1-2. (a) Le mizo isa kwela lubila’ka panopano ponka? (b) Le i bipangujo’ka byotufwaninwe kulondolola?

LANGA’PO bidi shi mizo ibaela lubila lwabo lwālailwe tamba kala lwa “ndoe ne mutyima-ntenke.” Ibwanya padi kwianya’mba ntanda ibaikala na mutyima-ntenke bininge. Mizo ikasaka netu tulange amba ibapu makambakano a bantu pano pa ntanda. Inoko, keikabwanyapo kupwija bintu bikalonda’ko! Mwanda waka? Mwanda bupolofeto bwa mu Bible bunena’mba “po pakebafikila na mu kukopa kwa diso konakanibwa kwa mu kitulumukila, . . . kadi kebakapandepo nansha dimo.”​—1 Ts. 5:3.

² Kudi bipangujo bya mvubu byotufwaninwe kulondolola: Le i bika bikalongeka pa “kyamalwa kikatampe”? Le Yehova ukasaka tulonge bika mu kine kitatyi’kya? Ne i muswelo’ka otubwanya kwiteakanya dyalelo pa kukekala nyeke na kikōkeji pa kyamalwa kikatampe?—Mat. 24:21.

3. Mungya Kusokwelwa 17:5, 15-18, le Leza ukonakanya “Babiloni Mukatampe” namani?

³ Tanga Kusokwelwa 17:5, 15-18. “Babiloni Mukatampe” ukonakanibwa! Enka na motwanenena kala, mizo keikapwijapo makambakano akekala’ko mu kine kitatyi’kya. Mwanda waka? Mwanda “Leza [ukatūla’kyo] mu mityima  yabo kufikidija mulangwe wandi.” Le ao mwine i mulangwe’ka? I wa konakanya umbikalo wa ntanda yonso wa bipwilo bya bubela, kubadila’mo ne kine Kidishitu. * Leza ukatūla mulangwe wandi mu mityima ya “masengo dikumi” a “kinyema kya ntanda kya musombelo utyila pyā.” Masengo dikumi elekeja maludiki onso a politike akwatakenye “kinyema kya ntanda”​—Bumo bwa Mizo. (Kus. 17:3, 11-13; 18:8) Ano maludiki a politike poakatamba bipwilo bya bubela, kino kikekala kiyukeno kilombola’mba kyamalwa kikatampe kibashilula. Bine, kikekala kinkumenkume kya ntanda kileta musala.

4. (a) Le i muswelo’ka padi ukebingija mizo pa kutamba’dyo bipwilo bya bubela? (b) Lelo bantu badi mu bipwilo bya bubela babwanya padi kukalonga bika?

⁴ Ketuyukilepo muswelo ukebingija mizo pa kutamba’dyo Babiloni Mukatampe. Padi bakanena’mba bipwilo bya ntanda bibajikakanyanga pa kuleta ndoe kadi bielanga mu myanda ya politike. Nansha padi babwanya kunena’mba bipwilo bya bubela bibapeta bininge ne kwikala na bituntwa. (Kus. 18:3, 7) Kuno kutambwa kekushintululapo amba bantu bonso ba mu bipwilo bya bubela bakonakanibwa. Ino bimweka’mba mizo ikatalula’ko malongolodi a bipwilo. Shi ano malongolodi a bipwilo ke kutupu’o, bantu badi’mo bakajingulula’mba bendeji babo abakomenwa ne kushilula padi kutamba’mo.

5. Le i bika bilaile Yehova pa mwanda utala kyamalwa kikatampe, ne mwanda waka?

⁵ Bible kalombwelepo kitatyi kikeja bonakani bwa Babiloni Mukatampe, inoko kyotuyukile i kino amba bonakani bukekala’ko mu kitatyi kityetye. (Kus. 18:10, 21) Yehova i mulaye amba ‘ukepipija mafuku’ a byamalwa mwanda wa kupandija “batongwe” bandi ne kipwilo kya bine. (Mako 13:19, 20) Ino le Yehova ukasaka tulonge bika tamba ku ngalwilo kwa kyamalwa kikatampe kutūla ne ku divita dya Amakedona?

6. Mwanda waka kutyiba kipwano na kipwilo kya bubela ke kubwenepo?

⁶ Monka motwanenene mu kishinte kibadikile, Yehova usakanga batōtyi bandi besansanye na Babiloni Mukatampe. Kino kekitulombepo’nka kutyiba kipwano na kipwilo kya bubela. Ino tufwaninwe ne kulamata na kusumininwa ku kipwilo kya bine​—ke mutōtelo utōka wa Yehova kadi. Tutalei miswelo ibidi yotubwanya kulonga namino.

7. (a) Le i muswelo’ka otubwanya kukōkela na kusumininwa misoñanya myoloke ya Yehova ya mwa kwikadila? (b) Le Bahebelu 10:24, 25 ulombola namani mvubu ya kwibungila pamo nakampata dyalelo?

⁷ Mubajinji, tufwaninwe kukōkela na kusumininwa misoñanya myoloke ya Yehova ya mwa kwikadila. Ketufwaninwepo kwitabija misoñanya ya ino ntanda. Kimfwa, ketwitabijangapo busekese bwa miswelo yo-yonso, kubadila’mo ne busongi bwa bantu ba ngitu imo, ne kusambakena pamo ko-konso kwa bantu ba ngitu imo. (Mat. 19:4, 5; Loma 1:26, 27) Wa bubidi, tufwaninwe kutōtela nyeke pamo na banabetu bene Kidishitu. Twielelanga’ko kulonga namino, ekale ku Njibo ya Bulopwe, ku etu mobo, nansha mu bufyafya. Nansha bikale namani, ketubwanyapo kuleka kibidiji kyetu kya kutōtela pamo. Na bubine, tufwaninwe kwibungila pamo “nakampata pano [potwamona] difuku dibafwena po pene.”​—Tanga Bahebelu 10:24, 25.

8. Le musapu wetu ukashinta padi namani mu mafuku a kumeso?

⁸ Padi musapu otusapula ukashinta pa kyamalwa kikatampe. Pano, tusapulanga myanda miyampe ya Bulopwe kadi twielelanga’ko kulonga bana ba bwanga. Ino mu kine kitatyi’kya, tukasapula padi musapu usansa udi pamo bwa mabwe a mvula. (Kus. 16:21) Padi tukasapula’mba ntanda ya Satana isa konakanibwa bukidibukidi. Mu kine kitatyi’kya tukayuka musapu mwine ne muswelo otukasapula’o. Le tukengidija manwa otwingidije mu bula bwa myaka tutwa na tutwa pa kuvuija mwingilo wetu? Nansha tukengidija manwa makwabo? Tutengelei, tukamone mobikekadila. Nansha bikale namani, bimweka’mba tukekala na dyese dya kusapula pampikwa moyo musapu wa Yehova wa butyibi!​—Ezk. 2:3-5.

9. Le musapu wetu ukalengeja mizo ilonge bika, ino i bika byotubwanya kukulupila?

⁹ Padi divule dine, musapu wetu ukakolomona mizo ilonge bukomo bwa kwitukankaja lonso. Byotukulupile amba Yehova witukwashanga mu mwingilo wetu tamba’nka pano, tufwaninwe ne kumukulupila’mba uketukwasha mu kine kitatyi’kya. Tubwanya kukulupila’mba Leza wetu uketupa bukomo bwa kuvuija kiswa-mutyima kyandi.​—Mika 3:8.

10. Monka mokilailwe mu Luka 21:25-28, le bantu bavule bakalonga namani pa bintu bikalongeka pa kyamalwa kikatampe?

¹⁰ Tanga Luka 21:25-28. Pa kyamalwa kikatampe, bantu bakafītwa bininge pa kumona bintu byobadi balanga’mba bidi biyampe pano pa ntanda byenda byoneka. Bakekala mu “malwa,” koku bakaminwe pa mwanda wa būmi bwabo pobakatwela mu kitatyi kibi mpata mu mānga ya muntu. (Zef. 1:14, 15) Mu kine kitatyi’kya, padi būmi bukakoma bininge, enka ne bwa bantu ba Yehova bene. Byoketudipo ba ino ntanda, padi tukasusuka bininge. Padi tukabulwanga ne bya kwikwasha nabyo.

11. (a) Mwanda waka Batumoni ba Yehova bakalondwalondwa? (b) Mwanda waka ketufwaninwepo kutyina kyamalwa kikatampe?

 ¹¹ Kyaba kimo, bantu badi mu bipwilo bikonakanibwa bakakalabala pa kumona Batumoni ba Yehova bendelela na kutōta. Fwatakanya’po bidi kavutakanya kabwanya kukalupuka’ko, enka ne pa marezo a mīsambo pa Entelenete. Mizo ne Satana mwendeji wayo, baketushikwa pa kwitumona tutōta’nka batwe. Kebakafikilapo pa kitungo kyabo kya konakanya bipwilo byonso pano pa ntanda. O mwanda baketulondalonda bininge. Mu uno muswelo, mizo ikekala ke Koka wa Makoka. * Ikekuta mu bumo mwanda wa kutamba bantu ba Leza bisansa mutyima kadi patōkelela. (Ezk. 38:2, 14-16) Tubwanya padi kushilula kuzumbija mutyima pa byobya bikalongeka pa mwanda wa kubulwa kuyuka kanda ne kanda. Inoko kintu kya bine i kino: Ketufwaninwepo kutyina kyamalwa kikatampe. Yehova uketupa bulombodi bwa kwitupandija. (Ñim. 34:19) Tukemananga “nshinkidingi ne kubandula mitwe” yetu mwanda tukayuka’mba “kunyongololwa [kwetu] kubafwena pabwipi.” *

12. Le “umpika mukōkele ne mudyumuke” wituteakanyanga namani ku bintu bisa kufika kumeso?

¹² “Umpika mukōkele ne mudyumuke” wituteakanyanga mwa kukekadila nyeke bakōkele pa kyamalwa kikatampe. (Mat. 24:45) Wituteakanyanga mu miswelo mivule, inoko tutalei’ko muswelo umo: mpangiko ya bitango bya tamba 2016-2018. Ku bino bitango betukankamikile’ko tutamije ngikadila yotusakilwa pano pafwena difuku dya Yehova. Twisambilei mu kīpi pa ino ngikadila.

13. Le tubwanya kutamija lulamato lwetu kudi Yehova namani, ne mwanda waka tufwaninwe kwilutamija tamba’nka pano?

¹³ Lulamato: Mutwe wa mwanda wa kitango kya mu 2016 wadi unena’mba: “Lamata Nyeke Kudi Yehova!” Twafundile ku kino kitango amba shi tupwene na Yehova kipwano kya mpwaninine, tukamulamata. Kadi betuvulwije’ko amba tubwanya kufwena kudi Yehova na kulombela milombelo itamba ku mutyima ne kwifunda na kininga Kinenwa kyandi. Kulonga namino kwitupanga bukomo bwa kunekenya nansha ke bijika bikatampe. Pano pafwena mfulo ya ngikadilo ya Satana, tuyukei amba lulamato lwetu kudi Leza ne ku Bulopwe bwandi lukekala pa ditompo dikatampe. Padi bakendelela kwitusepa na kibengo. (2 Pe. 3:3, 4) Padi kino kibwanya kulongeka pa mwanda wa kupela kotupela kwikuja mu bya ntanda. Nanshi tufwaninwe kutamija lulamato lwetu tamba’nka pano mwa kukekadila nyeke bakōkele pa kyamalwa kikatampe.

14. (a) Le i kushinta’ka kukekala’ko pa mwanda utala batutu betutangidile pano pa ntanda? (b) Mwanda waka biketulomba kikōkeji mu kine kitatyi’kya?

¹⁴ Pa kyamalwa kikatampe, kukekala kushinta pa mwanda utala batutu betutangidile pano pa ntanda. Kitatyi kimo, bashingwe māni bonso bashele pano pa ntanda bakakongakanibwa momwa mūlu mwanda wa kulwa divita dya Amakedona. (Mat. 24:31; Kus. 2:26, 27) Ko kunena’mba ketukekalapo monka na Kitango  Kyendeji pano pa ntanda. Inoko kibumbo kikatampe kikekala nyeke mu ndudi. Batutu babwenye bisakibwa ba mu mikōko mikwabo baketutangidila. Biketulomba kukōkela na kukwatakanya bano batutu ne kulonda bulombodi bwabo butamba kudi Leza. Tukapanda shi tukalonde bulombodi bwabo!

15. Le tubwanya kūminina bininge namani, ne mwanda waka i biyampe kūminina tamba’nka pano?

¹⁵ Kūminina: Mutwe wa mwanda wa kitango kya mu 2017 wadi unena’mba: “Ketwakikōkai!” Kino kitango kyetukweshe twikale na bwino bwa kūminina matompo. Betufundije’ko amba ketūmininangapo enka shi tudi mu ngikadilo miyampe. Tubwanya kūminina bininge shi tukulupile mudi Yehova. (Loma 12:12) Ketwakilwai nansha dimo mulao wālaile Yesu amba: “Yewa ūminina kufika ne ku mfulo kwine ukapandanga.” (Mat. 24:13, kunshi kwa dyani) Uno mulao ushintulula’mba tufwaninwe kwikala nyeke bakōkele nansha shi tubatanwa na makambakano’ka. Shi tūminine matompo tamba’nka pano, lwitabijo lwetu lukekala lukomo kumeso kwa kyamalwa kikatampe kushilula.

16. Le i bika biketukwasha twikale bakankamane, ne tubwanya kukankamana bininge namani tamba’nka pano?

¹⁶ Bukankamane: Mutwe wa mwanda wa kitango kya mu 2018 wadi unena’mba: “Kankamana!” Ku kino kitango betuvulwije’ko amba ketukekalapo bakankamane pa mwanda wa bwino bwetu. Enka pamo bwa kūminina, pa kwikala na bukankamane bwa bine bilomba kukulupila mudi Yehova. Le i muswelo’ka otubwanya kumukulupila bininge? I na kutanga Kinenwa kyandi difuku ne difuku ne kulangulukila pa muswelo wāpandije Yehova bantu bandi ba pa kala. (Ñim. 68:20; 2 Pe. 2:9) Mizo poiketutamba pa kyamalwa kikatampe, tukasakilwa bukankamane ne kukulupila bininge mudi Yehova kupita mafuku onso. (Ñim. 112:7, 8; Bah. 13:6) Shi tukulupile mudi Yehova tamba’nka pano, nabya tukekala na bukankamane botusakilwa paketutamba’dyo Koka. *

17. Mwanda waka ketufwaninwepo kutyina Amakedona? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

¹⁷ Monka motwanenene mu kishinte kibadikile, bavule mu bukata mwetu i bapityije būmi bwabo bonso mu mafuku a mfulo. Inoko kadi tukulupile kukapita bōmi pa kyamalwa kikatampe. Divita dya Amakedona dikafudija ino ngikadilo ya bintu. Inoko ketufwaninwepo kukwatwa moyo. Mwanda waka? Mwanda Leza ye ukalwa. (Nki. 1:33; Ezk. 38:18-20; Zek. 14:3) Yehova pakaleta musoñanya, Yesu Kidishitu ukatangidila kibumbo kya bulwi. Ukekala pamo na bashingwe māni basangulwe ne na midiyala ne midiyala ya bamwikeulu. Abo bonso bakalwa na Satana, bandemona bandi, ne bibumbo byabo bya bulwi bya pano panshi.​—Dan. 12:1; Kus. 6:2; 17:14.

18. (a) Le Yehova i mulaye bika? (b) Le Kusokwelwa 7:9, 13-17 witupa kikulupiji’ka pa mafuku a kumeso?

¹⁸ Yehova i mulaye amba: “I kutupu kyabulwi nansha kimo kikupungīlwe kikalonga kintu.” (Isa. 54:17) “Kibumbo kikatampe” kya batōtyi ba Yehova ba kikōkeji bakalupuka bōmi “mu kyamalwa kikatampe!” Kupwa bakendelela na kumwingidila mingilo ikola. (Tanga Kusokwelwa 7:9, 13-17.) Bine, luno i lukulupilo lwa kutendelwa lwa mu mafuku a kumeso lwitupa Bible! Tuyukile amba “Yehova ulamanga bakōkele.” (Ñim. 31:23) Boba bonso basenswe Yehova ne kumutendela bakasangala pobakamumona ubingija dijina dyandi dijila.​—Ezk. 38:23.

19. Le i dyese’ka dikatampe ditutengēle mu mafuku a kumeso?

¹⁹ Langulukila pa mwadi mwa kwikadila kisonekwa kya 2 Temote 3:2-5 shi kwadi amba bantu besambīlwe’po i ba mu ntanda mipya mwa kubulwa lupusa lwa Satana. (Tala kapango kanena’mba “ Mukekadila Bantu mu Kine Kitatyi’kya.”) Tutu George Gangas, * waingile mu Kitango Kyendeji wesambīle’po amba: “Bine, ntanda ikekala biyampe’po kasha, pakekala bantu bonso ke batutu ne bakaka! Panopano ponka usa kwikala na dyese dya kwikala mu ngikadilo mipya ya bintu. Ukekala’ko kitatyi kilampe na mwikadile’ko Yehova. Tukekala’ko nyeke ne nyeke.” Bine dino i dyese dikatampe’po kashā!