1. Le Yehova wita batōtyi bandi balonge bika? (Tala ne kifwatulo.)

 LELO i kudi ani kotubwanya kunyemena kitatyi kyotusakilwa busengi ne buludiki? Tuyukile kilondololwa ku kino kipangujo. Tufwenanga Yehova Leza mu milombelo. Yehova witwita tumufwene mu milombelo. Usakanga tumulombe misunsa mivule—‘tulombele kitatyi kyonso.’ (1 Ts. 5:17) Tubwanya kufwena kwadi nsá yo-yonso ne kumulomba etuludike mu myanda yonso ya mu bwetu būmi. (Nki. 3:5, 6) Yehova Leza byadi wa buntu, katūngilepo buvule bwa misunsa yotufwaninwe kulombela kwadi.

2. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

² Tufwijanga’ko bininge Yehova pa kwitupa dyese dya kulombela kwadi. Inoko, byotuvudilwe bya kulonga, tubwanya kukolelwa kusokola kitatyi kya kulombela. Kadi tubwanya kumona’mba tusakilwa kulumbulula milombelo yetu. Ino na bya dyese, Bisonekwa bibwanya kwitukankamika bininge ne kwitulombola bya kulonga. Mu kino kishinte, tusa kwisambila’mo pa muswelo otubwanya kwitūdila’ko kitatyi kya kulombela, na kubandaula kimfwa kya Yesu. Kadi tusa kwisambila’mo ne pa muswelo otubwanya kulumbulula milombelo yetu, na kutweja’mo bintu bitano bya mvubu.

3. Le i bika byādi bivwanije Yesu pa mwanda utala milombelo?

³ Yesu wādi wivwanije amba milombelo yetu i ya mvubu mpata ku meso a Yehova. Kitatyi kilampe kumeso kwa aye kwiya pano pa ntanda, wāmwene Shandi ulondolola milombele ya bana-balume ne bana-bakaji ba kikōkeji. Kimfwa, Yesu wādi pamo na Shandi paādi ulondolola milombelo itamba ku mutyima ya Hana, Davida, Ediya, ne bakwabokwabo.  (1 Sa. 1:10, 11, 20; 1 Ba. 19:4-6; Ñim. 32:5) O mwanda ke kya kutulumukapo shi Yesu wāfundije bandi bana ba bwanga balombele kitatyi kyonso kadi na kikulupiji!—Mat. 7:7-11.

4. Le i ñeni’ka yotuboila ku milombelo ya Yesu?

⁴ Yesu aye mwine byaādi ulombela Yehova, wāshidile bandi bana ba bwanga kimfwa kiyampe. Mu bula bwa mwingilo wandi, Yesu wādi ulombela kitatyi ne kitatyi. Byādi bimulomba kwitūdila’ko kitatyi kya kulombela, mwanda kitatyi kivule wādi uvudilwe bya kulonga ne kujokolokwa na bantu bavule. (Mako 6:31, 45, 46) Wādi ubūka lubanga bwē mwa kusokwela kitatyi kya kulombela kwa bunka bwandi. (Mako 1:35) Difuku dimo kumeso kwa kukwata butyibi bwa mvubu mpata, wālombēle bufuku bonso. (Luka 6:12, 13) Kadi Yesu wālombēle misunsa mivule bufuku bukya kafu, kitatyi kyaādi utēle mutyima ku kuvuija kipindi kikomo mpata kya mu mwingilo wandi wa pano pa ntanda.—Mat. 26:39, 42, 44.

5. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kimfwa kya Yesu potulombela?

⁵ Kimfwa kya Yesu kitufundija’mba nansha shi twi bavudilwe namani bya kulonga, tunenwe kwitūdila’ko kitatyi kya kulombela. Pamo bwa Yesu, bibwanya kwitulomba kwitūdila’ko kitatyi kya kulombela na kubūka lubanga bwē nansha na kwilamija’ko kitatyi kampanda kyolwa. Potulonga namino, tulombolanga Yehova amba tufwijanga’ko pa kino kyabuntu kya pa bula. Kaka umo witwa bu Lynne uvuluka mobyamutengēle paayukile dibajinji amba twi bapebwe dyese dya kulombela. Uvuluka’mba: “Ponayukile amba mbwanya kwisamba na Yehova kitatyi kyo-kyonso, byankweshe mumone bu mulunda nami wa pa mutyima ne kusaka kulumbulula milombelo yami.” Na bubine, ne bavule motudi beivwananga’nka namino. Nanshi tubandaulei’ko bintu bitano bya mvubu byotubwanya kutweja mu milombelo yetu.

6. Le kukwatañana na Kusokwelwa 4:10, 11, Yehova i mufwaninwe kupebwa bika?

⁶ Tendela Yehova. Mutumibwa Yoano wāmwene mu kimonwa kya kutendelwa bakulumpe 24 momwa mūlu batōta Yehova. Bādi batendela Leza na kwitabija’mba, i  mufwaninwe kupebwa “ntumbo ne bulēme ne bukomo.” (Tanga Kusokwelwa 4:10, 11.) Ne bamwikeulu ba kikōkeji nabo badi na bubinga buvule bwa kutendela Yehova ne kumupa bulēme. Badi nandi pamo momwa mūlu kadi bamuyukile senene. Bamonanga ngikadila yandi kupityila ku bintu byalonga. Pobabandila muswelo ulonga Yehova bintu, kino kibalengejanga bamutendele.—Yoba 38:4-7.

7. Lelo i bintu’ka bimo byotubwanya kupēla’po Yehova mitendelo?

⁷ Netu tusakanga kutendela Yehova mu milombelo na kulombola kine kyotumusanshilwe ne kumulēmeka. Nanshi potanga Bible ne kwifunda’ye, longa bukomo bwa kusokola’mo ngikadila ya Yehova ikusangaja nakampata. (Yoba 37:23; Loma 11:33) Kupwa sapwila Yehova mwine mowiivwanina pa ngikadila’ya. Kadi tubwanya kutendela Yehova pa muswelo waetukwashanga batwe pamo ne kisaka kyetu kyonso kya ku mushipiditu. Witukwatakanyanga kitatyi kyonso ne kwitukinga.—1 Sa. 1:27; 2:1, 2.

8. I bubinga’ka bumobumo botufwijijanga’ko Yehova? (1 Bene Tesalonika 5:18)

⁸ Fwija’ko Yehova. Tudi na bubinga buvule bwa kufwijija’ko Yehova mu milombelo. (Tanga 1 Bene Tesalonika 5:18.) Tubwanya kumufwija’ko pa bintu byonso biyampe byotudi nabyo; ke-pantu kyabuntu kyonso kiyampe kitambanga kwadi. (Yak. 1:17) Kimfwa, tubwanya kumufwija’ko pa ntanda miyampe yotushikete’po ne pa bintu bya kutendelwa byapangile. Kadi tubwanya kumufwija’ko pa būmi bwaetupele, kisaka kyetu, balunda, ne lukulupilo lwetu. Ne kadi tusakanga kufwija’ko Yehova pa kwitupa kwaetupele mukenga wa kwikala nandi mu kipwano kiyampe.

9. Mwanda waka bibwanya kwitulomba kulonga bukomo pa kufwija’ko Yehova?

⁹ Bibwanya kwitulomba kulonga bukomo bwa pa bula pa kulangulukila pa bubinga botudi nabo bwa kufwijija’ko Yehova. Tudi mu ntanda mudi bantu bampikwa mutyima wa kufwija’ko. Bantu batanga divule mutyima pa byobya bobasaka, pa kyaka kya kuta’o pa byobya byobabwanya kulonga mwanda wa kufwija’ko pa byobadi nabyo. Shi tushilule kwiula uno mwikadila, milombelo yetu ibwanya kwikala enka ya kulomba bintu. Pa kusaka’mba kino kileke kwitufikila, tunenwe kulonga nyeke bukomo bwa kufwija’ko pa byonso bitulongela Yehova.—Luka 6:45.

10. Le mutyima wa kufwija’ko wakweshe namani kaka umo ōminine? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁰ Mutyima wa kufwija’ko ubwanya kwitukwasha tūminine makambakano. Twisambilei’ko pa kimfwa kya kaka Kyung-sook, kidi mu Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 1, 2015. Bamukwete dyaya dibi dya ku mayumba. Unena’mba: “Buno būmi bwa misongo bwandēmenene bininge. Nemwene amba najimija bintu byonso, kadi naselele mutyima kūlu.” Le i bika byamukweshe? Unena’mba bufuku bonso kumeso kwa kulāla, wadi ukanda mu kyumba kya pangala kya yandi njibo,  kalombela Yehova na diwi ditunduke pangala pa bintu bitano byaadi umufwijija’ko difuku’dya. Kino kyadi kimulengeja atūkije mutyima ne kumutonona alombole mwasanshilwe Yehova. Wemwenine muswelo ukwatakanyanga Yehova bengidi bandi ba kikōkeji pobadi mu makambakano, ne kujingulula’mba bintu biyampe byotudi nabyo mu būmi i bivule kutabuka makambakano. Pamo bwa kaka Kyung-sook, netu tudi na bubinga buvule bwa kufwijija’ko Yehova nansha shi tudi mu makambakano. Kumufwija’ko mu milombelo kubwanya kwitukwasha tūminine ne kutūkija mutyima.

11. Mwanda waka bana ba bwanga ba Yesu bādi basakilwa bukankamane pa kupwa kwa Yesu kujokela mūlu?

¹¹ Lomba Yehova akupe bukankamane mu busapudi. Kumeso’tu kwa Yesu kujokela momwa mūlu, wāvulwije bandi bana ba bwanga mwingilo wabo wa kupāna bukamoni pa mwanda wandi “mu Yelusalema, mu Yudea ne mu Samadia monso, ne kulakula kwine kwa ntanda.” (Bil. 1:8; Luka 24:46-48) Kitatyi kityetye pa kupita’po, bendeji ba bipwilo Bayuda bākwete ba mutumibwa Petelo ne Yoano bākebatūla ku Sanedini, banena bano bana-balume ba kikōkeji baleke kusapula, kadi bēbazakaja. (Bil. 4:18, 21) Le ba Petelo ne Yoano bālongele’po namani?

12. Le kukwatañana na Bilongwa 4:29, 31, i bika byālongele bana ba bwanga?

¹² Ba Petelo ne Yoano bālondolwele ku byobādi bebazakaja kudi bendeji ba bipwilo Bayuda amba: “Shi kadi i kyoloke ku meso a Leza kwimwivwana’ko banwe kupita’ko Leza, tyibai’o banwe bene. Inoko batwe, ketubwanyapo kuleka kwisamba bintu byotwamwene ne byotwaivwene.” (Bil. 4:19, 20) Pākutulwilwe ba Petelo ne Yoano, bana ba bwanga bālombēle Yehova pa mwanda utala kulonga kiswa-mutyima kyandi, amba: “Kwasha bapika bobe besambe’nka kwisamba mwanda obe pampikwa moyo nansha dimo.” Yehova wālondolwele milombelo yabo itamba ku mutyima.—Tanga Bilongwa 4:29, 31.

13. I ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kimfwa kya tutu Jin-hyuk?

¹³ Tubwanya kwiula bana ba bwanga na kwendelela kusapula nansha shi ba lupusa abetukankaja. Tubandaulei’ko kimfwa kya tutu Jin-hyuk, wakutyilwe pa mwanda wa mwimanino wandi wa kuleka kwikuja mu bya ino ntanda. Mu buloko, bamupele’mo mwingilo wa kutala bakutwa bamo badi mu kasho ka bunka, inoko wadi unenwe kwisambila nabo enka pa bintu byobasakilwa. Kadipo unenwe kwisambila nabo pa myanda mikwabo yo-yonso, kubadila’mo ne myanda ya mu Bible. Tutu Jin-hyuk walombēle Yehova amupe bukankamane ne kumukwasha ekale na bunwa bwa kwīsambila pa bubine, ponso pamona mukenga. (Bil. 5:29) Unena’mba: “Yehova walondolwele milombelo yami na kumpa bukankamane ne tunangu twa kushilula bifundwa bivule bya mu minite itano pa bibelo bya tusho. Ebiya bufuku, nalemba mikanda ya kupa bakutwa difuku dilonda’ko.” Netu tubwanya kukulupila’mba Yehova uketukwasha tuvuije mwingilo wetu. Pamo bwa tutu Jin-hyuk, tubwanya kumulomba etupe bukankamane ne tunangu.

14. Le i bika bibwanya kwitukwasha kitatyi kyotwikonda na makambakano? (Ñimbo ya Mitōto 37:3, 5)

¹⁴ Lomba Yehova akukwashe ūminine makambakano. Bavule motudi bekondanga na misongo nansha na makambakano a mu malango, bushiyena bwa muntu obasenswe, makambakano mu kisaka, kupangwapangwa, nansha na makambakano makwabo.  Kadi bintu pamo bwa bipupo bya misongo ne mavita, i bilengeje bikale bikomo bininge pa kūminina ano makambakano. Nanshi pungulwila Yehova mutyima obe. Musapwile makambakano owikonda nao enka na mowadi wa kusapwila’mo mulunda nobe wa pa mutyima. Kulupila’mba Yehova “ukakulongela bintu.”—Tanga Ñimbo ya Mitōto 37:3, 5.

15. Le milombelo ibwanya kwitukwasha namani ‘tūminine mu byamalwa’? Leta kimfwa.

¹⁵ Kutakamana mu milombelo kuketukwasha ‘tūminine mu byamalwa.’ (Loma 12:12) Yehova uyukile makambakano ekonda na batōtyi bandi—“wivwananga kulomba kobalomba bukwashi.” (Ñim. 145:18, 19) Kaka umo pania wa myaka 29 witwa bu Kristie, wemwenine bubine bwa uno mwanda. Washilwile kubela misongo mikatampe mu kitulumukila. Kino kyamulengeje aponene mu kutyumukwa mutyima. Mwenda mafuku, bakwata mama wandi misongo ya mpanda-mfwa. Kaka Kristie unena’mba: “Kulombela Yehova na kininga kwampele bukomo bonadi nsakilwa difuku ne difuku. Nalongele bukomo bwa kulama bibidiji biyampe bya ku mushipiditu, na kutanwa ku kupwila ne kwifunda pa kasuku.” Kadi ubweja’ko amba: “Kulombela kwankweshe ñuminine mu bitatyi bya makambakano. Nayukile amba Yehova udi nami nyeke, kino kyansengele bininge. Nansha misongo yami byokeyapwilepo ponka na ponka, Yehova walondolwele milombelo yami na kumpa ndoe ne mutyima mutūke.” Bine tuvulukei nyeke amba, “Yehova uyukile mwa kukūdila bantu ba bwine Leza mu matompo.”—2 Pe. 2:9.

16. Mwanda waka tusakilwa bukwashi bwa Yehova pa kukomena kutompibwa?

¹⁶ Lomba Yehova akukwashe ukomene kutompibwa. Byotudi bantu ba kubulwa kubwaninina, tutompibwanga kyaba kyonso na ditompo dya kulonga bintu bibi. Satana uloñanga bukomo bwandi bonso mwanda wa kulengeja buno bulwi bwikale bukomo bininge.  Muswelo umo bidi waloñanga namino i na kona mulangilo wetu na kwipwija mukose kwa bya busekese. Kuno kwipwija mukose kubwanya kudinga mu ñeni yetu milangwe ya disubi—mine yona muntu wetu wa munda ne kwitutwala ku kulonga bubi bukatampe.—Mako 7:21-23; Yak. 1:14, 15.

17. Le i muswelo’ka otubwanya kulonga bintu kukwatañana na kulomba kwetu kwa kwepuka kutompibwa? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁷ Tusakilwa bukwashi bwa Yehova pa kukomena ditompo dya kulonga bintu bibi. Mu milombelo ya kulondela’po, Yesu wālombēle’mo amba: “Koketutweja mu kutompibwa, ino witunyongolole kudi yewa mubi.” (Mat. 6:13) Bine Yehova usakanga kwitukwasha, inoko tufwaninwe kumulomba etukwashe. Ne kadi tufwaninwe kulonga bintu kukwatañana na milombelo yetu. Tubwanya kulonga bukomo bwa kuleka kutanga ne kuteja milangwe mibi itumbile mu ino ntanda ya Satana. (Ñim. 97:10) Tubwanya kudinga mu ñeni yetu milangwe miyampe na kutanga Bible ne kwifunda’ye. Kadi kutanwa ku kupwila ne kusapula kuketukwasha tulame ñeni yetu. Yehova nandi i mwitulaye amba kaketulekapo tutompibwe kupita pa byobya byotubwanya kutyumwina mu manwi.—1 Ko. 10:12, 13.

18. Le mu mwanda utala milombelo, i bika byotunenwe batwe bonso kulonga?

¹⁸ Pano po pene pasakilwa umo ne umo motudi kulombela bininge pa kushala na kikōkeji kudi Yehova mu ano mafuku a mfulo a makambakano. Nanshi witūdile’ko kitatyi kya kulombela difuku ne difuku milombelo itamba ku mutyima. Yehova usakanga ‘tupungulule mityima yetu ku meso andi’ mu milombelo. (Ñim. 62:8) Tendela Yehova ne kumufwija’ko pa byonso byalonga. Mulombe akukwashe wikale na bukankamane mu busapudi. Mwisashile akukwashe ūminine makambakano o-onso ne kukomena ditompo dyo-dyonso dyowikonda nadyo. Kokileka kintu nansha kimo nansha muntu akulengeje uleke kulombela Yehova kitatyi kyonso. Ino le i muswelo’ka ulondololanga Yehova milombelo yetu? Tukalondolola kino kipangujo kya mvubu mu kishinte kilonda’ko.