Bipangujo bya Batangi
Mwanda waka muntu witwa bu “Kansangwa” wānenene amba usa ‘kona’ bupyani bwandi shi wesonge na Luta? (Luta 4:1, 6.)
Mu bitatyi byālembelwe Bible, shi mwana-mulume musonge wafu kubutula mwana mpika, bādi beipangula bipangujo pamo bwa bino: Le ntanda yandi isa kulongwa namani? Le dijina dya kisaka disa kujimankana nyeke? Bino bipangujo byālondolwelwe mu mukanda wa Bijila wa Mosesa.
Le ntanda ya muntu wafwa nansha wapotoloja’yo mwanda waponena mu bulanda yādi ilongwa namani? Mwana-mulume ubutulwa na muntu’wa wādi ubwanya kwiya kukūla ntanda’ya. Ne kino kyādi kilengeja ntanda ishale mu kisaka.—Levi 25:23-28; Umb. 27:8-11.
Le dijina dya kisaka dya muntu ufwile dyādi dilamwa namani? I kupityila ku busongi bwa kwipyana, nansha’mba busongi bwa na mwanabo na mulume. Busongi bwa uno muswelo, bo abo bwāsongelwe ne Luta. Mwana-mulume wādi unenwe kusonga mwana-mukaji wa kishala, yewa wadi mukaja mwanabo mwanda wa kumubutwila mpyana wa kusela dijina dyandi ne kupyana bintu byonso byawadi nabyo. Kadi wa kishala nandi wādi umwena mu ino mpangiko ya buswe.—Kup. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Tutalei kimfwa kya Naomi. Wādi musongwe na mwana-mulume witwa bu Edimeleke. Pāfwile Edimeleke ne bandi bana babidi, Naomi wāshele kwampikwa muntu wa kumukimbila kakudya. (Luta 1:1-5) Naomi paājokēle mu Yuda, wāsapwila muko wandi Luta amba ende akalombe Boaza ekale bu mukudi wa ntanda yabo. Boaza wādi mubutule wa pabwipi wa Edimeleke. (Luta 2:1, 19, 20; 3:1-4) Ino Boaza wādi uyukile amba kudi ne mubutule mukwabo wa pabwipi kumupita ne aye, mwine utelelwe na Bible bu “Kansangwa.” Mu uno muswelo uno mukelenge wādi na dyese dya kwikala bu mukudi shi usakile.—Luta 3:9, 12, 13.
Dibajinji bidi, uno “Kansangwa” wādi usakile kukwasha’ko. (Luta 4:1-4) Nansha byaādi uyukile amba bisa kumulomba kujimija lupeto, inoko kadi wādi uyukile amba Naomi kakibwanyapo kubutula mwana ukabwanya kukapyana ntanda ya Edimeleke. Na bubine, ntanda yādi ya kubwejibwa ku bupyani bwa kansangwa, ne kino kyādi kya kubweja’ko kapetwa.
Ino Kansangwa wāshintyile milangwe paāyukile amba kudi ne Luta wafwaninwe kuyata bu mukaji. Ebiya wānena’mba: “Nkibwanyapo kukūla’bo, kutyina’mba nakona bupyani bwami.” (Luta 4:5, 6) Mwanda waka wāshintyile milangwe?
Shi Kansangwa nansha muntu mukwabo wasonge Luta, mwana wa kubutulwa’wa wādi wa kupyana ntanda ya Edimeleke. Le kino kyādi kya ‘kona’ namani “bupyani” bwa Kansangwa? Bible kanenene’popo kintu, ino padi mu bubinga bwādi bukokeja kumutonona mubwanya kubadilwa ne buno.
Bubinga bubajinji, lupeto lwaādi wa kujimija lwādi lwa kujimina binebine. Mwanda nansha ke ntanda mine ya kukūlwa yādi ya Edimeleke, keyādipo ya kwikala yandi ino ya mwana ukabutula Luta.
Bubinga bwa bubidi, wādi wa kwikala na kiselwa kya kukwatakanya bonso babidi, ba Naomi ne Luta.
Bubinga bwa busatu, shi Luta wabutwila’ko bana bakwabo na Kansangwa, boba bana bādi ba kwiabila bupyani na bana bādi na Kansangwa.
Bubinga bwa buná, shi Kansangwa kādipo na bana, nabya bana baādi wa kubutula na Luta bādi ba kwikala na lupusa lwa kupyana ntanda ya Edimeleke ne ya Kansangwa mine. Papo wādi wa kujimija ntanda yandi, ne kuselwa’yo na mwana wādi wa kusela dijina dya Edimeleke pa kyaba kya dyandi. Kansangwa kāitabijepo kujimija bupyani bwandi pa mwanda wa Naomi. O mwanda wāitabije Boaza mukudi wa bubidi mu mulongo asele kino kiselwa. Boaza wāitabije kupyana “mwanda wa kujokeja dijina dya ufwile mu bupyani bwandi.”—Luta 4:10.
Bimweka bu Kansangwa wādi usaka kwilamina dijina dyandi ne bupyani bwandi. Milangwe ya kwisakila yo yāmutādile mu mutwe. Inoko pa kyaba kya kulama dijina dyandi, aye Kansangwa wālengeje dijina dyandi dileke kuyukana mu mānga. Kadi wābudilwe dyese dya pa bula dyātambwile Boaza, dya kubadilwa ku mulongo wa musuku utwala kudi Meshiasa, ke Yesu Kidishitu kadi. Yō bulanda kudi Kansangwa, webudija dyese pa mwanda wa kwisakila kwa kupela mukenga wa kukwasha muntu usakilwa bukwashi!—Mat. 1:5; Luka 3:23, 32.