1. Le i bika bibwanya kulongeka shi tubanyoñama pa mutyima?

DIFUKU ne difuku tutanwanga na makambakano ne kulonga bukomo bwa kwiominina. Ino le kwitabijepo amba tubwanya kūminina makambakano etu biyampe kitatyi kyoketunyoñaminepo pa mutyima? Nanshi tufwaninwe kumona kunyoñama pa mutyima pamo bwa ngivi ukokeja kwitwiba kikulupiji, bukankamane, ne nsangaji. Kisonekwa kya Nkindi 24:10 ne kunshi kwa dyani binena’mba: “Shi utyumukwe mutyima mu bitatyi bya makambakano, bukomo bobe bukatyepa.” Bine, kunyoñama pa mutyima kubwanya kwituzozeja, twakomenwa ne kūminina makambakano a mu būmi.

2. Le i bintu’ka bibwanya kwitunyoñamija pa mityima, ne i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

² Kudi bintu bivule bibwanya kwitunyoñamija pa mityima, bimo bimweka na meso, bikwabo nabyo kebimwekapo. Mubwanya kubadilwa kubulwa kubwaninina, bukōkekōke, ne misongo. Mubwanya ne kubadilwa kuleka kupebwa madyese otusaka mu mwingilo wa Yehova nansha kusapula mu mwaba umweka’mba i mutupu bantu basangela musapu. Mu kino kishinte, tusa kwisambila’mo pa bintu bimobimo byotubwanya kulonga mwa kulwila na kunyoñama pa mutyima.

3. Le i bika bibwanya kwitukwasha twikale na mumweno muyampe pa kubulwa kubwaninina kwetu?

³ I bipēla kwikala na mumweno mubi pa kubulwa kubwaninina kwetu ne pa bukōkekōke bwetu. Mfulo mfulō, tubwanya kulanga’mba Yehova kaketutwejapo mu ntanda yandi mipya pa mwanda wa bilubo byetu. Mumweno wa uno muswelo i mubi. Le tufwaninwe kumona kubulwa kubwaninina kwetu  muswelo’ka? Bible unena’mba bantu “bonso i bapye mambo,” kutalula’mo’nka Yesu. (Loma 3:23) Inoko Yewa wālembeje Bible ketuboyangapo bilubo nansha kwitusakila twikale babwaninine. Ino, i Tata wa buswe usaka kwitukwasha. Kadi udi na kitūkijetyima. Uyukile motwikondela pa kunekenya bukōkekōke bwetu ne kuleka kwimona bibi, kadi usakanga kwitukwasha.​—Loma 7:18, 19.

4-5. Kukwatañana na 1 Yoano 3:19, 20, mwanda waka bakaka babidi kebanyoñaminepo pa mityima?

⁴ Twisambilei bidi pa kimfwa kya ba Deborah ne Maria. * Deborah paakidi mwanuke, badi bavudile kumufwija bumvu. Kebadipo bavudile kumufwija’ko. Ebiya washilula kwimona bibi. Kitatyi kyaadi ulonga tubilubo tutyetutye, wadi wimona bu kabwanyapo kulonga bintu biyampe. Maria nandi wadi wimona’nka uno muswelo. Bantu ba mu kyabo kisaka badi bamufwija bumvu. Ebiya wāshilula kwimona bu kadipo na mvubu. Aye pa kutwela mu bubine, wadi ukimona bu kafwaninwepo kwityilwa pa dijina dya Leza!

⁵ Inoko, bano bakaka babidi kebalekele’byopo kwingidila Yehova. Mwanda waka? Kintu kimo bidi, balombele kudi Yehova ne kumulombola mobeivwanina. (Ñim. 55:22) Bafudile ku kwitabija’mba, Tata wetu wa buswe udi mūlu uyukile bintu byetutene mafuku ku nyuma, ne muswelo obitulengeja twimone bibi. Inoko umonanga ne bintu biyampe bidi mu mityima yetu, ngikadila miyampe yotudi nayo yoketukokejapo kumona batwe bene.​—Tanga 1 Yoano 3:19, 20.

6. Le i bika bibwanya kulonga muntu shi waponena monka mu kilubo?

⁶ Muntu wikonda pa kuleka kibidiji kibi ubwanya kuponena monka mu kilubo ne kunyoñama pa mutyima. Na bubine, i byendele’mo kwitopeka kitatyi kyotulonga bubi. (2 Ko. 7:10) Inoko, ketufwaninwepo kwitopeka bipitepite na kulanga’mba: ‘Nkikabwanyapo kadi kulonga bintu biyampe. Le bine Yehova ubwanya kundekela?’ Uno mulangilo mubi i wa bubela, kadi ubwanya kwitulengeja tuleke kwingidila Yehova. Tuvulukei byotwatañanga mu Nkindi 24:10—bukomo bwetu bukatyepa kitatyi kyotutyumukilwe mutyima. Ino shi tufwena Leza mu milombelo ne kumulomba etufwile lusa, ‘tukasendulula myanda’ na Yehova. (Isa. 1:18) Shi Yehova wamone kwisāsa kobe kwa binebine, ukakulekela. Ne kadi, enda kudi bakulumpe. Bakakukwasha na kitūkijetyima wikale monka biyampe ku mushipiditu.​—Yak. 5:14, 15.

7. Mwanda waka ketufwaninwepo kunyoñama pa mutyima shi tubakomenwa kulonga byoloke?

⁷ Jean-Luc, mukulumpe umo wa mu France, usapwila boba bekonda na bukōkekōke amba: “Muntu moloke ku meso a  Yehova, ke muntupo kaloñangapo bilubo, ino i muntu wialakanya pa bilubo byandi ne wisāsa.” (Loma 7:21-25) Nanshi koketopeka abe mwine shi wikonda na bukōkekōke. Tuvulukei amba i kutupu muntu nansha umo motudi moloke swā ku meso a Leza. Batwe bonso tusakilwa kanye ka ku buntu bitupu ka Leza kupityila ku kinkūlwa.​—Ef. 1:7; 1 Yo. 4:10.

8. Le tubwanya kukalomba bukwashi kudi ani kitatyi kyotutyumukilwe mutyima?

⁸ Batutu ne bakaka—kisaka kyetu kya ku mushipiditu—babwanya kwitukankamika! Babwanya kwituteja kitatyi kyotwisamba nabo ne kunena binenwa bisenga bikokeja kwitukankamika. (Nki. 12:25; 1 Ts. 5:14) Joy, kaka umo wa mu Nijeria wadi unyoñamine pa mutyima unena’mba: “Le nadi wa kwikala namani shi kekwadipo batutu ne bakaka? Kukankamika kunkakamikanga batutu ne bakaka i bukamoni bulombola’mba Yehova ulondololanga milombelo yami. Naboile ñeni kobadi ya mwa kukankamikila bakwetu batyumukilwe mutyima.” Inoko tufwaninwe kuvuluka’mba, batutu ne bakaka kebabwanyapo padi kuyuka kitatyi kyotusakilwa kukankamikwa. Nanshi tusakilwa padi kwenda kudi mwanetu mu lwitabijo mutame ku mushipiditu ne kumulombola’mba tusakilwa bukwashi.

9. Le bisonekwa bya Ñimbo ya Mitōto 41:3 ne 94:19, bitukankamika namani?

⁹ Lomba Yehova akukwashe. Shi ketwivwenepo biyampe, kadi nakampata shi tubela misongo ya zenzeka, tubwanya kukomenwa kwikala na mumweno muyampe. Yehova byaketundapangapo mu kingelengele dyalelo, wituseñanga ne kwitupa bukomo botusakilwa pa kūminina. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 41:3; 94:19.) Kimfwa, ubwanya kutuma banabetu bene Kidishitu betukwashe kitatyi kyotusakilwa muntu wa kwitukwasha na mingilo ya njibo nansha wa kwenda kuketupotela bintu. Ubwanya kutuma banabetu botubwanya kulombela nabo. Nansha padi kwituvuluja milangwe isenga idi mu Kinenwa kyandi, kimfwa lukulupilo luyampe lwa kukekala na būmi bubwaninine bwampikwa misongo ne misanshi mu ntanda mipya iya’ko.​—Loma 15:4.

10. Mwanda waka Isang kashelepo mutyumukwe mutyima paalongele akishida?

¹⁰ Isang ushikatanga mu Nijeria, walongele akishida yamushile mulemane. Dokitele wandi wamulombwele amba kakabwanyapo kwenda nansha dimo. Isang unena’mba, “Natyumukilwe mutyima kadi waunyoñama.” Ino le washele’nka munyoñame pa mutyima? Aa! Le i bika byamukweshe? Isang ushintulula’mba, “Ami ne wami mukaji ketwalekele’byopo kulombela kudi Yehova ne kwifunda Kinenwa kyandi. Kadi twadi basumininwe kuta mutyima ku madyese otudi nao ne lukulupilo lwa kukekala mu ntanda mipya ya Leza.”

11. Le Cindy waikele na nsangaji namani kitatyi kyaadi ubela?

¹¹ Cindy ushikatanga mu Meksike, bamukwete misongo ya mpanda-mfwa. Le wauminine’yo namani? Pobadi bamundapa, wetungīle kitungo kya kusapula difuku ne difuku. Walembele amba: “Kusapula kwankweshe nte bakwetu mutyima pa kyaba kya kuta’o ku lupasulo, misanshi, ne misongo yami. Nadi nonga namino: Kitatyi kyonesamba na badokitele ne bamiñanga, nadi nebepangula shi ba mu byabo bisaka i babūke. Kupwa nebepangula kine kyobatongēle kano kaji kakomo. Ebiya, nadi mpēlelwa kuyuka myanda ibwanya kutenga mityima yabo. Bavule badi banena’mba kashā kekwaikele muntu ubela wibepangulanga’mba, ‘le mubabūka namani?’ Kadi bavule bamfwijije’ko pa kwibata mutyima. Bamo baumpele’nka ne abo maadelese ne manimelo a matelefone.  Mu kino kitatyi kya makambakano mu būmi bwami, Yehova wampele nsangaji ya mutyima yauntulumwije’nka ne ami mwine!”​—Nki. 15:15.

12-13. Le i muswelo’ka wabwenye banabetu babela nansha balemane kusapula, ne kwalupukile bika?

¹² Bantu babela nansha balemane babwanya kunyoñama pa mutyima pa mwanda wa bintu byokebabwanyapo kulonga mu busapudi. Inoko, bavule babwanyanga kusapula. Laurel kaka umo ushikatanga mu États-Unis, wadi mu bula bwa myaka 37 mu mashini amukwasha pa kwesa! Waūminine misongo ya dyaya, mpasulo mikatampe, ne misongo ya mu lukoba ya zenzeka. Inoko ano makambakano makatampe keamulengejepo aleke kusapula. Wadi usapwila bamuñanga ne bonso badi bamundapila ku njibo. Le byaikala namani? Wakweshe bantu 17 bekale na buyuki bwa bubine bwa mu Bible! *

¹³ Richard, mukulumpe umo wa mu France, udingila boba bashikete kijabanda ku mobo nansha mu byundapilo amba, “Nebalombe batule mabuku etu matyetye poamonwa. Ano mabuku akokanga bantu ne kwibalengeja bakwipangule bipangujo. Kwisamba nabo uno muswelo, kukankamikanga batutu ne bakaka baswe kebabwanyapo kadi kusapula ku njibo ne njibo.” Kadi boba bashikete kijabanda ku mobo babwanya kusapula kupityila ku mikanda ne ku telefone.

14. Le Mulopwe Davida wāshile kimfwa’ka kiyampe?

¹⁴ Pa mwanda wa makambakano a bununu, misongo nansha bintu bikwabo, ketubwanyapo padi kupebwa mingilo nansha madyese mu kipwilo nansha mu kipindi. Shi tudi mu ino ngikadilo, tubwanya kuboila ñeni ku kimfwa kya Mulopwe Davida. Pobāmusapwidile amba Leza kamutongelepo kūbaka tempelo yandi, kintu kine kyādi kyabila kulonga Davida, wākwatakenye bininge yewa wātongelwe na Leza kwingila uno mwingilo. Davida wāletele byabuntu na mutyima tō pa mwanda wa uno mwingilo. Bine, kino i kimfwa kiyampe kashā kya kwiula!​—2 Sa. 7:12, 13; 1 Bi. 29:1, 3-5.

15. Le Hugues walekele namani kunyoñama pa mutyima?

¹⁵ Pa mwanda wa misongo, Hugues tutu umo wa mu France, walekele kwingila bu mukulumpe, kadi wadi kakibwanyapo kwingila mingilo’tu ipēla ya ku njibo. Walembele amba: “Dibajinji nemwene bule ne kutyumukwa mutyima bininge. Ino mwenda mafuku, namona’mba kuyuka’mba kudi bintu byonkibwanyapo kulonga i kuyampe, ebiya nasangela byobya byombwanya kulonga mu mwingilo wa Yehova. Ne  musumininwe kwendelela kumwingidila. Pamo bwa Ngideoni ne bana-balume bandi tutwa tusatu bākokele, nkikaleka’byopo kulwa!”​—Bat. 8:4.

16. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kimfwa kya bamwikeulu?

¹⁶ Bamwikeulu ba kikōkeji nabo i bimfwa biyampe. Kitatyi kyādi kiludika Mulopwe Ahaba, Yehova wānenene bamwikeulu balete milangwe ya mwa kulembakenya uno mulopwe mubi. Bamwikeulu bavule baleta milangwe yabo. Inoko Yehova wātonga’po mwikeulu umo, wāmusapwila’mba mulangwe wandi ukendeka. (1 Ba. 22:19-22) Le bamwikeulu bakwabo ba kikōkeji bānyoñamine pa mutyima, padi na kulanga’mba, ‘le kyonajimijija kyaba na kuleta mulangwe wami i kika?’ Ketudipo na bubinga bwa kulangila’mba ye byobālongele. Bamwikeulu i betyepeje bininge kadi basakanga ntumbo yonso imwendele Yehova.​—Bat. 13:16-18; Kus. 19:10.

17. Le i bika byotufwaninwe kulonga shi tubanyoñama pa mutyima pa mwanda wa kubulwa kupebwa madyese?

¹⁷ Tá mutyima ku dyese dyotudi nadyo dya kwityilwa pa dijina dya Leza ne kusapula Bulopwe bwandi. Tubwanya kwikala na madyese kupwa apwa, inoko kea’opo etulengejanga twikale balēme ku meso a Leza. Shi twi batūkanye ne betyepeje, tukekala balēme ku meso a Yehova ne a batutu ne bakaka. O mwanda zenza Yehova akukwashe wikale nyeke mutūkanye kadi mwityepeje. Langulukila pa bimfwa biyampe bya bantu bādi batūkanye kadi betyepeje batelelwe mu Kinenwa kya Leza. Kwasha banabenu na mutyima tō ponso pobwanya.​—Ñim. 138:6; 1 Pe. 5:5.

18-19. Le i muswelo’ka obwanya kwikala na nsangaji mu mwingilo obe nansha shi bantu ba mu wenu mwaba bamweka bu kebasangelapo musapu?

¹⁸ Le kyaba kimo unyoñamanga pa mutyima pa mwanda wa bantu ba mu wenu mwaba bamweka bu kebasangelapo musapu, nansha padi bavule kebatanwangapo ku mobo? Shi bidi uno muswelo, le ubwanya kulonga namani pa kulama nsangaji yobe ne kwiivudija? Madingi amoamo mayampe i maletwe mu kapango kanena’mba, “ Mwa Kwikadila Nyeke na Nsangaji mu Mwingilo Obe.” Kadi i biyampe kumona mwingilo obe senene. Le ko kunena namani?

¹⁹ Tá mutyima ku kusapula dijina dya Leza ne Bulopwe bwandi. Yesu wālombwele patōkelela’mba i batyetye kete bakasokola dishinda  ditwala ku būmi. (Mat. 7:13, 14) Kitatyi kyotudi mu busapudi, twikalanga na dyese dya kwingila pamo na Yehova, Yesu, ne bamwikeulu. (Mat. 28:19, 20; 1 Ko. 3:9; Kus. 14:6, 7) Yehova ukokanga boba bafwaninwe. (Yoa. 6:44) O mwanda shi muntu ketabijepo musapu wetu dyalelo, ubwanya padi kukateja’o difuku dikwabo dyotukamusapwila.

20. Le kisonekwa kya Yelemia 20:8, 9 kitufundija bika pa mwa kulekela kunyoñama pa mutyima?

²⁰ Tubwanya kuboila ñeni mivule kudi mupolofeto Yelemia. Bamutumine kukengila mu mwaba mukomo bininge. Bantu bādi bamutuka ne kumubenga “difuku dyonso.” (Tanga Yelemia 20:8, 9.) Kyaba kimo wānyoñamine pa mutyima bininge, kalanga ne kuleka’byo. Inoko kālekele’byopo. Mwanda waka? Mwanda “kinenwa kya Yehova” kyāikele pamo bwa mudilo munda mwa Yelemia, wākomenwa kwiuleka’mo! Netu bikekala uno muswelo shi twi bayuje mu ñeni yetu ne mu mityima yetu Kinenwa kya Leza. Buno i bubinga bukwabo botufwaninwe kwifundila Bible difuku ne difuku ne kulangulukila’po. Nabya nsangaji yetu ikavudila’ko, kadi bantu bavule baketwivwana.​—Yel. 15:16.

21. Le i muswelo’ka otubwanya kulwa na kunyoñama pa mutyima nansha shi kutamba kwepi?

²¹ Deborah otwatelanga kala unena’mba, “kunyoñama pa mutyima kubwanya kwikala bu kyabulwi kikomo kingidija Satana.” Inoko Yehova Leza udi na bukomo kutabuka byabulwi bya Satana. O mwanda shi ubanyoñama pa mutyima nansha ke pa bubinga’ka, zenza Yehova akukwashe. Aye ukakukwasha ulwe na kubulwa kubwaninina kobe ne bukōkekōke bobe. Ukakukwatakanya mu misongo. Ukakukwasha wikale na mumweno muyampe pa madyese. Kadi ukakukwasha wikale na mumweno muyampe pa mwingilo obe. Ne kadi, lombela kudi Shobe wa mūlu umulombole makambakano obe. Na bukwashi bwandi, ubwanya kunekenya bulwi bolwa na kunyoñama pa mutyima.