1. Le i bika bilombola’mba Yehova udi na buntu?

KITATYI kimo Yehova wādi bunka bwandi. Kupwa wākwata butyibi bwa kupāna kyabuntu kya būmi ku bipangwa bya ñeni mūlu ne pano pa ntanda. Yehova, “Leza wa nsangaji,” usenswe kupāna bintu biyampe. (1 Temote 1:11; Yakoba 1:17) Kadi Yehova byaetusakila netu twikale na nsangaji, o mwanda witufundijanga twikale na buntu.​—Loma 1:20.

2, 3. (a) Mwanda waka twikalanga na nsangaji potupāna? (b) Le i bika byotusa kwifunda mu kino kishinte?

² Leza wāpangile bantu mu kyelekejo kyandi. (Ngalwilo 1:27) Kino kishintulula’mba Yehova wētupangile na ngikadila yadi nayo. Pa kusaka’mba twikale na nsangaji ya bine ne kutambula madyese a Yehova, tufwaninwe kulonda kimfwa kyandi. Tufwaninwe kuta bantu bakwabo mutyima ne kwikala na buntu. (Fidipai 2:3, 4; Yakoba 1:5) Mwanda waka? Mwanda ye mwitupangile Yehova. Nansha byotudi bampikwa kubwaninina, tubwanya kwiula Yehova ne kwikala na buntu.

³ Pano twisambilei’ko pa bufundiji bumobumo bwa mu Bible bwisambila pa buntu. Tusa kwifunda kine kilengejanga Yehova  asangale shi tudi na buntu. Kadi tusa kwifunda muswelo ubwanya kwitukwasha buntu twingile mwingilo witupele Yehova kwingila ne mwanda waka twikalanga na nsangaji potupāna. Kadi tusa kwisambila ne pa kine kyotufwaninwe kwikadila nyeke na buntu.

4, 5. Le ba Yehova ne Yesu i balombole buntu muswelo’ka, ne mwanda waka tufwaninwe kwibeula?

⁴ Yehova usakanga tumwiule, o mwanda usangalanga shi tudi na buntu. (Efisesa 5:1) Kadi Yehova usakanga bantu bekale na nsangaji. Tubayuka kino kupityila ku muswelo wa kutendelwa waetupangile, ne kwitupangila ntanda ne bintu byonso bidi’po mwanda wa twibisangele. (Ñimbo ya Mitōto 104:24; 139:13-16) Nanshi tulēmekanga Yehova shi tulengeja bakwetu nabo bekale na nsangaji.

⁵ Kadi twiulanga ne Yesu, mwine wētushidile kimfwa kibwaninine kya mwa kwikadila na buntu. Wānenene amba: “Monka mwaidile Mwanā muntu, ke mwandapo wa kwingidilwa, aa, ino i kwingidila bantu ne kupāna būmi bwandi ke kinkūlwa kya kukūla bavule bene.” (Mateo 20:28) Kadi mutumibwa Polo wākankamikile bene Kidishitu amba: “Ikalai nyeke na uno mulangilo wadi ne na Kidishitu Yesu . . . Wekōlele aye mwine ne kwikala mu muswelo wa bu umpika.” (Fidipai 2:5, 7) O mwanda twiipangulei amba, ‘Lelo nondanga senene kimfwa kya Yesu?’​—Tanga 1 Petelo 2:21.

6. Le Yesu witufundija bika kupityila ku mānga ya mwine Samadia muyampe? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

⁶ Yehova usangalanga shi tulonda kimfwa kyandi kibwaninine ne kya Yesu. Tuloñanga namino shi tuta bantu mutyima ne kukimba mikenga ya kwibakwasha. Yesu wālombwele mvubu ya kulonga uno muswelo pāesambīle pa mānga ya mwine Samadia muyampe. (Tanga Luka 10:29-37.) Wāfundije balondi bandi amba bafwaninwe kukwasha bakwabo, ekale bashikatanga kwepi nansha i batambe kwepi. Le ubavuluka kine kyābangile Yesu ino mānga? I mwanda Muyuda umo wāmwipangwile amba: “Lelo mukwetu mwine i ani?” Kilondololwa kya Yesu kitufundija’mba tufwaninwe kwikala na buntu pamo bwa uno mwine Samadia shi tusaka kusangaja Yehova.

7. Le tulombolanga namani amba muswelo ulonga Yehova bintu o mulumbuluke kutabuka? Shintulula.

⁷ Bubinga bukwabo bwa kwikadila na buntu i bukwatañane na byobya byālongekele mu budimi bwa Edena. Satana wānenene amba ba Adama ne Eva bakekala na nsangaji shi batombokele Yehova ne kwita mutyima’nka abo bene. Eva wāikele na kwisakila na kukimba kwikala pamo bwa Leza. Adama nandi wāikele na kwisakila na kukimba kusangaja Eva bininge kupita’ko Leza. (Ngalwilo 3:4-6) Kino kyāletele musala. I kimweke patōka’mba i kutupu muntu nansha umo udi na kwisakila ubwanya kwikala na nsangaji. Inoko shi tuleke kwisakila, ino twikale na buntu, nabya tulombolanga’mba muswelo ulonga Yehova bintu o mulumbuluke kutabuka.

8. Mwanda waka ba Adama ne Eva bādi bafwaninwe kulangila’ko bakwabo?

⁸ Nansha ba Adama ne Eva byobādi bakidi abo bene mu budimi bwa Edena, bādi bafwaninwe kulangila’ko bakwabo. Mwanda waka? Mwanda Yehova wēbapele mwingilo wa kwingila. Wēbasapwidile bayuje ntanda na babo bana ne kwiyalamuna ke  paladisa. (Ngalwilo 1:28) Ba Adama ne Eva bādi bafwaninwe kusakila babo bana bobādi ba kubutula mwenda mafuku bekale na nsangaji, enka na mwādi musakila Yehova abo bonso bekale na nsangaji. Bādi bafwaninwe kwingidila abo bonso mwanda wa kwalamuna ntanda yonso ke paladisa. Bine wādi mwingilo mukatampe!

9. Mwanda waka bantu bādi ba kwikala na nsangaji pa kwalamuna ntanda ke paladisa?

⁹ Kadi bantu babwaninine bādi bafwaninwe kwingidila pamo na Yehova mwanda wa kwalamuna ntanda ke paladisa ne kulonga kiswa-mutyima kyandi. Mu uno muswelo, bādi ba kutwela mwa kukōkolokwa mwandi. (Bahebelu 4:11) Langa’po bidi uno mwingilo mowādi wa kwibatūkijija mutyima ne kwibaletela nsangaji! Yehova wādi wa kwibesela bininge pa mwanda wa kuta bakwabo mutyima ne kuleka kwisakila.

10, 11. Le i bika biketukwasha pa kusapula ne kulonga bana ba bwanga?

¹⁰ Dyalelo nadyo, Yehova i mwitupe mwingilo wa pa bula. Witusakilanga tusapule ne kulonga bana ba bwanga. Pa kuvuija uno mwingilo, bitulomba kuta bakwetu mutyima bya binebine. Na bubine, tubwanya kwendelela kwingila uno mwingilo enka shi tudi na kukanina kuyampe kwa mutyima: ke buswe botuswele Yehova ne bantu kadi.

¹¹ Polo wānenene amba aye ne bene Kidishitu bakwabo ba mu myaka katwa kabajinji bādi “bengidi bengila pamo na Leza,” mwanda bādi basapula ne kufundija bantu bubine. (1 Kodinda 3:6, 9) Dyalelo nadyo, netu tubwanya kwikala “bengidi bengila pamo na Leza” na kupāna na mutyima tō kitatyi kyetu, bukomo, ne bintu bya ku ngitu pa kuvuija mwingilo wa busapudi witupele Leza. Bine dino i dyese dikatampe’po kashā!

12, 13. Le i bika byobwanya kunena pa mpalo idi mu kulonga bana ba bwanga?

¹² Kupāna kitatyi ne bukomo bwetu potusapula ne kufundija kwituletelanga nsangaji. Bino ye binenanga batutu ne bakaka bavule baikele na mukenga wa kwendeja bifundwa bya Bible. Tusangalanga bininge pa kumona boba botwifundanga nabo basangala pobevwanija byobya bitufundija Bible, batamija lwitabijo lwa binebine, bashinta būmi bwabo, ne kushilula kusapwila bakwabo byobya byobefunda. Yesu nandi wāsangele bininge ‘pājokele bandi bana ba bwanga 70 na nsangaji’ mwanda wa bintu biyampe byobēmwenine.​—Luka 10:17-21.

¹³ Batutu ne bakaka ba ntanda yonso basangalanga pobamona musapu wa mu Bible ushinta būmi bwa bantu. Kimfwa, kaka umo nkungakaji witwa bu Anna wadi usaka kulonga bivule mu mwingilo wa Yehova. * (Tala kunshi kwa dyani.) O mwanda  wavilukidile mu Bulaya bwa Kutunduka, mwine mwadi musakilwa basapudi bavule. Walembele amba: “Kuno ngidi na mikenga mivule ya kwendeja bifundwa bya Bible, kadi nsenswe kwibyendeja. Mwingilo wami umpanga nsangaji mivule. Shi najokela kwinjibo, nkikalangapo na kyaba kya kulangulukila pa ami mwine. Nangulukilanga pa bantu bonefundanga nabo​—pa makambakano ne bikoleja byabo. Nkimbanga mwa kwibakankamikila ne mwa kwibakwashisha mu muswelo muyampe. Kadi kino i kinkulupije amba ‘nsangaji ya kupāna itabukile ya kupebwa.’”​—Bilongwa 20:35.

14. Le i muswelo’ka okokeja kusangela mwingilo wa busapudi nansha shi bantu bapela kwivwana?

¹⁴ Nansha shi bantu bapela kwitwivwana potusapula, tubwanya kwikala na nsangaji mwanda twibapanga mukenga wa kwivwana myanda miyampe. Yehova usakanga tulonge kintu na kyaānenene Ezekyele kulonga’mba: “Ukebasapwila binenwa byami, ekale bevwane nansha baleke kwivwana.” (Ezekyele 2:7; Isaya 43:10) Nansha shi bantu bapela kwivwana, Yehova umwene na mvubu bukomo botulonga. (Tanga Bahebelu 6:10.) Tutu umo wanenene pa mwanda utala mwingilo wandi amba: “Twakunine, twasangila, ne kulombela na kikulupiji amba Yehova ukatamija kusangela.”​—1 Kodinda 3:6.

15. Le tufwaninwe kwikala na buntu enka shi bantu betufwija’ko? Shintulula.

¹⁵ Yesu witusakilanga twikale na buntu mwanda bwituletelanga nsangaji. Shi tudi na buntu, nabya bantu bavule nabo bakalombola buntu kotudi. O mwanda Yesu witukankamika’mba: “Ikalai na kibidiji kya kupāna, nabya nenu bakemupa. Bakemupungulwila mu nsonsa kipimo kilumbuluke, kikomene ne kukomena, kinyunye, kadi kiyule’tu bā. Mwanda kipimo kyomupimina bakwenu, nenu bakemupimina’kyo’nka nabya.” (Luka 6:38) Na bubine, nansha shi wikale na buntu, ke bantu bonsopo  bakakufwija’ko. Inoko nansha shi kebakufwijije’kopo, abe endelela na kupāna. Kubwanyapo kuyuka nansha dimo bintu byonso bilumbuluke bibwanya kulupuka ku kilongwa kimo’tu kya buntu.

16. Le i bāni botufwaninwe kulombola buntu, ne mwanda waka?

¹⁶ Na bubine bantu ba buntu kebapānangapo mwanda wa nabo bebalwije mu muswelo kampanda. Yesu wānenene amba: “Shi ubatēkeja masobo, ita balanda, babisheta, babilema, ne bampofu; nabya ukekala wa nsangaji, mwanda kebadipo na kya kukulubwila.” (Luka 14:13, 14) Kadi Bible unena’mba: “Muntu wa buntu ukeselwa dyese,” ne amba, “Wa nsangaji i yewa utele mutyima muntu mupēlulwe.” (Nkindi 22:9; Ñimbo ya Mitōto 41:1) Tufwaninwe kwikala na buntu mwanda tusakanga bine kukwasha bakwetu.

17. Le i miswelo’ka imoimo ya kupāna ikokeja kwituletela nsangaji?

¹⁷ Polo paāpitulukile mu binenwa bya Yesu bya amba “nsangaji ya kupāna itabukile ya kupebwa,” kādipo wisambila’tu’nka pa kupāna bintu bya ku ngitu kete. Tubwanya ne kukankamika bantu, kwibapa madingi a mu Bible, ne kwibakwasha mu muswelo mupotoloke. (Bilongwa 20:31-35) Polo witufundija kupityila ku binenwa ne bilongwa byandi mwikadile mvubu ya kupāna kitatyi kyetu, bukomo bwetu, kuta bantu bakwabo mutyima, ne kwibasanswa.

18. Le i bika binena bakimbi bavule pa mwanda utala buntu?

¹⁸ Bakimbi befunda mwikadilo wa muntu nabo i basokole amba kupāna kuletelanga bantu nsangaji. Mungya kishinte kimo, bantu banenanga’mba bevwananga nsangaji mivule shi abalongela bakwabo bintu biyampe. Bakimbi banena’mba shi tukwasha bakwetu, tumonanga’mba būmi bwetu budi na mvubu ne na kitungo. O mwanda bashayuka bamo badingilanga bantu bengile mingilo ya kwilanga pa kwikala na bukomo bwa ngitu buyampe ne nsangaji. Na bubine, ino myanda yobasokwele keitutulumujangapo, mwanda Mupangi wetu wa buswe Yehova, wānenene’byo tamba kala’mba kupāna kuletanga nsangaji.​—2 Temote 3:16, 17.

19, 20. Mwanda waka ufwaninwe kwikala na buntu?

¹⁹ Potumona bantu betujokolokele betele mutyima’nka abo bene, netu bibwanya kwitukomena kwikala nyeke na buntu. Ino Yesu wētuvulwije amba misoñanya ibidi mikatampe i kusanswa Yehova na mutyima wetu onso, na muya, na ñeni, ne na bukomo bwetu bonso, ne kusanswa mukwetu motwisanshilwe batwe bene. (Mako 12:28-31) Tubefunde mu kino kishinte amba boba basenswe Yehova bamwiulanga. Ba Yehova ne Yesu badi na buntu. Betukankamikanga twiule kimfwa kyabo, mwanda bayukile amba kino kiketuletela nsangaji ya bine. Shi tudi na buntu mu byonso byotulongela Leza ne bakwetu, nabya tukatumbija Yehova kadi tukamwena’mo batwe bene ne bakwetu bene kumo.

²⁰ Na bubine wielelanga’ko mwanda wa kwikala na buntu ne kukwasha bantu bakwabo, kupityidila batutu ne bakaka. (Ngalatea 6:10) Shi wendelele na kulonga namino, nabya bantu bakakufwija’ko ne kukusanswa, kadi ukekala na nsangaji. Bible unena’mba: “Muntu wa buntu ukamona biyampe, kadi yewa ense utūja bakwabo mutyima nandi ukatūkijibwa mutyima.” (Nkindi 11:25) Mu būmi ne mu mwingilo wetu, mudi mikenga mivule ya kupāna pampikwa kwisakila ne kwikala na kanye ne buntu. Tukesambila’ko pa mikenga imoimo mu kishinte kilonda’ko.