1. Mwanda waka byādi byendele’mo Abalahama akulupile amba ukabutula mwana?

 YEHOVA wālaile mulunda nandi Abalahama amba, mizo yonso pano pa ntanda ikeselwa kupityila ku lutundu lwandi. (Ngo. 15:5; 22:18) Abalahama byaādi na lwitabijo lukomo mudi Leza, wākulupile amba mulao wa Leza ukafikidila. Nansha nankyo, Abalahama paādi kadi na myaka 100 ne wandi mukaji na myaka 90, bano ba mulume ne mukaji ba kikōkeji bādi kebabutwile mwana. (Ngo. 21:​1-7) Ino Bible unena’mba: “Pa mwanda wa lukulupilo, [Abalahama] wāikele na lwitabijo amba ukekalanga shandya mizo mivule mungya byobya byānenenwe.” (Loma 4:18) Uyukile amba lukulupilo lwa Abalahama lwāfikidile. Wāikele shandya Izake, mwana waātengēle mu kitatyi kilampe. Mwanda waka Abalahama wākulupile amba Yehova ukafikidija mulao wandi?

2. Mwanda waka Abalahama wākulupile amba byāmulaile Yehova bikafikidila?

² Pa mwanda wa kipwano kyandi na Yehova, Abalahama “wādi ukulupile binebine amba byobya byalaile [Leza] ukokeja kadi kwibilonga.” (Loma 4:21) Yehova wāitabije Abalahama ne kumutela bu moloke pa mwanda wa lwitabijo lwandi. (Yak. 2:23) Monka mulombwela’kyo Bene Loma 4:​18, Abalahama wādi na lwitabijo ne na lukulupilo. Shi ke pano, tubandaulei’ko byobya byānenene Polo pa lukulupilo, mungya myanda idi mu Bene Loma shapita 5.

3. Le i bika byāshintulwile Polo pa mwanda utala lukulupilo?

³ Polo wāshintulwile kine kyotufwaninwe kukulupidila amba, “lukulupilo [lwetu] kelufikijangapo muntu ku kufwijibwa bumvu.” (Loma 5:5) Kadi witukwasha twivwanije muswelo otubwanya kukomeja lukulupilo lwetu lwa bwine Kidishitu.  Potubandaula byānenene Polo mu Bene Loma 5:​1-5 pa molukomenanga, wimone mu ñeni abe mwine. Kulonga namino kukakukwasha ujingulule amba lukulupilo lobe i lukomene’ko mu kupita kwa kitatyi. Kadi myanda yotusa kwisambila’po, isa kulombwela’ko muswelo obwanya kwilukomejeja’ko kutabuka ne pano. Tushilulei dibajinji na kubandaula lukulupilo lwa kutendelwa lwānenene Polo amba kelufikijangapo muntu ku kufwijibwa bumvu.

4. Le Bene Loma 5:​1, 2 wisambila pa bika?

⁴ Tanga Bene Loma 5:​1, 2. Polo wālembēle bino binenwa kipwilo kya mu Loma. Batutu ne bakaka ba mu kino kibundi bēfundile myanda ya Yehova ne ya Yesu, bāikala na lwitabijo ne kwikala bene Kidishitu. Pa kino, Leza wēbatelele “bu boloke pa mwanda wa lwitabijo,” ne kwibashinga māni na mushipiditu ujila. Bine, bāikele na lukulupilo lwa bine kadi lwa kutendelwa.

5. Le i lukulupilo’ka ludi na bashingwe māni?

⁵ Mwenda mafuku, Polo wālembēle bene Kidishitu bashingwe māni ba mu Efisesa pangala pa lukulupilo lobāityīlwe. Kupityila ku luno lukulupilo, bādi ba kutambula ‘kipyanwa kya bajila.’ (Ef. 1:18) Kadi Polo wālombwele bene Kolose kwine kukafikidila lukulupilo lwabo. Wāityile luno lukulupilo bu “lukulupilo lobemulamīne mūlu.” (Kol. 1:​4, 5) Nanshi lukulupilo lwa bene Kidishitu bashingwe māni i lwa kusangwilwa ku būmi bwa nyeke momwa mūlu, mwine mobakabikala na Kidishitu.—1 Ts. 4:​13-17; Kus. 20:6.

6. Le i bika byanenene tutu umo mushingwe māni pa lukulupilo lwandi?

⁶ Bene Kidishitu bashingwe māni basenswe bininge luno lukulupilo. Tutu Frederick Franz umo wa mu bashingwe māni wanenene pa mwaadi wiivwanina pa luno lukulupilo amba: “Lukulupilo lwetu i lwa bine, kadi lukafikidila ne pa mfulo enka ne ku muntu wa mfulo mu ba 144,000 ba mu kaluombe katyetye, kutabuka byonso byotufwatakanya.” Pa  kupwa kwingidila Leza na kikōkeji mu bula bwa myaka mivule, Tutu Franz wanenene mu 1991 amba: “[Ketujimijepo] bulēme bwa luno lukulupilo. . . . Twilusangedile bininge. Kadi kitatyi kyonso kyotwenda twilaija, po pene twendanga twilukwatyila’ko na bulēme. I kintu kyotufwaninwe kwilaija nansha shi bilomba kwilaija mu bula bwa myaka midiyo ne midiyo. Pano po pene pomona luno lukulupilo lwetu bu lwa bulēme kupita mafuku kunyuma.”

7-8. Le i lukulupilo’ka ludi na bavule? (Bene Loma 8:​20, 21)

⁷ Bantu bavule batōta Yehova dyalelo badi na lukulupilo lukwabo. I lukulupilo lwādi na Abalahama—lwa kwikala na būmi bwa nyeke pano pa ntanda mu Bulopwe bwa Leza. (Bah. 11:​8-10, 13) Polo wātelele mpalo ya kutendelwa ikemwena boba badi na luno lukulupilo. (Tanga Bene Loma 8:​20, 21.) Le musunsa mubajinji owefundile myanda ya lukulupilo lwa mu Bible lwa būmi bwa kumeso, i kintu’ka kyakusangeje bininge? Le i kuyuka’mba difuku dimo ukekala muntu mubwaninine wampikwa bubi? Nansha wasangele pa kuyuka’mba baswe bobe bafwile bakekala monka bōmi mu paladisa pano pa ntanda? Kino kyakulengeje utengele na kipyupyu “pa mwanda wa lukulupilo.”

⁸ Ekale tutengēle kwikala na būmi bwa nyeke momwa mūlu nansha pano pa ntanda, tudi na lukulupilo lwa kutendelwa lwitupa bubinga bwa kusangela. Kadi tubwanya enka ne kukomejeja’ko luno lukulupilo lusangaja. Polo ushintulula muswelo olubwanya kukomena’ko. Tubandaulei’ko byaālembele pa mwanda utala lukulupilo lwetu. Byaānenene bitukwasha tukulupidile’ko amba bintu byotukulupile bikafikidila.

9-10. Monka mobilombwedilwe mu kimfwa kya Polo, i bika bibwanya kutengela bene Kidishitu? (Bene Loma 5:3) (Tala ne kifwatulo.)

⁹ Tanga Bene Loma 5:3. Polo ulombola’mba kyamalwa kibwanya kwitukwasha tukomejeje’ko lukulupilo lwetu. Uno mwanda  ubwanya kwitutulumuja. Na bubine, balondi bonso ba Kidishitu babwanya kutengela kutanwa na byamalwa. Tubandaulei’ko kimfwa kya Polo. Wālombwele boba bādi mu Tesalonika amba: “Potwadi nenu, twadi twimulombolanga kala’mba tukatanwanga na byamalwa, kadi ye byonka byalongeka.” (1 Ts. 3:4) Kadi wālembēle bene Kodinda amba: “Ketusakilepo mwikale ba kubulwa kuyuka [kyamalwa kyetutene] . . . twaselele’nka ne mityima kūlu pa mwanda wa būmi bwetu.”—2 Ko. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Ne bene Kidishitu dyalelo, babwanya kutengela kutanwa na byamalwa kampanda. (2 Tm. 3:12) Le abe nobe? Le wapangilwepangilwe mwanda’po wakulupile mudi Yesu ne kushilula kwikala mulondi wandi? Padi balunda ne bantu ba mu kisaka ye bano bakufutulwile. Padi ye bano baikele’nka ne kukususula. Le kusumininwa kobe kwa kwikala wampikwa budimbidimbi mu bintu byonso kwakuletele makambakano ku kaji? (Bah. 13:18) Le ba lupusa bakupangilepangile pa mwanda wa kusapwila bantu lukulupilo lobe? Nansha shi tutanwe na kyamalwa’ka, Polo unena’mba tufwaninwe kusangala. Mwanda waka?

11. Mwanda waka tufwaninwe kusumininwa kūminina kyamalwa kyo-kyonso?

¹¹ Tubwanya kusangala kitatyi kyotudi mu kyamalwa pa mwanda wa byobya byokileta. Bene Loma 5:3 unena’mba, “kyamalwa kiletanga kūminina.” Bene Kidishitu bonso bakatanwa na kyamalwa, o mwanda bafwaninwe kūminina. Tufwaninwe kusumininwa kūminina nansha shi tubatanwa na byamalwa’ka. I enka shi tulonge namino, ye potukamona kufikidila kwa bintu byotukulupile. Ketusakengapo kwikala pamo bwa boba bātelelwe na Yesu bu nkunwa yāponene mu nshi ya mabwe. Bano’ba bāitabije dibajinji mwanda na nsangaji, inoko pa kupwa kutanwa na “byamalwa nansha kupangwapangwa,” bakukala. (Mat. 13:​5, 6, 20, 21) Shako, kulwa na kupangwapangwa nansha na byamalwa kekupēlangapo kadi kekusangajangapo, inoko kwibyūminina kuletanga madyese mavule. Muswelo’ka?

12. Le i bika byotukamwena’mo shi tūminine byamalwa?

¹² Mwanā bwanga Yakoba wālombwele byabuyabuya bidi mu kūminina. Wālembele amba: “Lekai kūminina kuvuye mwingilo wako, amba mwikale babwane kadi bakunkane mu byonso, ne kubulwa kintu nansha kimo kine mpika.” (Yak. 1:​2-4) Yakoba wāshintulwile kūminina pamo bwa ako kudi na mwingilo mukomo wa kwingila. Le kūminina kwingilanga mwingilo’ka? Kūminina kubwanya kukukwasha wikadile’ko na ngikadila pamo bwa kitūkijetyima, lwitabijo, ne kukulupila mudi Leza. Inoko kūminina kwituletelanga ne kyabuyabuya kikwabo.

13-14. Le kūminina kuletanga bika, ne kino kikwatañene namani na lukulupilo? (Bene Loma 5:4)

¹³ Tanga Bene Loma 5:4. Polo ulombola’mba kūminina kuletanga “ngikadilo mitabijibwe.” Bine, kūminina kobe kukulengejanga witabijibwe na Yehova. Inoko kino kekishintululapo amba Yehova usangelanga kukumona wikonda na byamalwa nansha na makambakano. Waitabijanga i abe. Kūminina kobe kuletanga ngikadilo ya kwitabijibwa. Ano i madyese a kutendelwa!—Ñim. 5:12.

¹⁴ Vuluka’mba Abalahama wāuminine matompo ne kwitabijibwa na Leza. Yehova wāmumwene bu mulunda nandi ne kumutela bu moloke. (Ngo. 15:6; Loma 4:​13, 22) Netu ubwanya kwitumona namino. Leza ketwitabijangapo pa mwanda wa buvule bwa mingilo yotwingila mu mwingilo wandi, nansha pa mwanda wa madyese otudi nao. Aye witwitabijanga pa mwanda wa kūminina kotūminina  na kikōkeji. Kadi nansha shi twikale ba myaka’ka, mu ngikadilo ya muswelo’ka, nansha na bwino bwa namani, batwe bonso tubwanya kūminina. Le kudi ditompo kampanda dyoūminina pano na kikōkeji? Shi i amo, yuka’mba Leza ukwitabije. Kuyuka’mba Leza witwitabije kubwanya kwikala na lupusa lukatampe potudi. Kubwanya kukomeja lukulupilo lwetu.

15. Le i bika bikwabo byānenene Polo, ne mwanda waka kino kibwanya kutulumuja bamo?

¹⁵ Monka mwāshintulwidile’byo Polo, twitabijibwanga na Yehova potūminina byamalwa na kikōkeji. Polo wendeleja mīsambo yandi amba: “Ngikadilo mitabijibwe nayo, [itwalanga ku] lukulupilo, lukulupilo nalo kelufikijangapo muntu ku kufwijibwa bumvu.” (Loma 5:​4, 5) Kino kibwanya kutulumuja bamo. Mwanda waka? Mwanda ku ngalwilo, monka mulombwela’kyo Bene Loma 5:​2, Polo wālombwele amba bano bene Kidishitu ba mu Loma bādi kala na lukulupilo, ke “lukulupilo lwa ntumbo ya Leza” kadi. O mwanda muntu ubwanya kwiipangula amba, ‘Shi bano bene Kidishitu bādi kala na lukulupilo, mwanda waka Polo wātūdile lukulupilo ku mfulo mu mīsambo yandi?’

16. Le lukulupilo lushilulanga namani kutama mu muntu? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁶ Tubwanya kwivwanija byādi bikimba kunena Polo shi tulame mu ñeni amba lukulupilo i kintu kikomenanga’ko. Tulete kimfwa: Le ukivulukile musunsa mubajinji owaivwene myanda ya lukulupilo lwa kutendelwa ludi mu Kinenwa kya Leza? Padi mu kine kitatyi’kya walangile amba, mulangwe wa kukekala’ko nyeke mu paladisa pano pa ntanda i wa kutendelwa, ino keukafikidilapo. Inoko powayukīle’ko bivule padi Yehova ne pa milao ya mu Bible, waningijije’ko kikulupiji kyobe kya amba bino bintu bikafikidila.

17. Le lukulupilo lobe lwendelelanga namani kukomena’ko pa kupwa kwipāna ne kubatyijibwa kobe?

¹⁷ Byowaendelele kwifundila’ko bivule ne kuningija kipwano kyobe na Yehova, lukulupilo  lobe lwaendelele kutamina’ko enka ne powapwile kupāna būmi bobe kudi Yehova ne kubatyijibwa. (Bah. 5:13–6:1) Ye uno wemwenine byobya bilembelwe mu Bene Loma 5:​2-4. Watenwe na byamalwa bivule, inoko webyūminine ne kumona’mba Leza ukwitabije. Byokulupile amba Leza ukwitabije, pano udi na bubinga buvule bwa kukulupidila amba ukatambula bintu byalaile. Lukulupilo lobe i lukomene’ko bininge kutabuka pabajinji. Ke lwa bine kodi, kadi wilukwete na makasa abidi. Ludi na lupusa lukatampe mu bobe būmi. I lushinte muswelo oshikete na ba mu kisaka kyobe, muswelo okwata butyibi, enka ne muswelo oingidija kitatyi kyobe.

18. Le i kikulupiji’ka kitupēle Yehova?

¹⁸ Mutumibwa Polo wābwejeje’ko amba pa kupwa kwitabijibwa na Leza, kudi kintu kya mvubu kikalongeka pa mwanda utala lukulupilo lobe. Ukukulupija amba lukulupilo lobe lukafikidila. Mwanda waka ubwanya kwikala na kino kikulupiji? Polo wālombwele bene Kidishitu kino kikulupiji kitamba kudi Leza kya amba: “Lukulupilo . . . kelufikijangapo muntu ku kufwijibwa bumvu; mwanda buswe bwa Leza i bupungulwilwe mu mityima yetu kupityila ku mushipiditu ujila otwapelwe.” (Loma 5:5) Bine udi na bubinga bonso bwa kukulupidila amba, luno lukulupilo lukafikidila.

19. Le i bika byobwanya kukulupila pangala pa lukulupilo lobe?

¹⁹ Langulukila pa mulao obālaile Abalahama kudi Yehova, ne pa muswelo waāmwitabije ne kumumona bu mulunda nandi. Bintu byākulupile Abalahama byāfikidile. Bible unena’mba: “Abalahama pa kupwa kulombola kitūkijetyima, wātambwile uno mulao.” (Bah. 6:15; 11:​9, 18; Loma 4:​20-22) Wākulupile bya binebine amba kakafwijibwapo bumvu. Nobe ubwanya kukulupila amba shi wikale nyeke na kikōkeji, ukapalwa mpalo pangala pa lukulupilo lobe. Lukulupilo lobe i lwa bine, i nsulo ya nsangaji ke ya kufwijibwapo bumvu! (Loma 12:12) Polo wālembele amba: “Leza uleta lukulupilo emuyuje nsangaji yonso ne ndoe pa kikulupiji kyomumukulupile, amba lukulupilo lwenu luvudijibwe na bukomo bwa mushipiditu ujila.”—Loma 15:13.