1, 2. (a) Lelo kushinta kwa mu kitulumukila kwa mu būmi kudi na lupusa’ka potudi? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.) (b) Kukwatañana na Ñimbo ya Mitōto 131, le i bika bibwanya kwitukwasha twikale na ndoe ya mutyima?

PAPWILE ba Lloyd ne Alexandra kwingila ku Betele mu myaka 25, bebatumine mu mwingilo wa busapudi. Dibajinji, baivwene bulanda. Lloyd unena’mba: “Nadi kemwene Betele ne mwingilo onadi ñingila’ko bu kayukeno kami. Nasangedile bubinga bwa kuno kushinta, ino mu bula bwa mayenga ne myeji yalondele’po, nadi nemona bu mwelwe.” Kyaba kimo Lloyd wadi na mumweno muyampe pa kuno kushinta, kyaba kikwabo nakyo mutyima wamunyoñama.

² Kyaba ne kyaba kukekala kushinta kwa mu kitulumukila mu būmi bwetu, kadi kukokeja kwitulengeja tuzumbije mutyima bininge ne kuvutakanibwa. (Nkindi 12:25) Shi i bikomo kwitabija kuno kushinta nansha kwikulonda, le tukalonga bika pa kwiivwana biyampe? (Tanga Ñimbo ya Mitōto 131:1-3.) Tutalei’ko muswelo wabwenye bengidi ba Yehova ba pa kala ne ba mu ano etu  mafuku kwikala na ndoe ya mutyima kitatyi kyashintyile būmi bwabo mu kitulumukila.

3. Le būmi bwa Yosefa bwāshintyile namani mu kitulumukila?

³ Kimfwa, langulukila padi Yosefa. Yakoba wādi musanswe Yosefa mu bandi bana bonso. Kino kyālengeje banababo bamukwatyilwe mukao. Yosefa paābwenye myaka 17, bāmupotolweje bu mupika. (Ngalwilo 37:2-4, 23-28) Wāsusukile mu Edipito kubwipi kwa myaka 13, dibajinji bu mupika, kupwa ke bu mukutwa. Yosefa wādi kulampe na shandi, mwine wādi umusenswe bininge. Ino ngikadilo yaādi’mo yādi ibwanya kumubudija lukulupilo ne kumulobeja, ino kālongelepo nankyo. Le i bika byāmukweshe?

4. (a) Le Yosefa wālongele bika paādi mu kifungo? (b) Le Yehova wālondolwele namani milombelo ya Yosefa?

⁴ Pādi pasusuka Yosefa mu kifungo, wādi utele mutyima ku muswelo wāmukweshe Yehova. (Ngalwilo 39:21; Ñimbo ya Mitōto 105:17-19) Padi wālangulukīle ne pa bilotwa bya bupolofeto byaālotele paādi nkasampe, ebiya wākulupila’mba Yehova udi nandi. (Ngalwilo 37:5-11) Bimweka’mba wādi ulombela kitatyi ne kitatyi, ulombola Yehova kamwanda konso kawādi nako ku mutyima. (Ñimbo ya Mitōto 145:18) Yehova nandi wālondolwele milombelo ya Yosefa na kumupa kikulupiji kya amba “wādi nandi” nansha shi bikale namani.​—Bilongwa 7:9, 10. * (Tala kunshi kwa dyani.)

5. Le “ndoe ya Leza” ibwanya kwitukwasha namani tusumininwe kwingidila Yehova?

⁵ Nansha shi twikale mu ngikadilo mikomo namani, tubwanya kwikala na “ndoe ya Leza” ya kukinga “mifwatakanyo” yetu ne kwitukwasha twiivwane biyampe. (Tanga Fidipai 4:6, 7.) Kitatyi kyotuzumbija mutyima ne kuvutakanibwa, “ndoe ya Leza” ibwanya kwitukomeja twingidile nyeke Yehova pampikwa kuleka’byo. Lekai twisambile’ko pa bimfwa bimobimo bya dyalelo bya batutu ne bakaka batenwe na ino myanda.

6, 7. Le milombelo yetu ibwanya kwitukwasha namani twikale monka na ndoe ya mutyima? Leta kimfwa.

⁶ Ba Ryan ne Juliette pobaivwene amba mwingilo wabo wa bupania wa pa bula wa kitatyi kityetye ubapu, batyumukilwe mutyima. Ryan unena’mba: “Twalombwele’byo Yehova mu milombelo. Twadi tuyukile amba kuno tudi na mukenga wa pa bula wa kulombola’mba tumukulupile. Bantu bavule mu kipwilo kyetu i bapya mu bubine, o mwanda twalombele Yehova etukwashe twibashile kimfwa kiyampe kya lwitabijo.”

⁷ Le Yehova walondolwele namani milombelo yabo? Ryan unena’mba: “Batwe tupwa’tu kulombela, ponka’pa milangwe mibi ne kuzumbija mutyima kotwadi nako kwapwa. Ndoe ya Leza yalamine mityima ne mifwatakanyo yetu. Twajingulwile amba Yehova ubwanya kwendelela kwitwingidija shi twikale nyeke na mumweno muyampe.”

8-10. (a) Lelo mushipiditu wa Yehova ubwanya kwitukwasha namani kitatyi kyotuzumbija mutyima? (b) Le Yehova ubwanya kwitukwasha namani shi tutele mutyima ku kumwingidila?

⁸ Mushipiditu wa Leza ubwanya kwitukwasha twiivwane biyampe, kadi ubwanya ne kwituludikila ku mavese a mu Bible aketukwasha tuyuke bintu bine bya mvubu mu būmi. (Tanga Yoano 14:26, 27.) Tulangulukilei bidi pa byatene ba Philip ne Mary, ba mulume ne mukaji balongele kintu kya myaka 25 ku Betele. Mu myeji’tu iná, bainabo bonso babidi ne mubutule wabo mukwabo bafwa, ebiya baenda kukalela shandya Mary, wadi na kavulavula.

⁹ Philip unena’mba: “Nadi nanga’mba noñanga bintu bimo senene, ino nadi mbudilwe  kintu kikwabo. Natana kisonekwa kya Kolose 1:11 mu kishinte kimo kya Kiteba kya Mulami kya kwifunda. Na bubine nadi ñūminina, ino ke ne pa mfulopo. Nadi mfwaninwe kūminina ‘ne pa mfulo na kitūkijetyima ne nsangaji.’ Uno vese waumvulwije amba nsangaji ya mu būmi keimaninepo pa ngikadilo yondi’mo, ino i pa muswelo wingila mushipiditu wa Yehova mu bwami būmi.”

¹⁰ Ba Philip ne Mary byobadi batele mutyima nyeke ku kwingidila Yehova, nandi webesele mu miswelo mivule. Kinondanonda’tu na kutamba ku Betele, abo bonso bubidi basokola bifundwa bya Bible byendelela biyampe kadi bisaka kwifunda misunsa mivule ku yenga. Mary unena’mba: “Abo i nsangaji yetu kadi i muswelo witulombola Yehova amba bintu byonso bidi’nka biyampe.”

11, 12. (a) Le i bintu’ka byālongele Yosefa byālengeje Yehova amwesele? (b) Le Yehova wāpadile Yosefa mpalo namani?

¹¹ Shi būmi bubashinta mu kitulumukila, tubwanya padi kuzumbija mutyima bininge, ketulangulukila’nka pa makambakano etu. Padi bino byādi bibwanya kufikila ne Yosefa. Inoko, aye wālongele byonso byabwanya mu ngikadilo yaādi’mo. Monka mwāingidile Yosefa bininge kwa Potifela, kadi wāingile bininge mu kifungo mingilo yonso yāmupele kalama wa kifungo.​—Ngalwilo 39:21-23.

¹² Difuku dimo, bāpele Yosefa mwingilo wa kutala bakutwa babidi bādi bengila mu kipango kya Felo. Yosefa wādi nabo biyampe, kadi nabo beivwana biyampe kumulombola myanda yabo ne bilotwa bibi byobālotele dibajinji bufuku. (Ngalwilo 40:5-8) Yosefa kādipo uyukile mobikekadila, inoko ino mīsambo yāmulengeja akutululwe mwenda mafuku. Myaka ibidi pa kupita’po, bāmutambija mu kifungo, wāikala muludiki mukomo mu Edipito. Enka Felo kete ye wādi upityile Yosefa lupusa!​—Ngalwilo 41:1, 14-16, 39-41.

13. Le tubwanya kulonga bintu namani amba Yehova etwesele nansha shi tudi mu ngikadilo’ka?

¹³ Pamo bwa Yosefa, tubwanya kwikala mu ngikadilo yotukomenwa ne kya kulonga. Ino shi twikale na kitūkijetyima ne kulonga byonso byotubwanya, Yehova uketwesela. (Ñimbo ya Mitōto 37:5) Nansha shi tubavutakanibwa ñeni ne kuzumbija mutyima, ketwakishalai “batyumukwe mutyima” nansha kubulwa lukulupilo. (2 Kodinda 4:8; kunshi kwa dyani) Yehova ukekala netu, nakampata shi tutele nyeke mutyima ku mwingilo wetu.

14-16. Le Fidipa musapudi wātele nyeke mutyima ku mwingilo wandi namani nansha būmi bwandi byobwāshintyile?

¹⁴ Fidipa musapudi i kimfwa kiyampe ku  muntu yense utele mutyima nyeke ku mwingilo wandi nansha shi būmi bwandi bubashinta namani. Kyaba kimo, wādi wingila mwingilo mupya mu Yelusalema. (Bilongwa 6:1-6) Kupwa bintu byonso byashinta. Shitevani pa kupwa kwipaibwa, bene Kidishitu bāshilula kupangwapangwa bya malwa, banyema ne mu Yelusalema. Fidipa byaādi usaka kulonga nyeke bivule mu mwingilo wa Yehova, wāenda ku kibundi kya mu Samadia, kwine kwādi kusaka bantu kwivwana myanda miyampe.​—Mateo 10:5; Bilongwa 8:1, 5.

¹⁵ Fidipa wāitabije kwenda konso kumuludikila mushipiditu wa Leza. Ebiya Yehova wāmwingidija akasapule ku bifuko kwādi kekwaivwene bantu myanda miyampe. Bayuda bavule bādi bafutulula bene Samadia ne kwibasusula bibibibi. Inoko Fidipa kādipo na mboloji, kadi wēbasapwidile na bupyasakane myanda miyampe. Bene Samadia nabo bāmuteja ‘abo bonso pamo’!​—Bilongwa 8:6-8.

¹⁶ Kupwa, mushipiditu wa Leza wāludika Fidipa akasapule mu kibundi kya Ashedoda ne kya Kesalea, mwine mwādi bantu bavule ba mizo. (Bilongwa 8:39, 40) Penepo būmi bwa Fidipa bwashinta monka. Wāshikata’ko ne kwikala na kisaka. Ino nansha byāshintyile bininge būmi bwa Fidipa, aye wādi muvudilwe nyeke bya kulonga mu mwingilo wandi, kadi Yehova wāendelele kumwesela aye ne kisaka kyandi.​—Bilongwa 21:8, 9.

17, 18. Shi būmi bwetu bubashinta mu muswelo kampanda, le kuta mutyima ku mwingilo kuketukwasha namani?

¹⁷ Bantu bavule badi mu mwingilo wa kitatyi kyonso banenanga’mba, kuta mutyima nyeke ku mwingilo wabo kwibakwashanga bekale nyeke na nsangaji ne na mumweno muyampe nansha shi ngikadilo yabo ibashinta namani. Kimfwa, ba Osborne ne Polite, ba mulume ne mukaji ba mu Afrika wa Kunshi pobatambile ku Betele, badi balanga’mba kebakejepo kusokola kaji ka kitatyi kityetye ne kifuko pa kwikala. Ino Osborne unena’mba: “I kya bulanda, mwanda ketwasokwelepo kano kaji bukidibukidi na motwadi tulangila.” Polite nandi unena’mba: “Mu myeji isatu mituntulu twadi ketwasokwele kaji, kadi ketwadipo na lupeto. Kino kyadi kikoleja kikatampe.”

¹⁸ Le i bika byakweshe ba Osborne ne Polite mu ino ngikadilo mikomo? Osborne unena’mba: “Kusapula pamo na kipwilo kwetukweshe bininge tujadike milangwe yetu ne kwikala na mumweno muyampe.” Pa kyaba kya kushikata ku njibo balangalanga, ino  abo bakwete butyibi bwa kusapula bininge. Kulonga namino kwebaletele nsangaji mikatampe! Kadi Osborne ubweja’ko amba: “Twakimbile kaji konsokonso kufika’nka ne byotwasokwele’ko.”

19-21. (a) Le i bika biketukwasha tulame ndoe ya mutyima? (b) Le i bika byotukamwena’mo shi tukwatañanya būmi bwetu na kushinta kwa mu kitulumukila?

¹⁹ Enka na motwekimwena, shi tulonga byonso byotubwanya mungya ngikadilo yotudi’mo ne kukulupila Yehova bininge, nabya tukalama ndoe ya mutyima nansha shi tubafikilwa na bika. (Tanga Mika 7:7.) Kyaba kimo tubwanya kujingulula’mba muswelo otulonga bintu mungya kushinta kwetu, na bubine ukomejanga kipwano kyetu na Yehova. Polite ushintulula’mba kwimana kwa mwingilo wabo wa ku Betele kwamufundije mwine mushintulwila kukulupila Yehova nansha shi būmi bumweka bu bukomo bininge. Unena’mba: “Kipwano kyompwene nandi kibaningila’ko.”

²⁰ Mary, otwatelanga kala, ukilelele shandi mununu koku wingila bu pania. Unena’mba: “Nayuka’mba shi nzumbija mutyima, mfwaninwe kwimana bidi, kulombela, kupwa kenepwija mukose. Kutūla bintu mu makasa a Yehova i ñeni padi mikatampe yonaboila’ko, kadi nkalonga’nka namino ne mu mafuku āya kumeso.”

²¹ Ba Lloyd ne Alexandra betabija’mba kushinta mu bwabo būmi kwatūdile mu kitulumukila lwitabijo lwabo pa ditompo. Inoko bemwenine muswelo webakweshe dino ditompo. Pano bayukile amba lwitabijo lwabo i lukomo bininge lubwanya kwibasenga kitatyi kyobadi na makambakano, kadi i bamone amba abaikala bantu bayampe.

22. Le tukakulupila bika shi tubalonga byonso byotubwanya mu ngikadilo yotudi’mo?

²² Mu ino ngikadilo, būmi bwetu bubwanya kushinta mu kitulumukila. Babwanya kwitupa mingilo mishileshile mu mwingilo wa Yehova, tubwanya kubela, nansha kulela kisaka kyetu mu muswelo mukwabo. Ino nansha bikale namani, abe kulupila’mba Yehova ukutele mutyima kadi ukakukwasha mu kitatyi kifwaninwe. (Bahebelu 4:16; 1 Petelo 5:6, 7) Pano’ko bidi, longa byonso byobwanya mu ngikadilo yodi’mo. Lombela kudi Shobe Yehova, kadi mukulupile bininge. Shi ulonge namino, nansha shi ngikadilo yobe ibashinta namani, ukekala nyeke na ndoe ya mutyima itamba kudi Yehova.