Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Yehova Wituseñanga mu Byamalwa Byetu Byonso

Yehova Wituseñanga mu Byamalwa Byetu Byonso

“Leza wa kusenga konso, wituseñanga mu byamalwa byetu byonso.”​—2 KODINDA 1:3, 4.

ÑIMBO: 38, 56

1, 2. I muswelo’ka wituseñanga Yehova mu byamalwa byetu, ne i mulao’ka otutana mu Kinenwa kyandi?

TUTU umo nkungulume wadi ulangulukila pa kisonekwa kya 1 Kodinda 7:28, kine kinena’mba, boba bonso besonga “bakamonanga byamalwa mu ngitu yabo.” Uno tutu waendele kudi mukulumpe umo musonge ke mununu, wamwipangula’mba: “Le ‘byamalwa’ bitelelwe mu kino kisonekwa i byamalwa’ka ne i muswelo’ka ombwanya kulwa nabyo shi nasonge?” Kumeso kwa kulondolola kino kipangujo, uno mukulumpe walombwele uno tutu alangulukile pa myanda mikwabo yāsonekele mutumibwa Polo amba: Yehova i “Leza wa kusenga konso, wituseñanga mu byamalwa byetu byonso,” nansha mu matompo.​—2 Kodinda 1:3, 4.

2 Tuyukile amba Tata wetu Yehova witusenswe, kadi wituseñanga potudi mu makambakano. Padi ubavuluka bitatyi bimo byakukwatakenye Yehova ne kukuludika kupityila ku Kinenwa kyandi. Tubwanya kukulupila’mba witusakilanga’nka biyampe pamo na mwaālongele ku bengidi bandi ba pa kala.​—Tanga Yelemia 29:11, 12.

3. I bipangujo’ka byotusa kulondolola mu kino kishinte?

3 Divule, bikalanga bipēla kūminina makambakano ne matompo shi tuyukile kine kilengeje’o. Shi ke pano, mwanda waka tukokeja kutanwa na byamalwa mu busongi bwetu ne mu kisaka? Ne i bimfwa’ka bya mu kitatyi kyālembelwe Bible ne bya mu ano etu mafuku bibwanya kwitukwasha tutane busengi botusakilwa? Lekai tulondolele bidi bino bipangujo, ne kumona muswelo otubwanya kūminina byamalwa.

MAKAMBAKANO A MU BUSONGI

4, 5. Le i byamalwa’ka bibwanya kutana ba mulume ne mukaji?

4 Yehova pa kupwa kupanga mwana-mukaji mubajinji, wāmuletele kudi mwana-mulume mwanda wa ekale wandi mukaji. Kupwa Yehova wānena’mba: Mwana-mulume ukashiya “shandi ne inandi mwine, ukalamata kudi wandi mukaji, ino abo bonso babidi ke ngitu imo yonka.” (Ngalwilo 2:24) Na bubine, batwe bonso dyalelo twi ba kubulwa kubwaninina. (Loma 3:23) Pa kino, shi ba mwana-mulume ne mwana-mukaji abesonge, bayuke’mba babwanya ne kukatanwa na makambakano. Kimfwa, kumeso kwa kusongwa, mwana-mukaji wikalanga ukōkele bambutwile bandi. Inoko Kinenwa kya Leza kinena’mba shi abapu kwisonga, mulume wikalanga ke mutwe wa wandi mukaji. (1 Kodinda 11:3) Ku ngalwilo, mulume ubwanya padi kukolelwa kwendeja wandi mukaji. Kadi mukaji nandi bibwanya kumukolela kulonda bwendeji bwa wandi mulume pa kyaba kya kulonda bwa bambutwile bandi. Kadi shi ba mulume ne mukaji abesonge, babwanya kwisusa na bako, kadi kino nakyo kibwanya kwikala bu kyamalwa kimo bidi.

5 Kadi langulukila pa mukeivwanina ba mulume ne mukaji shi abayuka’mba basa kubutula mwana. Nansha byobabwanya kusangala bininge, kadi babwanya kwikala ne na malangalanga. Babwanya kulangalanga shi dimi dikabutuka senene, kadi babwanya ne kukambakanya mutyima pa mukekadila bukomo bwa ngitu bwa mwana. Kadi bayukanga’mba milupu yabo ikavudila’ko. Mwana pa kubutulwa, kudi bintu bikwabo bifwaninwe kujadika ba mulume ne mukaji. Mukaji ubwanya kupityija kitatyi kivule na kulela mwana. O mwanda ba mulume ne mukaji babwanya kukomenwa kwita mutyima na mobadi betela’o pobadi kebabutwile mwana. Biselwa bya mulume nabyo bivudilanga’ko. Mulume ufwaninwe kuvuija bisakibwa bya wandi mukaji ne bya wabo mwana.

6-8. Le ba mulume ne mukaji babwanya kwiivwana namani shi kebabutulangapo?

6 Ba mulume ne mukaji bamo babwanya kutanwa ne na kyamalwa kya muswelo mukwabo. Babwanya kwabila bininge kubutula bana, inoko kubutula mpika. Shi mukaji waije kwimita, ubwanya kwivwana njia bininge. (Nkindi 13:12) Mu kitatyi kyālembelwe Bible, kusongwa ne kubutula bana kwādi na mvubu mpata ku bana-bakaji. O mwanda Letyela, mukaja Yakoba wātyumukilwe mutyima mpata paāijije kwimita, aye’ko kaka wandi ubutula. (Ngalwilo 30:1, 2) Mu matanda amo dyalelo, bavule balañanga’mba kubutula bana bangi kudi na mvubu mpata. Divule bantu ba mu ano matanda bepangulanga bamishonele kine kyokebekadilepo na mwana nansha umo. Nansha bamishonele byobatompanga kuleta bubinga, inoko bamo balondololanga’tu’mba, “Biyampe, tusa kwimulondolola!”

7 Tala kimfwa kikwabo. Kaka umo wa mu Angeletele wadi wabila bininge kubutula bana. Paayukile amba kadipo na lubutulo, wavutakanibwe ñeni. Kupwa aye ne wandi mulume bakwata butyibi bwa kulela mwana-bene. Inoko ukivwananga njia kyaba kimokimo. Unena’mba, “Najingulwile amba kulela mwana-bene kekushintululapo amba nebutwila wami.”

8 Bible unena’mba mwana-mukaji “ukalamwa pa mwanda wa kubutula kwabutula.” (1 Temote 2:15) Inoko kino kekishintululapo amba ukamonanga būmi bwa nyeke mwanda’po’tu ubutulanga bana. Penepa, i bika bisaka kunena uno vese? Mukaji udi na mingilo mivule ya kulela mwana ne kulongolola njibo. Kino kibwanya kumukwasha epuke kubabañana, nansha kwikuja mu myanda keimutalepo. (1 Temote 5:13) Nansha nankyo, mu busongi bwandi ne mu kisaka kemukabulwepo makambakano.

Le i muswelo’ka obwanya kusengibwa shi mwinē pobe wafu? (Tala musango 9, 12)

9. Lelo i kyamalwa’ka kikwabo kibwanya kutana bantu besongele?

9 Mu byamalwa bimo bibwanya kutana bantu besongele, mubadilwa ne lufu lwa umo pa abo bubidi. Nansha byokebasakengapo kino kibafikile, bavule bibalombanga kūminina kino kyamalwa kikomo. Bene Kidishitu bakulupile bya binebine mulao wa lusangukilo, ne luno lukulupilo lwibaseñanga bininge. (Yoano 5:28, 29) Tata wetu Yehova i mwitulaye bintu bivule mu Kinenwa kyandi bine bituseñanga potudi mu makambakano. Pano tutalei mwāsengedilwe bengidi bamo ba Yehova, ne muswelo wēbakweshe buno busengi.

BUSENGI POTUDI MU BYAMALWA

10. Le Hana wāsengelwe muswelo’ka? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

10 Tala byāfikile Hana, mukaji muswedibwe wa Elekana. Wādi wabila mpata kubutula bana, inoko kubutula mpika. Aye’ko Penina mukao nandi papo na bana bavule. (Tanga 1 Samwele 1:4-7.) Pa kusaka kusanshija Hana, Penina wādi umuzawila “ku mwaka ku mwaka” pa mwanda wa kubulwa kubutula. Kino kyādi kisansa Hana bininge. Le wālongele bika pa kusengibwa? Wālombele kudi Yehova. Hana wāendele’nka ne ku kifuko kitōtelwa’ko Yehova, ne kulombela kyaba kilampe. Wālombele Yehova amupe mwana, kadi wākulupile amba Yehova ukamukwasha. Aye upwa’tu kulombela, wēivwana biyampe ne “kilungi kyandi kufitwa monka mpikila.” (1 Samwele 1:12, 17, 18) Wāyukile amba Yehova ukamupa mwana nansha kumusenga mu muswelo mukwabo.

11. I muswelo’ka otubwanya kusengibwa na milombelo?

11 Byotukidi mu ino ntanda ya Satana kadi ba kubulwa kubwaninina, tukendelela na kutanwa na byamalwa. (1 Yoano 5:19) Inoko tukwashibwanga. Tukokeja kulomba kudi Yehova “Leza wa kusenga konso.” Ye mwālongele ne Hana. Wāsapwidile Yehova pampikwa kafinda monso mwaādi wiivwanina ne kumuzenza amukwashe. Mu muswelo umo onka, netu shi tususuka, tufwaninwe kulonga bivule kupita’ko’tu enka kulombola Yehova makambakano etu. Tufwaninwe ne kumuzenza etukwashe ne kumulombola pampikwa kafinda monso motwiivwanina.​—Fidipai 4:6, 7.

12. Lelo i bika byākweshe Ana ekale na nsangaji nansha byaādi na makambakano?

12 Tubwanya kwivwana bininge njia pa mwanda wa kubulwa kubutula bana nansha pa mwanda wa lufu lwa muntu otusenswe. Inoko tubwanya kusengibwa. Tala kimfwa kya Ana, wādi’ko mu mafuku a Yesu. Abo balonga’tu myaka isamba-ibidi kete mu busongi, wandi mulume wafwa. Kadi bimweka’mba kābutwilepo mwana nansha umo. Ino i bika byāmukweshe? “Kadipo ubulwanga nansha dimo ku tempelo.” Nansha kepābwenye Ana myaka 84, wādi wenda nyeke ku tempelo kukalombela ne kukatōta Yehova. (Luka 2:37) Kino ye kyāmusengele ne kumukwasha ekale na nsangaji nansha byaādi na makambakano.

13. Le balunda ba bine babwanya kwitusenga namani shi babutule betu abetutyumuna mutyima?

13 Netu tubwanya kusengibwa na balunda ba bine botudi nabo mu kipwilo. (Nkindi 18:24) Paula wadi’tu na myaka itano kete palekele inandi kwingidila Yehova. Paula waivwene bibi mpata, kadi bintu kebyamwendekēlepo senene. Inoko kaka umo pania witwa bu Ann, wamukankamikile ne kumuta mutyima na buswe. Paula unena’mba, “Nansha byoketwadipo tubutulwa na Ann, namwene amba untele mutyima na buswe pa kunkwasha uno muswelo. Kino kyaunkweshe ñendelele na kwingidila Yehova.” Inandya Paula pa kumona nabya, wajokela mu kipwilo, ne kino kyasangeje Paula bininge. Ann nandi udi na nsangaji pa kukwasha Paula endelele na kwingidila Yehova.

14. I muswelo’ka otumwenanga mu kusenga bakwabo?

14 Shi tulongela bantu bakwabo bintu biyampe kyaba ne kyaba, nabya ketukatepo mutyima bininge ku makambakano etu. Kimfwa, bakaka bavule basongwe ne bankungakaji bayukile amba shi basapwila bantu bakwabo myanda miyampe ya Bulopwe, bengilanga pamo na Yehova, ne amba baloñanga kiswa-mutyima kyandi. Kino kibaletelanga nsangaji. Na bubine, batwe bonso tubwanya kulombola’mba tutele bantu bakwabo mutyima na kwibasapwila myanda miyampe. Kadi potulongela batutu ne bakaka bintu biyampe, tupwananga nabo bininge. (Fidipai 2:4) Kino ye kyālongele ne mutumibwa Polo. Wādi utele banababo mutyima “monka mwikadilanga inabana wamisha kitatyi kyalela senene bandi bana.” Kadi Polo wāsengele ne kukankamika banababo “monka mwikadilanga shabana na bandi bana.”​—Tanga 1 Tesalonika 2:7, 11, 12.

BUSENGI MU KISAKA

15. Lelo i bāni badi na kiselwa kya kufundija bana myanda ya Yehova?

15 I muswelo’ka otubwanya kusenga bisaka byotudi nabyo mu kipwilo? Kyaba kimo, bapya babwanya kwitunena twibakwashe mwa kufundijija babo bana myanda ya Yehova nansha ke kwifunda Bible na babo bana bankasampe. Bible ulombola’mba Yehova i mupe bambutwile kiselwa kya kufundija babo bana ne kya kwibatamija. (Nkindi 23:22; Efisesa 6:1-4) Nansha bibwanya kukwasha’ko bakwabo kitatyi kimo, inoko i kya mvubu mpata bambutwile abo bene bafundije babo bana. Bambutwile bafwaninwe kwisamba na babo bana kitatyi ne kitatyi.

16. I bika byotufwaninwe kuvuluka potukwasha bana?

16 Shi bambutwile abetunena kwifunda na wabo mwana Bible, i biyampe tuvuluke amba, ketudipo na lupusa lwa muswelo umo na lwa bambutwile. Kyaba kimo tubwanya’nka ne kwifunda na mwana wa bambutwile kebadipo mu bubine. Kitatyi kyotwifunda na bana ba bene, i kya tunangu kwifundila kwabo ne bambutwile babo ponka nansha Kamoni mukwabo mutame ku mushipiditu, nansha kwifundila popa padi bantu bavule. Mu uno muswelo, ketukapepo muntu nansha umo mulangwe mubi. Ne kadi mwenda mafuku, padi bambutwile bakabwanya abo bene kufundija babo bana myanda ya Yehova.

17. Le bana babwanya namani kusenga bantu bakwabo ba mu kisaka?

17 Bankasampe befundile kusanswa Yehova babwanya kusenga ne kukankamika ba mu kyabo kisaka. Namani? Na kulēmeka babo bambutwile ne kwingila bininge na kwibakwasha mu miswelo mipotoloke. Kadi, shi bana bakōkele nyeke Yehova, kino kikankamikanga kisaka kyabo kyonso. Kumeso kwa Dilobe, Lameka wādi utōta Yehova. Wēsambīle padi Noa wandi mwana’mba: “Uno’u ye enka uketusenga senene she, mwanda wa mingilo yetu ne kuputuma kwa maboko etu; pa mwanda wa ntanda yafingile Yehova.” Buno bupolofeto bwāfikidile pa kupwa kwa Dilobe, kitatyi kyātalwile Yehova mafingo pano pa ntanda. (Ngalwilo 5:29; 8:21) Dyalelo nadyo, bana bakōkele Yehova babwanya kusenga kyabo kisaka. Babwanya kukwasha umo ne umo wa mu kisaka ōminine byamalwa bya dyalelo ne bya mu mafuku āya kumeso.

18. Le i bika bibwanya kwitukwasha tūminine mu byamalwa byo-byonso?

18 Bantu ba Yehova dyalelo basengibwanga kupityila ku milombelo, ku kulangulukila pa bimfwa bya mu Bible, ne kupityila ku kipwano kyabo kiloe na batutu ne bakaka. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 145:18, 19.) Tuyukile amba Yehova usakanga kwitusenga nyeke, kadi na bubine uketukwasha tūminine byamalwa byo-byonso bibwanya kwitutana!