1. Le i butyibi’ka busa kulongeka panopano?

 TUDI mu kitatyi kya kasekuseku. Panopano ponka, Yesu usa kutyibila muntu yense pano pa ntanda mambo. Yesu wēsambīle pa kino kitatyi kya butyibi na kupa bana bandi ba bwanga “kiyukeno” kya bupolofeto “kya kwikala’po [kwandi] ne kya mvuyo ya ngikadilo ya bintu.” (Mat. 24:3) Buno bupolofeto butanwa mu Mateo shapita 24 ne 25, mu Mako shapita 13, ne mu Luka shapita 21.

2. Le i bika byoketwisambila’po mu kino kishinte, ne bino bisa kwitukwasha namani?

² Yesu wāingidije byelekejo bisatu mwanda wa kwitukwasha twiteakanye. Kudi kyelekejo kya mikōko ne bambuji, kya bajike badyumuke ne bendalale, ne kya talenta. Kyelekejo ne kyelekejo kisa kwitukwasha twivwanije amba Yesu ukatyibila muntu ne muntu mambo mwendele bilongwa byandi. Potubandaula bino byelekejo, tala ñeni yobwanya kuboila’ko ne muswelo obwanya kwiingidija. Kyelekejo kibajinji kyoketwisambila’po i kya mikōko ne bambuji.

MIKŌKO NE BAMBUJI

3. Le Yesu ukatyibila bantu mambo kitatyi’ka?

³ Mu kyelekejo kya mikōko ne bambuji, Yesu wisambila’mo pa butyibi bwa bantu badi na mukenga wa kwivwana myanda miyampe, ne kukwatakanya banababo na Kidishitu bashingwe māni. (Mat. 25:​31-46) Pa “kyamalwa kikatampe,” ukatyiba buno butyibi kumeso’tu kwa divita dya Amakedona kushilula. (Mat. 24:21) Monka musansenyanga mukumbi mikōko mu bambuji, Yesu ukasansanya boba bakwatakanya na kikōkeji banababo  bashingwe māni mu boba kebebakwatakanyapo.

4. Mungya Isaya 11:​3, 4, mwanda waka tubwanya kukulupila’mba Yesu ukatyibila bantu mambo na boloke? (Tala ne kifwatulo.)

⁴ Bupolofeto bwa mu Bible bulombola’mba Yesu byadi mutyibi mutongwe na Yehova, ukatyiba mambo na boloke. (Tanga Isaya 11:​3, 4.) Utalanga mwiendelejo, ngikadila, ne binenwa bya bantu—kubadila’mo ne muswelo obekele na banababo bashingwe māni. (Mat. 12:​36, 37; 25:40) Ukayuka i bāni bakwatakenye banababo na Kidishitu ne mwingilo wabo. a Muswelo umo bidi ukwatakanyanga mikōko banababo na Kidishitu i na kwingila nabo pamo mu mwingilo wa busapudi. Boba bebakwatakanya mu uno mwingilo bakatyibilwa mambo bu “boloke” ne kwikala na “būmi bwa nyeke” pano pa ntanda. (Mat. 25:46; Kus. 7:​16, 17) Ino shayo yo mpalo milumbuluke’po kashā ikapalwa boba balama bululame bwabo! Shi bakashale ba kikōkeji pa kyamalwa kikatampe ne pa kupwa kwa kyamalwa kikatampe, majina abo akashala malembwe mu “mukanda wa būmi.”—Kus. 20:15.

5. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kyelekejo kya mikōko ne bambuji, ne i bāni babwanya kumwena’mo?

⁵ Ikala na kikōkeji ne lulamato. Kyelekejo kya Yesu kya mikōko ne bambuji, kitala dibajinji boba badi na lukulupilo lwa kwikala pano pa ntanda. Balombolanga lwitabijo lwabo na kukwatakanya banababo na Kidishitu mu mwingilo wa busapudi, ne na kwitabija bwendeji bwa kisumpi kityetye kya batutu bashingwe māni batongelwe na Yesu. (Mat. 24:45) Kadi boba badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu nabo banenwe kuta mutyima ku kidyumu kidi mu kino kyelekejo. Mwanda waka? Mwanda Yesu utalanga mwiendelejo wabo, ngikadila yabo, ne binenwa byabo. Nabo banenwe kwikala na kikōkeji. Kadi Yesu wāletele byelekejo bikwabo bibidi mudi bidyumu bitala bashingwe māni. Kadi tutana bino byelekejo mu Mateo shapita 25. Pano twisambilei’ko pa kyelekejo kya bajike badyumuke ne bendalale.

BAJIKE BADYUMUKE NE BENDALALE

6. Le bajike batano bēlombwele namani bu badyumuke? (Mateo 25:​6-10)

⁶ Mu kyelekejo kya bajike, Yesu i mwisambile’mo pa bajike dikumi benda kukatundaila musoñañani. (Mat. 25:​1-4) Abo bonso bādi na dyese dya kwenda pamo na musoñañani ku masobo a butundaile. Yesu utela’mo bajike batano bu “badyumuke” ne bakwabo batano bu “bendalale.” Bajike badyumuke bādi beteakanye kadi batale. Bādi beteakanye kwilaija musoñañani, nansha shi wāfika bufuku. O mwanda bāselele māni mu binanu mwanda wa kwibapa kitōkeji mu mfindi. Kadi bāselele enka ne māni makwabo a kwibakwasha shi musoñañani waije. O mwanda bādi beteakanye kulama binanu byabo byake. (Tanga Mateo 25:​6-10.) Pāfikile musoñañani, bajike badyumuke bātwelele nandi mu masobo a butundaile. Ne bene Kidishitu bashingwe māni belombwele bu beteakanye na kushala batale kadi ba kikōkeji kufika ne bīya Kidishitu, nabo bakatyibilwa mambo bu bafwaninwe kwenda pamo na Musoñañani Yesu mu Bulopwe bwa mūlu. b (Kus. 7:​1-3) Le tunene namani pa bajike batano bendalale?

7. Le i bika byāfikīle bajike batano bendalale, ne mwanda waka?

⁷ Bajike badyumuke i beshile na bajike bendalale bene kebādipo beteakenye pāfikile  musoñañani. Binanu byabo byādi ke bibule. Baēndele kukapota māni pobāyukile amba musoñañani kasa kufika. Kitatyi kyāfikile musoñañani, bādi kebajokele. “Ebiya boba bajike badi belongolole batwela nandi mu masobo a butundaile, ne kushita bashita ku kibelo.” (Mat. 25:10) Bajike bendalale pobājokele kebasake kutwela, musoñañani webanena’mba: “Nkimuyukilepo.” (Mat. 25:​11, 12) Bano bajike kebādipo beteakanye kwilaija musoñañani enka ne byafika. Le i ñeni’ka ibwanya kuboila’ko bashingwe māni?

8-9. Le i ñeni’ka ibwanya kuboila bashingwe māni ku kyelekejo kya bajike? (Tala ne kifwatulo.)

⁸ Ikala mwiteakanye kadi mudyumuke. Yesu kālailepo amba kukekala bisumpi bibidi bya bashingwe māni—kisumpi kīteakanye kwilaija kufika ne ku mvuyo ya ino ngikadilo ya bintu ne kikwabo kyampikwa kwiteakanya. Inoko, wāshintulwile byādi bibwanya kufikila bashingwe māni kebeteakenyepo kūminina na kikōkeji kufika ne ku mfulo. Mu uno muswelo, kebakatambulapo mpalo yabo. (Yoa. 14:​3, 4) Uno i mwanda musumininwe! Ekale tudi na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pa ntanda, batwe bonso tufwaninwe kuta mutyima ku kidyumu kya bajike. Umo ne umo motudi ufwaninwe kwendelela kutala ne kwikala mwiteakanye kūminina kufika ne ku mfulo.—Mat. 24:13.

⁹ Yesu pa kupwa kusekununa kyelekejo kya bajike mwanda wa kulombola mvubu ya kwikala beteakanye kadi badyumuke, wāletele kyelekejo kya talenta. Kino kyelekejo kilombola mvubu ya kwikala bankanka.

TALENTA

10. Le bapika babidi bēlombwele namani bu ba kikōkeji? (Mateo 25:​19-23)

¹⁰ Mu kyelekejo kya talenta, Yesu wisambila’mo pa bapika babidi bādi bakōkele mfumwabo, ne umpika umo kādipo umukōkele. (Mat. 25:​14-18) Bapika babidi bēlombwele bu bāingile bininge na kusungulula lupeto lwēbapele mfumwabo. Kumeso kwa kwenda ku ntanda ingi, wēbapele talenta—kibalwa kikatampe kya lupeto. Bapika babidi bādi bankanka kadi bāingidije lupeto na tunangu.  Le i bika byālupukile’ko? Mfumwabo paājokele, bāvudije pabidi lupeto lwaēbapele. Mfumwabo wēbafwija’ko—‘batwela mu nsangaji ya mfumwabo.’ (Tanga Mateo 25:​19-23.) Le tunene namani pa umpika wa busatu? Le wālongele bika na lupeto lwāmupele mfumwandi?

11. Le i bika byāfikīle umpika “muzoze,” ne mwanda waka?

¹¹ Umpika wa busatu wātambwile talenta imo, inoko wādi “muzoze.” Mfumwandi wādi utengēle amba ukengidija talenta na tunangu. Inoko, aye wājīkile’yo panshi. Mfumwandi pa kujoka, umpika kādipo na lupeto lukwabo lwa kumupa. Kādipo na kukanina kuyampe. Pa kyaba kya kulomba lusa pa kutunya kwaātuninye kuvudija lupeto lwa mfumwandi, umpika wātela mfumwandi bu “muntu mukutakane.” Uno umpika kāitabijibwepo na mfumwandi. Ne kadi wāselelwe ino talenta ne kupangwa mu njibo ya mfumwandi.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. Le bapika babidi ba kikōkeji belekeja bāni dyalelo?

¹² Bapika babidi ba kikōkeji belekeja bene Kidishitu bashingwe māni ba kikōkeji. Mfumwabo Yesu, wibeta ‘batwele mu nsangaji yandi.’ Batambulanga mpalo yabo ya momwa mūlu, ko kunena’mba lusangukilo lubajinji. (Mat. 25:​21, 23; Kus. 20:5b) Inoko kimfwa kya umpika muzoze i kidyumu ku bashingwe māni. Muswelo’ka?

13-14. Lelo i ñeni’ka ibwanya kuboila bashingwe māni ku kyelekejo kya talenta? (Tala ne kifwatulo.)

¹³ Ikala nkanka kadi wa kininga. Yesu kālailepo mu kyelekejo kya talenta ne kya bajike amba, bashingwe māni bakekala bazoze. Ino wāshintulwile byādi bya kwibafikila shi bajimije bupyasakane bwabo. Badi ba kutunya ‘kufikidija abo bene lwito ne kutongwa kwabo,’ kadi kebadipo ba kupebwa lupusa lwa kutwela mu Bulopwe bwa mūlu.—2 Pe. 1:10.

¹⁴ Kyelekejo kya Yesu kya bajike ne kya talenta kilombola patōkelela’mba bene Kidishitu bonso bashingwe māni bafwaninwe kwikala beteakanye, batale, bankanka, kadi ba kininga. Ino le kudi bintu bikwabo byānenene Yesu mwanda wa kudyumuna bashingwe māni? En-en bidi’ko! Kidyumu kya Yesu kidi mu Mateo 24:​40, 41 kitala ne butyibi bwa mfulo bukatyibilwa bashingwe māni.

 I ANI “UKASELWA”?

15-16. Le Mateo 24:​40, 41 ukwasha namani bashingwe māni bamone kamweno kadi mu kwikala nyeke batale?

¹⁵ Kumeso kwa kuleta bino byelekejo bisatu, Yesu wēsambīle pa butyibi bwa mfulo bwine bukalombola i ani wadi mwitabijibwe. Wēsambīle’mo pa bana-balume babidi bengila mu budimi, ne pa bana-bakaji babidi bapela bukula na mpelo. Bano bana-balume babidi bamweka bu bengilanga mwingilo umo, ne bana-bakaji nabo monka na monka. Inoko Yesu wānenene amba “umo ukaselwa ino mukwabo ukashibwa.” (Tanga Mateo 24:​40, 41.) Ebiya wāsoñanya balondi bandi amba: “Nanshi, keshai’nka kukesha mwanda kemuyukilepo i difuku’ka dine dīya Mfumwenu.” (Mat. 24:42) Yesu wānenene enka namino ne paāpwile kuleta kyelekejo kya bajike. (Mat. 25:13) Le bino bidyumu i bikwatañane? Ye mobimwekela. I enka boba bashingilwe māni bya binebine kadi ba kikōkeji kete, bo ‘bakaselwa’ ne kutambulwa na Yesu mu Bulopwe bwa mūlu.—Yoa. 14:3.

¹⁶ Ikala mutale. Mushingwe māni yense kendelelapo kwikala mutale, kakabungakanibwapo pamo na “batongwe.” (Mat. 24:31) Kadi bantu bonso ba Leza badi na lukulupilo lwa kwikala pano pa ntanda, nabo banenwe kulonda kidyumu kya Yesu kya kwikala nyeke batale ne ba kikōkeji.

17. Mwanda waka ketufwaninwepo kutyumukwa mutyima shi Yehova watonge kushinga bantu māni mu kino kyetu kitatyi?

¹⁷ Byotuyukile Yehova biyampe, o mwanda tukulupile butyibi bwandi. Ketutyumukwangapo mutyima shi Yehova watonge kushinga māni bene Kidishitu bamo ba kikōkeji mu kino kyetu kitatyi. c Tuvulukanga byānenene Yesu pa bengidi bāfikile pa nsá ya 11 mu kyelekejo kyandi kya budimi bwa mañanza. (Mat. 20:​1-16) Boba bāityilwe kwingila mu budimi bwa mañanza kyolwa, bātambwile mfutwa imo yonka na boba bāshilwile kwingila lubanga. Ne bashingwe māni nabo, nansha shi i batongwe kitatyi’ka, bakatambula mpalo ya mūlu shi bashale ba kikōkeji.

TÁ MUTYIMA KU BIDYUMU

18-19. Lelo i ñeni’ka yotwaboila ku bino byelekejo?

¹⁸ Le i bika byotwefunda? Ku boba badi na lukulupilo lwa kwikala’ko nyeke pano pa ntanda, kyelekejo kya mikōko ne bambuji kilombola mvubu ya kushala nyeke ba kikōkeji ne ba lulamato kudi Yehova tamba’nka pano, ne pa kyamalwa kikatampe. Pa kine kitatyi’kya, Yesu ukatyibila mambo bantu ba kikōkeji bu bafwaninwe kwenda “mu būmi bwa nyeke.”—Mat. 25:46.

¹⁹ Kadi tubabandaula byelekejo bibidi bileta bidyumu ku bashingwe māni. Mu kyelekejo kya Yesu kya bajike badyumuke ne bendalale, batano bo bēlombwele bu ba tunangu. Bādi beteakanye kadi badyumuke, kadi beadije mwanda wa kwilaija musoñañani enka ne byafika. Inoko bajike bendalale kebādipo beteakanye. O mwanda musoñañani wāpelele kwibatweja mu masobo a butundaile. Netu tufwaninwe kwiteakanya mwanda wa kwilaija enka ne bifudija Yesu ino ngikadilo ya bintu. Kadi mu kyelekejo kya Yesu kya talenta, tubabandaula’mo bapika babidi ba kikōkeji bādi bankanka kadi ba kininga. Bāingidile mfumwabo bininge, nandi wēbaloelelwa. Inoko, umpika muzoze wāpangilwe. Le i ñeni’ka yotuboila’ko? Tufwaninwe kuvudilwa nyeke bya kulonga mu mwingilo wa Yehova kufika ne ku mfulo. Ku mfulo, tubamone amba bashingwe māni bafwaninwe kushala nyeke batale pa ‘kuselelwa’ na Yesu mu mpalo yabo  ya momwa mūlu. Batengēle na kipyupyu ‘kubungakanibwa’ pamo na Yesu momwa mūlu. Pa kupwa kwa divita dya Amakedona, bakekala bu mutundaile wa Yesu mu busongi bwa Kana ka Mukōko.—2 Ts. 2:1; Kus. 19:9.

20. Le Yehova ukalongela bika boba bata mutyima ku bidyumu byandi?

²⁰ Nansha kitatyi kya butyibi byokyafwena bininge, ketufwaninwepo kukwatwa moyo. Shi tushale ba kikōkeji, Tata wetu wa mūlu wa buswe uketupa “bukomo butabukile bwikalanga na bantu” amba “[tumone mwa kupandila] . . . ne kwimana ku meso a Mwanā muntu.” (2 Ko. 4:7; Luka 21:36) Ekale tudi na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pa ntanda, tukasangaja Tata wetu shi tute mutyima ku bidyumu bidi mu byelekejo bya Yesu. Pa mwanda wa kanye ka ku buntu bitupu ka Yehova, majina etu ‘akatanwa malembwe mu mukanda’ wa būmi.—Dan. 12:1; Kus. 3:5.