Muyuda umo witwa bu Modekai wāingile mwingilo wa mvubu mu binkumenkume bilembelwe mu Bible mu mukanda wa Eseta. I Muyuda wādi mu bumisungi wādi wingila mu njibo mikatakata ya mulopwe wa Peleshia. Kwādi i ku ngalwilo kwa myaka ya katwa ka butano Y.K., “mu mafuku a [Mulopwe] Ahaswelusa.” (Bavule dyalelo bayukile uno mulopwe bu Zelekishishi I.) Modekai wāpandije uno mulopwe ku nkuku yobāmukutyile kumwipaya. Mulopwe pa kumusangela, waleta lupusa lwa amba Modekai apebwe bulēme ku meso a bantu bonso. Mafuku pa kupita’po, pāfwile Hamane walwana na Modekai ne na Bayuda bakwabo, mulopwe wātūla Modekai pa kitenta kya bu mpingakani mubajinji. Kino kitenta kyākweshe Modekai atūle’ko kijila kya kupandija Bayuda ku kitumba kya lufu kyobēbakutyile.​—Eseta 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Ku ngalwilo kwa myaka ya katwa ka 20 befundi bamo ba mānga badi balanga’mba mukanda wa Eseta i kufwatakanya, ne amba Modekai ke muntupo wādi’ko. Inoko mu 1941, befundi ba bintu bya kishiyekulu basokwele bintu bibwanya kwikala bu bubinga bulombola’mba binena Bible padi Modekai i bya bine. Le i bika byobasokwele?

Bakimbi basokwele bilembwa bya tumishikomishiko (texte cunéiforme) bya mu Peleshia mulembwe dijina Marduka (Mu Kiluba i Modekai). Wādi wingila bu mwendeji mukatampe, mobimwekela wādi utala myanda ya lubalo mu Shushane. Arthur Ungnad, shayuka wa mānga ya Kutunduka, wanenene amba bino bilembwa bya tumishikomishiko byasokwelwe “kyo kingidilwa kimo kete kekīsambilapo pa Bible mwadi mutanwa myanda ya Modekai” mu kine kitatyi’kya.

Tamba Ungnad uleta ino lapolo, bafundi baalamwine bilembwa bya tumishikomishiko bya Peleshia tununu ne tununu. Mu byobaalamwine, mubadilwa ne bipapo bya mu Persepolis, byasokwelwe mu masala a Kibīko, kubwipi na mumbu ya kibundi. Bino bipapo i bya tamba mu bulopwe bwa Zelekishishi I. Bidi mu ludimi lwa Kielamite kadi mutanwa majina mavule atelelwe mu mukanda wa Eseta. a

Mu bipapo bivule bya mu Persepolis batela’mo muntu witwa bu Marduka, wāingile bu mulembi wa mulopwe ku njibo mikatakata mu Shushane, mu kitatyi kya Mulopwe Zelekishishi I. Kipapo kimo kitela Marduka bu mwalamuni. Uno mwanda ukwatañene na byobya binena Bible padi Modekai. I mwingidi wa bulēme wādi wingila mu kipango kya Mulopwe Ahaswelusa (Zelekishishi I) kadi wādi wisamba ndimi ibidi. Modekai wādi ushikata kyaba kyonso pa kibelo kya njibo mikatakata ya mulopwe mu Shushane. (Eseta 2:19, 21; 3:3) Kino kibelo kyādi ku kyūbakwa kikatampe, kadi mo mwadi mwingidila bengidi ba bulēme ba ku njibo mikatakata.

Kudi kwiifwana kukatampe pa bukata bwa Marduka utelelwe mu bipapo ne Modekai utelelwe mu Bible. Bādi’ko mu kitatyi kimo, mu kifuko kimo, kadi bāingile pa bitenta bya bengidi ba bulēme mu kifuko kimo kyonka kya mingilo. Kuno kwiifwana konso kulombola’mba bintu bya kishiyekulu byasokwelwe bibwanya kufunkila padi Modekai utelelwe mu mukanda wa Eseta.