1, 2. Le tutu umo wajingulwile mwanda’ka umutala, ne walongele’po namani?

ROBERT wabatyijibwe ukidi nkasampe, inoko kadipo umona bubine na mvubu mpata mu būmi bwandi. Unena’mba: “Nkyadipo nonga bibi, inoko bintu bya ku mushipiditu nadi nebilonga na bya kajilwilo’tu. Nadi mweka bu mukomo ku mushipiditu, mwanda nadi ntanwa ku kupwila, ne kwingila bupania mukwashi mu bitatyi bimobimo pa mwaka. Inoko nadi mbudilwe kintu kimo.”

² Robert kadipo ujingulwile kintu kyaadi ubudilwe kufika ne byaasongele. Shi kebakaye na wandi mukaji, kyaba kimo badi beipangula bipangujo bimanine pa Bible. Wandi mukaji wadi uyukile biyampe myanda ya mu Bible kadi kadipo wija kumulondolola. Inoko divule Robert wadi ukomenwa kulondolola kadi byadi bimukwata bumvu. Unena’mba: “Nemwene amba i kutupu kyondyukile. Kenelanguluja’mba, ‘Byomfwaninwe kutangidila wami mukaji ku mushipiditu, nanshi nenwe kulonga’po kintu.’” Bine walongele’po kintu. Kadi unena’mba: “Nefundile Bible misunsa mivule, penepa bintu byashilula kulumbuluka. Naivwanije Bible senene, ne kya mvubu nakampata, napwene bininge na Yehova.”

3. (a) Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kimfwa kya Robert? (b) Le i myanda’ka ya mvubu yotusa kubandaula?

 ³ Tubwanya kuboila ñeni mikatampe ku kimfwa kya Robert. Tubwanya kwikala na buyuki kampanda bwa myanda ya mu Bible ne kutanwa kyaba kyonso ku kupwila ne kutambila mu busapudi, inoko kino kekishintululapo amba twi bantu batame ku mushipiditu. Nansha padi, ketudi kala balonge bukomo bwa kutama ku mushipiditu, inoko batwe pa kwibandaula twamona’mba kudi mu bintu bimo motufwaninwe kwilumbulula. (Fidipai 3:16) Mu kino kishinte tusa kulondolola’mo bipangujo bisatu bya mvubu: (1) I bika biketukwasha tujingulule shi twi batame ku mushipiditu? (2) I muswelo’ka otubwanya kutama ku mushipiditu? (3) Le kutama ku mushipiditu kubwanya kwitukwasha namani mu būmi bwetu bwa difuku ne difuku?

4. Lelo madingi adi mu Efisesa 4:23, 24 atala bāni?

⁴ Potwashilwile kwingidila Leza, twashintyile mu myanda mivule ya mu būmi bwetu. Kuno kushinta kekwafudilepo potwabatyijibwe. Bible witusapwila’mba: “Kyaba kyonso mufwaninwe kwalamunwa kemudi bapya mu mulangilo wenu mwinemwine.” (Efisesa 4:23, 24) Byotudi bampikwa kubwaninina, tufwaninwe kwendelela na kushinta. Nansha shi ketudi bengidile Yehova mu bula bwa myaka mivule, tufwaninwe kwendelela na kukomeja kipwano kyetu nandi.​—Fidipai 3:12, 13.

5. Le i bipangujo’ka bibwanya kwitukwasha tujingulule shi twi batame ku mushipiditu?

⁵ Twikale bankasampe nansha batame, tufwaninwe kwibandaula batwe bene pampikwa budimbidimbi. Tubwanya kwiipangula’mba: ‘Lelo njingulwile amba kendi mutame ku mushipiditu? Lelo kendi pamo bwa Kidishitu? Lelo mwikadilo wami ne mwiendelejo wami ku kupwila usokolanga bika pondi? Lelo mīsambo yami ilombolanga bika pa byobya byonsaka na bubine kulonga mu būmi bwami? Lelo bibidiji byami bya kwifunda, muvwadilo ne mwidyangwilo wami ne muswelo omonanga madingi bisokolanga bika pondi? Le noñanga namani kitatyi kyontompibwa kulonga bintu bibi? Lelo kendi mwine Kidishitu mutame ku mushipiditu?’ (Efisesa 4:13) Bino bipangujo bibwanya kwitukwasha tujingulule mwikadile būmi bwetu bwa ku mushipiditu.

6. Le i kintu’ka kikwabo kibwanya kwitukwasha tujingulule shi twi batame ku mushipiditu?

⁶ Kyaba kimo tusakilwa bantu bakwabo betukwashe tujingulule shi twi batame ku mushipiditu. Mutumibwa Polo wāshintulwile amba, muntu wa ku ngitu nansha wa bungitu, kajingululangapo amba mwiendelejo wandi wa mu būmi keusangajangapo Leza. Inoko muntu wa ku mushipiditu aye wivwanije muswelo umona Leza bintu. Uyukile amba Yehova ketabijepo mwikadilo wa bantu ba bungitu. (1 Kodinda 2:14-16; 3:1-3) Bakulumpe badi na ñeni ya Kidishitu bajingululanga bukidi bonka shi banabetu abashilula kwiendeja bya bungitu, kadi baloñanga bukomo bwa kwibakwasha. Shi bakulumpe abakukwasha, le uketabija bukwashi bwabo ne kushinta pobikulomba kushinta? Shi tulonge namino, nabya tukalombola’mba tusakanga na bubine kwikala bantu batame ku mushipiditu.​—Musapudi 7:5, 9.

7. Le tubayuka namani’mba kwikala’tu’nka na buyuki bwa mu Bible kete kekubwenepo pa kwikala muntu wa ku mushipiditu?

⁷ Kwikala’tu’nka na buyuki bwa mu Bible kete kekubwenepo pa kutama ku mushipiditu. Mulopwe Solomone wādi uyukile myanda mivule itala padi Yehova, kadi binenwa byandi bimo bya tunangu i bilembwe mu Bible. Inoko mwenda mafuku, kipwano kyandi na Yehova kyāzozele, kadi wābulwa kikōkeji. (1 Balopwe 4:29, 30; 11:4-6) Penepa, kutentekela pa buyuki bwa mu Bible, le i bika bikwabo byofwaninwe kulonga? Tufwaninwe kutamija nyeke lwitabijo  lwetu. (Kolose 2:6, 7) Le tukalonga kino namani?

8, 9. (a) Lelo i bika biketukwasha tutamije lwitabijo lwetu? (b) Le tufwaninwe kwikala na kitungo’ka potwifunda ne kulanguluka? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

⁸ Mu myaka katwa kabajinji, Polo wākankamikile bene Kidishitu bafikile “pa butame.” (Bahebelu 6:1) Le i muswelo’ka otubwanya kwingidija ano madingi dyalelo? Muswelo umo bidi wa mvubu i kwifunda dibuku ‘Mwilamei mu Buswe bwa Leza.’ Kino kikakukwasha wivwanije mwa kwingidijija misoñanya ya mu Bible mu būmi bobe. Shi kodi kala mwifunde dino dibuku, kadi kudi mabuku makwabo obwanya kwifunda mene akakukwasha utamije lwitabijo lobe. (Kolose 1:23) Kadi tufwaninwe kulangulukila pa byobya byotwifunda ne kulomba Yehova etukwashe tumone muswelo wa kwibingidija.

⁹ Potwifunda ne kulanguluka, tufwaninwe kwikala na kitungo kya kutamija mutyima wa kusangaja Yehova ne kumukōkela. (Ñimbo ya Mitōto 40:8; 119:97) Kadi tufwaninwe kupela kintu kyo-kyonso kiketulengeja tukomenwe kutama ku mushipiditu.​—Tetusa 2:11, 12.

10. Lelo i bika bibwanya kulonga bankasampe pa kutama ku mushipiditu?

¹⁰ A nkasampe, lelo udi na bitungo bya ku mushipiditu? Tutu umo wingilanga ku Betele uvudile kwisamba na bankasampe basakanga kubatyijibwa ku bitango bya bipindi ne kwibepangula bitungo byabo bya ku mushipiditu. Umonanga’mba bavule balangulukilanga bininge pa muswelo obasaka kukengidila Yehova mu mafuku a kumeso. Bamo betungilanga kitungo kya kwingidila Yehova mu mwingilo wa kitatyi kyonso nansha kuvilukila kokwa kusakilwa basapudi bavule. Bankasampe bakwabo bakomenwanga kulondolola kino kipangujo. Le kino kishintulula’mba kebasakengapo kwitungila bitungo bya ku mushipiditu? Shi wi nkasampe wiipangule amba: ‘Lelo ñendanga ku kupwila ne mu busapudi mwanda’tu byo binsakila bambutwile bami kulonga? Nansha le mpwene ami mwine na Leza?’ Na bubine batwe bonso tufwaninwe kwitungila bitungo bya ku mushipiditu, twikale bankasampe nansha batame. Bino bitungo biketukwasha tutame bininge ku mushipiditu.​—Musapudi 12:1, 13.

11. (a) Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kutama ku mushipiditu? (b) Le i kimfwa’ka kya mu Bible kyotubwanya kwiula?

¹¹ Shi tubajingulula popa potusakilwa kwilemununa, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kushinta. Kino kidi na mvubu mwanda kilombolanga shi tukapanda nansha shi tukafwa. (Loma 8:6-8) Yehova ketusakilangapo twikale babwaninine, kadi witupanga mushipiditu wandi ujila mwanda wa kwitukwasha. Inoko tufwaninwe ne kwielela’ko batwe bene. Tutu John Barr, waingile mu Kitango Kyendeji, difuku dimo wesambile pa Luka 13:24 amba: “Bantu bavule bakomenwanga mwanda kebeelelanga’kopo na kininga pa kwikala bakomo.” Tufwaninwe kwikala pamo bwa Yakoba wālwile na mwikeulu kukōka mpika kufika ne byaāeselwe. (Ngalwilo 32:26-28) Nansha kwifunda Bible byokubwanya kusangaja, ino ketufwaninwe kumona Bible bu dibuku dya mfumo ya kwipwija nayo mukose. Tufwaninwe kulonga bukomo bwa kusokola bubine bulēme bwine bubwanya kuketukwasha.

12, 13. (a) Le i bika biketukwasha twingidije madingi adi mu Loma 15:5? (b) Lelo kimfwa kya Petelo ne madingi andi bitukwasha namani? (c) Le i bika byobwanya kulonga pa kutama ku mushipiditu? (Tala kapango “Byobwanya Kulonga pa Kutama ku Mushipiditu.”)

¹² Shi twielela’ko mwanda wa kutama ku mushipiditu, nabya mushipiditu ujila uketukwasha tushinte mulangilo wetu. Bityebitye, tukefunda mwa kulangila pamo bwa Kidishitu. (Loma 15:5) Mushipiditu ujila ubwanya kwitukwasha tufundwile kulampe bilokoloko bibi ne kutamija ngikadila isangaja Leza. (Ngalatea 5:16, 22, 23) Shi tubajingulula’mba tutele mutyima mpata ku bintu bya ku ngitu nansha ku kwisangaja,  ketufwaninwepo kukōka. Tufwaninwe kwendelela na kulomba Yehova mushipiditu wandi ujila witukwashe tute mutyima ku bintu byoloke. (Luka 11:13) Vuluka mutumibwa Petelo. Ke ponsopo paādi na mulangilo wa Kidishitu. (Mateo 16:22, 23; Luka 22:34, 54-62; Ngalatea 2:11-14) Nansha nankyo, kākōkelepo, kadi Yehova wāmukweshe. Bityebitye, Petelo wēfundile mwa kulangila pamo bwa Kidishitu. Netu tubwanya kulonga uno muswelo.

¹³ Mwenda mafuku Petelo wātelele ngikadila ibwanya kwitukwasha. (Tanga 2 Petelo 1:5-8.) Tufwaninwe kulonga bukomo mwanda wa kutamija kwīfula, kūminina, kisanso kya bu bana na bana, ne ngikadila mikwabo miyampe. Tubwanya kwiipangula difuku ne difuku amba, ‘Le i ngikadila’ka yombwanya kutamija dyalelo ikankwasha ntame ku mushipiditu?’

14. Lelo kwikala batame ku mushipiditu kudi na lupusa’ka pa būmi bwetu?

¹⁴ Shi tulanga pamo bwa Kidishitu, nabya kino kikekala na lupusa pa mwiendelejo wetu ku kaji nansha ku masomo, pa muneneno wetu, ne pa muswelo otukwata butyibi bwa difuku ne difuku. Butyibi bwetu bukalombola’mba tuloñanga bukomo bwa kwiula Kidishitu. Byotudi bantu batame ku mushipiditu, ketusakengapo kintu nansha kimo kyone kipwano kyetu na Yehova. Kitatyi kyotutompibwa mwanda wa kulonga bintu bibi, kwikala bantu batame ku mushipiditu kuketukwasha tukomene ditompo’dya. Kumeso kwa kukwata butyibi, tukakunkumana bidi ne kwiipangula’mba: ‘Le i misoñanya’ka ya mu Bible ibwanya kunkwasha? Le i bika byadi bya kulonga Kidishitu mu uno mwanda? Lelo i bika bikasangaja Yehova?’ Tufwaninwe kwikala na kibidiji kya kulanguluka uno muswelo. Pano twisambilei’ko bidi pa myanda imoimo. Mu mwanda ne mwanda, tukabandaula’mo musoñanya wa mu Bible ubwanya kwitukwasha tukwate butyibi buyampe.

15, 16. Lelo kwikala na mulangilo wa Kidishitu kwitukwashanga namani potukwata butyibi bwa (a) kutonga wa kwisonga nandi? (b) kutonga balunda?

¹⁵ Kutonga wa kwisonga nandi. Musoñanya wa mu Bible utanwa mu 2 Kodinda 6:14, 15. (Tanga.) Polo wālombwele patōka’mba bantu ba ku mushipiditu i beshile na bantu ba ku ngitu nansha ba bungitu pa muswelo obamona bintu. Le uno musoñanya ubwanya kukukwasha namani pa kutonga wa kwisonga nandi?

¹⁶ Kutonga balunda. Musoñanya wa mu Bible utanwa mu 1 Kodinda 15:33. (Tanga.) Muntu wa ku mushipiditu kakapwanapo na bantu babwanya kuzozeja lwitabijo lwandi. Langulukila pa muswelo obwanya kwingidija uno musoñanya mu myanda mishileshile. Kimfwa, le uno musoñanya ubwanya kukukwasha namani pokwata butyibi butala pa malezo a mīsambo pa Entelenete? Le ukakukwasha namani ukwate butyibi bwa kukaya makayo pa Entelenete nansha kuleka kwiakaya na bantu bokuyukilepo?

17-19. Le kwikala muntu mutame ku mushipiditu kukakukwasha namani (a) wepuke mingilo ya mpikwa mvubu? (b) witungile bitungo biyampe? (c) upwije kwisusa?

¹⁷ Mingilo yona būmi bwetu bwa ku mushipiditu. Tutana kidyumu kya kamweno mu Bahebelu  6:1. (Tanga.) Lelo “mingilo mifwe” yotufwaninwe kwepuka i mingilo’ka? I mingilo yampikwa mvubu mine keibwanyapo kwitukwasha tutame ku mushipiditu. Kino kidyumu kitala mingilo mifwe kibwanya kwitukwasha tulondolole ku bipangujo pamo bwa bino: ‘Le uno mwingilo udi na mvubu’ni nansha keudipo nayo? Lelo mfwaninwe kwiela mu bino bya busunga? Mwanda waka nkifwaninwepo kwilunga na bantu balonga bukomo bwa kulumbulula ngikadilo ya ino ntanda?’

¹⁸ Bitungo bya ku mushipiditu. Mu Busapudi bwandi bwa ku Lūlu, Yesu witupa’mo madingi mayampe atala kwitungila bitungo. (Mateo 6:33) Muntu mutame ku mushipiditu utūlanga Bulopwe bwa Leza pa kifuko kibajinji mu būmi bwandi. Uno musoñanya uketukwasha tulondolole ku bipangujo pamo bwa bino: ‘Lelo mfwaninwe kwenda ku Iniveleshite shi napu masomo a sekondele? Le mfwaninwe kwitabija kaji kampanda?’

¹⁹ Kwisusa. Madingi a Polo ku bene Kidishitu ba mu Loma abwanya kwitukwasha potwisusa na bakwetu. (Loma 12:18) Byotwiula Kidishitu, o mwanda tuloñanga bukomo bwa kwikala “mu ndoe na bantu bonso.” Le tuloñanga namani shi tubesusa na bakwetu? Le binkomenanga kwitabija mulangwe wa muntu mukwabo? Nansha lelo bantu bandyukile bu muntu ulondalondanga ndoe?​—Yakoba 3:18.

20. Mwanda waka usakanga kwendelela na kutama ku mushipiditu?

²⁰ Bino bimfwa bilombola muswelo ubwanya kwitukwasha misoñanya ya mu Bible tukwate butyibi bulombola’mba tuludikwanga na mushipiditu wa Leza. Shi twi batame ku mushipiditu, nabya tukekala na būmi bwa nsangaji ne kuloelelwa. Robert, utelelwe ku ngalwilo, unena’mba: “Ami pa kupwa kutamija kipwano kyami na Yehova, naikele mulume muyampe kadi shabana muyampe. Naikele na nsangaji ne kuloelelwa.” Shi tulonga bukomo bwa kwendelela na kutama ku mushipiditu, nabya tukamwena’mo byabuyabuya bivule. Tukekala na būmi bwa nsangaji tamba’nka pano, ne mu mafuku āya kumeso, “būmi bwinebwine.”​—1 Temote 6:19.