1, 2. (a) Le i bika biletelanga bantu ba Leza nsangaji dyalelo? (b) Le bambutwile bene Kidishitu ne bakulumpe bakokeja kukwasha namani bankasampe bemvwanije nshintulwilo ya lubatyijo?

MUKULUMPE umo wasapwidile Christopher nkasampe wa myaka 12 amba: “Nkuyukile tamba ubutulwa, kadi nasangala ponaimvwana’mba kosake kubatyijibwa. Nadi nsaka kukwipangula’ko bidi, ‘Mwanda waka kosake kubatyijibwa?’” Uno mukulumpe wadi na bubinga bwa kwipangwila kino kipangujo. Tusangalanga bininge potumona bankasampe tununu na tununu babatyijibwa mwaka ne mwaka. (Musapudi 12:1) Ino bambutwile bene Kidishitu ne bakulumpe mu kipwilo bafwaninwe kutala shi bankasampe basaka kubatyijibwa i bekwatyile butyibi’bwa abo bene ne kwimvwanija nshintulwilo ya lubatyijo.

² Bible witufundija’mba kwipāna ne kubatyijibwa i ñanjilo ya būmi bupya bwa mwine Kidishitu. Buno būmi bupya  bulengejanga Yehova etwesele mpata, ino Satana etulwe. (Nkindi 10:22; 1 Petelo 5:8) O mwanda bambutwile bene Kidishitu bafwaninwe kufundija bininge babo bana mwine mushintulwila kwikala mwanā bwanga wa Kidishitu. Shi bankasampe kebadipo na bambutwile bene Kidishitu, bakulumpe mu kipwilo bakebakwasha na buswe bemvwanije nshintulwilo ya kwipāna ne kubatyijibwa. (Tanga Luka 14:27-30.) Monka mulombelanga kitatyi pa kūbaka ne kuvuya lūbako, ne bankasampe nabo bafwaninwe kwiteakanya kumeso kwa kubatyijibwa amba bengidile Yehova na kikōkeji “kufika ne ku mfulo.” (Mateo 24:13) Le i bika bikakwasha bankasampe basumininwe kwingidila Yehova nyeke? Tutalei.

3. (a) Lelo binenwa bya ba Yesu ne Petelo bitufundija bika pa mvubu ya lubatyijo? (Mateo 28:19, 20; 1 Petelo 3:21) (b) Le i bipangujo’ka byotusa kubandaula, ne mwanda waka?

³ A nkasampe, le usakanga kubatyijibwa? Shi i amo, nankyo kyakyo i kitungo kiyampe! Kubatyijibwa bu Kamoni wa Yehova i dyese dikatampe. Kyo kifwaninwe kulonga mwine Kidishitu, kadi i ditabula dya mvubu ku boba basaka kupanda ku kyamalwa kikatampe. (Mateo 28:19, 20; 1 Petelo 3:21) Pobatyijibwa, ubalaya Yehova amba ukamwingidila nyeke. Byosaka kufikidija uno mulao obe, bino bipangujo bisa kukukwasha uyuke shi wi mwiteakanye kubatyijibwa: (1) Lelo ndi mutame ukokeja kukwata butyibi? (2) Le i ami mwine usaka kubatyijibwa? (3) Le ngimvwanije mushintulwila kwipāna kudi Yehova? Twisambilei nanshi pa bino bipangujo.

4, 5. (a) Mwanda waka lubatyijo ke’nkapo lwa bakulu kete? (b) Le kutama kushintulula bika ku mwine Kidishitu?

⁴ Bible kanenenepo amba’nka bakulu bo bafwaninwe kubatyijibwa kadi katungilepo myaka ya kubatyijibwa nayo. Tutanga mu Nkindi 20:11 amba: “Nanshi mwanuke wiyukanya pa bilongwa byandi, shi mwingilo wandi utōka, shi i wabuluji.” Nansha ke mwanuke ukokeja kwimvwanija nshintulwilo ya kulonga byoloke ne kwipāna kudi Umpangi wandi. O mwanda lubatyijo i ditabula difwaninwe kadi dya mvubu ku nkasampe umweka bu ke mutame’ko ne mwipāne kudi Yehova.—Nkindi 20:7.

⁵ Lelo kutama kushintulula bika? Kutama ke kufunkilangapo’nka pa kukula ku myaka ne ku kimano.  Bible unena’mba batame i bebidije kala “ñeni yabo ya kujingulula bintu” mwa kushiyañenya kiyampe ne kibi. (Bahebelu 5:14) Muntu mutame uyukanga kyokya kiyampe, kupwa wakwata butyibi mu mutyima bwa kwikilonga. Pa kino, kongolwangapo bukidibukidi kukalonga kibi. Kadi kasakilwangapo nyeke’nka kwikale muntu wa kumulombola kiyampe kya kulonga. I kyendele’mo kukulupila amba nkasampe wabatyijibwa ukalonga kyokya kiyampe nansha shi bambutwile ne bakulu bakwabo kebadi’kopo.—Dingakanya na Fidipai 2:12.

6, 7. (a) Lombola bikoleja byātene Danyele mu Babiloni. (b) Le Danyele wēlombwele namani amba i mutame?

⁶ Lelo nkasampe ukokeja bine kumwekeja kuno kutama? Tala kimfwa kya Danyele. Ye uno wākidi nkasampe pāselēlwe ku Babiloni kulampe na bambutwile. Na mu kitulumukila, Danyele kashikete mu bantu kebādipo balonda mbila ya Leza. Shi ke pano tutalei na katentekeji ngikadilo yādi’mo Danyele. Wāmwenwe bu muntu wa pa bula mu Babiloni. Wādi mu bankasampe babala-banga bātongelwe kwingidila mulopwe. (Danyele 1:3-5,  13) Bimweka’mba Danyele wādi na kitenta kilēme mu Babiloni kupita mwaādi wikadile mu Isalela.

⁷ Le nkasampe Danyele wālongele’po namani? Le wālekele bantu ba mu Babiloni bamwalamune ne kuzozeja lwitabijo lwandi? Aa, nansha dimo! Bible unena’mba paādi mu Babiloni, Danyele wākwete butyibi mu mutyima’mba “Nkikesubijapo ami mwine,”  wāpaluka ku kintu kyonso kikwatañene na butōtyi bwa bubela. (Danyele 1:8) Kuno shako ko kutama kwa bine!

8. I ñeni’ka yotuboila kudi Danyele?

⁸ I ñeni’ka yotuboila kudi Danyele? I ya amba, nkasampe mutame ulamatanga ku nkulupilo yandi nansha ke mu ngikadilo mikomo. Kekalangapo bwa lunkusunkwe, lushintanga misombelo mungya kifuko kyoludi’mo. Kelombolangapo bu mulunda na Leza ku Njibo ya Bulopwe, ino ku masomo’ko ke mulunda na ntanda. Ino aye ushalanga mukōkele nansha shi watompibwa.—Tanga Efisesa 4:14, 15.

9, 10. (a) Le nkasampe ukamwena namani mu kulangulukila pa mwaalongele dya mfulo paatompelwe? (b) Le kubatyijibwa kushintulula bika?

⁹ Shako i kutupu muntu mubwaninine. Banuke ne batame bonso balubanga kyaba kimo. (Musapudi 7:20) Ino shi usaka kubatyijibwa, i biyampe utale bidi shi usumininwe kukōkela mbila ya Yehova. Wiipangule amba, ‘Le ke mafuku anga onkōkela Yehova?’ Vuluka byowalongele dya mfulo powatenwe na matompo. Le wabwenye kutonga kiyampe kya kulonga? Pamo bwa Danyele, le kwadi muntu wakuningile wingidije bwino bobe mwanda wa kukwatakanya ntanda ya Satana? Shi abakuningila namino, le ubwanyanga kujingulula kyokya kisaka’po Yehova?—Efisesa 5:17.

¹⁰ Mwanda waka kwitanina malondololo a bino bipangujo kudi na mvubu? Mwanda kukakukwasha uyuke amba kubatyijibwa ke mitembwepo. Pobatyijibwa, ubalombola bantu amba ubalaya Yehova mulao mukatampe. Ubalaya amba ukamusanswa ne kumwingidila nyeke na mutyima obe onso. (Mako 12:30) Muntu ense ubatyijibwa ufwaninwe kufikidija na kusumininwa mulao walaile Yehova.—Tanga Musapudi 5:4, 5.

11, 12. (a) Le i bika bifwaninwe kujingulula bidi muntu usaka kubatyijibwa? (b) Le i kika kikakukwasha wikale na mumweno muyampe pa mpangiko ya Yehova ya lubatyijo?

¹¹ Bible unena’mba bantu bonso ba Yehova, ne bankasampe bene kumo, bafwaninwe kumwingidila na “mutyima tō.” (Ñimbo 110:3) O mwanda yewa usaka kubatyijibwa ufwaninwe kutala shi bine i aye mwine wasaka. Kino kilomba kubandaula na katentekeji kine kikutonona, nakampata shi walelelwe mu bubine.

¹² Mu kutama kobe, padi wadi umona bantu bavule babatyijibwa, padi enka ne balunda nobe ne babutule bobe bamo. Ino tadija kutyina wakalanga’mba ufwaninwe kubatyijibwa mwanda’po’tu ubakule nansha mwanda  bakwenu bonso ababatyijibwa. Le ukayuka namani amba umonanga lubatyijo mwilumwena Yehova? Witūdile’ko kitatyi kya kulangulukila pa kine kikadile lubatyijo na mvubu. Usa kutana bubinga buvule buyampe mu kino kishinte ne mu kilonda’ko.

13. I muswelo’ka okayuka shi butyibi bobe bwa kubatyijibwa butamba ku mutyima?

¹³ Muswelo umo wa kuyuka shi butyibi bobe bwa kubatyijibwa butamba ku mutyima i wa kubandaula milombelo yobe. Le i misunsa inga yolombelanga kudi Yehova? Le milombelo yobe i mishilakane? Malondololo a bino bipangujo akokeja kulombola mutyityīle kipwano kyobe na Yehova. (Ñimbo 25:4) Divule dine Yehova ulondololanga milombelo yetu kupityila ku Bible. Nanshi muswelo mukwabo okokeja kulombola’mba bine usakanga kupwana na Yehova ne kumwingidila na mutyima umo i wa kubandaula mpangiko yobe ya kifundwa. (Yoshua 1:8) Wiipangule amba: ‘Lelo nefundanga Bible pa kasuku kitatyi ne kitatyi? Le ngidi na mutyima wa kutanwa mu butōtyi bwetu bwa kisaka?’ Malondololo a bino bipangujo akakukwasha umone shi i abe mwine wasaka kubatyijibwa.

14. Lombola mwishidile kwipāna na lubatyijo.

¹⁴ Bankasampe bamo kebabwanyapo kushiyañanya kwipāna na kubatyijibwa. Bamo bakokeja kunena’mba i bepāne kala kudi Yehova inoko kebeteakenye kubatyijibwa. Ino le uno mwanda ubwanika namani? Kwipāna i milombelo ya kulaya Yehova amba usa kumwingidila nyeke. Ino lubatyijo i kulombola’tu bantu amba kodi mwipāne kala kudi Yehova. O mwanda kumeso kwa kubatyijibwa, ufwaninwe kwimvwanija mwine mushintulwila kwipāna kudi Leza.

15. Le kwipāna kushintulula bika?

¹⁵ Powipāna kudi Yehova, ubamulombola’mba pano kodi wandi. Ubamulaya’mba kumwingidila kyo kintu kikekala kya mvubu mpata mu bobe būmi. (Tanga Mateo 16:24.) Kulaya Leza namino i mwanda musumininwe! (Mateo 5:33) Le ukalombola namani amba wiyukile bu kukiikadilepo abe mwine, ino kodi wa Yehova?—Loma 14:8.

16, 17. (a) Leta kimfwa kilombola mushintulwila kwipela. (b) Le muntu wepāna udi bwa aye wanena bika?

¹⁶ Tutalei bidi kino kimfwa. Langa’po shi mulunda nobe wakupe kyabuntu kya motoka. Wakutambika ne mikanda yao kanena’mba: “Uno motoka ke obe.” Kupwa wabweja’ko amba: “Nsa kukulamina nkontaki. Kadi ami ye ukanza kwendeja motoka, ke abepo.” Le ukeimvwana namani pa kino kyabuntu? Le mulunda nobe wakupa motoka ukamumona namani?

¹⁷ Shi muntu wepāna kudi Yehova Leza, nabya wamulombola’mba: “Nakupe būmi bwami. Kendi obe.” Yehova udi na bubinga bwa kusaka muntu’wa afikidije mulao wandi. Ino bikekala namani shi muntu wabulwe kikōkeji kudi Yehova Leza kaenangila mu bufyafya na muntu kamwingidilapo? Nansha le bikekala namani shi muntu waitabija  kaji kamutyepejeja kitatyi kya kusapula ne kamubudija kupwila kyaba ne kyaba? Nankyo yao muntu’o wabulwe kufikidija mulao wandi kudi Yehova. Udi bwa aye walama nkontaki ya motoka. Shi tubapāna būmi bwetu kudi Yehova, tudi bwa batwe bamunena’mba, “Būmi bwami ke bobe, kebukidipo bwami.” Pano tukalonga nyeke byobya bisaka Yehova nansha shi batwe bene kwibisaka mpika. Twiulei Yesu wānene amba: “Natūkile mūlu naiya kulonga, ke kiswa-mutyima kyamipo, aa, ino i kiswa-mutyima kya yewa wantumine.”—Yoano 6:38.

18, 19. (a) Le byobya byanene ba Rose ne Christopher bilombola namani amba lubatyijo i dyese ditwala ku madyese? (b) Le wiimvwananga namani pa dino dyese dya kubatyijibwa?

¹⁸ Kunena’tu patōka, lubatyijo ke makayopo. Kwipāna kudi Yehova ne kubatyijibwa i kiselwa kikatampe. Bankasampe basenswe Yehova ne kwimvwanija mushintulwila kwipāna kebekakangapo kupāna būmi bwabo kudi Leza ne kubatyijibwa. Kebealakanyangapo pa butyibi bwabo. Nkasampe umo mubatyijibwe utelwa bu Rose unena’mba: “Nsenswe Yeh

ova, kekudipo kintu kyadi kikokeja kumpa nsangaji mikatampe kupita kumwingidila. Nadi musumininwe na butyibi bwami bwa kubatyijibwa kutabuka kintu kyo-kyonso mu būmi bwami.”