1. Le bantu bavule dyalelo batele mutyima ku bika?

 LELO wi mujingulule amba bantu bavule dyalelo betele mutyima abo bene kupita bantu bakwabo? Kimfwa, bantu bamo bengidijanga malezo a mīsambo mwanda wa kwimwekeja, ne kulombola bintu byobalonga. Inoko, kudi bantu batyetye kete dyalelo bakimbanga kupa Yehova Leza ntumbo. Mu kino kishinte, tusa kumona’mo mushintulwila kupa Yehova ntumbo ne kine kibwanya kwitulengeja tumupe’yo. Kadi tusa kwifunda’mo muswelo otubwanya kupa Leza ntumbo imufwaninwe ne mwasa kutumbijija dijina dyandi panopano kumeso’ku.

LE KUPA YEHOVA NTUMBO KUSHINTULULA BIKA?

2. Le Yehova wāmwekeje namani ntumbo yandi ku Lūlu lwa Shinai? (Tala ne kibalu.)

² Le kishima ntumbo kishintulula bika? Mu Bible kishima “ntumbo,” kibwanya kufunkila pa kintu kyo-kyonso kilengeja muntu atulumuke. Kyaba kityetye pa kupita’po na pānyongolwelwe bene Isalela mu Edipito, Yehova wāmwekeje ntumbo yandi mikatampe mu muswelo wa kutendelwa. Fwatakanya’po uno mwanda: Bene Isalela midiyo ne midiyo abebungila munshi mwa Lūlu lwa Shinai mwanda wa kuteja bisa kwibasapwila Leza wabo. Dikumbi difīta dibapūta lūlu. Mu kitulumukila, mwishi keufītuka mu lūlu lonso. Kubaikala kutenkana kukatampe kwa ntanda, mapeni ne mikungulo, ne kuvuma kwa lusengo kashā bivwanwa konsokonso. (Div. 19:​16-18; 24:17; Ñim. 68:8) Fwatakanya’po mwātulumukīle bano bene Isalela kitatyi kyāmwekeje Yehova ntumbo yandi mikatampe.

3. Le kupa Yehova ntumbo kushintulula bika?

 ³ Le bantu nabo? Le bine tubwanya kupa Yehova ntumbo? Bine, tubwanya. Muswelo umo otubwanya kupa Yehova ntumbo i na kusapwila bantu bakwabo bukomo bwandi bulenga nzuba ne ngikadila yandi ya kutendelwa. Kadi tutumbijanga Leza kitatyi kyotumutendela pangala pa bintu byotulonga na bukwashi bwandi. (Isa. 26:12) Mulopwe Davida i mushiye kimfwa kiyampe kya kutumbija Yehova. Mu milombelo yaālombēle kumeso kwa kipwilo kya Isalela, Davida wānenene kudi Leza amba: “A Yehova, bukatampe ne bukomokomo ne bulumbuluke ne buya bwa dyangi ne bukatakata i byobe, mwanda bintu byonso bidi mūlu ne pano panshi i byobe.” Davida pa kufudija milombelo, “kipwilo kyonso kyatendela Yehova.”—1 Bi. 29:​11, 20.

4. Le Yesu wātumbije namani Yehova?

⁴ Yesu paādi pano pa ntanda, wātumbije Shandi na kusapwila bantu amba bingelengele byonso byalonga wibiloñanga na bukomo bwa Shandi. (Mako 5:​18-20) Kadi Yesu wātumbije Yehova kupityila ku muswelo waādi wisambila padi Shandi ne na muswelo waādi ushikete na bantu. Difuku dimo, Yesu wādi ufundija mu shinankonka. Mu bantu bādi bamuteja, mwādi mwana-mukaji umo mukwatwe na bandemona mu bula bwa myaka 18. Ndemona wālengeje ngitu yandi ikale mītontele panshi ukomenwa ne kubanduka nansha bityetye. Bine, kyādi kileta bulanda! Yesu pa kumukwatyilwa lusa, wāfwena uno mwana-mukaji ne kumunena na kanye amba: “A mwana-mukaji, ubakutululwa ku buzoze bobe.” Kupwa wāmutenteka makasa, ponka na ponka wāoloka “katumbija Leza ntumbo.” Bine, waālwije monka bukomo ne bulēme bwandi! (Luka 13:​10-13) Uno mwana-mukaji wādi na bubinga bwendele’mo bwa kutumbijija Yehova. Pamo bwa aye, netu tubwanya kutumbija Yehova.

LE I BIKA BIKETULENGEJA TUPE YEHOVA NTUMBO?

5. Le i bubinga’ka botudi nabo bwa kulēmekela Yehova?

⁵ Tutumbijanga Yehova mwanda tumulēmekele bininge. Tudi na bubinga buvule bwa kumulēmekela. Yehova i mwinē bukomo bonso; aye udi na bukomo kebudi mpwilo. (Ñim. 96:​4-7) Tunangu twandi tukatampe tumwekelanga mu bintu byapangile. Aye ye Nsulo ya būmi bwetu kadi wibukwatakanyanga. (Kus. 4:11) I wa lulamato. (Kus. 15:4) Bintu byonso byalonga byendekanga, kadi ufikidijanga nyeke byalaya. (Yos. 23:14) O mwanda mupolofeto Yelemia wānenene padi Yehova amba: “Mu bantu bonso ba tunangu ba mizo ne mu malopwe abo onso, i mutupu nansha umo udi pamo bwa abe”! (Yel. 10:​6, 7) Bine, tudi na bubinga bwendele’mo bwa kulēmekela Tata wetu wa mūlu. Inoko tufwaninwe kulēmeka Yehova bya binebine ne kumusanswa.

6. Mwanda waka tusenswe Yehova?

⁶ Tutumbijanga Yehova mwanda tumusenswe bininge. Tubandaulei’ko ngikadila kampanda ya Yehova ilengejanga tumusanswe. I wa lusa ne kanye. (Ñim. 103:13; Isa. 49:15) Kitatyi kyotwiivwana bibi nandi wiivwananga bibi. (Zek. 2:8) Witukwashanga tumuyuke ne kupwana nandi. (Ñim. 25:14; Bil. 17:27) Kadi i mwityepeje; “ubandamanga kutala diulu ne ntanda, ulangulanga mupēlulwe mu luvumbi.” (Ñim. 113:​6, 7) Ino ngikadila yonso, ifwaninwe kwitulengeja tutumbije Leza wetu mukatakata.—Ñim. 86:12.

7. Le i mukenga’ka wa pa bula otudi nao?

⁷ Tutumbijanga Yehova mwanda tusakanga bantu bamuyuke. Bantu bavule dyalelo kebayukilepo bubine butala Yehova. Mwanda waka? Mwanda Satana i musabe meso a ñeni ya bantu na kusalaja bubela bukatampe padi Yehova. (2 Ko. 4:4) Satana i mongole bantu  na kunena’mba Yehova i wa kinongo, katelepo bantu mutyima, kadi ye ususula bantu ntanda yonso. Inoko batwe tuyukile bubine butala Leza wetu! Tudi na mikenga ya kusapwila bantu mwikadile Leza ne kwibakwasha nabo bamutumbije. (Isa. 43:10) Lwimbo lwa Mitōto lwa 96 lwisambila pa kupa Yehova ntumbo. Potubandaula binenwa bimo bya ku bukomo bwa mushipiditu bidi mu luno lwimbo lwa mitōto, langulukila pa miswelo imoimo yobwanya kutumbija’mo Yehova ntumbo imufwaninwe.

LE I MUSWELO’KA OTUBWANYA KUPA YEHOVA NTUMBO IMUFWANINWE?

8. Le i muswelo’ka umo bidi otubwanya kutumbija Yehova? (Ñimbo Mitōto 96:​1-3)

⁸ Tanga Ñimbo ya Mitōto 96:​1-3. Tubwanya kutumbija Yehova kupityila ku byotunena pādi. Mu ano mavese, bantu ba Yehova i basoñanibwe’mo ‘kwimbila Yehova,’ ‘kutendela dijina dyandi,’ ‘kusapula myanda miyampe ya lupandilo lwandi,’ ne ‘kusapula ntumbo yandi mu mizo.’ Ino yonso i miswelo yotubwanya kutendela’mo Tata wetu wa mūlu. Bayuda ba kikōkeji ne bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji, kebēkakilepo kusapwila bantu bakwabo bintu byonso biyampe byēbalongēle Yehova ne kubingija dijina dyandi. (Dan. 3:​16-18; Bil. 4:29) Le i muswelo’ka otubwanya kwibeula?

9-10. Le i ñeni’ka yowaboila ku kimfwa kya Angelena? (Tala ne kifwatulo.)

⁹ Tubandaulei’ko kimfwa kya kaka Angelena, a ushikatanga mu États-Unis. Wabingije dijina dya Yehova ku kaji kwaadi wingila. Byaadi mwingidi mupya, Angelena waityilwe ku lenyo imo kwine kwapelwe bengidi bonso bapya mukenga wa kulombola bengidi-nabo myanda ya kwabo. Angelena wateakenye’ko mafoto mwanda kulombola nsangaji yadi nayo mu kwingidila Yehova. Inoko, kumeso’tu kwa Angelena kushilula kwisamba, mwingidi-nandi umo weyukanya’mba nandi watamīne mu kisaka kya Batumoni ba Yehova. Washilula kufutulula nkulupilo yetu. Angelena unena’mba: “Natyumukilwe mutyima bininge. Inoko neipangula mundamunda’mba: ‘Le ndeke muntu anene myanda ya bubela padi Yehova’ni nansha mulwile?’”

¹⁰ Mwingidi-nandi pa kupwa kwisamba, Angelena walombela bukidibukidi mundamunda. Kupwa wamunena na kanye amba: “Ami  nami natamijibwe pamo bwa abe. Nemutamine mu kisaka kya Batumoni ba Yehova, kadi kufika ne pano nakidi Kamoni.” Nansha kulwibwa byokwamwekele patōka, kino kekyakankejepo Angelena kulombola bengidi-nandi mafoto asangaja obadi pamo na bakwabo ku kupwila ne ku bitango. Kadi wabingije nkulupilo yandi na bunwa. (1 Pe. 3:15) Le i bika byalupukile’ko? Angelena pa kupwa’tu kwisamba, mwingidi-nandi wetūkija. Kadi wanena’nka ne amba, uvulukanga bintu biyampe byaemwenine pa bwanuke kitatyi kyaadi mu kisaka kya Batumoni ba Yehova. Angelena unena’mba: “Bine Yehova ufwaninwe kubingijibwa. I dyese’po kashā kubingija dijina dyandi.” Batwe netu tudi na dyese dya kutendela Yehova ne kumutumbija nansha shi bakwabo bamufutulula.

11. Le batōtyi ba bine i balonde namani musoñanya udi mu Ñimbo ya Mitōto 96:8 mu bula bwa mānga?

¹¹ Tanga Ñimbo ya Mitōto 96:8. Tubwanya kutumbija Yehova na bintu byetu bilēme. Batōtyi ba bine batumbijanga nyeke Yehova uno muswelo. (Nki. 3:9) Kimfwa, bene Isalela bāletele byabuntu bya kūbaka nabyo tempelo ne kwiilongolola. (2 Ba. 12:​4, 5; 1 Bi. 29:​3-9) Bana ba bwanga ba Kidishitu bāmwingidile aye pamo ne batumibwa bandi “na bintu byabo.” (Luka 8:​1-3) Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji nabo bātūdile bintu bya kukwasha nabyo banababo mu lwitabijo. (Bil. 11:​27-29) Netu dyalelo tutumbijanga Yehova kupityila ku byabuntu byetu bya kwilanga.

12. Le byabuntu byetu bibwanya kutumbija namani Yehova? (Tala ne kifwatulo.)

¹² Tubandaulei’ko’tu kimfwa kimo kilombola byabuntu byetu mobitumbijijanga Yehova. Lapolo imo ya mu 2020 yalombwele byalupukile ku mulanga waikele’ko mu Zimbabwe. Bantu bavule, kubadila’mo ne kaka witwa bu Prisca badi mu kyaka kya lufu mwanda wa kino kipupo kikatampe kya nzala. Nansha byokwadi mulanga, Prisca waendelele na kibidiji kyandi kya kusapula mu Dya Busatu ne Dya Butano, enka ne mu kitatyi kya kudima kine. Balondakani nandi badi bamufutulula pa kwenda kwaadi wenda mu busapudi pa kyaba kya kukadima. Badi bamunena’mba, “Usa kufwa nzala.” Prisca wadi ulondolola na kikulupiji kyonso amba: “Yehova kelangapo nansha dimo bengidi bandi.” Kitatyi kityetye pa kupita’po, watambula bukwashi bwatambile ku bulongolodi bwetu. Buno bukwashi bwaletelwe kupityila ku byabuntu byetu.  Balondakani na Prisca batulumuka, kebamunena’mba: “Leza kakwelelepo nansha dimo, o mwanda tukimba kwifunda bivule pādi.” Ebiya balondakani nandi basamba-babidi bashilula kutanwa ku kupwila.

13. Le mwiendelejo wetu ubwanya kutumbija namani Yehova? (Ñimbo ya Mitōto 96:9)

¹³ Tanga Ñimbo ya Mitōto 96:9. Tubwanya kutumbija Yehova kupityila ku mwiendelejo wetu. Babitobo bādi bengila ku tempelo ya Yehova, bādi bafwaninwe kwikala batōka ku ngitu. (Div. 40:​30-32) Ino nansha nankyo, mwiendelejo utōka i mutabuke butōki bwa ku ngitu. (Ñim. 24:​3, 4; 1 Pe. 1:​15, 16) Tufwaninwe kulonga bukomo bwa kuvula “bumuntu bwa kala”—ko kunena’mba mwikadila ne bilongwa bya disubi—ne kuvwala “bumuntu bupya”—ko kunena’mba mulangilo ne bilongwa bimwekeja ngikadila miyampe ya Yehova. (Kol. 3:​9, 10) Na bukwashi bwa Yehova, enka ne bantu babi bininge ne ba bya lūma, babwanya kushinta ne kuvwala bumuntu bupya.

14. Le i bika byowefunda ku kimfwa kya Jack? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁴ Tubandaulei’ko kimfwa kimo kya Jack muntu wa bya lūma kadi uleta kyaka, mwine obainikile ne bu Ndemona. Pa mwanda wa bupolapola bwandi, watyibīlwe nsambu ya lufu. Inoko Jack paadi wilaije kwipaibwa, waitabije kwifunda Bible na tutu umo wakapempwile buloko mwaadi ukutyilwe. Nansha byaadi ke mulonge bintu bibi bivule, wabwenye kuvula bumuntu bwandi bwa kala ne mwenda mafuku wabwanya bisakibwa bya kubatyijibwa. Jack washintyile bininge, o mwanda mu difuku dyandi dya kwipaibwa, balami bamo ba buloko basūmije’nka ne impolo pobadi beshadika nandi. Sola umo wadi wingila ku buno buloko wanenene amba: “Jack wadi muntu mubi bininge mu buno buloko. Ino pano ke muntu muyampe kutabuka.” Yenga walondele’po na paipailwe Jack, batutu bakendeje kupwila kwadi kulongwa yenga ne yenga mu buloko, batambwile’ko mukutwa umo watenwe ku kupwila musunsa wandi mubajinji. Le i kika kyamutonwene atanwe’ko? Watengelwe na muswelo washintyile Jack mwiendelejo wandi, ebiya nandi kakimbe kuyuka byafwaninwe kulonga pa kutōta Yehova. Na bubine mwiendelejo wetu ubwanya kutumbija Tata wetu wa mūlu!—1 Pe. 2:12.

 LE YEHOVA USA KUTUMBIJA NAMANI DIJINA DYANDI PANOPANO KUMESO’KU?

15. Le Yehova usa kutumbija namani lonso dijina dyandi panopano kumeso’ku? (Ñimbo ya Mitōto 96:​10-13)

¹⁵ Tanga Ñimbo ya Mitōto 96:​10-13. Ano mavese a mfulo a mu Lwimbo lwa Mitōto lwa 96, atela Yehova bu Mutyibi moloke ne bu Mulopwe. Le Yehova usa kutumbija namani dijina dyandi panopano kumeso’ku? I kupityila ku butyibi bwandi. Ponopano ponka, usa konakanya Babiloni Mukatampe pa mwanda wa kufutulwija kwafutulwija dijina dyandi dijila. (Kus. 17:​5, 16; 19:​1, 2) Bantu bamo pobasa kwimwena konakanibwa kwa Babiloni Mukatampe, babwanya kwilunga netu ku butōtyi butōka. Ku mfulo pa Amakedona, Yehova usa konakanya ngikadilo ya bintu ya Satana, ko kunena’mba konakanya boba bonso balwa nandi ne kufutulula dijina dyandi. Inoko usa kupandija boba bamusenswe, bamukōkela, ne bamupa ntumbo. (Mako 8:38; 2 Ts. 1:​6-10) Yehova ukapandula dijina dyandi lonso pa kupwa kwa ditompo dya mfulo dikekala’ko ku mfulo kwa Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Kidishitu. (Kus. 20:​7-10) Mu kine kitatyi’kya, “ntanda ikayula buyuki bwa ntumbo ya Yehova pamo bwa mema apūta dijiba.”—Hab. 2:14.

16. Le ubasumininwa kulonga bika? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁶ Bine, bikasangaja’po kashā pa kumona muntu yense mūmi upa Yehova ntumbo imufwaninwe! Ino enka ne bifika dino difuku, tulongei byonso byotubwanya mwanda wa kutumbija Leza wetu mu mikenga yo-yonso. Pa kukomeneja uno mwanda wa mvubu, Kitango Kyendeji i kitonge Ñimbo ya Mitōto 96:8 bu kisonekwa kyetu kya mwaka wa 2025, kinena’mba: “Pai Yehova ntumbo ifwaninwe dijina dyandi.”