1. Le batōtyi ba Yehova balombolanga namani amba besenswe umo ku mukwabo?

BATŌTYI ba Yehova ntanda yonso badi mu kisaka kimo. I batutu ne bakaka besenswe umo ku mukwabo. (1 Yoano 4:16, 21) Kyaba kimo bepāninanga banababo bininge, ino divule dine bebalombolanga buswe na kwibalongela tubintu tuvule. Kimfwa, babwanya kwisamba biyampe na banababo nansha kwibalongela bintu na kanye. Shi tukwete bakwetu na bulēme, twiulanga Tata wetu wa mūlu.​—Efisesa 5:1.

2. Le Yesu wāiwile buswe bwa Shandi namani?

² Yesu wāiwile Shandi mu muswelo mubwaninine. Wādi ulongela bakwabo nyeke bintu na kanye. Wānenene amba: “Iyai kondi banwe baputuma na mingilo ne balēmenenwe, nami nkemutūja.” (Mateo 11:28, 29) Shi twiula Yesu ne kulombola’mba tutele “mutyima muntu mupēlulwe” tukasangaja Yehova, kadi netu tukekala na nsangaji. (Ñimbo ya Mitōto 41:1) Mu kino kishinte tusa kumona’mo muswelo otubwanya kukwata na bulēme bantu  ba mu kyetu kisaka, batutu ne bakaka, ne bantu botutana mu busapudi.

3. Le mulume ubwanya kukwata wandi mukaji na bulēme namani? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

³ Balume bafwaninwe kuleta kimfwa kiyampe ne kulombola muswelo obatele bisaka byabo mutyima. (Efisesa 5:25; 6:4) Bible unena’mba balume bafwaninwe kukwata bakaji babo na bulēme ne kwibevwana. (1 Petelo 3:7; kunshi kwa dyani) Mulume wa kwivwanija uyukile amba nansha byobeshidile na wandi mukaji mu bintu bivule, katabukilepo wandi mukaji. (Ngalwilo 2:18) Ulēmekanga mwiivwanino wandi ne kumulongela bintu na kalēmo ne bulēme. Mukaji umo wa mu Kanada unena pa mwanda wa wandi mulume amba: “Aye kapēlekangakapo nansha dimo mwiivwanino wami nansha kunena’mba, ‘kufwaninwepo kwiivwana nankyo.’ Kadi untejanga biyampe. Kitatyi kyaunkwashanga ndemunune mumweno wami pa mwanda kampanda, unkwashanga na kanye.”

4. Le mulume ukalombola namani amba ukwete na bulēme mwiivwanino wa wandi mukaji kupityila ku muswelo waikele na bana-bakaji bakwabo?

⁴ Mulume ukwete na bulēme mwiivwanino wa wandi mukaji, keselembejangapo nansha dimo na bana-bakaji bakwabo nansha kwibata mutyima mu muswelo wampikwa kufwaninwa, ekale i baemwene nabo, ba ku bisanji, nansha ba pa Entelenete. (Yoba 31:1) Kengidijangapo malezo a mīsambo pa Entelenete mwanda wa kwiselembeja, nansha kutwela pa mateba mabi. Bine aye ulamete nyeke wandi mukaji mwanda umusenswe kadi usenswe Yehova ne kushikwa bibi.​—Tanga Ñimbo ya Mitōto 19:14; 97:10.

5. Le mukaji ubwanya namani kukwata wandi mulume na bulēme?

⁵ Shi mulume wiula kimfwa kya buswe kya mutwe wandi, Yesu Kidishitu, nabya wandi mukaji ukapēlelwa ‘kumulēmeka bikatampe.’ (Efisesa 5:22-25, 33) Kadi shi mukaji umulēmekele, ukalonga bukomo bwa kwivwanija mwiivwanino wandi ne kumulongela bintu na kanye kitatyi kyavuija myanda ya mu kipwilo nansha paekonda na makambakano. Mulume umo wa mu Beletanye unena’mba: “Difuku dimo, wami mukaji wajingulwile amba kudi kintu kinkambakanya kyashinta mwikadilo wami. Penepa waingidija musoñanya wa mu Nkindi 20:5, nansha byobyadi bilomba kwilaija kitatyi kifwaninwe kya ‘kuteka’ milangwe yami shi i mwanda ombwanya kwisamba nandi.”

6. Le batwe bonso tubwanya namani kukankamika bana balangile bakwabo ne kwikala na kanye, ne i muswelo’ka ukamwena’mo bana?

⁶ Shi bambutwile belongela bintu na bulēme, bashilanga babo bana kimfwa kiyampe. Kadi bafwaninwe kufundija babo bana kulangila bakwabo ne kwikala na kanye. Kimfwa, bambutwile babwanya kufundija babo bana baleke kupitakana mu Njibo ya Bulopwe. Nansha kitatyi kyobadi ku fetyi, babwanya kusapwila babo bana belaije bidi batame babadikile kusela byakudya. Bine, muntu yense mu kipwilo ubwanya kukwasha’ko bambutwile. O mwanda tufwaninwe kufwija’ko mwana shi walonga kintu kiyampe, kimfwa, shi wetushitwila mulango. Kulonga namino kukalengeja mwana eivwane biyampe ne kumukwasha ayuke amba, “nsangaji ya kupāna itabukile ya kupebwa.”​—Bilongwa 20:35.

7. Le Yesu wākwete muntu mujike matwi na bulēme namani, ne i ñeni’ka yotuboila ku kimfwa kya Yesu?

⁷ Difuku dimo, pādi Yesu mu ntanda ya Dekapodi, bantu “bamuletela’ko muntu umo mujike matwi ukomenwa kunena biyampe.” (Mako 7:31-35) Yesu wāmubelwile, ino ke mu kitango kya bantupo.  Mwanda waka? Mwanda muntu mujike matwi’wa kādipo padi wa kwiivwana biyampe mu kibumbo kikatampe kya bantu. Yesu wāivwanija mwiivwanino wandi, “wamukokela kufula” kwampikwa muntu nansha umo, wāmubelwila konka. Bine, ketubwanyapo kulonga bingelengele, ino tufwaninwe kulangulukila pa bisakibwa ne mwiivwanino wa banabetu ne kwibalombola kanye. Mutumibwa Polo wālembele amba: “Twitei mityima batwe bene na bene mwanda wa kwikankamikila ku buswe ne ku mingilo milumbuluke.” (Bahebelu 10:24) Yesu wāivwanije mwiivwanino wa muntu mujike matwi, wāmulongela bintu na kanye. Bine, kino i kimfwa kiyampe kotudi!

8, 9. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola’mba tutele mutyima banunu ne boba badi na bulema? (Leta bimfwa.)

⁸ Kwata banunu ne boba badi na bulema na bulēme. Buswe i ngikadila ya mvubu mpata mu kipwilo kya bwine Kidishitu, ino ke bwinopo. (Yoano 13:34, 35) Buswe bwitukwashanga tulonge byonso byotubwanya mwanda wa kukwasha batutu ne bakaka banunu nansha boba badi na bulema batanwe ku kupwila ne kwenda mu busapudi. Twibakwashanga nansha shi tumona’mba ketubwanyapo ne shi kebabwanyapo kulonga bivule. (Mateo 13:23) Michael, wendanga na kakinga ka babisheta, ufwijanga’ko bininge pa bukwashi bwa ba mu kisaka kyandi ne bwa banabetu ba mu kipwilo kyabo. Unena’mba: “Pa mwanda wa bukwashi bobankwasha abo bonso, ntanwanga divule ku kupwila ne kusapula kitatyi ne kitatyi. Nsenswe nakampata busapudi bwa mu bantu bavule.”

⁹ Mu Mabetele mavule, mudi batutu ne bakaka ba kikōkeji ke banunu nansha badi na bulema. Batadi ba kilelo bebalombolanga buswe na kukwata’ko mpangiko amba basapule kupityila ku mikanda ne ku telefone. Bill, wa myaka 86, ulembelanga bantu ba mu myaba ya kulampe mikanda unena’mba: “Tusangedile dyese dya kubwanya kulemba mikanda.” Nancy, usenselela ku myaka 90, unena’mba: “Nkimonengapo kulemba mukanda bu kwiuvungila’tu mu amvelope. Ino i mwingilo wa busapudi. Bantu bavule basakilwa kuyuka bubine!” Ethel, wabutwilwe mu 1921 unena’mba: “Būmi bwami ke bwa misanshi. Mafuku amo nkomenwanga’nka ne kuvwala.” Nansha nankyo, uno kaka usapulanga ku telefone ne kulonga kujokela’mo kuyampe. Barbara, wa myaka 85, ushintulula’mba: “Pa mwanda wa misongo, binkomenanga kusapula kitatyi ne kitatyi. Inoko kusapula na telefone kunkwashanga nesambe na bantu. Wafwa’ko Yehova!” Mu kipindi’tu kya mwaka, kino kisumpi kya banabetu balēme banunu basapwile mansá 1 228, balembele mikanda 6 265, ne kwita ku telefone misunsa 2 000 ne kupita, kadi bapēne mabuku 6 315! Bine, tukulupile amba bukomo bobalonga busangajanga Yehova bininge!​—Nkindi 27:11.

10. Le i muswelo’ka otubwanya kukwasha banabetu bamwene bininge mu kupwila?

¹⁰ Kwata bantu na bulēme ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Shi tukwata bantu na bulēme, nabya tukakwasha banabetu bamwene bininge mu kupwila. Muswelo’ka? Muswelo umo bidi i kwiya kumeso kwa kitatyi kutyina kwibapuakanya. Kyaba kimo, bintu byampikwa kulaya bibwanya kwitulengeja tutyelewe. Inoko shi tudi na kibidiji kya kutyelewa, tufwaninwe kulangulukila pa muswelo obikambakanya banabetu ne kukimba muswelo wa kwilemununa mwanda wa kulombola’mba twibatele mutyima. Kadi vuluka’mba, Yehova ne wandi Mwana bo abo betwitanga ku kupwila. (Mateo 18:20) Bine, tufwaninwe kulombola’mba twibalēmekele na kwiya kumeso kwa kitatyi!

11. Mwanda waka banabetu bapelwe bipindi ku kupwila bafwaninwe kulonda bulombodi budi mu 1 Kodinda 14:40?

¹¹ Shi tukwete banabetu na bulēme, tukalonda bulombodi bwa mu Bible bwa amba: “Bintu byonso bilongwe bya bulēme  ne mu ndudi.” (1 Kodinda 14:40) Banabetu bapelwe bipindi ku kupwila bakalonda buno bulombodi shi bavuya bipindi byabo mu kitatyi kibapelwe. Mu uno muswelo, bakwete kipwilo kyonso na bulēme ke enkapo muneni mukwabo ulonda’ko. Langulukila pa muswelo obibwanya kukambakanya bakwenu shi kupwila kupwa kitatyi ke kipite. Banabetu bamo bendanga lwendo lulampe pa kujokela ku abo mobo. Bakwabo bibalombanga kukanda myotoka nansha kudiye. Bakwabo nabo badi na benē pabo bampikwa kwitabija bene bebatungīle kitatyi kya kujokela ku njibo.

12. Mwanda waka tufwaninwe kulēmeka bakulumpe ne kwibasanswa? (Tala kapango kanena’mba “ Tukwatei na Bulēme Boba Betutangidile Kumeso.”)

¹² Bakulumpe byobengila bininge mu kipwilo ne mu busapudi, nanshi tufwaninwe kwibalēmeka ne kwibasanswa. (Tanga 1 Tesalonika 5:12, 13.) Na bubine mulombolanga kufwija’ko pa byonso byobemulongela. Mubwanya kulombola kino na kwibakōkela na mutyima umo ne kwibakwasha, mwanda “bemulamanga bu bantu bakeshintulwila.”​—Bahebelu 13:7, 17.

13. Le i ñeni’ka yotuboila ku muswelo wādi wikele Yesu na bantu?

¹³ Isaya wānenene mu bupolofeto butala padi Yesu amba: “I kutupu dibungu difyotoke dyakatyumuna, nansha lukamba lwa kinanu lufituka mwishi lwakabula.” (Isaya 42:3) Buswe bwa Yesu bwasenswe bantu bwāmulengeje ekale na lusa. Wādi wivwanija mwiivwanino wa boba batyumukwe mutyima ne bazoze pamo bwa “dibungu difyotoke” nansha bwa “lukamba lwa kinanu lufituka mwishi,” o mwanda wēbalongēle bintu na kanye ne kitūkijetyima. Enka ne bana batyetye bene bādi basaka kwikala pamo na Yesu. (Mako 10:14) Bine ketubwanyapo kwivwanija nansha  kufundija bantu mu muswelo umo na mwālongele Yesu! Inoko tukalombola’mba tukwete bantu ba mu wetu mwaba na bulēme mu muswelo otwisamba nabo, kitatyi kya kwisamba nabo ne bula bwa kitatyi kyotukeja.

14. Mwanda waka tufwaninwe kulangulukila pa muswelo otwisamba na bantu?

¹⁴ Le i muswelo’ka otufwaninwe kwisamba na bantu? Bantu midiyo ne midiyo dyalelo ‘basusulwanga kadi i basūlwe’ na bansunga ba budimbidimbi kadi ba mutyima mūmu, bantu ba politike, ne bendeji ba bipwilo bya ino ntanda. (Mateo 9:36) Mfulo mfulō, bavule kebakikulupilepo muntu nansha umo kadi kebadipo na lukulupilo. O mwanda binenwa byetu ne mukungwilo wa diwi bifwaninwe kwibalengeja bamone amba tudi na kanye kadi twibatele mutyima! Bantu bavule basakanga kwivwana musapu wetu ke enkapo’tu mwanda wa Bible otwingidijanga, ino i ne mwanda wa kwibata kotwibatele mutyima bya binebine ne kwibalēmeka.

15. Le i miswelo’ka imoimo yotubwanya kukwata bantu ba mu wetu mwaba na bulēme?

¹⁵ Kudi miswelo mivule ya kukwata bantu ba mu wetu mwaba na bulēme. Tufwaninwe kwipangula bipangujo na kanye ne na bulēme. Pania umo wadi wingila mu mwaba mwadi bantu bavule na bumvu, ebiya katyina kwipangula bipangujo bilengeja bantu bafwe bumvu shi kebayukilepo malondololo a bine. Kadipo wipangula’mba, “Le uyukile dijina dya Leza?” nansha’mba “Le uyukile amba Bulopwe bwa Leza i bika?” Ino wadi wipangula’mba, “Nefundile mu Bible amba Leza udi na dijina dya bunka. Le mbwanya kukulombola’dyo?” Ano manwa keakokejapo kwendeka konso, mwanda bantu i beshile ne bibidiji byabo bine. Inoko tufwaninwe kulongela nyeke bantu ba mu wetu mwaba bintu na kanye ne bulēme. Pa kufikila pa kino, tufwaninwe kwibayuka senene.

16, 17. Le i muswelo’ka otukalombola kanye pa kuyuka (a) kitatyi kya kupempula bantu? (b) bula bwa kitatyi kya kwisamba nabo?

¹⁶ Le i kitatyi’ka kyotufwaninwe kupempula bantu? Potusapula ku njibo ne njibo, bantu kebekalangapo betutengele amba tusa kwibapempula. Nanshi i biyampe twibapempule kitatyi kyobabwanya kwitabija kwisamba netu. (Mateo 7:12) Kimfwa, le bantu ba mu wenu mwaba basenswe kulāla bininge ku mfulo kwa yenga? Nankyo ubwanya padi kushilula na kusapula mu bipito, kusapula mu bantu bavule, nansha kujokela bantu boyukile amba bakekala na kyaba kya kwisamba.

¹⁷ Le tufwaninwe kwija bitatyi binga? Bantu bavule i bavudilwe bya kulonga, o mwanda i biyampe padi kwibapempula mu kitatyi kityetye, nakampata shi i musunsa mubajinji. I biyampe kufudija mīsambo yetu bukidibukidi pa kyaba kya kwija bininge. (1 Kodinda 9:20-23) Shi bantu bamona’mba tuyukile’mba i bavudilwe bya kulonga, babwanya kwitabija kwisamba netu potukebapempula dikwabo. Shi tulombola ngikadila ya mushipiditu wa Leza, nabya bine tukekala “bengidi bengila pamo na Leza.” Yehova ubwanya’nka ne kwitwingidija tukwashe muntu efunde bubine!​—1 Kodinda 3:6, 7, 9.

18. Shi tukwete bakwetu na bulēme, le tukakulupila kweselwa madyese’ka?

¹⁸ Shi ke pano, tulongei byonso byotubwanya amba tukwate na bulēme bantu ba mu kyetu kisaka, batutu ne bakaka, ne boba botutana mu busapudi. Nabya tukeselwa madyese mavule tamba’nka pano, ne mu mafuku āya kumeso. Monka munenene’kyo Ñimbo ya Mitōto 41:1, 2 amba: “Wa nsangaji i yewa utele mutyima muntu mupēlulwe; Yehova ukamukūla mu difuku dya kyamalwa. Yehova ukamulamanga ne kumupandija. Ukatelwa bu wa nsangaji pa ntanda.”