1. Le i myanda’ka ya nsangaji itutengele mu Umbikalo wa Myaka Kanunu?

 BINE difuku dikashilula kusangulwa bantu pano pa ntanda mu Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Kidishitu, dikekala difuku dya kutendelwa! Boba bonso bafwidilwe baswe babo babilanga kwimona nabo monka. Bino byo byabilanga ne Yehova. (Yoba 14:15) Langa’po bidi mukasangela muntu yense kwimona monka na baswe bandi bakasangulwa. Monka motwamwenine mu kishinte kibadikile, “boloke,” bene balembelwe majina abo mu mukanda wa būmi, bakasangulwa ku “lusangukilo lwa būmi.” (Bil. 24:15; Yoa. 5:29) Padi baswe betu bavule, bakabadilwa mu bantu bakasangulwa pa kupwa’tu kwa Amakedona. * Inoko “bakondame,” bene kebaikelepo na mukenga mufwaninwe wa kuyuka Yehova nansha kumwingidila na kikōkeji kumeso kwa abo kufwa, bakasangulwa ku “lusangukilo lwa butyibi.”

2-3. (a) Monka mulombwela’kyo Isaya 11:9, 10, le i mpangiko’ka mikatampe ya kufundija bantu ikekala’ko keyamwekele kashā mu mānga yonso ya muzo wa muntu? (b) I bika byotusa kubandaula mu kino kishinte?

² Bano bantu bonso bakasangulwa bakasakilwa kufundijibwa. (Isa. 26:9; 61:11) O mwanda kukasakilwa mpangiko mikatampe ya kufundija bantu keyamwekele kashā mu mānga  yonso ya muzo wa muntu. (Tanga Isaya 11:9, 10.) Mwanda waka? Bubinga bumo bidi, i mwanda bakondame bakasangulwa bakasakilwa kwifunda myanda ya Yesu Kidishitu, Bulopwe bwa Leza, kitapwa kya kinkūlwa, ne bulēme bwa dijina dya Yehova ne lupusa lwandi lwa bu mubikadi wa diulu ne ntanda. Enka ne boloke bene, bakasakilwa kufundijibwa bintu byasokwedile Yehova bantu bandi bityebitye, pa mpango yandi itala ino ntanda. Bamo mu bano bantu ba kikōkeji, bāfwile kitatyi kilampe kumeso kwa kinenwa kya Yehova kupwa kulembwa bu Bible. Nanshi boloke ne bakondame bakekala na bivule bya kwifunda.

³ Mu kino kishinte, tusa kutana’mo bilondololwa ku bino bipangujo: Le ino mpangiko mikatampe ya kufundija bantu ikavuijibwa namani? Le muswelo uketaba bantu ku buno bufundiji ukekala na lupusa’ka pa kulembwa kwa majina abo lonso mu mukanda wa būmi, nansha kuleka kulembwa’mo? Kutana bilondololwa ku bino bipangujo, i kwa mvubu mpata kotudi dyalelo. Monka motusa kwibimwena, bupolofeto bumo bwa kutendelwa budi mu mukanda wa Danyele ne wa Kusokwelwa, busa kwitukwasha tujadike mwivwanino wetu pa byobya bikalongeka kitatyi kikasangulwa boba bafwile. Nanshi tushilulei na kubandaula bintu bisangaja byālailwe mu bupolofeto bwa Danyele 12:1, 2.

4-5. Le i bika bilombola Danyele 12:1 pa kitatyi kya ku mfulo?

⁴ Tanga Danyele 12:1. Mukanda wa Danyele ulombola mukelondela binkumenkume bisangaja, mu kitatyi kya ku mfulo. Kimfwa, Danyele 12:1 ulombola’mba Mikele, ko kunena’mba Yesu Kidishitu, “wimanine bantu [ba Leza].” Kino kipindi kya bupolofeto kyashilwile kufikidila mu 1914, pabikikilwe Yesu bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza bwa momwa mūlu.

⁵ Inoko Danyele wālaile kadi amba, Yesu wadi wa ‘kwimana’ mu “kitatyi kya tusua kekyaikele’ko tamba kashā kwikala muzo kufika ne mu kine kitatyi’kya.” Kino “kitatyi kya tusua” i “kyamalwa kikatampe” kitelelwe mu Mateo 24:21. Yesu wimana, nansha kulonga’po kintu mwanda wa kulwila bantu ba Leza, ku mfulo kwa kino kitatyi kya tusua, ko kunena’mba, pa Amakedona. Mukanda wa Kusokwelwa utela bano bantu bu “kibumbo kikatampe kya bantu balupukile mu kyamalwa kikatampe.”​—Kus. 7:9, 14.

6. Lelo i bika bikalongeka pa kupwa kwa kibumbo kikatampe kupanda pa kyamalwa kikatampe? Shintulula. (Tala ne “Bipangujo bya Batangi” bīsambila pa lusangukilo lwa ku būmi pano pa ntanda, enka mu kino Kiteba.)

⁶ Tanga Danyele 12:2. Lelo i bika bikalongeka pa kupwa kwa kibumbo kikatampe kupanda pa kino kitatyi kya tusua? Buno bupolofeto kebwisambilapo pa lusangukilo lwa kyelekejo, ko kunena’mba kwikala monka bōmi kwa bengidi ba Leza kwaikele’ko mu ano mafuku a mfulo, na motwaivwanine’byo mafuku kunyuma. * Ino bino binenwa bifunkila pa kusangulwa kwa boba bafwile, kusa kulongeka mu ntanda mipya. Mwanda waka tubanena namino? Kishima “luvumbi” i kingidijibwe ne mu Yoba 17:16, kadi kishintulula ne bu “Kibundu.” Kino kilombola’mba, Danyele 12:2 wisambilanga pa lusangukilo lukalongeka pa kupwa kwa mafuku a mfulo, kadi pa kupwa kwa divita dya Amakedona.

7. (a) Le bamo bakasangwilwa “ku būmi bwa nyeke” mu buluji’ka? (b) Mwanda waka luno i “lusangukilo lupite buya”?

 ⁷ Le pene’po Danyele 12:2 ushintulula bika panena’mba bamo bakasangwilwa “ku būmi bwa nyeke”? Kino kishintulula’mba, boba bakasangulwa kadi bakayuka, nansha bakendelela kuyuka ba Yehova ne Yesu ne kwibakōkela mu bula bwa myaka 1 000, bakapebwa būmi bwa nyeke. (Yoa. 17:3) Luno lukekala “lusangukilo lupite buya” kutabuka lwa boba bāsangwilwe pa kala. (Bah. 11:35) Mwanda waka? Mwanda bantu ba kubulwa kubwaninina bāsangwilwe pa kala bāfwile monka.

8. Le bantu bakwabo bakasangwilwa namani “ku mutonko ne ku kafutululo ka nyeke”?

⁸ Inoko ke bonsopo bakasangulwa baketabija kufundijibwa na Yehova. Bupolofeto bwa Danyele bunena’mba, bantu bamo bakasangwilwa “ku mutonko ne ku kafutululo ka nyeke.” Byobakalombola mushipiditu wa butomboki, majina abo keakalembwepo mu mukanda wa būmi, kadi kebakapebwapo būmi bwa nyeke. Ino bakapebwa “kafutululo ka nyeke,” nansha konakanibwa. Nanshi Danyele 12:2 wisambilanga pa byobya bikafikila bantu bonso bakasangulwa, kukwatañana na byobakalonga pa kupwa kusangulwa. * (Kus. 20:12) Bamo bakapebwa būmi bwa nyeke; bakwabo nabo kebakapebwa’bopo.

9-10. I bika bikwabo bikalongeka pa kupwa kwa kyamalwa kikatampe, ne i bāni “bakeñenya tō pamo bwa lwelēle lwa mūlu”?

⁹ Tanga Danyele 12:3. I bika bikwabo bikalongeka pa kupwa kwa “kitatyi kya tusua”? Kutentekela pa Danyele 12:2, vese 3 wisambila pa kintu kampanda kikalongeka pa kupwa kwa kyamalwa kikatampe.

¹⁰ Le i bāni “bakeñenya tō pamo bwa lwelēle lwa mūlu”? Tutana kilondololwa mu binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 13:43 bya amba: “Mu kine kitatyi’kya boloke bakeñenya tō pamo bwa dyuba mu Bulopwe bwa Shabo.” Kukwatañana na mavese a kūlu ne kunshi kwa bino binenwa, Yesu pano wādi wisambila pa “bana ba Bulopwe,” ko kunena’mba banababo bashingwe māni bakengila nandi mu Bulopwe bwa mūlu. (Mat. 13:38) Nanshi Danyele 12:3 wisambilanga pa bashingwe māni, ne pa mwingilo obakengila mu Umbikalo wa Myaka Kanunu.

11-12. I mwingilo’ka ukengila ba 144 000 mu myaka 1 000?

¹¹ Le bashingwe māni ‘bakafikija bavule ku boloke’ namani? Bashingwe māni bakengila pamo na Yesu Kidishitu mwanda wa kwimanina mpangiko ya kufundija bantu ikekala’ko pano pa ntanda, mu bula bwa myaka 1 000. Ba 144 000 kebakaludikapo’tu bitupu bu Balopwe, ino bakengila ne bu babitobo. (Kus. 1:6; 5:10; 20:6) Nanshi, bakakwasha’ko ku ‘kundapa mizo’​—ko kunena’mba, kujokeja bantu bityebitye ku bubwaninine. (Kus. 22:1, 2; Ezk. 47:12) Bine bashingwe māni bakasangela kwingila uno mwingilo!

¹² Lelo i bāni bakabadilwa mu “bavule” bakafikijibwa ku boloke? Mukabadilwa boba bakasangulwa ne boba bakapanda pa Amakedona, pamo ne bana babwanya kukabutulwa mu ntanda mipya. Dya ku mfulo kwa myaka 1 000, bantu bonso bakekala babwaninine. Le pene’po i kitatyi’ka kikalembwa lonso majina abo mu mukanda wa būmi na bike pa kyaba kya kidiyo?

13-14. Le bantu bonso babwaninine pano pa ntanda bakasakilwa kulombola bika pa kupebwa būmi bwa nyeke?

¹³ Tufwaninwe kuvuluka’mba, kwikala mubwaninine kekushintululapo amba muntu ukekala kala na būmi bwa nyeke. Vuluka ba Adama ne Eva. Bādi bantu babwaninine, ino bādi banenwe kulombola kikōkeji kudi Yehova Leza, kumeso kwa kupebwa būmi bwa nyeke. Inoko kya bulanda, kebāmukōkelepo.​—Loma 5:12.

¹⁴ Le bantu bakekala namani dya ku mfulo kwa myaka 1 000? Bantu bonso bakekala babwaninine. Le bano bantu bonso babwaninine bakakwatakanya nyeke ne pa mfulo bubikadi bwa Yehova? Nansha bamo bakekala bwa ba Adama ne Eva, bātuninye kukōkela nansha byobādi babwaninine? Bikalomba kutana bilondololwa ku bino bipangujo, ino namani le?

15-16. (a) I kitatyi’ka kikapebwa bantu bonso mukenga wa kulombola lulamato lwabo kudi Yehova? (b) Le i bika bikalongeka pa kupwa kwa dino ditompo?

¹⁵ Satana ukakutwa mu bula bwa myaka 1 000. Mu kino kitatyi, kakabwanyapo kongola muntu nansha umo. Inoko, ku mfulo kwa myaka 1 000, Satana ukakutululwa. Ebiya ukatompa monka kongola bantu babwaninine. Pa dino ditompo, bantu bonso babwaninine pano pa ntanda bakekala na mukenga wa kulombola patōka shi balēmekele dijina dya Leza, ne kukwatakanya  bubikadi bwandi. (Kus. 20:7-10) Bikalonga umo ne umo ku bukomo bukalonga Satana bwa kwibongola, bikalombola shi bine dijina dyandi difwaninwe kulembwa lonso mu mukanda wa būmi.

¹⁶ Bantu bamo, ba kubulwa kuyukana kibalwa, bakapela buludiki bwa Yehova pamo bwa ba Adama ne Eva. Le i bika bikebafikila? Kusokwelwa 20:15 witusapwila’mba: “Yewa ense kadipo mulembwe mu mukanda wa būmi waelwa mu dijiba dya mudilo.” Bine, bano bantomboki bakonakanibwa lonso fututu. Ino bantu bavule babwaninine bakapita pa dino ditompo dya mfulo. Majina abo akalembwa lonso mu mukanda wa būmi.

17. I bika byānenene Danyele byadi bya kulongeka mu kino kyetu kitatyi? (Danyele 12:4, 8-10)

¹⁷ Bine bisangaja’po kashā kulangulukila pa bino binkumenkume bikalongeka mu mafuku a kumeso! Inoko kadi, mwikeulu wāpele Danyele musapu wa mvubu utala kino kyetu kitatyi, ko kunena’mba “kitatyi kya ku mfulo.” (Tanga Danyele 12:4, 8-10; 2 Tm. 3:1-5) Mwikeulu wāsapwidile Danyele amba: “Buyuki bwa bine bukavula.” Bine, bantu ba Leza badi ba kwivwanija biyampe binenwa bya bupolofeto bidi mu uno mukanda. Mwikeulu wābwejeje’ko amba mu kino kitatyi,  ‘babi badi ba kulonga bibibibi, i kutupu mubi wadi wa kwivwanija.’

18. I bika bisa kufikila panopano bantu babi?

¹⁸ Dyalelo bibwanya kumweka amba babi kebapebwangapo mfuto pa mwiendelejo wabo mubi. (Mal. 3:14, 15) Inoko panopano ponka, Yesu usa kutyibila mambo boba badi pamo bwa bambuji, ne kwibasansanya na boba badi pamo bwa mikōko. (Mat. 25:31-33) Bano bantu babi kebakapandepo pa kyamalwa kikatampe, kadi kebakasangulwapo mu ntanda mipya. Majina abo keakekalapo mu “mukanda wa kivulukilo” utelelwe mu Malaki 3:16.

19. Le kino i kitatyi kya batwe kulonga bika, ne mwanda waka? (Malaki 3:16-18)

¹⁹ Pano po potufwaninwe kwilombola’mba ketudipo mu bukata bwa babi. (Tanga Malaki 3:16-18.) Yehova ukongakanyanga pano boba bāmona bu “kintu kya pa bula,” nansha bu kyabulēme. Bine tusakanga kwikala mu bukata bwa bano’ba.

20. Le i mulao’ka wa mfulo obālaile Danyele, ne mwanda waka utengele na kipyupyu kumona uno mulao ufikidila?

²⁰ Na bubine tudi mu kitatyi kya nsangaji. Inoko kudi bintu bitulumukwa bitengēle kulongeka. Panopano ponka tusa kumona konakanibwa kwa babi bonso. Tusa kumona mulao obālaile Danyele kudi Yehova, wa amba: “Ukemana mwanda wa kipindi kyobe ku mfulo kwa mafuku.” (Dan. 12:13) Lelo utengele na kipyupyu difuku ‘dikemana’ monka Danyele ne baswe bobe? Shi i amo, longa pano bukomo bobe bonso amba wikale na kikōkeji, kadi ubwanya kukulupila’mba dijina dyobe dikashala dilembwe mu mukanda wa būmi wa Yehova.