KISHINTE KYA KWIFUNDA 48
‘Tala Sō’ ku Būmi bwa Kumeso
“Meso obe atale kumeso sō, bine, bambila sō kumeso kobe.”—NKI. 4:25.
LWIMBO 77 Kitōkeji mu Ntanda ya Mfindi
BIDI MU KISHINTE *
1-2. Le i muswelo’ka otubwanya kulonda madingi adi mu Nkindi 4:25? Leta kimfwa.
TULANGULUKILEI bidi pa ino myanda. Kaka umo mununu ulangulukila pa bitatyi biyampe byaadi’mo pa kala. Nansha pano byadi na makambakano mavule mu būmi, uloñanga nyeke bukomo bwa kwingidila Yehova. (1 Ko. 15:58) Ufwatakanyanga difuku ne difuku wikele pamo na bantu basenswe mu ntanda mipya yālailwe. Kaka mukwabo wavuluka mwanabo mu lwitabijo wamusanshije, ino waleka kumulamina kīji. (Kol. 3:13) Tutu umo wavuluka bilubo byandi bya pa kala, inoko wate mutyima ku kwikala na kikōkeji pano.—Ñim. 51:10.
2 Le bano bene Kidishitu basatu i beifwane mu bika? Abo bonso abavuluka bintu byebafikile pa kala, inoko kebalangulukile’popo bininge. Ino ‘abatale sō’ ku būmi bwa kumeso.—Tanga Nkindi 4:25.
3. Mwanda waka tufwaninwe ‘kutala sō’ ku būmi bwa kumeso?
3 Mwanda waka ‘kutala sō’ ku būmi bwa kumeso kudi na kamweno? Monka kemubwaninyapo muntu kwenda olokele senene shi utala kyaba kyonso kunyuma, netu ketubwanyapo kwendelela kumeso mu mwingilo otwingidila Yehova shi tutala kyaba kyonso ku bintu bya pa kala.—Luka 9:62.
4. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?
4 Mu kino kishinte, tusa kwisambila’mo pa makinga asatu akokeja kwitulengeja tulangulukile bininge pa bintu bya pa kala. * Ao mene i ano: (1) mēlu a bintu bya pa kala, (2) kīji, ne (3) kwitopeka bipitepite. Mu mwanda ne mwanda, tusa kumona muswelo ubwanya kwitukwasha misoñanya ya mu Bible, tuleke kuta mutyima ku “bintu bya kunyuma,” ino tute’o ku “bintu bya kumeso.”—Fid. 3:13.
DIKINGA DYA KWIKALA NA MĒLU A BINTU BYA PA KALA
5. Le Musapudi 7:10 witudyumuna ku dikinga’ka?
5 Tanga Musapudi 7:10. Tuvulukei amba uno vese kanenenepo amba i bibi kwipangula’mba: “Mwanda waka mafuku a kala adi mayampe?” Kuvuluka bintu biyampe i kyabuntu kitambile kudi Yehova. Ino tutanga uno vese amba: “Kokanena’mba, ‘Mwanda waka mafuku a kala adi mapite buya ano?’” Mu muneneno mukwabo, dikinga didi’po i dya kudingakanya ngikadilo yotwadi’mo pa kala na yoya yotudi’mo dyalelo, ebiya twafula ku kunena’mba bintu byonso i bibi dyalelo. Bwalamuni bukwabo bwa Bible bwalamwine uno vese amba: “Kokipangula nansha dimo amba, ‘A, mwanda waka bintu byadi biyampe bininge mu mafuku a kala?’ Ke kipangujopo kya ñeni.”
6. Mwanda waka ke biyampepo kulanga’mba būmi bwetu bwadi bulumbuluke pa kala? Leta kimfwa.
6 Mwanda waka ke biyampepo kulanga’mba būmi bwetu bwadi bulumbuluke pa kala? Mēlu a bintu bya pa kala abwanya kwituvuluja enka bintu biyampe bya pa kala. Nansha kwitulengeja twilwe bintu bibi byadi bitutana. Kimfwa, tulangulukilei bidi pa bene Isalela ba pa kala. Pa kupwa kutamba mu Edipito, bāidilwe bukidi bonka mwadi mubipile būmi bwabo mwine’mwa. Ino bata’ko mutyima ku bya kudya biyampe byobādi badya. Bānenene amba: “Yō, tubavuluka owa mwita wa lui otwadi tudya ku bitupu mu Edipito, ne bibimbi, ne bitanga-bondo, ne bitungulu, ne matungulu-ai!” (Umb. 11:5) Ino le bine bādi badya bino byakudya “ku bitupu”? Aa. Bene Isalela bāsusukile bininge; mu kine kitatyi’kya, bebāmwesheshe malwa bininge bu bapika mu Edipito. (Div. 1:13, 14; 3:6-9) Inoko, mwenda mafuku bāilwa ano masusu kebabila bintu bya pa kala. Bātele mutyima ku bitatyi bya pa kala bya nsangaji pa kyaba kya kuta’o ku bintu biyampe byebālongēle Yehova. Yehova kāsangedilepo ngikadila yabo.—Umb. 11:10.
7. Le i bika byakweshe kaka umo aleke kupya mu dikinga dya kwikala na mēlu a bintu bya pa kala?
7 Le i muswelo’ka otubwanya kunyema dikinga dya kwikala na mēlu a bintu bya pa kala? Tulangulukilei pa kimfwa kya kaka umo washilwile kwingila ku Betele ya Brooklyn mu 1945. Myaka mityetye pa kupita’po, bamusongele kudi tutu umo wa ku Betele, kupwa baingila nandi pamo mu myaka mivule. Inoko, mu 1976, wandi mulume wabela. Kaka wanenene amba paajingulwile amba wandi mulume kadi kubwipi na lufu, wamupele madingi mayampe a kumukwasha ōminine bushiyena. Wandi mulume wamulombwele amba: “Twadi na nsangaji mu busongi. Bantu bavule kebaikele nayo.” Ino wamunena’mba: “Kokilangulukila bininge pa bintu bya pa kala, nansha byosa kwendelela kwibivuluka. Bulanda busa kukupwa mwenda mafuku. Kokatyumukwa mutyima nansha kwivwana bulanda pa bintu bikufikila. Sangala pa mwanda wa ino nsangaji ne madyese a kwingidila Yehova. . . . Kuvuluka bintu i kyabuntu kitupele Leza.” Le kwitabijepo amba ano adi madingi mayampe?
8. Le kaka wamwenine namani mu kuleka kulangulukila bininge pa bintu bya pa kala?
8 Kaka wetu walamine bino binenwa mu mutyima. Waingidile Yehova na kikōkeji kufika ne byaafwile na myaka 92. Myaka mityetye kumeso kwa kufwa, wanenene amba: “Shi nangulukile pa myaka 63 yoñingidile Yehova mu mwingilo wa kitatyi kyonso, mbwanya kunena’mba, bine būmi bwami i būmi bwa nsangaji.” Mwanda waka? Washintulwile amba: “Bine bilengejanga būmi bwikale bwa nsangaji i bubana ba bana bwetu ne lukulupilo lwa kukekala na batutu ne bakaka mu paladisa pano pa ntanda, motukengidila Umpangi wetu Mukatakata, Yehova, Leza umo kete wa bine nyeke ne nyekeke.” * Bine, kino i kimfwa kiyampe kya muntu watadile sō ku būmi bwa kumeso!
DIKINGA DYA KWIKALA NA KĪJI
9. Monka mokilombwedilwe mu Bene Levi 19:18, le i kitatyi’ka kyotubwanya kukomenwa kuleka kīji?
9 Tanga Bene Levi 19:18. Divule dine tukomenwanga kuleka kīji shi muntu wetulonga kibi i mwanetu mu lwitabijo, mulunda, nansha otubutulwa nandi. Kimfwa, kaka umo bamubepele kudi kaka mukwabo amba wamwibe lupeto. Kupwa uno kaka wamubepele wakamulomba lusa, ino kaka obabepele waendelela kulangulukila pa mwanda’wa. Le nobe kodi mwiivwane uno muswelo? Nansha shi ketwatenwe na mwanda wa uno muswelo, bavule motudi babwanya padi kulama kīji ne kulanga’mba kebabwanyapo nansha dimo kuleka kīji.
10. Le i bika bibwanya kwitukwasha kitatyi kyotudi na kīji?
10 Le i bika bibwanya kwitukwasha kitatyi kyotudi na kīji? Kintu kimo bidi, i kuvuluka’mba Yehova umwene bintu byonso. Uyukile bintu byonso bitutana enka ne bukondame bwine. (Bah. 4:13) Bimusansanga shi tususuka. (Isa. 63:9) Kadi i mulaye amba ukatalula’ko mwenda mafuku bibi bilupuka ku bukondame bobetulongela.—Kus. 21:3, 4.
11. Le tukamwena’mo namani shi ketulamapo kīji?
11 Kadi tufwaninwe kuvuluka’mba, shi tubaleka kulama kīji, tukamwena’mo batwe bene. Kino kyo kyajingulwile ne kaka obabepele bya bubela. Mu kine kitatyi’kya wabwenye kuleka kwikala na kīji. Wadi uyukile amba Yehova witulekelanga shi tulekela bakwetu. (Mat. 6:14) Katyepekelepo nansha kubingija byamulongele mwanabo mu lwitabijo, ino watongele’tu kuleka kulama kīji. Ebiya kaka waikala na nsangaji kadi wabwanya kuta mutyima ku kwingidila Yehova.
DIKINGA DYA KWITOPEKA BIPITEPITE
12. Le kisonekwa kya 1 Yoano 3:19, 20 kitufundija bika?
12 Tanga 1 Yoano 3:19, 20. Batwe bonso tubwanya kyaba kimo kwitopeka. Kimfwa, bamo betopekanga pa mwanda wa bintu byobalongele kumeso kwa kuyuka bubine. Bakwabo betopekanga pa mwanda wa bilubo byobalongele pa kupwa kubatyijibwa. Bantu bavudile kwitopeka uno muswelo. (Loma 3:23) Na bubine, tusakanga kulonga byoloke. Inoko “batwe bonso tukukalanga divule dine.” (Yak. 3:2; Loma 7:21-23) Nansha byoketusangelangapo kwitopeka, ino kubwanya kwitukwasha. Mwanda waka? Mwanda milangwe ya kwitopeka ibwanya kwitulengeja tushinte kadi tusumininwe kuleka kujokela mu bilubo byetu.—Bah. 12:12, 13.
13. Mwanda waka tufwaninwe kwilama kutyina twaketopeka bipitepite?
13 Pakwabo kadi, tubwanya kwitopeka bipitepite, ko kunena’mba, kwendelela na kwitopeka nansha shi ketudi bapwe kwisāsa, kadi Yehova ke mulombole amba i mwitulekele. Kwitopeka kwa uno muswelo kubwanya kwitusanshija. (Ñim. 31:10; 38:3, 4) Namani? Tulangulukilei pa kimfwa kya kaka umo wadi witopeka pa bubi bwandi bwa pa kaka. Wanenene amba: “Nadi nanga’mba nkibwanyapo kukankamana mu mwingilo wa Yehova mwanda nkyadipo mona’mba nkapandanga.” Bantu bavule motudi babwanya kwiivwana na mweivwanine uno kaka. Ino i biyampe twilame kutyina twa kapya mu dikinga dya kwitopeka bipitepite. Ne kadi bidi, tuvulukei muswelo ukasangala Satana shi tubetyobola batwe bene aye papo Yehova ukitusenswe!—Dingakanya 2 Bene Kodinda 2:5-7, 11.
14. Le i muswelo’ka otubwanya kuyuka shi Yehova ukitusenswe?
14 Inoko, tubwanya kwiipangula’mba, ‘Le *
mbwanya kuyuka namani shi Yehova ukinsenswe?’ Shi twiipangula kino kipangujo, tulombolanga’mba Yehova i mwitulekele. Pano kepadi myaka mivule, Kiteba kya Mulami kyanenene amba: “Tubwanya kukukala ne kuponena misunsa mivule mu bibidiji bibi byotwadi nabyo mu būmi bwetu bwa pa kala kutabuka ne motwadi tulangila. . . . Kokatyumukwa mutyima. Kokafula ku kunena’mba ubalonga bubi bokebabwanyapo kulekela. Satana ukusakilanga ulanga uno muswelo. Kwivwana koivwana bulanda ne kwilobela abe mwine, i kilomboji kilombola’mba kwendelepo kulampe. Kokaleka kulomba Yehova na kwityepeja ne kininga, akulekele, akutōkeje ne kukukwasha. Enda kwadi na mwendelanga mwana kudi shandi mu makambakano, nansha shi wende kwadi misunsa inga pa kilubo kimo kyonka, Yehova ukakukwasha ku buntu bitupu pa mwanda wa kanye kandi kakatampe.”15-16. Le bantu bamo beivwananga namani shi abajingulula’mba Yehova ukibasenswe?
15 Bantu bavule ba Yehova basengibwanga pa kuyuka’mba Yehova ukibasenswe. Kimfwa, myaka mityetye kunyuma, tutu umo watengelwe na myanda ilupwilwe mu bishinte binena’mba “Bible Ushintanga Būmi.” Mu kishinte kimo, kaka wanenene amba pa mwanda wa bintu bibi byamufikīle pa kala, wakomenwe kukulupila’mba Yehova ubwanya kumusanswa. Wadi wiivwana uno muswelo enka ne mu myaka mivule pa kupwa kubatyijibwa. Inoko, paalangulukīle pa kitapwa, washilula kumona bintu mu muswelo mwishile. *
16 Le myanda yatene uno kaka yakweshe uno tutu namani? Walembele amba: “Ponadi nkasampe, nadi nekonda na kutala porno. Natadile’yo monka panopano. Nakanena bakulumpe bene Kidishitu bankwashe, kupwa nabwanya kunekenya ano makambakano. Bakulumpe bankulupije amba Leza unsenswe ne amba ukandekela. Inoko, nadi nekimona bule mu kine kitatyi’kya pamo’nka bwa Yehova kabwanyapo kunsanswa. Kutanga myanda ya [uno kaka] kwaunkweshe bya binebine. Pano
ne mujingulule amba kitatyi kyonanga’mba Leza kabwanyapo kundekela, ngidi pamo bwa ami unena’mba kitapwa kya wandi Mwana kekibwanyapo kupūta bubi bwami. Natukwine dyani dyadi’po kino kishinte mwanda wa tanga’kyo ne kulangulukila’po ponso ponemona bu muntu wa bitupu.”17. Le mutumibwa Polo wālekele kupya mu dikinga dya kwitopeka bipitepite muswelo’ka?
17 Myanda mimweke pamo bwa ino ituvulujanga mutumibwa Polo. Kumeso kwa kwikala mwine Kidishitu, wālongele bubi buvule. Polo wādi uvuluka byaālongele, ino kādipo ulangulukila’po kyaba kyonso. (1 Tm. 1:12-15) Wādi umwene kinkūlwa bu kyabuntu kimupele Leza kasuku kandi. (Ngt. 2:20) Mu uno muswelo, Polo wālekele kupya mu dikinga dya kwitopeka bipitepite, wāta mutyima ku kupa Yehova bintu bilumbuluke.
TÁ MUTYIMA KU BŪMI BWA KUMESO!
18. Le i bika byotwefunda mu kino kishinte?
18 Le i bika byotwefunda potwabandaula makinga esambilwe’po mu kino kishinte? (1) Kuvuluka bintu biyampe i kyabuntu kitupele Yehova; inoko nansha shi būmi bwetu bwadi buyampe namani pa kala, būmi bwetu bwa mu ntanda mipya bukekala bulumbuluke. (2) Bakwetu babwanya kwitusanshija, ino shi tubebalekela, tukabwanya kwendelela kumeso. (3) Kwitopeka bipitepite kubwanya kwitulengeja tukomenwe kwingidila Yehova na nsangaji. Nanshi pamo bwa Polo, tufwaninwe kukulupila’mba Yehova i mwitulekele.
19. Le tubayuka namani amba mu ntanda mipya ketukealakanyapo pa bintu bya pa kala?
19 Tudi na dyese dya kukekala’ko nyeke. Kadi mu ntanda mipya ya Leza, ketukealakanyapo pa bintu bya kala. Bible unena pa kine kitatyi’kya amba: “Bintu bya kala kebikavulukwapo.” (Isa. 65:17) Langa’po bidi: Bamo mu bukata mwetu ke banunupile mu mwingilo wa Yehova, ino mu ntanda mipya, bakajokela ku bunkasampe. (Yoba 33:25) Shi ke pano, tusumininwei kuleka kulangulukila bininge pa bintu bya pa kala. Ino tutei mutyima ku būmi bwa kumeso ne kulonga bukomo bwa kukekala mu ntanda mipya!
LWIMBO 142 Tukwatyijei Lukulupilo Lwetu
^ mus. 5 Kuvuluka bintu biyampe bya pa kala ke kubipo. Inoko ketusakengapo kuta mutyima bininge ku bintu bya pa kala, twakomenwa kuta’o ku bya dyalelo nansha kwilwa bintu bikalongeka mu mafuku a kumeso. Kino kishinte kīsambila pa makinga asatu abwanya kwitulengeja tulangulukile bininge pa bintu bya pa kala. Tusa kwisambila pa misoñanya ya mu Bible ne pa bimfwa bya mu ano etu mafuku bibwanya kwitukwasha tunyeme ano makinga onso.
^ mus. 4 NSHINTULWILO YA KISHIMA: Mu kino kishinte, “kulangulukila bininge pa bintu bya pa kala” i kuta mutyima ku bintu bya pa kala, kwisambila’po kyaba kyonso, kwibivuluka, nansha kulanga’mba būmi bwetu bwadi bulumbuluke mu kine kitatyi’kya.
^ mus. 8 Tala Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 7, 2004, p. 23-29 mu Falanse.
^ mus. 14 Tala Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 12, 1995, p. 11 mu Falanse.
^ mus. 15 Tala Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 8, 2011, p. 20-21 mu Falanse.
^ mus. 59 NSHINTULWILO YA KIFWATULO: Kwikala na mēlu a bintu bya pa kala, na kīji, ne kwitopeka bipitepite kudi pamo bwa kubulula biselwa bilēma bitulengeja tukomenwe kwenda kumeso mu dishinda dya būmi.
^ mus. 66 NSHINTULWILO YA KIFWATULO: Shi tubaleka ino milangwe idi pamo bwa biselwa bilēma, tusengibwanga ne kwikala na nsangaji, kadi twikalanga monka na bukomo. Ebiya tukabwanya kutala kumeso.