1-2. (a) Le i bika byobāsoñenye batumibwa basatu ba Yesu kulonga, ne bālongele’po namani? (b) Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

 PĀPWILE Pashika ya mu mwaka wa 32 Yesu ke mwiye, ba mutumibwa Petelo, Yakoba ne Yoano, bēmwenine kimonwa kitulumukwa. Yesu wēalamwine kumeso abo pa lūlu lulampe, padi i ku Lūlu lwa Helemone. “Mpala yandi keyeñenya pamo bwa dyuba, ne bivwalwa byandi bya pangala kebikelema tō pamo bwa kitōkeji.” (Mat. 17:1-4) Dya ku mfulo kwa kimonwa, batumibwa bāivwene Leza unena’mba: “Uno’u i wami Mwana, muswedibwe, ondoelelwe. Mwivwanei.” (Mat. 17:5) Bano batumibwa basatu bālombwele kupityila ku mwiendelejo wabo amba, bāivwene Yesu. Netu tusakanga kwiula kimfwa kyabo.

² Mu kishinte kibadikile, twefundile’mo amba kwivwana diwi dya Yesu i kuleka kulonga bintu kampanda. Mu kino kishinte tusa kwisambila pa bintu bibidi byānenene Yesu byotufwaninwe kulonga.

3. Mungya Mateo 7:13, 14, le i bika byotufwaninwe kulonga?

³ Tanga Mateo 7:13, 14. Tuvulukei amba Yesu wātelele bibelo bibidi bishile bitwala ku mashinda abidi meshile, dishinda “dikatampe” ne dishinda “dityinye.” I kutupu dishinda dya busatu. Tufwaninwe kutonga batwe bene dishinda dyotukenda’mo. Buno i butyibi bukatampe kashā, kadi ye pemanine būmi bwetu bwa nyeke.

4. Shintulula mwikadile dishinda “dikatampe.”

 ⁴ Tufwaninwe kuyuka kwishila kwishidile ano mashinda abidi. Mu dishinda “dikatampe” mudi bantu bavule mwanda dipēlanga kwenda’mo. Ino i kya bulanda, mwanda bantu bavule bapelanga kutamba mu dino dishinda, kadi balondanga kibumbo kyenda’mo. Bakomenwanga kujingulula’mba mwine ukokela bantu mu dino dishinda i Satana Dyabola, ne amba dino dishinda ditwalanga ku lufu.​—1 Ko. 6:9, 10; 1 Yo. 5:19.

5. Le bantu bamo balongele bukomo’ka pa kusokola dishinda “dityinye” ne kushilula kwenda’mo?

⁵ Dishinda dikwabo i dishile na dino “dikatampe,” mwanda adyo i “dityinye,” kadi Yesu wānenene amba bantu batyetye bo babwanya kwidisokola. Mwanda waka? Na bya dyese, mu vese ulonda’ko Yesu wādyumwine balondi bandi ku bapolofeto ba bubela. (Mat. 7:15) Bantu bavule banenanga’mba kudi bipwilo tununu ne tununu, kadi bivule binenanga’mba bifundijanga bubine. Byokudi bipwilo bivule, o mwanda bantu bavule i batyumukwe mutyima ne kuvutakanibwa ñeni, i bakomenwe’nka ne kukimba dishinda ditwala ku būmi. Inoko dino dishinda dibwanya kusokolwa. Yesu wānenene amba: “Shi mwikale mu mwanda wami, nabya mwi bami bana ba bwanga binebine, kadi mukayuka bubine, bubine nabo bukemupa bwanapabo.” (Yoa. 8:31, 32) Mufwaninwe kufwijibwa’ko, mwanda kemwalondelepo kibumbo, ino mwakimbile bubine. Mwashilwile kwifunda Kinenwa kya Leza na kininga mwanda wa muyuke byaetusakila, kadi mwaivwene bufundiji bwa Yesu. Kutentekela pa bintu byomwefundile, mwayukile ne amba Yehova usakanga tupele bufundiji bwa bipwilo bya bubela ne kuleka kufeta mafetyi a bwine ntanda. Kadi mwamwene amba i bikomo kulonga byobya bisaka Yehova ne kuleka bibidiji byapelele. (Mat. 10:34-36) Padi kemwapēlelwepo kushinta uno muswelo. Inoko mwaendelele kulonga bukomo bwa kushinta, mwanda musenswe Shenu wa mūlu kadi musakanga kumusangaja. Bine, wimusangedile!​—Nki. 27:11.

6. Mungya Ñimbo ya Mitōto 119:9, 10, 45, 133, le i bika bibwanya kwitukwasha tushale mu dishinda dityinye?

⁶ Shi tubashilula kwenda mu dishinda dityinye, le i bika bibwanya kwitukwasha tushale’mo? Tulangulukilei bidi pa kino kimfwa. Mu matanda amo, batūlanga kalupango kepi kufula kwa dishinda dityetye didi pa lūlu, mwanda wa kukinga shofele ne motoka wandi. Kano kalupango katūlwanga mwanda wa kulama būmi bwa bashofele, ko kunena’mba baleke kwendejeja kufula kwa dishinda nansha kusasuka’mo. Bashofele bavule kebetompwelangapo amba kano kalupango kebakambakanyanga bininge! Misoñanya ya Yehova idi mu Bible nayo idi pamo bwa kano kalupango. Misoñanya yandi itukwashanga tushale nyeke mu dishinda dityinye.​—Tanga Ñimbo ya Mitōto 119:9, 10, 45, 133.

7. Lelo bankasampe bafwaninwe kumona dishinda dityinye namani?

⁷ A bankasampe, le kyaba kimo mumonanga’mba misoñanya ya Yehova imukambakanyanga bininge? I Satana wimusakila mulange uno muswelo. Usakanga mute mutyima ku muswelo wikele boba benda mu dishinda dikatampe, bene bamweka bu badi biyampe. Usakanga mulange amba kemudipo na būmi bwa nsangaji na budi na bakwenu ba ku masomo ne na bantu bomumona pa Entelenete. Satana usakanga mulange amba misoñanya ya Yehova ikemulengeja muleke  kusangela būmi ne pa mfulo. * Ino vulukai amba: Satana kasakengapo boba benda mu dishinda dyandi bayuke kwine kukebafikija lwendo lwabo. Ino Yehova aye i mwimulombole patōka bintu byakalongela boba benda nyeke mu dishinda dya būmi.​—Ñim. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Le i ñeni’ka ibwanya kuboila bankasampe ku kimfwa kya Olaf?

⁸ Pano langulukila pa ñeni yobwanya kuboila ku kimfwa kya tutu umo nkasampe witwa bu Olaf. * Bakwabo ba ku masomo badi bamuningila alonge busekese. Paebalombwele amba Batumoni ba Yehova balondanga misoñanya ya mu mwikadilo idi mu Bible, bana-bakaji bamo ba mu kabo kalasa bashilula kumuningila alāle nabo. Ino Olaf wapela. Kadi kebamuningilepo enka kulonga busekese.  Olaf unena’mba: “Badimu badi baningila’mba nkafunde iniveleshite mwanda wa bantu bandēmeke. Badi banombola’mba shi nkifundilepo iniveleshite, nkikekalapo na kaji kayampe ne būmi buyampe.” Le i bika byakweshe Olaf akomene kuno kuningilwa? Aye mwine unena’mba: “Napwene bininge na bantu ba mu kyetu kipwilo. Baikele’nka na bantu ba mu kyetu kisaka. Kadi nashilwile kwifunda Bible bininge. Ponaendelele kwifunda Bible bininge, nakulupila’mba ngidi mu bubine. Ku mfulo nasumininwa kwingidila Yehova.”

9. Le boba basaka kushala mu dishinda dityinye bafwaninwe kulonga bika?

⁹ Satana usakanga kukulengeja utambe mu dishinda ditwala ku būmi. Usakanga ulonde bantu bavule badi mu dishinda dikatampe ditwala ku konakanibwa. (Mat. 7:13) Ino tukashala nyeke mu dishinda dityinye shi twendelele kwivwana Yesu ne kwidimona bu ditukiñanga. Pano twisambilei pa kintu kikwabo kyānenene Yesu kyotufwaninwe kulonga.

10. Mungya Mateo 5:23, 24, le Yesu wānenene amba tufwaninwe kulonga bika?

¹⁰ Tanga Mateo 5:23, 24. Pano Yesu wādi wisambila pa kitatyi kya kamweno bininge ku batōtyi Bayuda bādi bamwivwana. Fwatakanya’po bidi muntu umo udi ku tempelo, kadi kubwipi na kutambika kitobo nyema wandi wa kitapwa. Pa kine kitatyi’kya shi uno muntu wavuluka’mba udi na mwanda na mwanabo, wādi ufwaninwe kushiya kitapwa kyandi pene’pa ‘waenda.’ Mwanda waka? Mwanda kupwana na mwanabo kwādi na mvubu kupita’ko kulambula Yehova kitapwa. Yesu wānenene kino patōkelela’mba: “Dibajinji kapwane bidi na mwanenu.”

11. Lombola bukomo bwālongele Yakoba pa kupwana na Esau.

¹¹ Tubwanya kuboila ñeni miyampe ya mwa kupwanina na bakwetu na kulangulukila pa byālongele mukulutuba Yakoba. Yakoba pa kupwa kulonga kintu kya myaka 20 kulampe na yabo ntanda, Leza wāmusoñenye ajokele’ko kupityila kudi mwikeulu. (Ngo. 31:11, 13, 38) Inoko kwādi kikoleja. Tutu wandi Esau wādi usaka kumwipaya. (Ngo. 27:41) Yakoba “[wākwetwe] moyo bikatampe ne kusela mutyima kūlu” amba padi tutu wandi ye uno ukimulamīne kīji. (Ngo. 32:7) Le Yakoba wālongele namani pa kukapwana na tutu wandi? Dibajinji, wālombele Yehova bininge pa uno mwanda. Kupwa watumina Esau byabuntu. (Ngo. 32:9-15) Ku mfulo, bano ba mwana na mwanabo pobētene, Yakoba wālonga kilongwa kilombola’mba ulēmekele Esau. Yakoba wēvukwila ku meso a Esau, ke musunsa umopo nansha ibidi, ino i misunsa isamba-ibidi! Mu uno muswelo Yakoba wālonga kilongwa kya kwityepeja ne kya bulēme mwanda wa kupwana na mwanabo.​—Ngo. 33:3, 4.

12. Le kimfwa kya Yakoba kitufundija bika?

¹² Kudi ñeni yotuboila ku muswelo wēteakenye Yakoba pa kuketana na mwanabo, ne ku byaālongele paētene na Esau. Yakoba wālombele Yehova na kwityepeja amukwashe. Wālongela mungya milombelo yandi na kwikankila’ko kupwana na mwanabo. Yakoba paētene na mwanabo Esau, kēpatenepo nandi mwanda wa kuyuka i ani wādi na bubinga ne i ani wādi mulube. Kitungo kya Yakoba kyādi kya kupwana na mwanabo. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula kimfwa kya Yakoba?

13-14. Le i bika byotufwaninwe kulonga shi tubasanshija mwanetu mu lwitabijo?

¹³ Batwe bonso benda mu dishinda ditwala  ku būmi, tusakanga kwikala na banabetu mu ndoe. (Loma 12:18) Le tukalonga namani shi tubamone amba tubasanshija mwanetu mu lwitabijo? Pamo bwa Yakoba, tufwaninwe kulombela Yehova bininge. Tubwanya kumulomba etwesele pa bukomo botulonga mwanda wa kupwana na mwanetu.

¹⁴ Kadi tufwaninwe kwitūdila’ko kitatyi kya kwibandaula batwe bene. Tubwanya kwiipangula bino bipangujo: ‘Le bine ngitabije kuleka mitatulo, kukalomba lusa na kwityepeja, ne kupwana nandi? Le ba Yehova ne Yesu basa kwiivwana namani shi nakapwana na tutu nansha kaka?’ Malondololo a bino bipangujo aketulengeja twivwane Yesu, kadi aketukwasha tukamone mwanetu mu lwitabijo na kwityepeja mwanda wa tupwane nandi. Mu uno mwanda tubwanya kulonda kimfwa kya Yakoba.

15. Le kwingidija musoñanya udi mu Bene Efisesa 4:2, 3, kubwanya kwitukwasha namani tupwane na mwanetu?

¹⁵ Fwatakanya’po bidi mobyādi bya kwikadila shi Yakoba wāikele na mitatulo kitatyi kyawākesambile na mwanabo! Myanda yādi ibwanya kubipila’ko. Shi tubaenda kukapwa mwanda otwipile na mwanetu, tufwaninwe kwikala betyepeje. (Tanga Bene Efisesa 4:2, 3.) Kisonekwa kya Nkindi 18:19 kinena’mba: “Mwanenu mufītwe i mukomo kutabuka kibundi kikomejibwe, kadi kudi lupata pamo bwa mikabo ya nsakwa mikomo.” Kulomba lusa na kwityepeja kubwanya kulengeja mukwetu etabije tupwane nandi.

16. Le i bika byotufwaninwe kuta’ko mutyima ne mwanda waka?

¹⁶ Kadi tufwaninwe ne kuta mutyima bininge ku byotukanena mwanetu ne ku muswelo otukebinena. Shi tubapu kwiteakanya, tufwaninwe kukesamba na muntu otusanshije na kitungo kya kutalula misanshi yadi nayo mu mutyima. Ku ngalwilo ukokeja padi kunena bintu bibwanya kwitusansa. Bibwanya padi kwitulobeja nansha kwitulengeja twibingije, ino le kulonga namino kubwanya kupwa myanda? Aa. Vuluka’mba kupwana monka na mwanenu i kutabuke kukimba kuyuka i ani mubinge nansha mupone.​—1 Ko. 6:7.

17. Le kimfwa kya Gilbert kibakufundija bika?

¹⁷ Tutu Gilbert walongele bukomo bwa kwikala mu ndoe na bakwabo. Unena’mba: “Kyaba kimo twelubile bininge na muntu wa mu kyetu kisaka. Nalongele bukomo mu myaka ibidi ne kupita bwa kwisamba nandi pampikwa budimbidimbi kadi na butūkanye mwanda  wa tupwane nandi monka.” Le i bika bikwabo byalongele Gilbert? Aye mwine unena’mba, “kumeso kwa kukesamba nandi nadi nombela ne kwiteakanya mu ñeni pa mwa kulongela ku bintu byonso bisansa byabwanya kunena. Nadi mfwaninwe kwikala na mutyima wa kulekela. Nefundile amba nkifwaninwepo kulonga bukomo bwa kwibingija, kadi naivwanije amba kitungo kyami i kya kupwana nandi monka.” Ino byafudile kwepi? Gilbert unena’mba: “Dyalelo ngidi na ndoe ya mutyima mwanda mpwene na bantu bonso ba mu kyetu kisaka.”

18-19. Le tufwaninwe kusumininwa kulonga bika shi tubasanshija muntu, ne mwanda waka?

¹⁸ Le penepa ukasumininwa kulonga bika shi ubayuka’mba ubasanshija mwanenu mwine Kidishitu? Londa musoñanya wa Yesu wa kupwana na bantu. Lombola Yehova uno mwanda mu milombelo, kadi kulupila’mba mushipiditu wandi ujila ukakukwasha upwane na mwanenu. Shi ulonge namino, ukekala na nsangaji kadi ukalombola’mba wivwananga Yesu.​—Mat. 5:9.

¹⁹ Bine, tufwijanga’ko Yehova bininge pa bulombodi bwa buswe bwaetupa kupityila kudi Yesu Kidishitu, “mutwe wa kipwilo.” (Ef. 5:23) Nanshi tusumininwei ‘kumwivwana’ pamo bwa ba mutumibwa Petelo, Yakoba ne Yoano. (Mat. 17:5) Pano tubesambila pa muswelo wa kumwivwana na kupwana na banabetu bene Kidishitu botusanshije. Shi tupwana nabo ne kushala mu dishinda dityinye ditwala ku būmi, tukeselwa madyese mavule tamba’nka pano kadi tukekala na nsangaji keineneka mu mafuku a kumeso.