1-2. Le i madyese’ka eselwanga muntu pa kupwa kubatyijibwa?

 TUSANGALANGA kitatyi kyotubatyijibwa ne kubadilwa mu kisaka kya Yehova. Boba badi na dino dyese dya pa bula, betabije binenwa bya Davida kaimba wa mitōto wānenene amba: “Wa nsangaji i yewa otonga ne kumufwenya kubwipi amba ekale mu bipango byobe.”—Ñim. 65:4.

² Yehova katwejangapo muntu ye-yense mu bipango byandi. Monka motwamwenine’kyo mu kishinte kibadikile, utoñanga kufwena boba belombwele amba basakanga kupwana nandi. (Yak. 4:8) Kitatyi kyowipāna ne kubatyijibwa, ufwenanga Yehova mu muswelo wa pa bula. Ubwanya kukulupila’mba pa kupwa kubatyijibwa, ‘ukakupungulwila madyese kufika ne byokukabulwepo kintu nansha kimo.’—Mal. 3:10; Yel. 17:​7, 8.

3. Le bene Kidishitu bepāne kadi babatyijibwe badi na kiselwa’ka kisumininwe? (Musapudi 5:​4, 5)

³ Shako kubatyijibwa i ñanjilo’tu. Pa kupwa kutabula dino ditabula, ukasaka kulonga bukomo bobe bonso mwanda wa kwiendeja mungya mpiko yobe ya kwipāna, nansha ke kitatyi kyotanwa na matompo a lwitabijo lobe. (Tanga Musapudi 5:​4, 5.) Byokodi mwanā bwanga wa Yesu, ukalonda senene kimfwa kyandi ne misoñanya yandi. (Mat. 28:​19, 20; 1 Pe. 2:21) Kino kishinte kisa kukukwasha ufikile’po.

‘LONDA NYEKE YESU’ NANSHA BYOKUDI BYAMALWA NE MATOMPO

4. Le bana ba bwanga ba Yesu baselanga ‘mutyi wa masusu’ mu buluji’ka? (Luka 9:23)

⁴ Kokilanga’mba būmi bobe bukekala bwampikwa makambakano shi ubabatyijibwa. Yesu wālombwele patōka’mba bandi  bana ba bwanga bakasela ‘mutyi wa masusu.’ Na bubine, badi ba kwiusela “bukile bukya.” (Tanga Luka 9:23.) Le Yesu wādi ukimba kunena’mba balondi bandi bakekala nyeke’nka ba kususuka? Aa. Wādi ukimba’tu kukomeneja’mba kutentekela pa madyese obakeselwa, bakatanwa ne na bikoleja. Bikoleja bimo mu bino byadi bya kwikala bikomo bininge.—2 Tm. 3:12.

5. Le i madyese’ka ālaile Yesu ku boba besuminwa bintu mwanda wa kumulonda?

⁵ Padi kebakulwe kala kudi bantu ba mu kyobe kisaka, nansha padi wi muleke kulondalonda bitungo kampanda bya ku ngitu mwanda wa kutangidija kumeso tumweno twa Bulopwe. (Mat. 6:33) Shi bidi namino, kulupila’mba Yehova umwene mingilo yobe ya lwitabijo. (Bah. 6:10) Ye uno wi mwimwene bubinebine bwa binenwa bya Yesu bya amba: “I kutupu nansha umo ushiya njibo nansha banababo bana-balume nansha banababo bana-bakaji nansha inandi nansha shandi nansha bana nansha madimi pa mwanda wa amiwa ne pa mwanda wa myanda miyampe ukabulwa pano mu kino kitatyi kumona misunsa 100—mobo, banababo bana-balume, banababo bana-bakaji, bainandi, bana, ne madimi, ne kupangwapangwa ponka—kadi mu ngikadilo ya bintu ikāya’ko namo, būmi bwa nyeke.” (Mako 10:​29, 30) Na bubine madyese oeselwe, i matabuke kintu kyonso kyowisumīnwe.—Ñim. 37:4.

6. Mwanda waka bikakulomba kwendelela kulwa na “bya kusakasaka bya ngitu” pa kupwa kubatyijibwa?

⁶ Pa kupwa kubatyijibwa, bikakulomba kwendelela kulwa na “bya kusakasaka bya ngitu.” (1 Yo. 2:16) Ke pantu, ukidi’nka muntu wa bubi wa ku lutundu lwa Adama. Kyaba kimo ubwanya kwiivwana mwēivwanine mutumibwa Polo. Wālembele amba: “Ami na bubine ndoelelwe bijila bya Leza mwendele muntu udi munda mwami, ino namone mu umbidi wami kijila kikwabo kilwa divita na kijila kya mu ñeni yami ne kuntwala bu umpika ku kijila kya bubi kidi mu umbidi wami.” (Loma 7:​22, 23) Ubwanya kutyumukwa mutyima pa mwanda wa milangwe yobe ilemenena’nka ku bubi. Inoko kulangulukila pa mulao owalaile Yehova kitatyi kyowepēne kwadi, kukakupa bukomo bwa kulwa na matompo. Bubine i amba kitatyi kyotanwa na matompo, mpiko yobe ya kwipāna ikakukwasha. Muswelo’ka?

7. Le kwipāna kudi Yehova kukakukwasha namani ushale wa kikōkeji kwadi?

⁷ Kitatyi kyowipāna kudi Yehova, wipelanga abe mwine. Ko kunena’mba, upelanga bya kusakasaka ne bitungo byobe bine kebikasangajapo Yehova. (Mat. 16:24) Nanshi kitatyi kyokatanwa na ditompo, kukasakilwapo kujimija kitatyi na kukimba kuyuka bya kulonga’po. Ukekala kodi mukwate kala butyibi bwa bya kulonga—ko kunena’mba kushala wa kikōkeji kudi Yehova. Ukashala musumininwe kusangaja Yehova. Mu uno muswelo, ukekala pamo bwa Yoba. Nansha Yoba byaātenwe na byamalwa bikomokomo, wānenene na kusuminwa konso amba: “Nkikalekapo bululame bwami!”—Yoba 27:5.

8. Le kulangulukila pa milombelo yobe ya kwipāna kubwanya kukukwasha namani ukomene matompo?

⁸ Shi ulangulukila pa milombelo yobe ya kwipāna kudi Yehova, ukamona bukomo bwa kukomena ditompo dyo-dyonso. Kimfwa, le ukashilula kwiselembeja na mulume nansha mukaja bene? Nansha dimo! Kodi mulaye kala Yehova amba kukalongapo kintu pamo bwa kino. Kulonga namino kukakwepeja ku kwikonda na kutalula bya kusakasaka bibi pa kupwa’byo kwāla miji. Kadi ‘ukasāsuka’ mu “kashinda ka babi.”—Nki. 4:​14, 15.

9. Le kulangulukila pa milombelo yobe ya kwipāna kubwanya monka kukukwasha namani utūle nyeke butōtyi bwa Yehova pa kifuko kibajinji mu bobe būmi?

 ⁹ Le tunene namani shi abakupe kaji kakakulengeja ukomenwe kutanwa ku kupwila kitatyi ne kitatyi? Uyukile kala bya kulonga’po. Kitatyi kilampe kumeso kwa bakupe kano kaji, wanenene kala amba kuketabijapo kaji ka uno muswelo. Nanshi kuketabijapo kano kaji, kupwa kokimbe’ko muswelo wa kutūla Yehova pa kifuko kibajinji. Kulangulukila pa kimfwa kya Yesu kukakukwasha. Aye wādi usumininwe kusangaja Shandi. Nobe pamo bwa Yesu, sumininwa kupela kiponka na ponka kintu kyo-kyonso kyoyukile amba kekikasangajapo Leza, mwine owipēne kwadi.—Mat. 4:10; Yoa. 8:29.

10. Le pa kupwa kubatyijibwa, Yehova ukakukwasha namani ‘ulonde nyeke’ Yesu?

¹⁰ Bubine i amba byamalwa ne matompo bikupānga mukenga wa kulombola’mba usumininwe ‘kulonda nyeke’ Yesu. Kadi kulupila’mba Yehova ukakukwasha umulonde nyeke. Bible unena’mba: “Leza i wa binebine, kakemulekapo mutompibwe kupita pa byomubwanya kutyumwina mu manwi, ino shi ditompo dibafika ukemushitwila dishinda dya kutambila’ko amba mubwanye kūminina ditompo’dya.”—1 Ko. 10:13.

MWA KULONDELA NYEKE YESU

11. Le i muswelo’ka umo mulumbuluke obwanya kulonda nyeke Yesu? (Tala ne kifwatulo.)

¹¹ Yesu wādi mupyasakane, kadi wāendelele kufwena Yehova mu milombelo. (Luka 6:12) Ne abe nobe, muswelo umo muyampe ukakukwasha ulonde nyeke Yesu pa kupwa kubatyijibwa, i kwendelela kulonga bintu bikakufwenya kudi Yehova. Bible unena’mba: “Nansha shi tubaendelela namani, twendei nyeke kumeso mu ndudi mu uno muswelo umo onka.” (Fid. 3:16) Kitatyi ne kitatyi, ukevwana myanda  mimweke ya batutu ne bakaka bakwete butyibi bwa kulonga bivule mu mwingilo wa Yehova. Padi bakafundile masomo a Basapudi ba Bulopwe nansha kuvilukila kokwa kusakilwa basapudi bavule. Shi bibwanika, mungya ngikadilo yobe, ubwanya kwitungila kino kitungo. Bantu ba Yehova bakimbanga’ko miswelo ya kulonga bivule mu mwingilo wandi. (Bil. 16:9) Le tunene namani shi ngikadilo yobe pano keikulengejapo ukafunde ano masomo? Kokilanga’mba wi wa munshi mwa boba babwanya kukafunda’o. Kintu kya mvubu mu lubilo lwa bwine Kidishitu i kūminina. (Mat. 10:22) Vuluka nyeke amba usangajanga Yehova pomwingidila mungya bukomo bobe ne ngikadilo yodi’mo. Uno o muswelo mulumbuluke obwanya kulonda nyeke Yesu pa kupwa kubatyijibwa.—Ñim. 26:1.

12-13. Le i bika byofwaninwe kulonga shi bupyasakane bobe bubashilula kutyepa? (1 Bene Kodinda 9:​16, 17) (Tala ne kapango “ Endelela Kunyema.”)

¹² Le i bika byofwaninwe kulonga shi milombelo yobe ke ya kūlukūlu nansha kukisangelapo monka busapudi na mafuku kunyuma? Le i bika byofwaninwe kulonga shi kukisangelapo monka kutanga Bible? Shi ye mowiivwanina pa kupwa kubatyijibwa, kokafula ku kulanga’mba kukidipo na mushipiditu wa Leza. Wi muntu wa kubulwa kubwaninina, kadi mwiivwanino obe ubwanya kushinta kyaba ne kyaba. Shi ubashilula kutyepeja bupyasakane, langulukila pa kimfwa kya mutumibwa Polo. Nansha byaālongele bukomo bwa kwiula Yesu, wādi uyukile amba kyaba kimo wādi ubulwa mutyima wa kulonga bintu byaādi usaka kulonga. (Tanga 1 Bene Kodinda 9:​16, 17.) Wānenene amba: “Nansha shi nonge’kyo na mutyima fututu, ngidi na mwingilo wa bukalama umpel we.” Ko kunena’mba, Polo wādi usumininwe kuvuija mwingilo wandi nansha  shi ubudilwe mutyima wa kwiwingila mu kine kitatyi’kya.

¹³ Ne abe nobe, kokakwata butyibi mungya mwiivwanino obe wa kubulwa kubwaninina. Sumininwa’mba ukalonga byoloke nansha shi kudipo na mutyima wa kwibilonga. Shi wendelele kulonga byobya byoloke, mwiivwanino obe ukashinta mu kupita kwa kitatyi. Inoko kulama nyeke bibidiji biyampe bya ku mushipiditu, kukakukwasha ulonde nyeke Yesu pa kupwa kubatyijibwa. Kadi kūminina kobe mu kwingidila Yehova kukakankamika banabenu mu lwitabijo.—1 Ts. 5:11.

“MWITOMPEI NYEKE . . . JINGULULAI NYEKE”

14. Le i bika byofwaninwe kubandaula kitatyi kyonso ne mwanda waka? (2 Bene Kodinda 13:5)

¹⁴ Kadi pa kupwa kubatyijibwa i biyampe kwibandaula kitatyi kyonso. (Tanga 2 Bene Kodinda 13:5.) Kitatyi ne kitatyi, bandaula na katentekeji būmi bobe ne bibidiji byobe mwanda wa kujingulula shi ulombelanga difuku ne difuku, utañanga Bible ne kwifunda’ye, kadi utanwanga ku kupwila ne kusapula. Kimba’ko miswelo ya kusangela ne kumwena mu ino mingilo ya mu butōtyi bobe. Kimfwa wiipangule bipangujo pamo bwa bino: ‘Le mbwanya kushintulwila bantu bakwabo bufundiji bwa mu Bible bwa kyalwilo? Le kudi muswelo ombwanya kulengeja mwingilo wami wa busapudi wikale usangaja? Le milombelo yami itambanga ku mutyima ne ilombolanga’mba nkulupile bya binebine mudi Yehova? Lelo ntanwanga kitatyi ne kitatyi ku kupwila? Le i muswelo’ka ombwanya kwilumbulula mu mwanda utala kulonda kupwila na katentekeji ne kulondolola’ko?’

15-16. Le i ñeni’ka yowaboila ku byatene tutu Robert mu mwanda utala kukomena ditompo?

¹⁵ Kadi i biyampe kubandaula bukōkekōke bobe pampikwa budimbidimbi. Tutu Robert usekununa mwanda mumweke ubingija uno mwanda, amba: “Ponadi na myaka 20, nadi na kaji ka kitatyi kityetye. Difuku dimo pa kupwa kaji, mwingidi-nami mwana-mukaji wangita kwandi. Wanena’mba tukekala kwa bunka bwetu ne ‘kupityija pamo kitatyi.’ Dibajinji napelele’tu ino byampikwa kusumininwa, inoko ku mfulo napela ne kumushintulwila kine kyonapelela.” Robert wakomēne ditompo, kadi i wa kufwijibwa’ko. Inoko kitatyi pa kupita’po, wavulukile uno mwanda ne kumona’mba wadi ubwanya kupwija’o mu muswelo muyampe kutabuka. Unena’mba: “Nkyapelelepo milangwe ya uno mwana-mukaji na kusumininwa kadi kiponka na ponka na mwāpelele Yosefa mukaja Potifela.  (Ngo. 39:​7-9) Natulumukile mobyankomenine bininge kumupela. Uno mwanda wankweshe njingulule amba nsakilwa kuningija kipwano kyami na Yehova.”

¹⁶ Nobe ubwanya kumwena’mo shi wibandaule pamo bwa Robert. Nansha shi wabwenye kukomena ditompo, wiipangule amba, ‘Le byanombele bitatyi binga pa kupela?’ Shi ubamone popa posakilwa kwilemununa, koketopeka. Sangala mwanda ubajingulula bwabo bukōkekōke. Lombela pa wao mwanda, kadi kwata’ko mpango ya kuningija kusumininwa kobe kwa kwiendeja mungya misoñanya ya Yehova ya mu mwikadilo.—Ñim. 139:​23, 24.

17. Le byatene Robert byadi na lupusa’ka pa dijina dya Yehova?

¹⁷ Kudi ñeni mikwabo yotuboila ku byatene Robert. Wendeleja’mba: “Pa kupwa kupela lwito lwa uno mwingidi-nami mwana-mukaji, waunena’mba, ‘Ubabwanya kukomena ditompo!’ Namwipangwile i bika byawadi ukimba kunena. Wanshintulwila’mba mulunda nandi mwana-mulume wadi Kamoni mafuku kunyuma, wamulombwele amba bankasampe bonso Batumoni baloñanga bintu bibi kufula ponso pobamona mukenga. O mwanda uno mwingidi-nami walombwele mulunda nandi amba usa kwiya kutompa kino kondi. Ebiya najingulula nsangaji yonadi nayo pa kuyuka’mba nalēmekeje dijina dya Yehova.”

18. Le ubasumininwa kulonga bika pa kupwa kubatyijibwa? (Tala ne kapango “ Bishinte Bibidi Byokasangela.”)

¹⁸ Kitatyi kyowipāna kudi Yehova ne kubatyijibwa, ulombolanga’mba usaka kupandula dijina dyandi nansha shi ubatanwa na mwanda’ka. Nanshi kulupila’mba, Yehova umonanga byamalwa bikutana ne matompo okomena. Ukakwesela pa bukomo bolonga bwa kushala wa kikōkeji kwadi. Kulupila’mba ukakupa bukomo bwa kumukōkela kupityila ku mushipiditu wandi ujila. (Luka 11:​11-13) Bine, na bukwashi bwa Yehova ukabwanya kulonda nyeke Yesu pa kupwa kubatyijibwa.