1, 2. (a) Lelo bambutwile bamo beivwananga namani shi wabo mwana kasake kubatyijibwa? (b) Mwanda waka boba basaka kubatyijibwa bafwaninwe kwibandaula shi i bepāne abo bene kudi Yehova? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

BAMBUTWILE ba Maria babandila wabo mwana nkasampe mwana-mukaji pobaimana na bantu bakwabo ba kubatyijibwa. Muneni waipangula bipangujo bibidi. Maria walondolola na diwi ditunduke kadi divwanikwe senene. Kupwa, wabatyijibwa.

² Bambutwile ba Maria abaivwana fyedi, mwanda wabo mwana wapēne būmi bwandi kudi Yehova ne kubatyijibwa. Inoko, kumeso kwa kubatyijibwa’ye, inandi wadi ulangalanga pa uno mwanda. Wadi wiipangula’mba: ‘Lelo Maria ke mufikile pa myaka ya kubatyijibwa? Lelo na bubine wivwanije amba kwipāna aye mwine kudi Yehova i mwanda musumininwe? Lelo bimulomba kwilaija’ko bidi?’ Bambutwile bavule ba buswe beipangulanga bino bipangujo kitatyi kinena wabo mwana’mba kasake kubatyijibwa. (Musapudi 5:5) Kadi, butyibi bwa mvubu nakampata bufwaninwe kukwata muntu yense i bwa kupāna būmi bwandi kudi Yehova ne kubatyijibwa.​—Tala kapango “ Lelo Kodi Kala Mwipāne Abe Mwine Kudi Yehova?”

3, 4. (a) Lelo mutumibwa Petelo witufundija namani mvubu ya lubatyijo? (b) Mwanda waka Petelo wādingakenye lubatyijo na safina yāubakile Noa?

 ³ Mutumibwa Petelo wādingakenye lubatyijo na safina yāubakile Noa. Wānenene amba: “Lubatyijo, lwine ludingakene na kino, nalo lwimupandijanga.” (Tanga 1 Petelo 3:20, 21.) Safina yāletele bubinga bwa patōkelela ku bantu amba Noa wādi usaka kulonga kiswa-mutyima kya Leza na mutyima wandi onso. Noa wāingile na kikōkeji mwingilo wāmupele Yehova. Noa byaālombwele lwitabijo, o mwanda Yehova wāmupandije aye ne kisaka kyandi ku Dilobe. Lelo i bika byādi bisaka kwitufundija Petelo?

⁴ Bantu pobāmwene safina, bājingulwile amba Noa udi na lwitabijo mudi Leza. Bantu pobamona muntu ubatyijibwa napo, bajingululanga’mba wapēne būmi bwandi kudi Leza mwanda udi na lwitabijo mudi Kidishitu musanguke. Pamo bwa Noa, boba babatyijibwa bakōkelanga Leza na kwingila mwingilo waebapele. Kadi monka mwāpandijije Yehova Noa ku Dilobe, mo monka mwakapandijija ne bengidi bandi babatyijibwe ba kikōkeji pakonakanya ino ntanda mibi. (Mako 13:10; Kusokwelwa 7:9, 10) Bine, i kya mvubu mpata kupāna būmi bwetu kudi Yehova ne kubatyijibwa. Inoko shi muntu ulejaleja pa kubatyijibwa, ubwanya kujimija dyese dya kukamona būmi bwa nyeke.

5. I bika byotusa kwifunda mu kino kishinte?

⁵ Byotwayuka mvubu ya lubatyijo, pano tusakilwa kutana malondololo ku bino bipangujo bisatu: Lelo i bika binena Bible pa lubatyijo? Lelo i bika bifwaninwe kulonga muntu kumeso kwa kubatyijibwa? Mwanda waka tufwaninwe kuvuluka nyeke mvubu ya lubatyijo potufundija betu bana ne muntu otwifundanga nandi Bible?

6, 7. (a) Lelo lubatyijo lwa Yoano lwādi na buluji’ka? (b) I lubatyijo’ka lwādi lwishile na yonso, ne mwanda waka?

⁶ Mu Bible, muntu mubajinji kubatyija bantu i Yoano Mubatyiji. (Mateo 3:1-6) Mwanda waka bantu bādi bāya kwadi ebabatyije? Mwanda bādi basaka kulombola’mba abesāsa ku bubi bwabo, ko kunena’mba abaitabija’mba bātyumwine Bijila bya Mosesa kadi i bealakanye bya binebine. Inoko kudi lubatyijo lwa mvubu mpata lwishile na yonso lwa muntu umo wābatyijibwe na Yoano. Yoano wāikele na dyese dikatampe dya kubatyija Yesu, Mwana mubwaninine wa Leza. (Mateo 3:13-17) Yesu kālongelepo bubi nansha dimo. Kadipo usakilwa kwisāsa. (1 Petelo 2:22) Penepo mwanda waka Yesu wābatyijibwe? I mwanda wa kulombola’mba i mwiteakanye kwingidija būmi bwandi mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kya Leza.​—Bahebelu 10:7.

⁷ Yesu pa kushilula mwingilo wa busapudi, bandi bana ba bwanga nabo bāshilwile kubatyija bantu. (Yoano 3:22; 4:1, 2) Bano bantu nabo bādi babatyijibwa mwanda wa kwisāsa ku bubi bwabo pa kubulwa kukōkela Bijila bya Mosesa. Ino Yesu pa kufwa ne kusanguka, boba badi basaka kwikala bandi bana ba bwanga badi banenwe kubatyijibwa pa bubinga bukwabo.

8. (a) Lelo Yesu wāletele musoñanya’ka paāsangukile? (b) Mwanda waka bene Kidishitu bafwaninwe kubatyijibwa?

⁸ Mu mwaka wa 33, Yesu upwa’tu kusanguka, wēsambile ku meso a bantu 500 ne musubu, bana-balume, bana-bakaji enka ne bana bene kumo. Padi kino kyo kitatyi kyaānenene amba: “Nanshi, endai mukalonge bana ba bwanga mu bantu ba ku mizo yonso, mwibabatyijei mu dijina dya Tata ne dya Mwana ne dya mushipiditu ujila, mwibafundijei kulama byonso byonemusoñenye.” (Mateo 28:19, 20; 1 Kodinda 15:6) Yesu wāsoñenye balondi bandi balonge bana ba bwanga. Muntu yense usaka kwikala wandi mwanā bwanga, nansha kusela “lupungu” lwandi, ufwaninwe kubatyijibwa. (Mateo 11:29, 30) Pa kwingidila Leza mu muswelo umusangaja, muntu ufwaninwe kwitabija’mba Leza wingidijanga Yesu mwanda wa kuvuija kiswa-mutyima kyandi. Penepa, ubwanya kubatyijibwa mungya musakila Leza. Bible witupa bubinga buvule bulombola’mba bana ba bwanga babajinji ba Yesu bādi bayukile mvubu ya lubatyijo. Bādi bayukile amba kebafwaninwepo kulejaleja pa kubatyijibwa.​—Bilongwa 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33.

9, 10. Lelo i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku lubatyijo lwa mwana-mulume mwine Efiopya ne lwa Solo?

⁹ Tanga Bilongwa 8:35, 36. Mwana-mulume umo mwine Efiopya wāitabije lwitabijo lwa Bayuda, wādi mu dishinda ujokela kwandi utamba ku tempelo ya mu Yelusalema kwaākatōtele. Mwikeulu wa Yehova wāsoñenye Fidipa akamusapwile, Fidipa nandi wāmufundija “myanda miyampe ya Yesu.” Lelo uno mwine Efiopya wālongele’po namani? Wāivwanije mvubu ya kwitabija Yesu bu Mfumwetu, kadi wāikele na mutyima wa kulonga byobya bisaka Yehova ku bene Kidishitu. Kupwa wābatyijibwa pampikwa kulejaleja.

¹⁰ Kimfwa kikwabo i kya mwana-mulume umo Muyuda wādi witwa bu Solo. Muzo onso wa Bayuda wādi mwipāne kudi Leza, inoko Yehova wēbapelele mwanda kebāmukōkelepo. Solo byaādi ukulupile amba Bayuda bakingidila Leza mu muswelo moloke, o mwanda wādi upangapanga bene Kidishitu. Inoko difuku dimo, Yesu musanguke, mwine wādi ulanga Solo amba i mufwe, wēsambile na Solo aye papo mūlu. Lelo Solo wālongele’po namani? Wāitabije na nsangaji  bukwashi bwa Ananaisa, mwanā bwanga wa Yesu. Bible unena’mba: “Waimana wabatyijibwa.” (Bilongwa 9:17, 18; Ngalatea 1:14) Mwenda mafuku wāyukene bu mutumibwa Polo. Tubamone amba pāivwanije’tu Solo amba Leza wingidijanga Yesu mwanda wa kuvuija kiswa-mutyima kyandi, wābatyijibwe pampikwa kulejaleja.​—Tanga Bilongwa 22:12-16.

11. (a) Dyalelo i bika bilengejanga bantu botwifundanga nabo Bible bakwate butyibi bwa kubatyijibwa? (b) Le twiivwananga namani kitatyi kibatyijibwa muntu?

¹¹ Dyalelo nadyo, mo mulongelanga befundi bavule ba Bible batame nansha bankasampe. Byobasenswe ne kukulupila byobya binena Bible, o mwanda bekalanga na kipyupyu kya kupāna būmi bwabo kudi Yehova ne kubatyijibwa. Na bubine, kitatyi kya mwisambo wa lubatyijo kikalanga kya pa bula ku bitango bikatampe ne bityetye. Batumoni ba Yehova bevwananga nsangaji pobamona bantu bobefundanga nabo Bible betabija bubine ne kukwata butyibi bwa kubatyijibwa. Bambutwile nabo basangalanga bininge pobamona babo bana balonga uno muswelo. Mu mwaka wa mingilo wa 2017 kwabatyijibwe bantu 284 000 ne kupita mwanda wa kulombola’mba bapēne būmi bwabo kudi Yehova. (Bilongwa 13:48) Na bubine, baivwanije amba lubatyijo i kisakibwa ku bene Kidishitu. Ino le i bika byobadi bafwaninwe kulonga kumeso kwa kubatyijibwa?

12. Lelo i bika bifwaninwe kulonga befundi ba Bible kumeso kwa kubatyijibwa?

¹² Kumeso kwa befundi ba Bible kubatyijibwa, bafwaninwe bidi kwifunda bubine butala padi Leza, pa mpango yandi ku bantu ne mpango yandi itala ino ntanda, ne byobya byaālongele mwanda wa kukūla muzo wa muntu. (1 Temote 2:3-6) Kadi basakilwa kutamija lwitabijo lwine lukebakwasha pa kukōkela ku bijila bya Leza ne pa kuleka kulonga byobya byashikilwe. (Bilongwa 3:19) Kino kidi na mvubu, mwanda Yehova kaketabijapo kwipāna kwa muntu ukyendelela kulonga byobya byashikilwe. (1 Kodinda 6:9, 10) Inoko kudi bintu bivule bya kulonga. Boba basaka kupāna būmi bwabo kudi Yehova bafwaninwe kutanwa ku kupwila, kusapula kitatyi ne kitatyi myanda miyampe ne kufundija bantu. Kino i kisakibwa ku muntu yense usaka kulonda Kidishitu. (Bilongwa 1:8) Mwifundi wa Bible ufwaninwe bidi kutabula ano matabula onso’a. Penepa ubwanya kupāna būmi bwandi kudi Yehova mu milombelo yandi ya pa bunka, ebiya kabatyijibwa.

13. Potufundija bantu bakwabo, mwanda waka ketufwaninwepo kwilwa’mba bafwaninwe kubatyijibwa pa kwikala bene Kidishitu ba bine?

¹³ Potukwasha betu bana ne bantu bakwabo botwifundanga nabo Bible batabule ano matabula a mvubu, tufwaninwe kuvuluka’mba boba basaka kwikala balondi ba bine ba Yesu bafwaninwe kubatyijibwa. Kupwa pa kitatyi kifwaninwe tubwanya kwibasapwila mvubu ya kwipāna ne kubatyijibwa. Byotusaka i betu bana ne bantu bakwabo botwifunda nabo Bible bendelele kumeso ne kubatyijibwa!

14. Mwanda waka ketufwaninwepo kuningila muntu nansha umo abatyijibwe?

¹⁴ Na bubine, kekufwaninwepo kwikala muntu nansha umo wa kuningila wandi mwana nansha mwifundi wa Bible abatyijibwe. Yehova ketuningilangapo tumwingidile. (1 Yoano 4:8) Potufundija bantu bakwabo, tufwaninwe kwibakwasha bevwanije mwanda waka bidi na mvubu kobadi batamije abo bene kipwano kyabo na Yehova. Penepa, shi mwifundi wa Bible waikala na mutyima wa kufwija’ko pa kuyuka bubine butala padi Leza ne shi usakanga na bubine kulonga bintu byonso  bifwaninwe kulonga bene Kidishitu ba bine, ubwanya kubatyijibwa.​—2 Kodinda 5:14, 15.

15, 16. (a) Lelo kudi myaka ifwaninwe kufikila’po muntu pa kubatyijibwa? Shintulula. (b) Mwanda waka muntu wifunda Bible ufwaninwe kubatyijibwa bu Kamoni wa Yehova nansha shi wadi ke mubatyijibwe kala mu kipwilo kikwabo?

¹⁵ I kutupu myaka ifwaninwe kufikila’po muntu pa kubatyijibwa. Batwe bonso twi beshile, kadi befundi bamo ba Bible bendelelanga bukidibukidi kupita bakwabo. Bavule babatyijibwanga bakidi’tu bankasampe ne kulama kikōkeji kyabo kudi Yehova pobenda batama. Bakwabo bekalanga ke batame kala pobashilula kwifunda bubine bwa mu Bible ne kubatyijibwa. Bamo bekalanga’nka ne na myaka 100 ne musubu!

¹⁶ Lolo umo wefundile Bible aye papo ke mubatyijibwe mu bipwilo bikwabo. O mwanda waipangwile kaka wadi umufundija Bible shi i byendele’mo abatyijibwe monka. Uno kaka wabandawile nandi mavese a mu Bible mene alondolwele kipangujo kyandi. Uno lolo pa kwivwanija bisakibwa bya mu Bible, wabatyijibwa nansha byaadi kasenselela ku myaka 80. I ñeni’ka yotuboila ku kino kimfwa? Yehova uketabija lubatyijo lwetu enka shi tuyukile bubine butala kiswa-mutyima kyandi. O mwanda nansha shi twabatyijibwe mu kipwilo kikwabo, bitulomba kadi kubatyijibwa bu Batumoni ba Yehova.​—Tanga Bilongwa 19:3-5.

17. Lelo i bika bifwaninwe kulangulukila’po muntu mu difuku dyandi dya lubatyijo?

¹⁷ Bine difuku dibatyijibwanga muntu dikalanga difuku dya nsangaji. Kadi i kitatyi kya kulangulukila na mushike pa bintu bilomba kulonga muntu mwipāne ne mubatyijibwe. Kulonga bintu byonso bilombwa ku mwine Kidishitu wa bine ke mwandapo upēla. Bana ba bwanga ba Yesu “kebafwaninwepo kwikala monka na būmi pa mwanda wa abo bene, aa, ino i pa mwanda wa yewa webafwidile ne wasangukile.”​—2 Kodinda 5:15; Mateo 16:24.

18. Le i bipangujo’ka byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?

¹⁸ Enka na motwefundila’kyo mu kino kishinte, butyibi bwa kwikala mwine Kidishitu wa bine i butyibi busumininwe. O mwanda inandya Maria weipangwile bipangujo bitelelwe ku ngalwilo kwa kino kishinte. Shi wi mbutwile, ubwanya kwiipangula’mba: ‘Le na bubine wami mwana ke mubwanye bisakibwa bya kubatyijibwa? Lelo wami mwana udi na buyuki kampanda butala padi Yehova pa kwipāna aye mwine kwadi? Lelo wami mwana ufwaninwe bidi kupwa masomo ne kusokola kaji kumeso kwa kubatyijibwa? Lelo bikekala namani shi wami mwana walonga bubi bukatampe pa kupwa kubatyijibwa?’ Tukabandaula bino bipangujo mu kishinte kilonda’ko, kadi tukefunda’mo ne muswelo ubwanya bambutwile bene Kidishitu kwikala na mumweno muyampe pa lubatyijo.