1. Le Yehova i mwitulongele batwe bonso bika?

YEHOVA i mwitukokele batwe bonso kwadi. (Yoa. 6:44) Tulangulukilei pa mobishintulwila. Yehova paabandawile midiyala ne midiyala ya bantu mu ino ntanda, wamwene kintu kilēme modi—mutyima obe wampikwa budimbidimbi wa kumusanswa. (1 Bi. 28:9) Yehova ukuyukile, ukwivwanijanga kadi ukusenswe. Bino i binenwa bikankamika’po kashā!

2. Le Yesu wāletele kyelekejo’ka kilombola’mba Yehova utele mukōko ne mukōko mutyima?

² Yehova ukutele mutyima bya binebine, kadi utele’o ne batutu ne bakaka bonso bene Kidishitu. Pa kwitukwasha twivwanije kino, Yesu wādingakenye Yehova na mukumbi. Shi mukōko umo mu mikōko katwa ubajimina mu luombe, le mukumbi ukalonga bika? Ukashiya “yoya 99 mu ngulu kaenda kukakimba owa umo wajimina.” Shi mukumbi wasokola uno umo ujimine, kakeulobelapo. Ukasangala. Le i ñeni’ka yotuboila’ko? I ya amba mukōko onso udi na mvubu ku meso a Yehova. Yesu wānenene’mba: “Tata udi mūlu nandi kasangelangapo nansha umo wa mu bano batyetyetyetye oneke.”​—Mat. 18:12-14.

3. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

³ Ketusakengapo nansha dimo kutyumuna batutu ne bakaka mutyima. Le i muswelo’ka otubwanya kuleka kukukaja bakwetu? Ne i bika byotubwanya kulonga shi muntu wetusanshija? Tusa kulondolola bino bipangujo mu kino kishinte. Tushilulei bidi na kuyuka “bano batyetyetyetye” batelelwe mu Mateo shapita wa 18 i bāni.

4. Le “bano batyetyetyetye” i bāni?

⁴ “Bano batyetyetyetye” i bana ba bwanga ba Yesu ba myaka mishileshile. Nansha shi badi na myaka inga, badi pamo bwa “bana batyetye” mu buluji bwa amba betabije kufundijibwa na Yesu. (Mat. 18:3) Nansha byobatambile ku bifuko ne bibidiji bishileshile, kadi badi na mumweno ne ngikadila mishileshile, abo bonso balombolanga lwitabijo mudi Kidishitu. Kidishitu nandi wibasenswe bininge.​—Mat. 18:6; Yoa. 1:12.

5. Le Yehova wiivwananga namani shi muntu ukukaja nansha kusanshija bantu bandi?

⁵ “Bano batyetyetyetye” bonso i balēme ku meso a Yehova. Pa kwivwanija mwaeivwaninanga, tulangulukilei pa motumwenanga bana. I balēme kotudi. Tusakanga kwibakinga mwanda kebadipo na bukomo, bwino, ne tunangu pamo bwa bantu batame. Na bubine, ketusakengapo kumona muntu usanshija muntu mukwabo, ino tufītwanga​—pakwabo’nka ne kuloba​—shi muntu usanshija mwana. Ne Yehova nandi mo monka, usakanga kwitukinga. Ufītwanga​—enka ne kuloba​—shi muntu ukukaja nansha kusanshija bantu bandi!​—Isa. 63:9; Mako 9:42.

6. Mungya 1 Bene Kodinda 1:26-29, le bantu ba ino ntanda bamonanga bana ba bwanga ba Yesu namani?

⁶ Le bana ba bwanga ba Yesu badi pamo bwa “batyetyetyetye “ mu buluji’ka bukwabo? Le i bāni bamonwanga na ntanda bu bantu ba bulēme? I bampeta, bantu batumbe ne ba bukomo. Bana ba bwanga ba Yesu abo bamonwanga bu “batyetyetyetye” bampikwa mvubu. (Tanga 1 Bene Kodinda 1:26-29.) Inoko Yehova kebamonangapo uno muswelo.

7. Le Yehova usakanga tumone batutu ne bakaka namani?

⁷ Yehova usenswe bengidi bandi bonso, boba ke bamwingidile mu myaka mivule, enka ne bapya mu bubine bene. Batutu ne bakaka bonso badi na mvubu ku meso a Yehova, nanshi netu tufwaninwe kwibamona bu badi na mvubu. Tufwaninwe kusanswa “kisaka kyonso kya banabetu,” ke kusanswa’mopo bamo. (1 Pe. 2:17) Tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwibakinga ne kwibata mutyima. Shi tubayuka’mba twafītyije muntu mutyima nansha kumusanshija, ketufwaninwepo kusula’ko ne kulanga’mba aye nandi kejengapo kuloba, ufwaninwe kwibīlwa. Mwanda waka bamo babwanya kufītwa? Padi pa mwanda wa kitamina kyabo, batutu ne bakaka bamo betyepelwanga bininge. Bakwabo nabo i bapya mu bubine; kebayukile mwa kulongela pa kubulwa kubwaninina kwa bantu. Nansha shi abalobe pa bubinga’ka, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kupwa myanda. Kadi yewa keje kuloba pa bilonga bakwabo, nandi ufwaninwe kuyuka’mba i ngikadila mibi yafwaninwe kushinta. Ufwaninwe kushinta mwanda wa ekale na ndoe ya mutyima kadi ekale mu kipwano kiyampe na bakwabo.

8. Le i mumweno’ka wādi na bantu bavule wāikele ne na bana ba bwanga ba Yesu?

⁸ Le i bika byālengeje Yesu esambile pa “bano batyetyetyetye”? I mwanda bandi bana ba bwanga bāmwipangwile’mba: “Lelo na bubine i ani utabukile bukatampe mu Bulopwe bwa mūlu?” (Mat. 18:1) Bayuda bavule ba mu kine kitatyi’kya bādi basaka bantu bakwabo bebamone bu badi na mvubu kutabuka. Shayuka umo unena’mba: “Kintu kikwete bantu na bulēme bininge mu būmi i kulēmekwa, kunenenwa māya, kutumba ne kwitabijibwa na bantu.”

9. Le bana ba bwanga ba Yesu bafwaninwe kulonga bika?

⁹ Yesu wādi uyukile amba bandi bana ba  bwanga bādi bafwaninwe kulonga bukomo bwa kutalula mushipiditu wa kwitāka mu mityima yabo, kibidiji kyādi kitādile Bayuda. Wēbasapwidile’mba: “Yewa mukatampe kutabuka mu bukata mwenu ekale bwa nkasampe pa bonso, kadi yewa wendeja nandi bwa yewa wingidila bakwabo.” (Luka 22:26) Twiendejanga pamo bwa ‘bankasampe pa bonso,’ shi ‘tumwene amba bakwetu i betupite bukatampe.’ (Fid. 2:3) Shi twiendeja uno muswelo, ketukakukajapo bakwetu.

10. Le i madingi’ka a Polo otufwaninwe kulonda?

¹⁰ Batutu ne bakaka bonso i betupite mu muswelo kampanda. Tukapēlelwa kwibamona’mba i betupite, shi tuta mutyima ku ngikadila yabo miyampe. Tufwaninwe kulonda madingi a mutumibwa Polo aāpele bene Kodinda a amba: “I ani le wakushiañanya abe na mukwabo? Na bubine, i kika kyodi nakyo kyokupelwepo? Shi bine bakupele’kyo, le kyowianinya na abe kapelwe’kyopo i kika?” (1 Ko. 4:7) Tufwaninwe kujingulula kintu kyo-kyonso kibwanya kwitulengeja tukokele milangwe padi batwe bene nansha kwimona bu bapite bakwetu. Shi tutu unenanga mīsambo miyampe nansha shi kaka udi na kyabuntu kya kushilula bifundwa bya Bible, ufwaninwe kutumbija Yehova nyeke pa kino.

11. Le kyelekejo kya Yesu kya mulopwe ne umpika wandi kitufundija bika?

¹¹ Yesu pa kupwa’tu kudyumuna balondi bandi baleke kukukaja bakwabo, wēbapele kyelekejo kya mulopwe ne umpika wandi. Mulopwe wālekēle uno umpika wandi mapu a lupeto luvule akādipo ubwanya kwaluja. Kupwa papo, uno umpika wāpela kulekela umpika mukwabo mapu matyetye bininge. Ku mfulo, mulopwe wāeleja uno umpika wampikwa lusa mu kifungo. Le i ñeni’ka yotuboila’ko? Yesu wānenene’mba: “Ne Tata wa mūlu nandi ukemulonga enka namino shi umo ne umo mu bukata mwenu kalekelangapo mwanabo na mutyima umo.”—Mat. 18:21-35.

12. Le tusanshijanga bakwetu namani shi tupela kulekela?

¹² Bilongwa bya uno umpika byāmusanshije aye mwine ne bakwabo. Dibajinji, wāsanshije umpika mukwabo ku nshikani na “kukamweleja mu kifungo enka ne byafuta byaadi wapwile.” Dya bubidi, wāsanshije ne bapika bakwabo bāmwene byaālongele. Ebiya “bapika bakwabo pa kumona bino byapita, mutyima webafīta fututu.” Bilongwa byetu nabyo, biteñanga bakwetu muswelo umo onka. Le bikekala namani shi muntu wetulubila, netu tubapele kumulekela? Dibajinji, ubamusanshija mwanda ubapele kumulekela, kumuta mutyima ne kumulombola buswe. Dya bubidi, tukafītyija bakwetu mutyima mu kipwilo pobetumona ketudipo mu ndoe na muntu’wa.

13. Le i ñeni’ka yowaboila ku myanda ya pania umo?

¹³ Shi tulekela batutu ne bakaka, tukamwena’mo batwe bene ne bakwetu. Bino byo byemwenine pania umo witwa bu Crystal. Kaka umo mu kipwilo wamusanshije. Crystal uvuluka’mba: “Binenwa byandi bityani, byadi binsansa kyaba kimo’nka na ami obatapa lupete. Pa kwenda mu busapudi, nkyadipo nsaka nansha kukanda nandi mu motoka umo. Bupyasakane ne nsangaji yami mu busapudi byashilula kutyepa.” Ku ngalwilo, Crystal wadi ulanga’mba udi na bubinga bwa kufītyilwa uno kaka. Inoko kalaminepo kīji nansha kuta mutyima bininge ku mwiivwanino wandi. Waingidije na kwityepeja madingi a mu Bisonekwa adi mu kishinte kinena’mba, “Lekela Bakwenu Mambo na Mutyima Umo” kidi mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 11, 1999. Ebiya walekela uno kaka. Crystal unena’mba: “Pano  najingulula’mba batwe bonso tuloñanga bukomo bwa kuvwala bumuntu bupya, ne amba Yehova witulekelanga na mutyima umo kadi difuku ne difuku. Neivwana’nka na ami obatentula bulēmi bwa ntanda pa mapuji. Naikala monka na nsangaji.”

14. Mungya Mateo 18:21, 22, le mutumibwa Petelo wādi padi na makambakano’ka, ne i ñeni’ka yowaboila ku malondololo a Yesu?

¹⁴ Tuyukile’mba tufwaninwe kulekela; kyo kintu kiyampe kya kulonga. Ino kyaba kimo, tubwanya kukomenwa kulekela. Padi kyaba kimo mutumibwa Petelo nandi wākomenwe kulonga namino. (Tanga Mateo 18:21, 22.) Le i bika bibwanya kwitukwasha? Dibajinji, langulukila pa kulekela kukulekelanga Yehova. (Mat. 18:32, 33) Ketufwaninwepo ne kulekelwa nandi kwine, inoko witulekelanga na mutyima umo. (Ñim. 103:8-10) Ne kadi, “tufwaninwe netu kwisanswa batwe bene na bene.” Nanshi tufwaninwe kulekela, mwanda i mbila. Tudi na mapu a kulekela batutu ne bakaka. (1 Yo. 4:11) Dya bubidi, langulukila pa bintu bilupukanga’ko shi tubalekela. Tubwanya kukwasha witulubile, kuleta bumo mu kipwilo, kukinga kipwano kyetu na Yehova ne kwitentula kiselwa kilēma pa mapuji. (2 Ko. 2:7; Kol. 3:14) Dya mfulo, lombelela’ko yewa ukulomba umulekele. Kokaleka Satana apalakanye ndoe yodi nayo na banabenu mu lwitabijo. (Ef. 4:26, 27) Pa kuleka kuponena mu kidiba kya Satana, tusakilwa bukwashi bwa Yehova.

15. Mungya Bene Kolose 3:13, le tubwanya kulonga bika shi tutu nansha kaka walonga bintu bitusansa?

¹⁵ Le bikekala namani shi mwanetu mu lwitabijo walonga bintu byakusansa bininge? Le ufwaninwe kulonga bika? Longa bukomo bobe bonso ulame ndoe. Lombela Yehova na kininga. Mulombe akwashe muntu wakusanshije, kadi mulombe akukwashe umone ngikadila miyampe idi mudi  muntu’wa—ngikadila mine isenswe Yehova mwadi. (Luka 6:28) Shi ubatunya kwilwa byakulongele mwanenu, nabya langulukila pa muswelo muyampe ofwaninwe kukesamba nandi. I biyampe nyeke kuvuluka’mba mwanenu kabwanyapo kukusanshija ku kusaka nansha dimo. (Mat. 5:23, 24; 1 Ko. 13:7) Pomukesamba nandi, mumone’tu bu wadi na milangwe miyampe. Ino le ukalonga namani shi wapele kulonga ndoe? ‘Endelelela kumutūkijija mutyima.’ Kokalobela mwanenu kasha wamulobēle. (Tanga Bene Kolose 3:13.) Kintu kya mvubu i kino, kokatompa kumulamina kīji, mwanda kino kibwanya kona kipwano kyobe na Yehova. Kokaleka kintu nansha kimo kikukukaje. Shi ulonge namino ukalombola’mba usenswe Yehova bininge kutabuka kintu kyo-kyonso.​—Ñim. 119:165.

16. Le batwe bonso tudi na kiselwa’ka?

¹⁶ Tusenswe dyese dyotudi nadyo dya kwingidila Yehova mu bumo bu “luombe lumo” ludi na ‘mukumbi umo’! (Yoa. 10:16) Dibuku Balongololwe Mwa Kulongela Kiswa-Mutyima kya Yehova pa paje 165, dinena’mba: “Byomwena mu buno bumo, udi nobe na kiselwa kya kulama’bo.” Nanshi tufwaninwe “kwiibidija kumona batutu ne bakaka mwibamwena Yehova.” Batwe bonso twi “batyetyetyetye” balēme kudi Yehova. Le nobe ye momwenanga batutu ne bakaka? Yehova umonanga kintu kyo-kyonso kyolonga mwanda wa kukwasha batutu ne bakaka ne kwibata mutyima, kadi wikikwatanga na bulēme.—Mat. 10:42.

17. Le tubasumininwa kulonga bika?

¹⁷ Tusenswe banabetu mu lwitabijo. Nanshi ‘tubasumininwa kuleka kutūla kikukaja nansha kijika ku meso a mwanetu.’ (Loma 14:13) Tumonei batutu ne bakaka bu betupite kadi twibalekelei na mutyima umo. Ketwakalengejai bakwetu betukukaje. Ino “tulondelondei bintu bileta ndoe ne bintu bya kwitamija batwe bene na bene.”—Loma 14:19.