1-2. (a) Le mwaka wa bwanapabo i mwaka’ka? (Tala kapango kanena’mba “ Le Mwaka wa Bwanapabo Wādi Mwaka’ka?”) (b) Mungya Luka 4:16-18, le i bika byēsambīle’po Yesu?

MU MATANDA amo, muloñwanga binkumenkume bikatampe bya kuvuluka mwaka wa 50 wa kubikala kwa mulopwe nansha mulopwe mukaji. Divule uno mwaka wa 50 uyukene bu mwaka wa bwanapabo wa buludiki. Masobo asobwanga mu mwaka wa bwanapabo, abwanya kulonga difuku dimo, yenga, nansha ne kupita, ino mfulo mfulō apwa, kupwa bantu bailwa bukidi bonka nsangaji yādi ku ano masobo.

² Tusa kwisambila pa mwaka wa bwanapabo muyampe bininge kupita mwaka wa masobo obādi basoba mu Isalela wa kala pa kupwa kwa myaka 50. Uno Mwaka wa pa kala wa Bwanapabo wādi upa bantu bādi bavuluka’o bwanapabo. Mwanda waka uno mwaka udi na kamweno kotudi dyalelo? Mwanda Mwaka wa Bwanapabo wa Isalela wituvuluja mpangiko miyampe ya bwanapabo bwa nyeke itūdile’ko Yehova dyalelo, bwanapabo bwine bwēsambīle’po Yesu.—Tanga Luka 4:16-18.

3. Mungya Bene Levi 25:8-12, le bene Isalela bādi bamwena namani mu Mwaka wa Bwanapabo?

³ Tubwanya kwivwanija senene byādi bisaka kunena Yesu paēsambīle pa bwanapabo shi tulangulukile dibajinji pa Mwaka wa Bwanapabo wātūdile’ko Leza pa mwanda wa bantu bandi ba pa kala. Yehova wāsapwidile bene Isalela amba: “Mufwaninwe kupandula mwaka wa 50, ne kusapula bwanapabo mu ntanda ku bekadi bayo bonso. Ao ukekala Mwaka wa Bwanapabo komudi, ense mu bukata mwenu ukajokela ku ntanda yandi kadi ense mu bukata mwenu ukajokela ku kisaka kyandi.” (Tanga Bene Levi 25:8-12.) Mu kishinte kibadikile,  twesambīle pa muswelo wādi umwena bene Isalela mu Sabato ya yenga ne yenga. Ino, le bene Isalela bādi bamwena namani mu Mwaka wa Bwanapabo? Langa’po bidi shi mwine Isalela waapula mapu, kadi wapoteja ne ntanda yandi mwanda wa kufuta mapu. Mu Mwaka wa Bwanapabo, bādi bamujokejeja ntanda yandi. Nanshi, uno muntu wādi ‘ujokela ku ntanda yandi,’ kadi kipyanwa kya bandi bana kekyādipo kya kujimina. Pakwabo napo, shi muntu wafudilwa, wādi ufwaninwe kupoteja wandi mwana nansha kwipoteja aye mwine mu bupika mwanda wa kufuta mapu. Mu Mwaka wa Bwanapabo, uno umpika wādi ‘ujokela ku kisaka kyandi.’ Nanshi, i kutupu muntu wādi wa kwikala lonso bu umpika pampikwa lukulupilo lwa kukūlwa! Bine, Yehova wādi utele bantu bandi mutyima!

4-5. I kika kinenenwa’mba tubwanya kuboila ñeni ku Mwaka wa pa kala wa Bwanapabo?

⁴ Le i bika bikwabo byobādi bamwena mu Mwaka wa Bwanapabo? Yehova wāshintulwile amba: “Kekudipo nansha umo mu bukata mwenu ufwaninwe kwikala mulanda, mwanda Yehova ukakwesela binebine mu ntanda ikupa Yehova Leza obe wiiyate bu bupyani.” (Kup. 15:4) Bine, kino i kishile na bintu bilongeka mu ino ntanda dyalelo, mwine mudi bampeta benda bapetela’ko, kadi balanda nabo balandapela’ko!

⁵ Batwe bene Kidishitu ketudipo munshi mwa Bijila bya Mosesa. Ko kunena’mba ketulondangapo mpangiko ya pa kala ya Mwaka wa Bwanapabo itala kunyongololwa mu bupika, kulekelwa mapu, ne kujokela ku ntanda ya bupyani. (Loma 7:4; 10:4; Ef. 2:15) Inoko, tudi na bubinga bwa kuboila ñeni ku uno Mwaka wa Bwanapabo. Mwanda waka? Mwanda tubwanya kwikala na bwanapabo, bwine bwituvuluja mpangiko yātūdile’ko Yehova pa mwanda wa bene Isalela.

6. Le bantu basakilwa kunyongololwa ku bika?

⁶ Batwe bonso tusakilwa kunyongololwa mwanda twi bamunwe bupika na bintu bibi—bupika bwa bubi. Byotudi bantu ba bubi, tununupanga, tubela ne kufwa. Bavule bemwenanga kino pobetala mu dikalashi nansha pobenda kudi dokitele kukondapwa.  Kadi tutyumukwanga mutyima shi tubalonga bubi. Mutumibwa Polo wāitabije amba wātwelwe “bu umpika ku kijila kya bubi [kyādi mu umbidi wandi].” Kupwa wābweja’ko amba: “Yō, ami kimonya-malwa! I ani le ukankūla ku umbidi umfikija ku luno lufu?”—Loma 7:23, 24.

7. Le Isaya wālaile bika pa mwanda utala kunyongololwa?

⁷ Na bya dyese, Leza wētupele muswelo wa kukūlwa nansha kunyongololwa ku bubi. Tukanyongololwa kupityila kudi Yesu. Mu myaka katwa ka mwānda Yesu Kaile, mupolofeto Isaya wālaile kunyongololwa kukatampe kwa mu mafuku a kumeso. Kuno kunyongololwa kukatampe kudi na kamweno kakatampe kutabuka kunyongololwa kwa mu Mwaka wa Bwanapabo mu Isalela. Wālembele amba: “Mushipiditu wa Mfumu Mwinē Lupusa Lonso Yehova udi pondi, mwanda Yehova wanshingile māni amba nsapwile betyepeje myanda miyampe. Wantumine kukuta bilonda bya bantu ba mityima mityumuke, kusapula kulekelelwa kwa misungi.” (Isa. 61:1) Le buno bupolofeto bwisambila padi ani?

8. Le bupolofeto bwa Isaya butala kunyongololwa bwisambila padi ani?

⁸ Buno bupolofeto bwa kamweno butala kunyongololwa bwāanjile kufikidila pāshilwile Yesu mwingilo wandi. Pawāendele mu shinankonka mu kibundi kyabo kya Nazala, Yesu wātangile buno bupolofeto bwa Isaya ku meso a Bayuda bādi bebungile’mo. Yesu wāingidije buno bupolofeto pādi aye mwine, wānena’mba: “Mushipiditu wa Yehova udi pondi, mwanda wanshingile māni amba nsapwile balanda myanda miyampe. Wantumine kusapula kulekelelwa kwa misungi ne kupūtula meso a bampofu, kunena boba bamweshibwa malwa bende mu bwanapabo, kusapula mwaka mwitabijibwe wa Yehova.” (Luka 4:16-19) Le Yesu wāfikidije buno bupolofeto namani?

9. Le bantu bavule ba mu kitatyi kya Yesu bādi bakulupile kunyongololwa ku bika?

⁹ Bwanapabo nansha kunyongololwa kwālaile Isaya ne kwātangile Yesu kwāshilwile kwikala’ko mu myaka katwa kabajinji. Yesu wābingije kino paānenene amba: “Dyalelo kino kisonekwa kyomwaivwana’ki kibafikidila.” (Luka 4:21) Bantu bavule bāivwene Yesu utanga, bākimbile padi kwikale kushinta mu myanda ya politike, nansha kunyongololwa ku bene Loma. Padi bēivwene na mwēivwanine bantu babidi bānenene amba: “Twadi tukulupile amba uno muntu ye wadi wa kunyongolola Isalela.”  (Luka 24:13, 21) Inoko uyukile amba Yesu kāsoñenyepo balondi bandi batomboke pa mwanda wa lupungu lulēma lwa bene Loma. Ino wēbalombwele bafute “bintu bya Kesala kudi Kesala.” (Mat. 22:21) Penepa, le Yesu wāletele namani bwanapabo mu kine kitatyi’kya?

10. Le Yesu wāshitwile dishinda dya kunyongololwa ku bika?

¹⁰ Mwanā Leza wāile kukwasha bantu bekale na bwanapabo nansha kunyongololwa mu miswelo ibidi. Mubajinji, Yesu wāshitwile dishinda dya kunyongololwa ku mfundijo ya kasusu yādi ifundija bendeji ba bipwilo. Bayuda bavule ba mu kine kitatyi’kya bādi bamunwe na bisela ne nkulupilo ya bubela. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Boba bādi betela bu bendeji ba ku mushipiditu bādi bampofu mu muswelo kampanda. Pa kupela Meshiasa ne kitōkeji kya ku mushipiditu kyaāletele, bāshele nyeke mu mfindi ne mu bubi. (Yoa. 9:1, 14-16, 35-41) Kupityila ku bufundiji bwandi bwa bine ne ku kimfwa kyandi kiyampe, Yesu wālombwele bantu betyepeje mwa kunyongolwelwa ku mushipiditu.—Mako 1:22; 2:23–3:5.

11. Le i muswelo’ka wa bubidi wāletele Yesu bwanapabo?

¹¹ Muswelo wa bubidi wāletele Yesu bwanapabo i kunyongolola bantu ku bupika bwa bubi bobapyene. Kupityila ku kitapwa kya Yesu, Leza ubwanya kulekela bubi bwa boba balombola lwitabijo, kadi betabije kinkūlwa kyaletele. (Bah. 10:12-18) Yesu wānenene amba: “Shi Mwana wemupe bwanapabo, nankyo mukekala bine banapabo.” (Yoa. 8:36) Bine, buno bwanapabo bwādi bukatampe kutabuka bobwa bwādi na mwine Isalela mu Mwaka wa Bwanapabo! Kimfwa, muntu wādi unyongololwa mu Mwaka wa Bwanapabo wādi ubwanya kwikala monka bu umpika, ne ku mfulo wafwa ne kufwa.

12. Le i bāni babajinji kumwena mu bwanapabo bwāsapwile Yesu?

¹² Mu difuku dya Pentekosa 33 Yesu Ke Mwiye, Yehova wāshingile batumibwa māni na mushipiditu ujila ne bantu bakwabo ba kikōkeji bana-balume ne bana-bakaji. Wēbetabije bu bandi bana, bene bādi ba kusangwilwa momwa mūlu mwenda mafuku mwanda wa kukabikala na Yesu. (Loma 8:2, 15-17) Bano bobādi bantu babajinji kumwena mu bwanapabo bwāsapwile Yesu mu shinankonka ya mu Nazala. Bano bana-balume ne bana-bakaji bānyongolwelwe ku bufundiji bwa bubela ne ku bibidiji byampikwa kukwatañana na bisonekwa bya bendeji ba bipwilo Bayuda. Kadi Leza wēbamwene bu banyongololwe ku bubi buleta lufu.  Mwaka wa Bwanapabo wa kyelekejo wāshilwile na kushingwa māni kwa balondi ba Kidishitu mu 33 Yesu Ke Mwiye, ukafula ku mfulo kwa Umbikalo wa Yesu wa Myaka Kanunu. Le i bika bikalongeka mu kine kitatyi’kya?

13-14. Kutentekela pa bene Kidishitu bashingwe māni, le i bāni bakwabo babwanya kwikala na bwanapabo bwāsapwile Yesu?

¹³ Dyalelo, bantu midiyo ne midyo ba mityima miyampe ba mu mizo yonso, babadilwa mu “mikōko mikwabo.” (Yoa. 10:16) Kebetyilwepo na Leza mwanda wa kukabikala na Yesu momwa mūlu. Ino, badi na lukulupilo lwa mu Bible lwa kukekala’ko nyeke pano pa ntanda. Le nobe udi na luno lukulupilo?

¹⁴ Nobe dyalelo wimwenanga byabuyabuya bimobimo na byobya bimwena boba bakaludika mu Bulopwe bwa Leza bwa mūlu. Byodi na lwitabijo mu mashi āmwangile Yesu, ubwanya kulomba kulekelwa kwa bubi bobe. Kino kikakukwasha witabijibwe na Leza ne kwikala na mutyima wa mundamunda muyampe ku meso andi. (Ef. 1:7; Kus. 7:14, 15) Kadi langulukila ne pa madyese odi nao pa kunyongololwa ku nkulupilo yampikwa kukwatañana na bisonekwa. Yesu wānenene amba: “Mukayuka bubine, bubine nabo bukemupa bwanapabo.” (Yoa. 8:32) Bine, bisangaja’po kashā kwikala na buno bwanapabo!

15. Le i bwanapabo’ka ne madyese’ka otubwanya kutengela mu mafuku a kumeso?

 ¹⁵ Ubwanya kutengela bwanapabo bukatampe bwiya’ko. Panopano ponka, Yesu usa kulonga bintu na kusumininwa mwanda wa kutalula’ko mutōtelo wa bubela ne buludiki bubi bwa bantu. Leza ukakinga “kibumbo kikatampe kya bantu” bamwingidila, kupwa ukebesela madyese mu paladisa pano pa ntanda. (Kus. 7:9, 14) Bantu bavule bakasangulwa ne kupebwa mukenga wa kunyongololwa ku bintu byonso bilupukile ku bubi bwa Adama.—Bil. 24:15.

16. Le i kunyongololwa’ka kukatampe kutengēle bantu?

¹⁶ Mu Umbikalo wa Myaka Kanunu, Yesu ne boba bakabikala nabo bakajokejeja bantu ku bubwaninine bwa ku ngitu ne ku mushipiditu. Kino kitatyi kya kujokejibwa ne kunyongololwa kikekala pamo bwa Mwaka wa Bwanapabo mu Isalela. Bantu bonso ba pano pa ntanda bengidila Yehova na kikōkeji bakekala babwaninine, bampikwa bubi.

17. Le Isaya 65:21-23 i mulaye bantu ba Leza bika? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

¹⁷ Bupolofeto bulombola mukekadila būmi pano pa ntanda budi mu Isaya 65:21-23. (Tanga.) Ke kunena’po amba i būmi bwa kushikata tolwele maulu. Ino Bible ulombola’mba, mu kine kitatyi’kya bantu ba Leza bakengila mwingilo muyampe kadi uleta nsangaji. Tukulupile amba ku mfulo kwa Myaka Kanunu, “bipangwa nabyo [bikakūlwa] mu bupika bwa kubola ne kwikala na bwanapabo bwa ntumbo budi na bana ba Leza.”—Loma 8:21.

18. Mwanda waka tubwanya kukulupila’mba tukekala na nsangaji mu mafuku a kumeso?

¹⁸ Monka mwātūdile’ko Yehova mpangiko pa mwanda wa bene Isalela bekale na bujalale mu mwanda utala kwingila ne kukōkolokwa, mo mukekadila ne bantu bandi mu Umbikalo wa Kidishitu wa Myaka Kanunu wafwena’u. Bine, kukekala kitatyi kya kwingila mingilo ya ku mushipiditu. Pa kwikala na nsangaji dyalelo, bilomba kutōta Leza, kadi ye mobikekadila ne mu ntanda mipya. Bine, tudi na bubinga bwa kukasangela mu Umbikalo wa Kidishitu wa Myaka Kanunu, mwanda tukengila mingilo miyampe kadi batwe bonso tukengidila Leza.