1. Le Kinenwa kya Leza kitupanga bika?

TUBWANYA kunekenya makambakano o-onso, mwanda Yehova ye Mufundiji wetu Mukatakata. (Isa. 30:20, 21) Kinenwa kyandi kitupanga byonso byotusakilwa amba twikale ‘babwanye byonsololo’ kadi bateakanibwe “senene mwa kwingidila mwingilo onso muyampe.” (2 Tm. 3:17) Shi tulonda bufundiji bwa mu Bible mu būmi, tukekala na tunangu kupita boba bakankamika “tunangu twa ino ntanda.”​—1 Ko. 3:19; Ñim. 119:97-100.

2. Le i bika byotusa kubandaula mu kino kishinte?

² Enka na motusa kwikimwena, divule tunangu twa ino ntanda tusangajanga bya kusakasaka byetu bya ngitu. O mwanda tubwanya padi kwiula mulangilo ne bilongwa bya bantu ba ino ntanda. Bible udi na bubinga bwa kunenena’mba: “Tadijai kutyina’mba kwakekala muntu wa kwimukwata bu misungi na tunangu twa ino ntanda ne na bongojani bwa bituputupu mwendele kishi kya bantu.” (Kol. 2:8) Mu kino kishinte, tusa kubandaula’mo mānga ya mwasambakenine bongojani nansha bubela bwa miswelo ibidi. Mu mwanda ne mwanda, tusa kumona kine kyotunenena’mba tunangu twa ino ntanda i bulembakane ne amba tunangu tudi mu Kinenwa kya Leza i tutabuke kintu kyo-kyonso kya mu ino ntanda.

3-4. Le mumweno umona bantu kusambakena pamo washintyile namani mu États-Unis ku ngalwilo kwa myaka katwa ka 20?

³ Mu États-Unis, ku ngalwilo’tu kwa myaka katwa ka 20 bantu bashintyile bininge mumweno obamona kusambakena pamo. Dibajinji, bavule badi bayukile amba kusambakena pamo i kwa bantu besongele, kadi kewadipo mwanda  wa kwisamba mu bantu. Inoko bantu batyumwine ino misoñanya, kebalonga byobasaka.

⁴ Tamba mwaka wa 1920 kutūla ku 1929, mwikadilo wa bantu ne mumweno obadi bamona kusambakena pamo byashintyile bininge. Mukimbi umo unena’mba: “Myanda yadi mu bifwatulo bijina, makayo, ñimbo, mabuku, ne mu bintu bisumbijibwa ku televijo, yonso yadi keimanine’nka pa kusambakena pamo.” Mu mine myaka’ya mujilo wadi ulangula bilokoloko bya busekese, ne muvwadilo nao wabipile bininge. Bine, Bible wālaile kala’mba mu mafuku a mfulo kukekala bantu “basenswe kwisangaja” bininge.​—2 Tm. 3:4.

5. Le mumweno umona ntanda misoñanya ya mwa kwikadila i mushinte namani tamba mu myaka ya 1960?

⁵ Mu myaka ya 1960, kushikata bya ntekele nkuvwike, kulāla kwa bantu ba ngitu imo, ne kwilubula, byavudile bininge. Kwipwija mukose kuvule kwadi kumwekeja patōkelela kusambakena pamo. Mu myaka ya panopano, bipa bibi bilupuka ku kutyumuna misoñanya ya mwa kwikadila byamwekele mu miswelo mivule. Mulembi umo walembele amba kintu kipalakanya bininge bisaka, kilengeja bisaka bilelwe na mbutwile umo, misanshi ya mu ñeni, kumunwa na porno, ne byamalwa bikwabokwabo i “kutyumuna misoñanya ya kusambakena pamo.” Kuvula kwa misongo isambuka ku busekese, kimfwa SIDA, i kintu kimo kilombola’mba tunangu twa ino ntanda i bulembakane.​—2 Pe. 2:19.

6. Le muswelo umona ino ntanda kusambakena pamo ufikidijanga namani mpango ya Satana?

⁶ Muswelo umona ino ntanda kusambakena pamo, ufikidijanga mpango ya Satana. Na bubine, aye usangelanga kumona bantu bonakanya kyabuntu kya Leza kya kusambakena pamo ne kyabuntu kya Leza kya busongi. (Ef. 2:2) Busekese kebonengapo enka kyabuntu kiyampe kya Yehova kya kubutula, ino kadi boba balonga’bo kebakamonepo būmi bwa nyeke.​—1 Ko. 6:9, 10.

7-8. Le Bible witufundija mumweno’ka muyampe kadi wa bulēme wa kumona kusambakena pamo?

⁷ Bantu betabija tunangu twa ino ntanda bafutululanga misoñanya ya mu Bible ya mwa kwikadila, balanga’mba ke miyampepo. Bano bantu babwanya kwipangula’mba, ‘mwanda waka Leza wētupangile na bilokoloko bya kusambakena pamo, kupwa kadi kaetunena twibikomene?’ Kino kipangujo kimanine pa mulangwe mufwe wa amba bantu bafwaninwe kulonga byonso bisaka mutyima wabo. Inoko Bible aye unena bintu  bishile. Witupejanga bulēme na kwitufundija’mba tubwanya kutonga kukomena bilokoloko bibi. (Kol. 3:5) Ne kadi, Yehova i mwitupe kyabuntu kya busongi, mpangiko ya kwipwa kilokoloko kya kusambakane pamo mu muswelo muyampe. (1 Ko. 7:8, 9) Kupityila ku ino mpangiko, ba mulume ne mukaji babwanya kusambakena pamo pampikwa kwialakanya nansha kulangalanga kuvudile kwikala na boba balonga busekese.

⁸ Kwishila na tunangu twa ino ntanda, Bible witufundijanga mumweno muyampe wa kumona kusambakena pamo. Unena’mba kusambakena pamo kubwanya kuleta nsangaji. (Nki. 5:18, 19) Inoko, Bible unena kadi amba: “Muntu ne muntu mu bukata mwenu ufwaninwe kuyuka mwa kulamina umbidi wandi aye mwine mu buujila ne bulēme, ke na bilokolokopo bya busekese bya munyanji kadi bya makomwa-meso pamo bwa bya mizo yampikwa kuyuka Leza.”​—1 Ts. 4:4, 5.

9. (a) Le ku ngalwilo kwa myaka katwa ka 20, bantu ba Yehova bakankamikilwe namani balonde tunangu twa peulu tudi mu Kinenwa kya Leza? (b) Le i madingi’ka a tunangu adi mu 1 Yoano 2:15, 16? (c) Le i bilongwa’ka bya disubi bitelelwe mu Bene Loma 1:24-27 byotufwaninwe kukomena?

⁹ Ku ngalwilo kwa myaka katwa ka 20, bantu ba Yehova kebaongwelwepo na bantu ‘bajimije kala mutyima onso wa bumvu.’ (Ef. 4:19) Balongele bukomo bwa kulamata ku misoñanya ya Yehova. Kiteba kya Mulami kya Angele kya 15 Kweji 5, 1926, kyanenene amba, “mwana-mulume nansha mwana-mukaji ense ufwaninwe kwikala ujila kadi utōka mu ñeni ne mu bilongwa, nakampata ku muntu wa ngitu ingi.” Bantu ba Yehova balondele tunangu twa peulu twa mu Kinenwa kya Leza pakubulwa kubanga bintu byadi bilongeka mu ino ntanda. (Tanga 1 Yoano 2:15, 16.) Bine, tufwijanga’ko pa kwikala na Kinenwa kya Leza! Kadi tufwijanga’ko Yehova pa kwitupa pa kitatyi kifwaninwe byakudya bya ku mushipiditu bya kwitukwasha tuleke kwitabija tunangu twa ino ntanda mu mwanda utala kusambakena pamo. *​—Tanga Bene Loma 1:24-27.

10-11. Le Bible wādyumwine bika byadi bya kulongeka mu mafuku a mfulo?

¹⁰ Bible wādyumwine amba mu mafuku a mfulo, bantu bakekala “ba kwisanswa abo bene.” (2 Tm. 3:1, 2) Nanshi ke kya kutulumukapo shi ntanda ikankamika ino ngikadila ya kwisakila. Dibuku dimo dinena’mba mu myaka ya 1 970, “mabuku aleta madingi avudile.” Mabuku amo “adi asoñanya batangi beyuke ne kwitabija byobadi ne kwitumbija.” Kimfwa, tala binenwa byanenene dibuku dimo amba: “Wisanswe abe mwine bu muntu muyampe bininge, wa nsangaji, kadi wa mvubu kupita muntu ye-yense.” Dino dibuku dibingija “mutōtelo wa kwisakila ulekele bantu betongele abo bene mwa kwikadila mungya mutyima wabo wa mundamunda, ne bijila bya kishiyekulu bibasangaja.”

¹¹ Le kodi mwivwane ino milangwe? Satana wākankamikile Eva alonge kintu kiifwene na kino. Wānenene amba ubwanya kwikala ‘pamo bwa Leza, kuyuka biyampe ne bibi.’ (Ngo. 3:5) Dyalelo nadyo, bavule belangilanga bininge ne kulanga’mba i kutupu muntu nansha umo​—nansha ke Leza mwine​—ubwanya kwibalombola kiyampe ne kibi. Kimfwa, uno mumweno umwekanga bininge mu muswelo umona bantu busongi.

12. Le ntanda ikankamika mumweno’ka wa kumona busongi?

¹² Bible ufundijanga ba mulume ne mukaji belēmeke umo ku mukwabo ne  kulēmeka mpiko ya busongi bwabo. Kadi ukankamika ba mulume ne mukaji basumininwe nyeke kushikatyila pamo panena’mba: “Mwana-mulume ukashiya shandi ne inandi kadi ukalamata wandi mukaji, penepo bakekala ke ngitu imo.” (Ngo. 2:24) Inoko, boba balonda tunangu twa ino ntanda badi na mumweno mwishile, banenanga’mba muntu ne muntu mu busongi ufwaninwe kuta mutyima ku bisakibwa bya aye mwine. Dibuku dimo dīsambila pa dilubu dinena’mba, “mu bibidiji bimo, mpiko yobapikanga kudi boba besonga’mba ‘tukashikatyila pamo mu būmi bwetu bonso’ i mipingakanibwe na mpiko ya amba ‘tukashikatyila pamo mu bula bwa kitatyi kyotwisenswe.’” Uno mumweno mubi wa kumona busongi i mulengeje bisaka bivule bipalakane ne kulengeja misanshi mivule ya mu ñeni. Na bubine, mumweno wa ino ntanda wa kubulwa kulēmeka busongi i bulembakane.

13. Le i bubinga’ka bumo bumwena Yehova bantu ba mitatulo bu bantu ba munyanji?

¹³ Bible unena’mba: “Muntu ense wa mutyima wa mitatulo i wa munyanji kudi Yehova.” (Nki. 16:5) Mwanda waka Yehova umonanga bantu ba mitatulo bu bamunyanji? Bubinga bumo bidi i mwanda bano bantu batamijanga ne kukankamika buswe bubi bumwekeja mitatulo ya Satana. Langa’po bidi, Satana wādi ukulupile amba Yesu​—mwine wāingidijibwe na Leza pa kupanga bintu byonso​—ukamufukatyila ne kumutōta! (Mat. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Boba badi na uno mulangilo mufwe wa kwizunzula, babingija’mba tunangu twa ino ntanda i bulembakane kudi Leza.

14. Le Bene Loma 12:3 witukwasha namani twikale na bujalale pa muswelo otwimona batwe bene?

¹⁴ Bible witukwashanga twikale na bujalale pa muswelo otwimona. Unena’mba ke bibipo kwisanswa batwe bene mu ludingo kampanda. Yesu wānenene amba: “Sanswa mukwenu mowisanshilwe abe mwine,” kadi kino kilombola’mba tufwaninwe kuta mutyima ku bisakibwa byetu mu muswelo mwendele’mo. (Mat. 19:19) Inoko, Bible kafundijangapo amba tufwaninwe kwizunzula pangala pa bakwetu. Ino unena’mba: “Kemwakilongai  kintu nansha kimo na lupotopoto nansha na kwisakila, ino na kwityepeja, monai bakwenu amba i bemupite bukatampe.”​—Fid. 2:3; tanga Bene Loma 12:3.

15. Mwanda waka umona’mba madingi aleta Bible mu mwanda utala kwizunzula i a kamweno?

¹⁵ Dyalelo, bantu bavule bemona bu ba tunangu bafutululanga madingi aleta Bible mu mwanda utala kwizunzula. Banenanga’mba kumona bakwenu bu bakupite i buzoze, ne amba bakwenu bakakumwena. Ino na bubine, le i bika bilupukanga ku mushipiditu wa kwisakila ukankamikwa na ntanda ya Satana? Le i bika byowimwenanga? Le bantu ba kwisakila badi na nsangaji? Le bisaka byabo bidi na nsangaji? Le badi na balunda ba bine? Le bapwene na Leza kipwano kya mpwaninine? Kupityila ku byobya byomona, le i bika bilupulanga bipa biyampe​—le i kulonda tunangu twa ino ntanda’ni nansha i kulonda tunangu tudi mu Kinenwa kya Leza?

16-17. Le i bika byotufwaninwe kufwijija’ko, ne mwanda waka?

¹⁶ Bantu balonda madingi amonwa na ntanda bu a tunangu badi pamo bwa ñenda wipangula ñenda mukwabo dya kwenda abo bonso papo bajimine. Yesu wānenene pa mwanda utala bantu ba “tunangu” ba mu andi mafuku amba: “I batulombwe bampofu. Mwanda shi mpofu uludika mpofu mukwabo, bonso babidi bakaponena mu kīna.” (Mat. 15:14) Bine, tunangu twa ino ntanda i bulembakane kudi Leza.

¹⁷ Madingi a tunangu adi mu Bible i a “kamweno pa kufundija, pa kudingila, pa kōlola, ne pa kulemununa mu boloke.” (2 Tm. 3:16, kunshi kwa dyani) Bine, tufwijanga’ko Yehova pa kwitukinga ku tunangu twa ino ntanda kupityila ku bulongolodi bwandi! (Ef. 4:14) Byakudya bya ku mushipiditu byaetupa bitupanga bukomo botusakilwa pa kulonda misoñanya idi mu Kinenwa kyandi. Bine, tudi na dyese dya kuludikwa na tunangu tuyampe tudi mu Bible!