1. Le i ngikadilo’ka mikomo yāikele’mo Davida?

 DAVIDA wādi unyema mwanda wa kupandija būmi bwandi. Solo mulopwe mukomo wa Isalela wādi ukimba kumwipaya. Davida paādi usakilwa byakudya, wāimene mu kibundi kya Nobe, mwine mwaālombele mikate’tu itano. (1 Sa. 21:1, 3) Kupwa, aye ne bantu bandi bakafyama mu mutá. (1 Sa. 22:1) Mwanda waka Davida wāikele mu ino ngikadilo?

2. Le i muswelo’ka wētūdile Solo mu kyaka? (1 Samwele 23:16, 17)

² Solo wāivwanine Davida mukao bininge mwanda wādi musanshibwe na bantu bavule ne kutendelwa pa kunekenya mavita mavule. Kadi Solo wādi uyukile amba kubulwa kikōkeji kwandi kwālengeje Yehova amupele bu mulopwe wa Isalela, ne kutonga Davida bu wa kumupingakena pa lupona. (Tanga 1 Samwele 23:16, 17.) Ino Solo byaādi ukidi mulopwe wa Isalela, wādi na kibumbo kikatampe kya bulwi ne bantu bavule bādi bamukwatakenye, o mwanda Davida wānyemene mwanda wa kupandija būmi bwandi. Le Solo wālangile amba ubwanya kukankaja Leza aleke kubikika Davida bu mulopwe? (Isa. 55:11) Bible kanenene’popo kintu, ino kintu kimo kyotubwanya kukulupila i kino amba: Solo wādi witūla aye mwine mu kyaka. Boba balwa na Leza kebanekenyangapo nyeke!

3. Le Davida kālongelepo bika nansha byaādi mu ngikadilo mikomo?

³ Davida wādi muntu mwityepeje. Kātongelepo aye mwine kwikala mulopwe wa Isalela. I Yehova wāmutongele. (1 Sa. 16:1, 12, 13) Solo wāmwene Davida bu walwana mukatampe. Inoko Davida kātopekelepo Yehova pa kyaka kyaādi’mo; nansha kwitompwela pa byakudya bityetye byaādi nabyo ne kufyama  kwaādi ufyeme mu mutá. Ino padi i kitatyi kyaādi ufyeme mu uno mutá, kyaābundile lwimbo luyampe lwa mitendelo mudi ne bino binenwa bimanine’po mutwe wetu wa mwanda wa amba: “Boba bakimba Yehova kebakabulwepo kintu kiyampe nansha kimo.”​—Ñim. 34:10.

4. Le i bipangujo’ka byotusa kulondolola, ne mwanda waka bidi na mvubu?

⁴ Dyalelo, kyaba kimo bengidi ba Yehova bavule kebekalangapo na byakudya bivule ne bintu bikwabo byobasakilwa mu būmi. * Bino byamwekele nakampata mu kitatyi kya kipupo kya korona. Kadi pano penda pafwena bininge “kyamalwa kikatampe,” bintu bisa kubipila’ko bininge. (Mat. 24:21) O mwanda i biyampe tulondolole bino bipangujo biná: Le Davida ‘kābudilwepo kintu kiyampe nansha kimo’ mu buluji’ka? Mwanda waka tufwaninwe kusangela byobya byotudi nabyo? Mwanda waka tubwanya kukulupila’mba Yehova ukavuija bisakibwa byetu? Ne i muswelo’ka otubwanya kwiteakanya ku mafuku a kumeso tamba’nka pano?

5-6. Le Ñimbo ya Mitōto 23:1-6 itukwasha namani twivwanije byādi bikimba kunena Davida, paānenene amba bengidi ba Leza “kebakabulwepo kintu kiyampe nansha kimo”?

⁵ Le Davida pa kunena’mba bengidi ba Yehova “kebakabulwepo kintu kiyampe nansha kimo,” wādi ukimba kunena bika? Tubwanya kuyuka byaādi ukimba kunena na kubandaula binenwa biifwene nabyo bidi mu Lwimbo lwa Mitōto lwa 23. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 23:1-6.) Mu uno mutōto Davida wāshilwile na bishima bya amba: “Yehova i Mukumbi wami. Nkikabulwangapo kintu nansha kimo.” Ino mu mutōto onso, Davida i mutele’mo bintu bidi nyeke na mvubu, ko kunena’mba madyese mavule a ku mushipiditu awāikele nao pa mwanda wa kwitabija Yehova bu Mukumbi wandi. Yehova wāmukunkwije “mu tushinda twa  boloke,” kadi wāendelele kukwatakanya Davida mu bitatyi biyampe ne bibi bine. Davida wādi uyukile amba būmi bwandi mu “madyo a lumenya” a Yehova, kebwādipo bwa kwikala bwampikwa makambakano. Padi kyaba kimo wātyumukilwe mutyima, kaemone pamo bwa aye upita “mu musanza wa munjiñininya mukatampe,” kadi wādi wa kwikala na balwana. Ino Yehova byaādi Mukumbi wandi, Davida kādipo wa ‘kutyina kibi nansha kimo.’

⁶ Pano tubatana malondololo a kipangujo kyetu kya amba: Davida ‘kabudilwepo kintu kiyampe nansha kimo’ mu buluji’ka? Wādi na bintu byonso byaādi usakilwa ku mushipiditu. Nsangaji yandi keyādipo imanine pa bintu bya ku ngitu. Davida wādi usangela bintu byādi bimupa Yehova. Bintu byādi na mvubu ku meso andi i kweselwa ne kukingwa na Leza wandi.

7. Mungya Luka 21:20-24, le bene Kidishitu bene Yudea ba mu myaka katwa kabajinji bātenwe na makambakano’ka?

⁷ Kupityila ku binenwa bya Davida, tubwanya kumona’mba i biyampe twikale na mumweno muyampe pa bintu bya ku ngitu. Shako tubwanya kusangela bintu byonso bya ku ngitu byotudi nabyo, inoko ketufwaninwepo kwibimona bu bintu bya mvubu bininge mu bwetu būmi. Buno bo bubine bwa kamweno bwāivwanije bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji ba mu Yudea. (Tanga Luka 21:20-24.) Yesu wēbadyumwine amba kitatyi kimo kibundi kya Yelusalema kyādi kya ‘kujokolokwa na bibumbo bya mavita.’ Kitatyi kyādi kya kufikidila bino bintu, bādi ba kushilula “kunyemena ku ngulu.” Kuno kunyema kwādi kwa kwibapandija, ino bādi bakushiya bintu bivule. Pano kepadi myaka mivule, Kiteba kya Mulami kyashintulwile’byo namino amba: “Bāshiya madimi, mobo, pambulwa nansha kukumbula bituntwa byādi mu mobo abo. Bātūdile butōtyi bwa Yehova kumeso kwa bintu byo-byonso byādi bimweka bu bya kamweno, mwanda bādi bakulupile amba ukebalama ne kwibakwatakanya.”

8. Le i ñeni’ka ya kamweno yotubwanya kuboila ku bintu byāfikīle bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi mu Yudea?

⁸ Le i ñeni’ka ya kamweno yotubwanya kuboila ku bintu byāfikīle bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi mu Yudea? Kiteba kya Mulami kyotwatelanga kyanenene amba: “Kepabulwe padi kudi matompo etutengele atala pa motumwenine bintu bya ku ngitu; lelo twi bimwene bu bya kamweno kupita’ni, nansha lupandilo lwa bonso badi ku mutamba wa Leza lo lwa kamweno kutabuka? Eyo, kunyema kwetu kulomba padi kususuka ne kwisuminwa bintu bimobimo. Mwanda biketulomba kwiteakanya kwa binebine, mwa kubwaninya bintu byonso bisakibwa, pamo na mwālongele boba bētubadikidile mu myaka katwa imbajinji, bāshile Yudea.” *

9. Le madingi obādingile Bahebelu kudi Polo abwanya kukukankamika namani?

⁹ Bine, byādi bikomo ku bano bene Kidishitu kushiya bintu byonso byobādi nabyo ne kukashilula būmi bupya mu kifuko kikwabo! Byādi bibalomba lwitabijo pa kukulupila’mba Yehova ukebapa byobasakilwa. Ino kudi kintu kyādi kya kwibakwasha. Myaka itano kumeso kwa bene Loma kujokoloka Yelusalema, mutumibwa Polo wāpele Bahebelu madingi a kamweno amba: “Mwikadilo wa būmi bwenu wikale wa kubulwa kusanswa lupeto, koku musangela bintu bidi’ko pano. Mwanda aye wānenene amba: ‘Nkikakushiyepo nansha dimo kadi nkikakwelapo nansha dimo.’ Amba twikale na bukankamane bukatampe ne kunena’mba: ‘Yehova i mukwashi  wami; nkikakwatwapo moyo. Le muntu ukokeja kunonga kika?’” (Bah. 13:5, 6) Na bubine, boba bonso bālondele madingi a Polo kumeso kwa kutambwa na bene Loma, bapēlelwe kusangela bintu bityetye byobādi nabyo kobānyemēne. Bādi bakulupile amba Yehova ukavuija bisakibwa byabo. Binenwa bya Polo bitukulupija’mba Yehova ubwanya kuvuija bisakibwa byetu.

10. Le i bika byādi bisaka kwitusapwila Polo?

¹⁰ Polo wādingile Temote madingi amo onka, kadi ano madingi etutala ne batwe. Wālembele amba: “Nanshi shi tudi na byakudya ne bya kuvwala, tukasangela bino bintu.” (1 Tm. 6:8) Le ko kunena’mba ketubwanyapo kudya byakudya biyampe, kwikala na njibo miyampe, nansha padi kuvwala kitatyi ne kitatyi bisandi bipya? Bino ke abyopo byādi bisaka kunena Polo. Polo wānenene amba, tufwaninwe kusangela byobya byotudi nabyo. (Fid. 4:12) Bino byo byādi bikimba kunena Polo. Kintu kya mvubu kutabuka kyotudi nakyo i kipwano kyetu na Leza, ke kintupo kyo-kyonso kya ku ngitu kyotusokola.​—Hab. 3:17, 18.

11. Le i ñeni’ka yotuboila ku binenwa byobānenene bene Isalela kudi Mosesa pa mwanda utala kusangela bintu byobādi nabyo?

¹¹ Mumweno wetu wa bintu byotusakilwa ubwanya kwishila na mumweno wa Yehova. Tulangulukilei pa byobānenene bene Isalela kudi Mosesa pa kupwa kulonga myaka 40 mu ntanda mutuputupu amba: “Yehova Leza  wenu wemwesele mu byonso byomwalongele. Aye uyukile senene lwendo lwenu muno mu ntanda mutuputupu mikatampe. Mu ino myaka 40 Yehova Leza wenu wadi nenu, kadi kemwabudilwepo kintu nansha kimo.” (Kup. 2:7) Yehova wāpele bene Isalela māna a kudya mu ino myaka 40. Bivwalwa byabo—bivwalwa bine byobātambile nabyo mu Edipito, kebyāonekelepo. (Kup. 8:3, 4) Nansha bamo byobādi bamona’mba bino bintu kebibwenepo, Mosesa wāvulwije bene Isalela amba bādi na byonso byobādi basakilwa. Yehova ukasangala shi tusangela byobya byotudi nabyo, enka ne kusangela bintu bityetye byaetupa, kwibimona bu madyese ne kufwija’ko pangala pa bino bintu.

12. Le i bika bilombola’mba Davida wādi ukulupile mudi Yehova, ke mudipo aye mwine?

¹² Davida wādi uyukile amba Yehova i Leza wa lulamato ne amba utele mutyima bininge boba bamusenswe. Nansha būmi bwandi byobwādi mu kyaka paābundile Mutōto wa 34, na meso a lwitabijo, Davida wāmwene “mwikeulu wa Yehova” ‘wikele’ kubwipi nandi. (Ñim. 34:7) Padi Davida wādi udingakanya mwikeulu wa Yehova na sola udi mu ntanda, utengēle walwana. Nansha aye mwine byaādi muntu wa bulwi mukomokomo, kadi wālaibwe na Yehova amba ukamupa bulopwe, Davida kākulupilepo mu bwino bwandi bwa kwela mabwe nansha bwa kwingidija kipete pa kunekenya walwana. (1 Sa. 16:13; 24:12) Davida wādi ukulupile mudi Leza, koku uyukile amba mwikeulu wa Yehova ‘ukūlanga boba bakaminwe Leza.’ Shako ketukatengelapo betukinge mu kingelengele dyalelo. Ino tuyukile amba i kutupu muntu nansha umo ukulupile mudi Yehova ukasusuka nyeke.

13. Kitatyi kiketutamba Koka wa Makoka, mwanda waka tukamonwa bu ketudipo na wa kwitulwila, ino le i bubinga’ka botukekala nabo bwa kukulupidila? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

¹³ Panopano ponka, kukulupila kotukulupile amba Yehova udi na bukomo bwa kwitukinga kusa kwikala pa ditompo. Koka wa Makoka, mizo mīkutyile mu bumo, poisa kutamba bantu ba Leza, būmi bwetu busa kumweka bu budi mu kyaka. Tukasakilwa kukulupila’mba Yehova ubwanya kadi uketupandija. Ku meso a mizo, tukamweka pamo bwa mikōko yampikwa wa kwiilwila, pa kubulwa muntu wa kwitukinga. (Ezk. 38:10-12) Ketukekalapo na byabulwi, ne kufundijibwa mwa kulwila. Mizo ikalanga’mba i bipēla kwitunekenya. Keikamonepo byobya byotumona na meso a lwitabijo​—ko kunena’mba kibumbo kya bamwikeulu kijokolokele bantu ba Leza, kitengēle kwitulwila. Na bubine mizo keikebamonepo. Mwanda keidipo na lwitabijo mudi Leza. Ikatulumuka bininge kitatyi kiketulwila bibumbo bya mūlu!​—Kus. 19:11, 14, 15.

14. Le i bika byotufwaninwe kulonga tamba’nka pano pa kwiteakanya ku mafuku a kumeso?

¹⁴ Le i bika byotubwanya kulonga pa kwiteakanya ku mafuku a kumeso? Dibajinji, tufwaninwe kwikala na mumweno muyampe pa bintu bya ku ngitu, koku tuyukile amba difuku dimo tukebishiya. Kadi tufwaninwe kusangela byotudi nabyo ne kuloelelwa kipwano kyotupwene na Yehova. Shi tuyuke Leza wetu biyampe, tukakulupila bininge amba udi na bukomo bwa kwitukinga kitatyi kiketutamba Koka wa Makoka.

15. Le i bika byātene Davida dibajinji byāmukulupije amba Yehova kakamwelapo nansha dimo?

¹⁵ Tulangulukilei pa kintu kikwabo kyākweshe Davida, kadi kibwanya kwitukwasha twiteakanye ku makambakano. Davida wānenene  amba: “Tompai mumone amba Yehova i muyampe; wa nsangaji i yewa muntu unyemena mwadi.” (Ñim. 34:8) Bino binenwa bishintulula kine kyādi kiyukīle Davida amba ubwanya kukulupila’mba Yehova ukamukwasha. Divule dine Davida wādi ukulupila mudi Yehova, kadi Leza wandi nandi kāmulekelepo. Davida paādi mwanuke, wāketene na Ngodiata kampangala mwine Fidishitia, wāsapwila uno wa bulwi mukomo amba: “Mu dino difuku’di Yehova usa kukupāna mu kuboko kwami.” (1 Sa. 17:46) Mwenda mafuku, Davida paādi wingidila mulopwe Solo, uno mulopwe wākimbile kumwipaya misunsa mivule. Inoko “Yehova wadi” na Davida. (1 Sa. 18:12) Yehova byaākweshe Davida mafuku kunyuma, Davida wādi uyukile amba Yehova ukamukwasha ne pano pene.

16. Le i mu bika motubwanya ‘kutompa’ buyampe bwa Yehova?

¹⁶ Shi tukulupile bininge mu buludiki bwa Yehova dyalelo, nabya tukakulupila bininge mu bukomo bwandi wa kwitupandija mu mafuku a kumeso. Pa kulomba mukulu wetu wa kaji konje mwanda wa kwenda ku kitango, nansha pa kulomba bajadike mpangiko ya kaji mwanda wa tukatanwe ku kupwila konso ne kupityija kitatyi kivule mu busapudi, bilombanga kwikala na lwitabijo ne kwitabija kukulupila mudi Yehova. Fwatakanya’po bidi shi mukulu wa kaji wapele kulomba kwetu, kupwa tubajimija kaji shi tubaenda’ko. Le tukakulupila’mba Yehova kaketwelapo, ne amba uketupa nyeke bintu byotusakilwa? (Bah. 13:5) Bantu bavule badi mu mwingilo wa kitatyi kyonso babwanya kusekununa myanda ilombola muswelo webakweshe Yehova pobadi nandi buya bininge. Yehova i Leza wa lulamato.

17. Le kisonekwa kyetu kya mwaka wa 2022 i kisonekwa’ka, ne mwanda waka i kifwaninwe?

¹⁷ Yehova byadi ku wetu mutamba, ketudipo na bubinga bwa kutyinina bintu bisa kufika mu mafuku a kumeso. Leza wetu kaketulekapo shi tutangidije tumweno twandi kumeso mu būmi bwetu. Pa kwituvuluja’mba tufwaninwe kwiteakanya tamba’nka pano ku bintu bisa kufika mu mafuku a kumeso, ne amba tufwaninwe kukulupila’mba Yehova kaketulekapo, Kitango Kyendeji i kitonge Kisonekwa kya Ñimbo ya Mitōto 34:10 bu kisonekwa kyetu kya mwaka wa 2022, kinena’mba: “Boba bakimba Yehova kebakabulwepo kintu kiyampe nansha kimo.”