Nabutwidilwe mu Saint Paul, Minnesota, États-Unis, mu 1954 mu kisaka kya bene Katolika Loma kyadi na misokwe mibwanine. Ne mwana wa bubidi mu bana batano. Ku pilimele nadi mfunda ku masomo a Katolika, kadi nadi akolite. Inoko nkyadipo ndyukile bintu bivule mu Bible. Nansha byonadi nkulupile amba kudi Leza wāpangile bintu byonso, nkyadipo nekikulupile kipwilo.

Mwaka wami mubajinji kufunda ku Masomo a Kwifunda Bijila a William Mitchell, Batumoni ba Yehova bāiya ku yetu njibo. Nadi nkenda bisandi, ino ba mulume ne mukaji baitabija kwiya twimone difuku dikwabo. Abo pa kwiya, nebepangula bino bipangujo bibidi: “Mwanda waka bantu bayampe kebamonepo biyampe mu ino ntanda?” ne “Le i bika bya kulonga pa kwikala na nsangaji?” Baumpa dibuku, Bubinebine butwala ku bumi bwa nyeke ne nyeke ne Bible wa Bisonekwa Bijila, Bwalamuni bwa Ntanda Mipya wa kibalu kya musombelo wa mani a lulundu. Ebiya naitabija kwifunda Bible. Kwifunda kwaumputwile meso bya  binebine. Natengelwe na mulangwe wa amba Bulopwe bwa Leza i buludiki buyampe bukaludika bintu byonso pano pa ntanda. Kadi namwene amba buludiki bwa bantu i bukomenwe komenwē, ne amba i bulete pano pa ntanda misanshi, masusu, bukondame, ne byamalwa.

Ku ngalwilo kwa 1982, nepēne kudi Yehova ne kubatyijibwa enka mu uno mwaka ku Kitango kyadi kinena’mba, “Bubine bwa Bulopwe” kyalongelwe mu Njibo Mikatampe ya mu Saint Paul. Yenga walondele’po najokela’ko mwanda wa kukalonga ekizame ya kwikala bu muntu unenena bantu mu kidye. Ku ngalwilo kwa Kweji 10, baunombola’mba nabinga ekizame, nkendi wa kunenena bantu mu kidye.

Ku Kitango kya “Bubine bwa Bulopwe” twetene’ko na Mike Richardson wa mu kisaka kya Betele ya Brooklyn, mwine waunombwele amba ku kité i batūle’ko bilo itala myanda ya bijila. Navuluka binenwa bya ntungu mwine Efiopya bidi mu Bilongwa 8:36, kupwa neipangula’mba, ‘Le i bika binkankaja kulomba kukengila ku bilo itala myanda ya bijila?’ Ebiya nalomba kukengila ku Betele.

Bambutwile kebasangelepo ponaikele Kamoni wa Yehova. Tata wanena’mba le kukengila ku Watchtower kudi na mvubu’ka na yobe mingilo ya bijila. Namushintulwila’mba nkengilanga’ko bu mwingidi wa kwilanga. Namulombola’mba bakampa’ko madolala 75 ku kweji, lupeto lobadi bapa banabetu ba mu kisaka kya Betele kweji ne kweji.

Pa kupwa kwingila ku kidye mu kitatyi kampanda, nashilula kwingila ku Betele ya mu Brooklyn, New York, mu 1984. Baunena kwingila mu Bilo Itala Myanda ya Bijila. Kondi, byonso byadi’nka biyampe.

Njibo ya Kikailo kya Stanley mu Jersey City, New Jersey, yapotelwe mu Kweji 11, 1983. Banabetu balombele lupusa lwa kulongolola’mo mudilo wa shinga ne mampompi a mema. Pobakemwene na ba lupusa ba mu kibundi, banabetu bebashintulwila’mba basakanga kwingidija Njibo ya Kikailo kya Stanley bu njibo ya bitango ya Batumoni ba Yehova. Byaleta makambakano. Mwanda bijila bya kibundi byadi bisaka mobo a bipwilo ōbakwe mu bifuko bishikete bantu. Ino Njibo ya Kikailo kya Stanley yadi mu kifuko kya busunga, o mwanda ba lupusa ba kibundi bapelele kwibapa lupusa. Banabetu bakasamba, inoko bebapelela.

 Ami pa kulonga yenga umo ku Betele, bulongolodi bwakasamba ku kidye kya ntanda, pa mwanda wa kupela kobebapelele. Byonadi nkendi mwingile myaka ibidi ku kino kidye kya ntanda mu Saint Paul, Minnesota, nadi ndyukile biyampe bya kunena mu bisambo. Avoka wetu umo mu baná wanena’mba, Njibo ya Kikailo kya Stanley yadi ilongelwa’mo binkumenkume bishileshile, batadila’mo mafilime ne kujīla’mo minjiki. Mwene kupela kulongela’mo kinkumenkume kya bya kipwilo i kujilula kijila? Kidye kya ntanda kyabandaula uno mwanda ne kunena’mba kibundi kya Jersey City kyatyumwine bwanapabo bwetu bwa kipwilo. Kidye kyasoñanya kino kibundi kitupe lupusa, ebiya namona muswelo wadi wesela Yehova bulongolodi bwandi na kwingidija bijila mwanda wa mwingilo wandi wendelele. Bine, nasangele bininge pa kulunga’ko kuboko!

Banabetu betumpa’ko na kulongolola Njibo ya Kikailo, ebiya bapa mapolome bana ba masomo ba kalasa ka 79 ka Ngileade mu Njibo ya Bitango ya mu Jersey City mu mafuku 8 Kweji 9, 1985, ne mwaka mwine kewawene na pobashilwile kulongolola’yo. Naikele na dyese dya kwendeleja tumweno twa Bulopwe pa kwingila mu kisumpi kya myanda itala bijila, kadi nsangaji yondi nayo pano i mipite yonadi nayo kumeso kwa kwiya ku Betele. Nkyadipo ndyukile amba Yehova i mumbikile madyese makwabo mavule.

Mu myaka ya 1980, badokitele ne mpitalo mivule keyadipo itabijija Batumoni batame bondapwe pampikwa kwelwa mashi. Bana-bakaji ba memi badi bekonda na makambakano makatampe mwanda divule dine batyibi badi bamona’mba, bana-bakaji kebadipo na lupusa lwa kupela kwelwa mashi. Batyibi badi balanga’mba shi mwana-mukaji kelelwepo mashi, mwana ubwanya kupanda inandi’ko wafwa.

Mu mafuku 29 Kweji 12, 1988, Kaka Denise Nicoleau mashi amutambile bininge pa kupwa kubutula mwana mwana-mulume. Mashi andi atyepa bininge, ebiya muñanga wamunena etabije bamwele mashi. Kaka Nicoleau wapela. Difuku dilonda’po lubanga, bamuñanga bakalomba lupusa ku kidye lwa kwela bantu mashi. Pampikwa kwivwana butyibi bwa Kaka Nicoleau nansha wandi mulume, aye mutyibi wapa bamuñanga lupusa lwa kumwela mashi.

Mu Dya Butano, mafuku 30 Kweji 12, bamuñanga baela Kaka Nicoleau mashi nansha byapelele wandi mulume ne bantu ba mu kyabo kisaka baadi nabo. Mu kine kyolwa’kya,  bantu bavule ba mu kisaka ne mukulumpe umo nansha babidi bakutyilwe amba badi basoñanya Kaka Nicoleau apele kwelwa mashi. Mu Dya Mposo lubanga, mafuku 31 Kweji 12, banena ku bisanji ne kulupula majulunale mu New York City a myanda ya kukutwa kwabo.

Mu Dya Mwanzo lubanga, nesamba na Milton Mollen, mwimaniji wa kidye. Namulombola mwikadile myanda, namushintulwila’mba mutyibi waletele lupusa lwa kumwela mashi pampikwa kumwivwana. Mollen waunena’mba wiye ku bilo yami kyolwa twisambile pa ino myanda ne kijila kīsambila’po. Kine kyolwa’kya, mutadi wetu Philip Brumley wakantūla ku bilo ya Mollen. Mutyibi waita avoka wa bamuñanga āye atanwe’po. Mīsambo yetu yanana. Kyaba kimo, Tutu Brumley wanembela pa kalane amba “tyepeja’ko diwi.” Najingulula’mba adi madingi mayampe mwanda nadi mpatanya na bulobo byadi binena avoka’wa.

Kintu kya nsá umo pa kupita’po, Mutyibi Mollen wanena’mba mukāya tukesambile pa uno mwanda kesha lubanga. Potwadi tutamba mu bilo yandi, Mutyibi Mollen wanena’mba avoka wa bamuñanga udi na “kiselwa kilēma kesha.” Ko kunena’mba uno avoka ukakomenwa kubingija bamuñanga. Namona’mba Yehova wadi unkulupija’mba tubwanya kubinga. Natulumukile pa muswelo wetwingidije Yehova mwanda wa tulonge kiswa-mutyima kyandi.

Bufuku bonso twadi tuteakanya bya kukanena lubanga. Njibo ya kidye byoidi kubwipi na Betele ya Brooklyn, o mwanda banabetu ba ku yetu Bilo Itala Myanda ya Bijila baendele’ko lwanshi. Batyibi baná pa kwivwana byotwanenene, bapela lupusa lwaletelwe lwa kwela kaka mashi. Kidye kikatampe kyabingija Kaka Nicoleau ne kunena’mba kilongwa kya kukalomba lupusa ne kuleka kwivwana muntu i kutyumuna bijila bya bwanapabo bya Leta.

Kidye kikatampe kya mu New York kyanenene amba Kaka Nicoleau udi na bwanapabo bwa kundapwa pampikwa kwelwa mashi. Buno bwadi butyibi bubajinji mu butyibi buná bwakwete bidye bikatampe monakweshe’ko.  (Tala kapango kanena’mba “ Kubinga ku Bidye Bikatampe.”) Kadi naingile na baavoka bakwabo ku Betele mu myanda itala lupusa lwa kulela bana, kwilubula, myanda ya manza ne mobo.

Potwemwene dibajinji na wami mukaji Dawn, wadi mulubulwe koku na bana basatu. Wadi wingila bupania koku wikwatakanya mu būmi. Wadi wikonda na makambakano mu būmi, ino natengelwe bininge na kusumininwa kwaadi usumininwe kwingidila Yehova. Mu 1992, twakatanwa ku Kitango kya Distrike kyadi kinena’mba, “Basedi ba Mwinya” mu New York City, ebiya namunena ya kumusonga. Mwaka umo pa kupita’po, twesonga. Kwikala na mukaji mutame ku mushipiditu kadi wa buswe i kyabuntu kimpele Yehova. Dawn i mumpale mpalo miyampe mafuku onso otushikete nandi.​—Nki. 31:12.

Potwesongele, kudi mwana wadi na myaka 11, wa myaka 13 ne wa myaka 16. Nadi nsaka kwikala shabo muyampe, o mwanda nadi ntanga ne kwingidija senene bintu byonso byonadi nsokola mu mabuku etu bīsambila pa mwa kulelela bana ba mwinē pami. Kwadi bikoleja mu myaka mivule, ino nasangele paumwene bana bu mulunda nabo ukulupilwa ne bu shabo wa buswe. Balunda na betu bana badi bāya kwinjibo kadi twadi tusangala kwikala nabo.

Mu 2013, ami ne Dawn twavilukila ku Wisconsin kukalela bambutwile betu banunu. Kintu kyauntulumwije i kino, mwingilo wami wa ku Betele kewapwilepo. Baunenene ñendeleje kukwasha’ko bulongolodi bwetu mu myanda ya bijila na kwingila bu mwingidi wa kwilanga wa mu kitatyi kityetye.

Mu Kweji 9, 2018, namwene amba pa mudibu padi pañuma kyaba ne kyaba. Dokitele wa mu kyetu kibundi waumpima, ino wakomenwa kuyuka bine binkambakanya. Kupwa, dokitele mukwabo waunena nkemone na muñanga wa tujilojilo. Mu Kweji 1, 2019 muñanga wa tujilojilo waunkwata misongo ya tujilojilo yadi ya kusambakana ngitu yonso.

Mafuku asatu pa kupita’po, netyumuna nkonyenyo ya kuboko kwa lundyo ponadi nkaya pa maimakasa. Nadi nsenswe kukaila pa maimakasa mu būmi bwami bonso. O mwanda najingulwile amba najimija bwino bwami. Kya kutulumuka i kino, misongo yami ya tujilojilo yadi yenda ibipila’ko, kenkomenwa kunena, kwenda ne kumina kintu.

Nadi na dyese dya kwingidija bwino bwami bwa kunenena bantu mu kidye mwanda wa kukwasha bityetye ku kwendeleja tumweno twa Bulopwe kumeso. Kadi naikele na dyese dya kulemba bishinte bivule mu majulunale ne kwisamba mu maseminele a ntanda, mwanda wa kubingija bwanapabo bwa bantu ba Yehova bwa kutonga kundapwa ne kupasulwa pampikwa kwelwa mashi. Inoko enka na munenena’kyo Luka 17:10: ‘Ne mupika wa bituputupu. Byonalonga i byonadi nenwe kulonga.’