1. Le i bika bitusakilanga Yehova?

 KUBUTULA mwana kubadilwa mu bintu biletelanga ba mulume ne mukaji nsangaji. Nansha bambutwile byobasanswanga wabo mwana wa lukeke, kebasakengapo ashale nyeke wa lukeke. Babwanya kuzumbija mutyima bininge shi wabo mwana katamapo. Yehova nandi usangalanga kitatyi kyotutabula matabula mabajinji a kwikala balondi ba Yesu, inoko kasakengapo tushadile’nka pene’pa. (1 Ko. 3:1) Aye witunena twikale bene Kidishitu “bakulwa-kala.”—1 Ko. 14:20.

2. Le i bipangujo’ka byotusa kulondolola mu kino kishinte?

² Le kwikala mwine Kidishitu mukulwa-kala kushintulula bika? Le i bika byotubwanya kulonga pa kwikala bene Kidishitu batame? Le kudya byakudya bikomo bya ku mushipiditu kudi na kamweno’ka mu kutama kwetu kwa ku mushipiditu? Mwanda waka ketufwaninwepo kwikulupila bipitepite? Bino byo bipangujo byotusa kulondolola mu kino kishinte.

LE KWIKALA MWINE KIDISHITU MUTAME KUSHINTULULA BIKA?

3. Le kwikala mwine Kidishitu mukulwa-kala kushintulula bika?

³ Mu Bible, kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “mukulwa-kala” kibwanya kushintulula “mutame,” “mubwaninine,” ne “mukunkane.” a (Ef. 4:13) Pamo’nka na mwendelelanga kutama mwana waikala ke muntu mutame, netu ye motutaminanga ku mushipiditu twaikala ketudi bene Kidishitu batame. Shako nansha shi tubaikala bene Kidishitu batame,  ketufwaninwepo kuleka’byo kwendelela ku mushipiditu. (1 Tm. 4:15) Batwe bonso kubadila’mo ne bankasampe ku ngitu, tubwanya kwikala bene Kidishitu batame. Ino le i bika bilombolanga’mba muntu kampanda i mutame ku mushipiditu?

4. Le mwine Kidishitu mutame uyukenanga ku bika?

⁴ Mwine Kidishitu mutame i yewa wiendeja mungya misoñanya yonso ya Leza, pampikwa kutonga’mo yoya yasaka kulonda. Shako byadi wampikwa kubwaninina, uno muntu ukalonga bilubo. Inoko ulombolanga mu būmi bwandi bwa difuku ne difuku amba, ulañanga ne kulonga bintu mungya kiswa-mutyima kya Leza. I muvwale bumuntu bupya, kadi wendelelanga kulonga bukomo bwa kwikala na mulangilo na wa Leza. (Ef. 4:​22-24) I mwifunde kukwata butyibi bukwatañene na bijila ne misoñanya ya Leza, o mwanda kasakilwapo lunkunkwa-mulongo lwa bijila bimulombola bya kulonga. Shi wakwata butyibi bwa kulonga kintu, uloñanga bukomo bwa kwikilonga.—1 Ko. 9:​26, 27.

5. Le i bika bibwanya kufikila mwine Kidishitu wa kubulwa kutama? (Bene Efisesa 4:​14, 15)

⁵ Inoko mwine Kidishitu wa kubulwa kutama, ubwanya kupēlelwa kongolwa “na budimbañani” ne na “nkuku ya kyongo.” Ubwanya kukulupila boba basambakanya myanda ya kyongo, ya amba amba, ne nsekununi ya bubela ku bisanji. Kadi ubwanya kongolwa na batupondo. b (Tanga Bene Efisesa 4:​14, 15.) Ubwanya kwikala na mukao, kuleta nkalañani nansha kuloba bukidibukidi, kadi ubwanya kyaba kyonso kulonga bintu bibi shi watompibwa.—1 Ko. 3:3.

6. Le tubwanya kudingakanya kutama ku mushipiditu na bika? (Tala ne kifwatulo.)

⁶ Monka motwebimwena ku ngalwilo, Bisonekwa bidingakanya muswelo utamanga muntu ku mushipiditu na mutaminanga mwana. Kudi bintu bivule kebiyukangapo mwana, o mwanda usakilwanga muntu mutame wa kumukinga ne kumwendeja. Kimfwa, lolo ubwanya kunena wandi mwana mwana-mukaji amukwate ku kuboko pobatyibulula kilai. Paenda utama, lolo ubwanya kuleka wandi mwana atyibulule kilai aye mwine, inoko ukendelela kumuvuluja atale ku lunkuso ne ku lundyo kumeso kwa kutyibulula. Shi mwana  watama, ukanza kutyibulula kilai aye mwine. Monka musakilwanga mwana mutyetye bukwashi pa kwepuka byaka, divule bene Kidishitu ba kubulwa kutama basakilwanga bukwashi bwa bantu batame pa kwepuka byaka bya ku mushipiditu ne kukwata butyibi bwa tunangu. Inoko kitatyi kikimba bene Kidishitu batame kukwata butyibi, balangulukilanga pa misoñanya ya mu Bible mwanda wa kuyuka mulangilo wa Yehova pa mwanda’wa ne kwiulonda.

7. Le mwine Kidishitu mutame usakilwanga bukwashi bwa bantu bakwabo?

⁷ Le ko kunena’mba mwine Kidishitu mutame kasakilwangapo bukwashi nansha dimo? Aa. Nandi usakilwanga kukwashibwa kyaba kimo. Inoko muntu wa kubulwa kutama ku mushipiditu, ubwanya kutengela bantu bakwabo bamulombole bya kulonga nansha butyibi bwa kukwata, bintu bine byafwaninwe kulonga aye mwine. Inoko mwine Kidishitu mutame ukamwena mu tunangu ne bwino bwa bantu bakwabo, koku uyukile amba Yehova umusakilanga “[eselele] kiselwa kyandi.”—Ngt. 6:5.

8. Le bene Kidishitu batame i beshile namani umo ku mukwabo?

⁸ Monka mwishidile bantu batame ku mumwekelo wabo wa ku ngitu, ne bene Kidishitu batame nabo i beshile ku ngikadila ya ku mushipiditu, pamo bwa tunangu, bukankamane, buntu ne kwitūla pa kyaba kya bakwabo. Kadi kitatyi kitanwa bene Kidishitu batame ku mushipiditu mu ngikadilo ya muswelo umo, babwanya kwikala na milangwe mishile, ayo’ko yonso ikwatañene na Bisonekwa. Kino kimwekanga bininge mu mwanda utala mutyima wa mundamunda. Byobayukile kino, kebenenenangapo bibi pangala pa kuno kwishila. Inoko, batanga mutyima ku kwendelela kwikala mu bumo.—Loma 14:10; 1 Ko. 1:10.

LE I BIKA BYOTUFWANINWE KULONGA PA KWIKALA BENE KIDISHITU BATAME?

9. Le tutamanga ku mushipiditu mu kitulumukila? Shintulula.

⁹ Mwana wendanga utama mu kupita kwa kitatyi, inoko i kutupu utamanga ku mushipiditu mu kitulumukila. Kimfwa, batutu ne bakaka ba mu Kodinda bāitabije myanda miyampe, babatyijibwa, batambula mushipiditu ujila ne kumwena mu bulombodi bwēbapele mutumibwa Polo. (Bil. 18:​8-11) Inoko, myaka kampanda pa kupita’po na pobābatyijibwe, bavule bākidi’nka banuke ku mushipiditu. (1 Ko. 3:2) Le i muswelo’ka otubwanya kwepuka kino?

10. Le i bika byotunenwe kulonga pa kwikala bene Kidishitu batame? (Yude 20)

¹⁰ Pa kwikala bene Kidishitu batame, tufwaninwe dibajinji kusaka kwikala batame. Boba “[basenswe] kubulwa bwino,” basaka kwikala nyeke bankasampe ku mushipiditu, kebakendelelapo. (Nki. 1:22) Ketusakengapo kwikala pamo bwa boba ke batame ku ngitu, inoko basaka nyeke bambutwile babo bebakwatyile butyibi. Tusakanga kwiselela kiselwa batwe bene mu mwanda utala kutama ku mushipiditu. (Tanga Yude 20.) Shi ukilonga bukomo bwa kwikala mutame ku mushipiditu, lomba Yehova akupe “mutyima ne bukomo bwa kulonga monka mwaloelelwe.”—Fid. 2:13.

11. Le i bika bitupele Yehova mwanda wa kwitukwasha twikale bene Kidishitu batame? (Bene Efisesa 4:​11-13)

¹¹ Yehova katengelangapo tutame ku mushipiditu batwe bene. Boba bengila bu bakumbi ne bafundiji mu kipwilo kya bwine Kidishitu, i bateakanibwe mwanda wa kwitukwasha ‘twikale bakulwa-kala, tufikile pa kimano kituntulu kifikīle’po Kidishitu.’ (Tanga Bene Efisesa 4:​11-13.) Kadi Yehova witupanga mushipiditu wandi ujila mwanda wa kwitukwasha twikale “na ñeni ya Kidishitu.” (1 Ko. 2:​14-16) Ne kadi Leza wālembeje ku bukomo  bwa mushipiditu Maevanjile aná mwanda wa kwitulombola muswelo wādi ulanga Yesu, waādi wisamba ne kulonga bintu mu mwingilo wandi pano pa ntanda. Shi nobe wiule muswelo wādi ulanga Yesu ne kulonga bintu, ukafikila pa kitungo kya kwikala mwine Kidishitu mutame.

KAMWENO KADI MU BYAKUDYA BIKOMO BYA KU MUSHIPIDITU

12. Le “lufundijo lubajinji lwa myanda ya Kidishitu” i bika?

¹² Pa kwikala bene Kidishitu batame, tufwaninwe ne kushiya “lufundijo lubajinji lwa myanda ya Kidishitu,” ko kunena’mba bufundiji bwa kyalwilo bwa bwine Kidishitu. Muno mubadilwa kwisāsa, lwitabijo, kubatyijibwa, ne lusangukilo. (Bah. 6:​1, 2) Buno i bufundiji bumo bwa kyalwilo bwitabijanga bene Kidishitu bonso. O mwanda mutumibwa Petelo wēsambīle pa buno bufundiji paādi usapwila kibumbo pa Pentekosa. (Bil. 2:​32-35, 38) Tufwaninwe kwitabija buno bufundiji bwa kyalwilo pa kwikala bana ba bwanga ba Kidishitu. Kimfwa, Polo wādyumwine amba yewa yense upela bufundiji bwa lusangukilo, upelanga lwitabijo lonso lwa bwine Kidishitu. (1 Ko. 15:​12-14) Inoko, ketufwaninwepo kwimanina’nka pa bufundiji bwa kyalwilo.

13. Le i bika byotunenwe kulonga pa kumwena mu byakudya bikomo bya ku mushipiditu bitelelwe mu Bahebelu 5:14? (Tala ne kifwatulo.)

¹³ Bino byakudya bikomo i bishile na lufundijo lubajinji, mwanda mu bino byakudya bikomo kemubadilwapo’tu enka bijila bya Yehova, ino i ne misoñanya yandi mine itukwasha twivwanije mulangilo wandi. Pa kumwena mu bino byakudya, tunenwe kwifunda Kinenwa kya Leza, kulangulukila’po, ne kulonga bukomo bwa kwingidija byotwifunda’mo. Potulonga namino, twifundijanga batwe bene mwa kukwatyila butyibi busangaja Yehova. c—Tanga Bahebelu 5:14.

14. Le Polo wākweshe namani bene Kidishitu ba mu Kodinda batame ku mushipiditu?

¹⁴ Bene Kidishitu ba kubulwa kutama bakolelwanga divule kitatyi kyobatanwa na myanda ibalomba kulangulukila pa misoñanya ya mu Bible ne kwiingidija. Shi kekudipo  kijila kya mu Bible, bamo bakokeja kulanga’mba babwanya kulonga byonso byobasaka. Bakwabo babwanya kulomba kijila shi kekudipo kijila kya patōkelela. Kimfwa, bimweka bu bene Kidishitu ba mu Kodinda bālombele Polo ebape kijila kilombola shi babwanya kudya byakudya bilambulwe ku bilezaleza. Pa kyaba kya kwibalombola bya kulonga, Polo wēbalombwele amba muntu ne muntu udi na ‘bwanapabo bwa kwitongela’ bwimanine pa mutyima wa mundamunda. Wālangulukīle nabo pa misoñanya mine yādi ya kukwasha muntu ne muntu ashale na mutyima wa mundamunda keumutopekapo, ne kuleka kukukaja bantu bakwabo. (1 Ko. 8:​4, 7-9) Mu uno muswelo, Polo wākweshe bano bene Kidishitu batame ku mushipiditu amba bengidije bukomo bwabo bwa kulanga pa kyaba kya kukimba bantu bakwabo bebakwatyile butyibi nansha kukimba bijila bya kwibaludika.

15. Le Polo wākweshe namani bene Kidishitu Bahebelu batame ku mushipiditu?

¹⁵ Kudi ñeni mikwabo ya kamweno yotuboila ku byālembēle Polo bene Kidishitu Bahebelu. Bamo kebāendelelepo kutama ku mushipiditu; na bubine ‘bajokēle kunyuma kebasake mabele, pa kyaba kya byakudya bikomo bya ku mushipiditu.’ (Bah. 5:12) Bākomenwe kwendela pamo na bubine bwādi busokolwa bityebitye kupityila ku kipwilo. (Nki. 4:18) Kimfwa, Bayuda bavule betabije bādi bakyendelela kulonda Bijila bya Mosesa, nansha byopādi ke papite myaka 30 na patālwilwe’ko bino Bijila na kitapwa kya Kidishitu. (Loma 10:4; Tet. 1:10) Ino myaka 30 yāpele bene Kidishitu Bayuda kitatyi kivule kya kwivwanija’mba, kebakifwaninwepo kulonda bino Bijila! Muntu yense ke mutange mukanda wa Polo waālembēle Bahebelu ku bukomo bwa mushipiditu, ubwanya kubingija’mba mu uno mukanda mudi byakudya bikomo bya ku mushipiditu. Bino byo bine byādi bisakilwa bano bene Kidishitu pa kukomeja lwitabijo lwabo lwa amba, mpangiko ya kutōta Leza kupityila kudi Kidishitu i milumbuluke, ne kwibapa bukankamane bwa kwendelela kusapula nansha shi kudi lwana lwa Bayuda.—Bah. 10:​19-23.

KOKĪKULUPILA BIPITEPITE

16. Le kutentekela pa kwikala bene Kidishitu batame, i bika bikwabo byotunenwe kulonga?

¹⁶ Tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwikala  bene Kidishitu batame ne kushala’bo nyeke. Pa kufikila’po ketufwaninwepo kwikulupila bipitepite. (1 Ko. 10:12) Tunenwe ‘kwitompa nyeke’ batwe bene pa kujingulula shi twendelelanga kutama.—2 Ko. 13:5.

17. Le mukanda wa Polo ku bene Kolose ulombola namani kamweno kadi mu kushala nyeke batame?

¹⁷ Mu mukanda wandi ku bene Kolose, Polo wālombwele’mo monka kamweno kadi mu kushala nyeke batame. Nansha byobādi bene Kidishitu bakulwa-kala, Polo wēbadyumwine batadije kutyina bakaponena mu dikinga dya mulangilo wa ino ntanda. (Kol. 2:​6-10) Kadi Epafalasa mwine wādi uyukile biyampe bantu ba mu kino kipwilo, wāendelele kulomba’mba “bekale babwane” nansha batame. (Kol. 4:12) Le kino kitufundija bika? Ba Polo ne Epafalasa bāivwanije amba pa kushala nyeke batame bilomba kulonga bukomo ne kukwashibwa na Leza. Bādi bakimba’mba bene Kolose bekale nyeke bene Kidishitu batame, nansha shi batanwe na makambakano’ka.

18. Le i bika bibwanya kufikila mwine Kidishitu mutame? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁸ Polo wādyumwine Bahebelu amba, mwine Kidishitu mutame ubwanya kuleka kwitabijibwa lonso na Leza. Mwine Kidishitu wādi ubwanya kūmisha mutyima watunya kwisāsa ne kulekelwa na Leza. Na bya dyese, Bahebelu kebāfikīlepo mu kulonga namino. (Bah. 6:​4-9) Le tunene namani pa boba kebakingilangapo dyalelo nansha bapangilwe inoko besāsa mwenda mafuku? Kwisāsa kwabo kwa na kwityepeja kulombolanga’mba i beshile na boba bālembēle Polo amba, kebaketabijibwapo nyeke na Leza. Inoko kitatyi kyobajokela kudi Yehova, basakilwanga bukwashi bwandi. (Ezk. 34:​15, 16) Bakulumpe babwanya kutūla’ko mpangiko ya amba, Kamoni wa bwino ebakwashe baningije monka kipwano kyabo na Yehova.

19. Le i kitungo’ka kyotufwaninwe kwitungila?

¹⁹ Shi wielela’ko bininge kwikala mwine Kidishitu mutame, ubwanya kufikila pa kino kitungo! Nanshi endelela kudya byakudya bikomo bya ku mushipiditu ne kukwatañanya mulangilo obe na wa Yehova. Kadi shi kodi kala mwine Kidishitu mutame, shala nyeke mwine Kidishitu mukulwa-kala.