Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

KISHINTE KYA KWIFUNDA 39

“Na’mba Ntale! Kibumbo Kikatampe kya Bantu”

“Na’mba Ntale! Kibumbo Kikatampe kya Bantu”

“Na’mba ntale! kibumbo kikatampe kya bantu, kekikokejapo kubalwa na muntu nansha umo, . . . bemene kumeso kwa lupona ne ku meso a Kana ka Mukōko.”​—KUS. 7:9.

LWIMBO 60 Ko Kupandija Būmi Bwabo

BIDI MU KISHINTE *

1. Le mutumibwa Yoano wādi mu ngikadilo’ka ku mfulo kwa myaka katwa kabajinji Yesu Ke Mwiye?

KU MFULO kwa myaka katwa kabajinji Yesu Ke Mwiye, mutumibwa Yoano wādi mu ngikadilo mikomo. Wādi ke mununu, ushikete kijabanda pa kisanga kya Patamosa, kadi padi ye mutumibwa wādi ukishele’ko mūmi. (Kus. 1:9) Wādi uyukile amba balwana bongolanga bipwilo ne kwibikalañanya. Byādi bimweka bu kalubimbi katyetye ka bwine Kidishitu kekasa kubula.—Yude 4; Kus. 2:15, 20; 3:1, 17.

Mutumibwa Yoano wamone “kibumbo kikatampe kya bantu” bavwele minkukumba itōka, bakwete ne tunkindu ku makasa abo (Tala musango 2)

2. Mungya Kusokwelwa 7:9-14, le Yoano wāmwene kimonwa’ka kisangaja kya bupolofeto? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

2 Mu ino ngikadilo ya bulanda, Yoano wāmwene kimonwa kisangaja kya bupolofeto. Mu kino kimonwa, bāsapwidile bamwikeulu bakwate mvula ya bonakani ya kyamalwa kikatampe enka ne byobatūla kiyukeno kya mfulo pa kibumbo kya bapika. (Kus. 7:1-3) Kino kibumbo i kya bantu 144 000 bakabikala na Yesu momwa mūlu. (Luka 12:32; Kus. 7:4) Kupwa Yoano wātela kibumbo kikwabo kikatampe bininge, wānena’mba: “Na’mba ntale!”—muneneno ubwanya kulombola’mba wātulumukile pa kumona kintu kyakādipo ulanga. Le Yoano wamone bika? “Kibumbo kikatampe kya bantu, kekikokejapo kubalwa na muntu nansha umo, batambile mu mizo yonso ne bisaka ne bantu ne ndimi, bemene kumeso kwa lupona ne ku meso a Kana ka Mukōko.” (Tanga Kusokwelwa 7:9-14.) Langa’po bidi mwāsangedile Yoano pa kuyuka’mba bantu midiyo ne midiyo bakekala mu mutōtelo wa bine mu mafuku a kumeso!

3. (a) Mwanda waka kimonwa kya Yoano kifwaninwe kukomeja lwitabijo lwetu? (b) Le i bika byotusa kuyuka mu kino kishinte?

3 Na bubine, kino kimonwa kyākomeje lwitabijo lwa Yoano. Kadi kifwaninwe ne kukomeja lwitabijo lwetu, mwanda tudi mu kitatyi kifikidila kino kimonwa! Twi bamone kukongakanibwa kwa midiyo ne midiyo ya bantu badi na lukulupilo lwa kukapanda pa kyamalwa kikatampe ne kwikala’ko nyeke pano pa ntanda. Mu kino kishinte, tusa kuyuka muswelo wakweshe Yehova bantu bandi bayuke kibumbo kikatampe pano kepadi myaka makumi-mwānda ne musubu. Kupwa tusa kwisambila pa bintu bibidi bitala kino kibumbo: (1) bukata bwakyo ne (2) kwishila kwa bantu badi’mo. Bino bintu bisa kukomeja lwitabijo lwa bonso bakulupile amba babadilwa mu kino kibumbo kyeselwe.

LELO KIBUMBO KIKATAMPE KIKEKALA KWEPI?

4. Le i bubine’ka bwa mu Bisonekwa kebuyukilepo bipwilo bya kine Kidishitu, ne Befundi ba Bible bādi beshile nabo namani mu uno mwanda?

4 Bipwilo byonso bya kine Kidishitu kebifundijangapo bubine bwa mu Bisonekwa bwa amba dyakadilwe kantu bantu ba kikōkeji bakekala’ko nyeke pano pa ntanda. (2 Ko. 4:3, 4) Dyalelo, bipwilo bivule bya kine Kidishitu bifundijanga’mba bantu bonso bayampe bendanga mūlu shi abafu. Inoko byādi bishile na kisumpi kityetye kya Befundi ba Bible bālupwile Kiteba kya Mulami ku mfulo kwa myaka ya 1 800. Abo bādi bevwanije amba Leza ukajokeja Paladisa pano pa ntanda ne amba midiyo ne midiyo ya bantu ba kikōkeji bakekala pano pa ntanda—ke mūlupo. Ino, byēbalombele kitatyi pa kuyuka biyampe bano bantu ba kikōkeji i bāni.—Mat. 6:10.

5. Le Befundi ba Bible bādi bakulupile bika pa ba 144 000?

5 Na bubine, kadi Befundi ba Bible bājingulwile kupityila ku Bisonekwa’mba kudi bantu bamo “bapotelwe pano pa ntanda” mwanda wa kukabikala na Yesu momwa mūlu. (Kus. 14:3) Kino kibumbo kyadi kya kubundwa na bene Kidishitu 144 000 bapyasakane kadi bepāne, baingidile Leza na kikōkeji pobadi pano pa ntanda. Le bādi bakulupile bika pa kibumbo kikatampe?

6. Le i bika byādi bikulupile Befundi ba Bible pa kibumbo kikatampe?

6 Mu kimonwa kya Yoano, wāmwene’mo kibumbo kya bantu “bemene kumeso kwa lupona ne ku meso a Kana ka Mukōko.” (Kus. 7:9) Bino binenwa byalengeje Befundi ba Bible bafule ku kunena’mba pamo bwa ba 144 000, kibumbo kikatampe kikekala mūlu. Shi ba 144 000 ne kibumbo kikatampe badi ba kwenda mūlu, le bino bibumbo bibidi byadi bya kwishila namani? Befundi ba Bible bādi balanga’mba kibumbo kikatampe kifwaninwe kubundwa na bene Kidishitu bampikwa kukōkela Leza bininge pobadi pano pa ntanda. Nansha byobadi na būmi bwampikwa disubi, padi bamo mu bukata mwabo badi bakidi mu bipwilo bya kine Kidishitu. Befundi ba Bible bafudile ku kunena’mba bano bantu badi bapyasakane mu muswelo kampanda, ino ke mu muswelopo obabwanya kubikala na Yesu. Byokebadipo basenswe Leza bininge, ba mu kibumbo kikatampe badi babwenye bisakibwa bya kwenda mūlu ku meso a lupona ino ke bya kushikatapo pa mpona.

7. Mungya Befundi ba Bible, le i bāni badi ba kwikala pano pa ntanda mu Myaka Kanunu, ne i bika byadi bikulupile Befundi ba Bible pa bantu ba kikōkeji ba pa kala?

7 Penepo, i bāni badi ba kwikala pano pa ntanda? Befundi ba Bible badi bakulupile amba kupwa kwa ba 144 000 ne kibumbo kikatampe kukongakanibwa mūlu, bantu bakwabo midiyo ne midiyo badi ba kupebwa būmi pano pa ntanda ne kwimwena madyese mu Umbikalo wa Kidishitu wa Myaka Kanunu. Befundi ba Bible kebadipo bakulupile amba bano bantu midiyo ne midiyo bafwaninwe kwingidila Yehova kumeso kwa Umbikalo wa Kidishitu kushilula. Inoko, badi balanga’mba kino kibumbo kikafundijibwa mashinda a Yehova mu Myaka Kanunu. Kupwa, boba bakalonda misoñanya ya Yehova bakapebwa būmi bwa nyeke pano pa ntanda, ino boba bakapela kukōkela bakonakanibwa. Kadi Befundi ba Bible badi balanga’mba, padi bantu bamo bakengila bu “bamfumu” pano pa ntanda mu kine kitatyi’kya—kubadila’mo ne “bakulutuba balēme” bakasangulwa (bantu ba kikōkeji bāfwile Kidishitu kaile)—bene bobadi balanga’mba bakapalwa mpalo ya būmi momwa mūlu ku mfulo kwa Myaka Kanunu.—Ñim. 45:16.

8. Le i bibumbo’ka bisatu byadi bimonwa bu bibadilwa mu mpango ya Leza?

8 Nanshi, Befundi ba Bible badi balanga’mba kudi bibumbo bisatu: (1) ba 144 000, ba kukabikala na Yesu momwa mūlu; (2) kibumbo kikatampe kya bene Kidishitu ba bupyasakane butyetye, ba kukemana ku meso a lupona lwa Yesu momwa mūlu; ne (3) midiyo ne midiyo ya bantu bakafundijibwa mashinda a Yehova pano pa ntanda mu Umbikalo wa Kidishitu wa Myaka Kanunu. * Inoko mu kitatyi kitungwe na Yehova, kitōkeji kya bubine kyashilula kubaila’ko pa uno mwanda.—Nki. 4:18.

KITŌKEJI KYA BUBINE KYENDA KIBAILA’KO

Bantu bavule bakulupile kwikala pano pa ntanda, babatyijibwa ku kitango kya mu 1935 (Tala musango 9)

9. (a) Le kibumbo kikatampe kidi pano pa ntanda kimene “kumeso kwa lupona ne ku meso a Kana ka Mukōko” mu buluji’ka? (b) Mwanda waka uno mwivwanino wa Kusokwelwa 7:9 udi na buluji?

9 Mu 1935, kibumbo kikatampe kya mu kimonwa kya Yoano kyayukana. Batumoni ba Yehova bajingulula’mba kino kibumbo kikatampe kekyendangapo mūlu kukemana “kumeso kwa lupona ne ku meso a Kana ka Mukōko.” Ino kimene’ko mu muswelo wa kyelekejo. Nansha byokidi pano pa ntanda, kibumbo kikatampe kimene “kumeso kwa lupona” na kwitabija lupusa lwa Yehova ne kukōkela bubikadi bwandi. (Isa. 66:1) Bemene “ku meso a Kana ka Mukōko” na kulombola lwitabijo mu kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu. Mu muswelo umo onka, Mateo 25:31, 32 ulombola’mba “mizo yonso”—kubadila’mo ne babi—“ikakongakanibwa ku meso” a Yesu ushikete pa lupona lwandi lwa ntumbo. Na bubine, ino mizo yonso’i keidipo momwa mūlu, ino idi pano pa ntanda. Kuno kushinta kwa mwivwanino kudi na buluji. Mwanda Bible kanenenepo amba kibumbo kikatampe kikenda mūlu. I kibumbo kimo kete kyobālaile kukekala na būmi bwa nyeke momwa mūlu—ba 144 000, bene “bakabikalanga bu balopwe pa ntanda” pamo na Yesu.—Kus. 5:10.

10. Mwanda waka i biyampe kibumbo kikatampe kifundijibwe mashinda a Yehova kumeso kwa Myaka Kanunu?

10 Tamba mu 1935, Batumoni ba Yehova i bevwanije amba kibumbo kikatampe kya mu kimonwa kya Yoano i kibundwe na kibumbo kya bene Kidishitu ba kikōkeji badi na lukulupilo lwa kwikala’ko nyeke pano pa ntanda. Pa kupanda ku kyamalwa kikatampe, kibumbo kikatampe kifwaninwe kufundijibwa bidi mashinda a Yehova kumeso kwa Myaka Kanunu kushilula. Bafwaninwe kulombola lwitabijo lukatampe “mwa kupandila ku bino bintu byonso bifwaninwe kulongeka” kumeso kwa Umbikalo wa Kidishitu wa Myaka Kanunu.—Luka 21:34-36.

11. Mwanda waka Befundi ba Bible bamo bādi padi balanga’mba bantu bamo bakenda mūlu pa kupwa kwa Myaka Kanunu?

11 Penepo le mulangwe wa amba bantu bamo baleta kimfwa kiyampe pano pa ntanda bakasangwilwa mūlu kupwa kwa Myaka Kanunu nao le? Uno mulangwe wāletelwe pano kepadi myaka mivule mu Kiteba kya Mulami kya 15 Kweji 2, 1913. Muntu wādi ubwanya padi kulanga’mba ‘mwanda waka bantu ba kikōkeji ba pa kala bakapebwe’tu mpalo ya kupyana ntanda inoko bene Kidishitu bamo bamweka bu kebadipo bakōkele Leza bininge bapalwe mpalo ya būmi momwa mūlu?’ Na bubine, mulangilo wa uno muswelo watambile ku milangwe ibidi mitupe: (1) kibumbo kikatampe kikekala momwa mūlu ne (2) kibumbo kikatampe i kya bene Kidishitu ba bupyasakane butyetye.

12-13. Le bashingwe māni ne ba mu kibumbo kikatampe bayukile bika pa mpalo yabo?

12 Inoko, enka motwekimwena, tamba mu 1935, Batumoni ba Yehova baivwanije senene amba boba bakapanda pa Amakedona ye kibumbo kikatampe kya mu kimonwa kya Yoano. Bakalupuka “mu kyamalwa kikatampe” enka pano pa ntanda, kadi bakanena “na diwi dikatampe, amba: ‘Lupandilo lwetu lutambanga kudi Leza wetu, ushikete pa lupona, ne kudi Kana ka Mukōko.’” (Kus. 7:10, 14) Ne kadi, Bisonekwa bifundija’mba boba bakasangwilwa momwa mūlu bakapebwa “kintu kipite buya” kutabuka bantu ba pa kala ba kikōkeji. (Bah. 11:40) Ebiya banabetu nabo bashilula kwita bantu na bupyasakane, bengidile Yehova na lukulupilo lwa kukekala nyeke pano pa ntanda.

13 Bantu ba mu kibumbo kikatampe basangedile bininge lukulupilo lwabo. Bayukile amba Yehova ye utoñanga kifuko kikamwingidila’ko batōtyi bandi ba kikōkeji, ekale mūlu nansha pano pa ntanda. Bashingwe māni ne bantu ba mu kibumbo kikatampe bayukile amba bakatambula mpalo yabo enka pa kanye ka ku buntu bitupu ka Yehova kalombwele kupityila ku kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu Kidishitu.—Loma 3:24.

KUBAILA’KO

14. Kupwa kwa mwaka wa 1935, mwanda waka bavule badi beipangula muswelo wadi wa kufikidila bupolofeto butala kibumbo kikatampe?

14 Pa kupwa kutōkeja mwivwanino wa bantu ba Yehova mu 1935, bavule badi bakiipangula muswelo wadi wa kuvudila’ko bantu ba mu kibumbo kikatampe, bene badi na lukulupilo lwa kwikala pano pa ntanda. Kimfwa, Ronald Parkin wadi na myaka 12 kitatyi kyayukene senene kibumbo kikatampe. Uvuluka’mba “mu kine kitatyi’kya, kwadi’tu kintu kya basapudi 56 000 kujokoloka ntanda yonso, kadi bavule, padi abo bonso badi bashingwe māni. O mwanda kibumbo kikatampe kekyadipo kimweka bu kikatampe bininge.”

15. Le kibumbo kikatampe kyaendelele kukongakanibwa namani?

15 Inoko mu makumi a myaka yalondele’po, batuma bamishonele mu matanda mavule, kadi Batumoni ba Yehova bavudila’ko. Kupwa mu 1968, bashilula kufundija bantu Bible na dibuku Bubinebine butwala ku bumi bwa nyeke ne nyeke. Byodishintulwile bubine bwa mu Bible mu muswelo upēla, dyakokele bininge bantu betyepeje. Mu myaka’tu iná, kwabatyijibwa bana ba bwanga bapya tununu tutwa tutano ne kupita. Lupusa lwa Kipwilo kya Katolika pa kutyepa mu Amerika wa pa Bukata ne mu matanda makwabo, kadi kukankajibwa kwa mwingilo wetu mu Bulaya bwa Kutunduka ne mu bipindi bya Afrika pa kupwa, kwabatyijibwa bantu midiyo ne midiyo. (Isa. 60:22) Mu myaka ya panopano, bulongolodi bwa Yehova bwalupwile bingidilwa bikwabo biyampe mwanda wa kukwasha bantu bayuke byobya bifundija Bible. Bibamweka patōka’mba kibumbo kikatampe—kya bantu midiyo mwānda ne musubu dyalelo—i kikongakanibwe.

KIBUMBO KIKATAMPE KYA BANTU BESHILESHILE

16. Le kibumbo kikatampe i kitambe kwepi?

16 Yoano paādi ulemba kimonwa kyandi, wānenene amba kibumbo kikatampe kikatamba “mu mizo yonso ne bisaka ne bantu ne ndimi.” Mupolofeto Zekadia wālaile dibajinji kintu kya uno muswelo. Wālembele amba: “Mu oa mafuku, bantu dikumi ba ndimi yonso ya mizo bakakwata, bine, bakakwata bininge ku munkukumba wa Muyuda umo, kebanena’mba: ‘Tusaka kwenda nenu, mwanda tubaivwana’mba Leza udi nenu.’”—Zek. 8:23.

17. Le i bika bilongwa mwanda wa kukwasha bantu ba mizo yonso ne ndimi?

17 Batumoni ba Yehova bayukile amba pa kukongakanya bantu ba mu ndimi yonso, myanda miyampe ifwaninwe kusapulwa mu ndimi mivule. Twalamunanga mabuku a kwifunda nao Bible mu ndimi 130 ne musubu, ino pano po pene potulonga bukomo bwa kwalamuna mabuku mu ndimi tutwa na tutwa. Na bubine, Yehova i mulonge kingelengele mu ano etu mafuku—kukongakanya kibumbo kikatampe mu mizo yonso. Bine tufwijanga’ko pa kwikala na byakudya bya ku mushipiditu mu ndimi mivule, bine bikwasha kibumbo kya bantu beshileshile kitōte mu bumo. Kadi Batumoni i bayukane senene pa bupyasakane bwabo bwa kusapula ne pa buswe bwabo bwa bu bana na bana. Bine, kino kikomeja’po lwitabijo kashā!—Mat. 24:14; Yoa. 13:35.

LE KIMONWA KIDI NA BULUJI’KA KOTUDI?

18. (a) Kukwatañana na Isaya 46:10, 11, mwanda waka ketutulumukangapo pafikidija Yehova bupolofeto butala kibumbo kikatampe? (b) Mwanda waka boba bakulupile kwikala pano pa ntanda kebamonengapo amba kudi kyobabudilwe?

18 Tudi na bubinga bukatampe bwa kusangela bupolofeto butala kibumbo kikatampe! Batwe ketutulumukangapo pafikidija Yehova buno bupolofeto mu muswelo wa kutendelwa. (Tanga Isaya 46:10, 11.) Bantu ba mu kibumbo kikatampe bafwijanga’ko pa lukulupilo lwibapele Yehova. Kebamwenepo amba kudi kyobabudilwe pa kubulwa kushingwa māni na mushipiditu ujila mwanda wa kukengila na Yesu momwa mūlu. Tutanga mu Bisonekwa amba, kudi bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo bāludikilwe bininge na mushipiditu ujila; inoko kebabadilwapo mu ba 144 000. Umo bidi i Yoano Mubatyiji. (Mat. 11:11) Mukwabo nandi i Davida. (Bil. 2:34) Abo ne bantu bakwabo bavule bakasangwilwa mu paladisa pano pa ntanda. Abo bonso, pamo ne kibumbo kikatampe, bakekala na mukenga wa kulombola lulamato lwabo kudi Yehova ne ku bubikadi bwandi.

19. Le kufikidila kwa kimonwa kya Yoano kya kibumbo kikatampe, kulombola namani amba tudi mu kitatyi kya kampeja-bukidi?

19 Pano po pene, Leza i mukongakenye pamo midiyo ne midiyo ya bantu ba mu mizo yonso. Ekale shi tudi na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pa ntanda, tufwaninwe kukwasha bantu bavule babadilwe mu kibumbo kikatampe kya “mikōko mikwabo.” (Yoa. 10:16) Panopano ponka, Yehova usa kuleta kyamalwa kikatampe kyālailwe kya konakanya maludiki ne bipwilo bisusula bantu. Bine, bantu bonso ba mu kibumbo kikatampe badi na dyese dikatampe dibatengēle, dya kwingidila nyeke Yehova pano pa ntanda!—Kus. 7:14.

LWIMBO 139 Wimone Pakekala Byonso Ke Bipya

^ mus. 5 Kino kishinte kisa kwisambila pa kimonwa kya bupolofeto kya Yoano kya kukongakanya “kibumbo kikatampe kya bantu.” Na bubine, kisa kukomeja lwitabijo lwa boba bonso babadilwa mu kino kibumbo kyeselwe.