesu, kebāmunenenepo ende ku Betani. Ino bāmuyukije’tu amba mulunda nandi ubela. (Yoa. 11:3) Pāfwile Lazalasa, Yesu wādi ubwanya kumusangula nansha paādi kulampe. Ino, wākwete butyibi bwa kwenda ku Betani mwanda wa kwimona na balunda nandi, ba Madia ne Mata. Le udi na mulunda ukakukwasha pampikwa umulombe bukwashi? Nabya ukakulupila’mba ukakukwasha mu “bitatyi bya tusua.” (Nki. 17:17) Pamo bwa Yesu, netu tubwanya kwikala balunda ba uno muswelo ku bakwetu! Pano tujokelei ku nsekununi tutale myanda yālondele’ko.

12. Le Yesu wālaile Mata bika, ne mwanda waka Mata wādi ubwanya kukulupila uno mulao? (Yoano 11:23-26)

¹² Tanga Yoano 11:23-26. Mata wāyukile’mba Yesu kadi kubwipi na kufika ku Betani. Wāenda lubilo kukamusambakana kamusapwila’mba: “A Mfumwetu, shi wadi kuno, longa mwanetu kafwilepo.” (Yoa. 11:21) Na bubine, Yesu wādi ubwanya kundapa Lazalasa. Inoko Yesu wādi usaka kulonga kintu kya kutendelwa. Wāmulaya’mba: “Mwanenu usa kusanguka.” Kadi wālombwela’ko Mata bubinga bukwabo bwa kukulupidila mulao wandi na kunena’mba: “Ami ne lusangukilo ne būmi.” Bine, Leza wāpele Yesu bukomo bwa kusangula  bafwile. Mafuku matyetye kunyuma, Yesu wāsangwile nkasampe mwana-mukaji wālongele’tu kitatyi kityetye na paāfwile, kadi wāsangwile ne nkasampe mwana-mulume, padi enka mu difuku dyaāfwile’dya. (Luka 7:11-15; 8:49-55) Ino le Yesu wādi ubwanya kusangula muntu wālongele mafuku aná mu kufwa kadi umbidi wandi wādi ke mwanze ne kubola?

13. Le kukwatañana na Yoano 11:32-35, i bika byālongele’po Yesu paāmwene Madia ne bantu bakwabo badila? (Tala ne kifwatulo.)

¹³ Tanga Yoano 11:32-35. Mona mu ñeni bintu bikwabo byālongekele. Madia ne kaka wandya Lazalasa mukwabo, bākasambakana Yesu. Madia wāpituluka mu byānenene Mata amba: “A Mfumwami, shi wadi kuno longa mwanetu kafwilepo.” Aye pamo ne bantu bakwabo bādi batyibidilwe na njia. Yesu pa kwibamona ne kwibevwana badila, byāmusansa bininge. Pa mwanda wa lusa lwaākwatyilwe balunda nandi, wāsumija impolo. Bine, Yesu wivwanije mobisanshilanga shi muntu osenswe wafu. Udi na kipyupyu kya kutalula’ko lufu!

14. Le byālongele Yesu paāmwene Madia udila bitufundija bika padi Yehova?

¹⁴ Bintu byālongele Yesu paāmwene Madia udila, bitufundija’mba Yehova i Leza wa mutyima wa lusalusa. Mwanda waka tubanena namino? Mwanda enka motwamwenine mu kishinte kibadikile, Yesu umwekejanga mu muswelo mubwaninine milangwe ne mwiivwanino wa Shandi. (Yoa. 12:45) Kitatyi kyotutanga nsekununi ya amba Yesu wādidile ne kwivwanina lusa balunda nandi bādi na njia, tubwanya kufula ku kunena’mba Yehova nandi uteñwanga bininge paetumona tusūmija impolo ya bulanda. (Ñim. 56:8) Mwene kino kibakulengeja ufwene bininge Leza wetu wa lusa?

15. Kukwatañana na Yoano 11:41-44, i bika byālongekele ku kibundu kya Lazalasa? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁵ Tanga Yoano 11:41-44. Yesu wāfika ku kibundu kya Lazalasa, wāsoñanya bantu batalule dibwe dijikilwe’ko. Aye Mata kala’mba, pano umbidi wandi ye uno keununka. Yesu wāmunena’mba: “Mwene nakulombolanga’mba shi witabije usa kumona ntumbo ya Leza?” (Yoa. 11:39, 40) Yesu wātulula meso mūlu kalombela ku meso a bantu. Byaādi usaka i  kupa Yehova ntumbo yonso pa byaādi usaka kulonga. Kupwa Yesu wāita na diwi dikatampe amba: “Lazalasa, tamba’mo!” Lazalasa awa utamba’mo! Yesu wālongele kintu kyādi kimonwa na bamo bu kekibwanikapo.

16. Le nsekununi idi mu Yoano 11 ikomeja namani lwitabijo lwetu mu lukulupilo lwa lusangukilo?

¹⁶ Nsekununi idi mu Yoano 11 ikomeja lwitabijo lwetu mu lukulupilo lwa lusangukilo. Muswelo’ka? Vuluka byobālaile Mata kudi Yesu amba: “Mwanenu usa kusanguka.” (Yoa. 11:23) Pamo bwa Shandi, Yesu usakanga kadi udi na bukomo bwa kufikidija uno mulao. Impolo yaāsūmije ilombola’mba usakanga binebine kutalula’ko lufu ne misanshi. Kadi Yesu paāsangwile Lazalasa wālombwele amba udi na bukomo bwa kusangula bafwile. Ne kadi, vuluka byobāvulwije Mata kudi Yesu amba: “Mwene nakulombolanga’mba shi witabije usa kumona ntumbo ya Leza?” (Yoa. 11:40) Tudi na bubinga buvule bwa kukulupidila’mba mulao wa Leza wa lusangukilo usa kufikidila. Le i bika byotubwanya kulonga pa kumona lukulupilo lwa lusangukilo bu lwa bine kotudi?

17. Le i bika byotufwaninwe kulama mu ñeni potutanga nsekununi ya mu Bible īsambila pa lusangukilo?

¹⁷ Tanga ne kulangulukila pa nsekununi ya bantu bāsangwilwe pa kala. Bible utela bantu mwānda bāsangwilwe pano pa ntanda. c Le ubulwe’po kwitūdila’ko kitatyi kya kulangulukila na katentekeji pa ino nsekununi? Polonga namino, vuluka’mba bano bantu bāsangwilwe i bantu bādi’ko bine—bana-balume, bana-bakaji, ne bana. Kimba ñeni yobwanya kuboila’ko. Kadi polangulukila pa ino nsekununi, mona muswelo oilombola’mba Leza usakanga kadi udi na bukomo bwa kusangula bafwile. Kadi kutabukidila, langulukila pa lusangukilo lwa mvubu mpata—ke lwa Yesu kadi. Vuluka’mba lusangukilo lwa Yesu lwābingijibwe na batumoni tutwa na tutwa kadi po pene pemanine lwitabijo lwetu.—1 Ko. 15:3-6, 20-22.

18. Le i muswelo’ka omubwanya kwingidija senene ñimbo yetu īsambila pa lukulupilo lwa lusangukilo? (Tala ne kunshi kwa dyani.)

¹⁸ Ingidija senene “ñimbo ya ku mushipiditu” īsambila pa lukulupilo lwa lusangukilo. d (Ef. 5:19) Ino ñimbo ikomejanga lwitabijo lwetu mu lukulupilo lwa lusangukilo ne kwitukwasha twilumone bu lwa bine kotudi. Nanshi mwiitejei, mwiibidijei kwimba’yo senene, ne kwisambila pa nshintulwilo ya bishima byayo mu butōtyi bwenu bwa kisaka. Kwatyilai’yo ku mutwe. Kupwa shi mubatanwa na misongo mikatampe nansha kufwilwa muntu omusenswe, mushipiditu wa Yehova ukemuvuluja ino ñimbo mwanda wa kwimusenga ne kwimukomeja.

19. I myanda’ka itala lusangukilo yotubwanya kulangulukila’po? (Tala kapango “ Le I Bika Byokebepangula?”)

¹⁹ Ingidija bukomo bobe bwa kulanguluka. Yehova i mwitupe bukomo bwa kumona mu ñeni mukekadila ntanda mipya. Kaka umo unena’mba: “Napityije kitatyi kivule nangulukila pa ntanda mipya ne kumona mukekadila maluba malumbuluke mu Paladisa.” Langa’po ubemone na bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo ba mu kitatyi kyālembelwe Bible. Le i ani okasaka na kipyupyu kwimona nandi? I bipangujo’ka byokamwipangula? Kadi mona mu ñeni kitatyi kyomukekala monka pamo na baswe bobe bakasangulwa. Fwatakanya’po binenwa bibajinji byokebasapwila, bīpa byokebapamba, ne nsangaji yokekala nayo pokebamona.

20. Le tufwaninwe kusumininwa kulonga bika?

²⁰ Tufwija’ko Yehova bininge pa mulao wandi wa lusangukilo! Tubwanya kukulupila’mba uno mulao usa kufikidila binebine, mwanda Yehova usakanga kadi udi na bukomo bwa kwiufikidija. Nanshi tusumininwei nyeke kukomeja lwitabijo lwetu mu uno mulao wa kutendelwa. Shi tulonge namino, tukafwena bininge kudi Leza, mwine witulaile amba, ‘Baswe benu bakasanguka!’