1. Le i makambakano’ka abwanya kwikonda na bantu ba Yehova?

LELO kudi makambakano makomo owikonda nao? Padi kudi muntu wakusanshije mu kipwilo. (Yak. 3:2) Nansha padi bakwenu boingila nabo nansha bomufunda nabo bakufutululanga pa mwanda wa kwingila koingidila Yehova. (1 Pe. 4:3, 4) Nansha padi i bantu ba mu kisaka bakukankaja uleke kwenda ku kupwila nansha kusapwila bakwenu nkulupilo yobe. (Mat. 10:35, 36) Shi makambakano asansa bininge, ubwanya kulanga ya kuleka kwingidila Yehova. Inoko kulupila amba nansha shi wikondanga na makambakano’ka, Yehova ukakupa tunangu uyuke mwa kulwila nao ne kukupa bukomo bwa kūminina’o.

2. Mungya Bene Loma 15:4, le kutanga Kinenwa kya Leza kubwanya kwitukwasha namani?

² Yehova wālembeje mu Kinenwa kyandi myanda ya bantu bampikwa kubwaninina bāūminine makambakano makomo. Mwanda waka? I mwanda wa tuboile’ko ñeni. Yehova wēbilembeje kupityila kudi mutumibwa Polo. (Tanga Bene Loma 15:4.) Kutanga ino nsekununi kubwanya kwitusenga ne kwitupa lukulupilo. Inoko pa kusaka itukwashe, tufwaninwe kulonga bivule kupita’ko’tu kutanga Bible. Tufwaninwe kuleka Bisonekwa bishinte mulangilo wetu ne kutenga mityima yetu. Lelo i bintu’ka byotubwanya kulonga, shi tukimba madingi a mwa kulwila na makambakano etu? Tubwanya kulonga bino bintu biná: (1) Kulombela, (2) Kufwatakanya, (3) Kulanguluka, ne (4) Kwingidija. Twisambilei bidi pa mwa kulongela kintu ne kintu pa bino. * Kupwa tusa kwingidija ano manwa a mwa kwifundila pa kuboila ñeni ku bintu byātene Mulopwe Davida ne mutumibwa Polo mu būmi.

3. Le i bika byofwaninwe kulonga kumeso kwa kushilula kutanga Bible ne mwanda waka?

 ³ (1) Kulombela. Kumeso kwa kushilula kutanga Bible, lomba Yehova akukwashe uyuke muswelo obwanya kumwena mu byotanga. Kimfwa, shi ukimba madingi a mwa kūminina makambakano kampanda, lomba Yehova akukwashe usokole misoñanya idi mu Kinenwa kyandi ibwanya kukukwasha.​—Fid. 4:6, 7; Yak. 1:5.

4. Le i bika bibwanya kukukwasha umone nsekununi ya mu Bible pamo bwa ayo ilongeka?

⁴ (2) Kufwatakanya. Yehova i mwitupe bukomo butulumukwa bwa kufwatakanya bintu. Pa kusaka umone nsekununi ya mu Bible pamo bwa ayo ilongeka, longa bukomo bwa kufwatakanya myanda ne kwitūla pa kyaba kya mwine wisambilwe’po. Longa bukomo bwa kumona mu ñeni bintu byaāmwene, ne kwiivwana mwaādi wiivwanina.

5. Lelo kulanguluka i bika ne ubwanya kulanguluka namani?

⁵ (3) Kulanguluka. Kulanguluka i kulanga bininge pa byotanga ne pa muswelo ukutala myanda’ya. Kukakukwasha ukwatañanye milangwe kadi wivwanije biyampe mwanda’wa. Kutanga Bible pampikwa kulanguluka kudi pamo bwa kutala tupinditupindi twa foto tulēlakene pa meza. Kulanguluka kudi pamo bwa kulunga tuno tupinditupindi mwanda wa umone foto yonso mituntulu. Pa kulanguluka biyampe, ubwanya kwiipangula ne kulondolola bipangujo pamo bwa bino: ‘Le muntu wisambilwe mu ino nsekununi wālongele bika pa kulwa na makambakano andi? Le Yehova wāmukweshe namani? Le mbwanya kwingidija namani ñeni yonaboila’ko amba ñūminine makambakano?’

6. Mwanda waka tufwaninwe kwingidija byobya byotwifunda?

⁶ (4) Kwingidija. Yesu wānenene amba shi ketwingidijapo byotwifunda, tudi pamo bwa muntu ūbaka njibo yandi pa musenga. Wingilanga bininge, inoko bukomo bwandi bwendanga mwa bitupu. Mwanda waka? Mwanda shi kubapukuma kivula kikatampe nansha shi ino njibo ibalobela mu mema, ikabunduka. (Mat. 7:24-27) Muswelo umo onka, shi tulombela, tufwatakanya ne kulanguluka ino kwingidija byobya byotwifunda mpika, tukajimija bukomo bwetu bya bitupu. Shi tubatompibwa nansha kupangwapangwa, lwitabijo lwetu lukazoza. Inoko shi twifunda ne kwingidija byobya byotwifunda, tukakwata butyibi buyampe, tukekala mu ndoe, kadi tukekala na lwitabijo lukomo. (Isa. 48:17, 18) Tutalei bidi ñeni yotubwanya kuboila ku bintu byatene Mulopwe Davida mu būmi na kwingidija bintu biná byotwesambila’po’bi.

7. Le i nsekununi’ka ya mu Bible yotusa kwisambila’po?

⁷ Lelo kudi mulunda nobe nansha muntu wa mu kisaka wakusanshije? Shi i amo, usa kumwena mu kulangulukila pa nsekununi ya Abisalome mwana Mulopwe Davida, wāsanshije shandi kadi walonga bukomo bwa kumusompola bulopwe.​—2 Sa. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Le i bika byobwanya kulonga pa kusaka’mba Yehova akukwashe?

⁸ (1) Kulombela. Na ino nsekununi mu ñeni, lombola Yehova mowiivwanina pa masusu obakususula. (Ñim. 6:6-9) Mulombole byoivwana. Kupwa lomba Yehova akukwashe usokole misoñanya ibwanya kukukwasha ūminine ano makambakano makomo.

9. Nena mu kīpi myanda ya ba Davida ne Abisalome.

⁹ (2) Kufwatakanya. Langulukila pa myanda idi mu ino nsekununi, ebiya ufwatakanye ne mobyāsanshile Mulopwe Davida. Abisalome,  mwana Davida wālongele bukomo mu myaka mivule mwanda’tu wa kulengeja bantu bamusanswe. (2 Sa. 15:7) Abisalome paāmwene amba kitatyi kibabwana, wātumine batubedibedi mu Isalela monso mwanda wa kunena bantu bamwitabije bu mulopwe wabo. Wānekenye enka ne Ahitofele mulunda wa pabwipi wa Davida kadi mudingidi wandi elunge ku butomboki. Abisalome wēbikikile bu mulopwe kakimbe kukwata Davida ne kumwipaya, mwine wādi padi ubela bininge mu kine kitatyi’kya. (Ñim. 41:1-9) Davida pa kuyuka kino kitumba, wanyema mu Yelusalema. Mwenda mafuku, basola ba Abisalome bālwa na basola ba Davida. Basola ba Davida bānekenya basola ba Abisalome ne kwipaya Abisalome mwanā Davida.

10. Le Mulopwe Davida wādi ukokeja kulonga bika?

¹⁰ Kupwa, fwatakanya mwādi mwa kwiivwanina Davida pa bino byonso byāmutene. Wādi unsenswe Abisalome kadi wādi ukulupile Ahitofele. Inoko, abo bonso bubidi bāmusanshije. Bāmusanshije bininge, bākimba’nka ne kumwipaya. Davida wādi ukokeja kuleka kukulupila’nka ne balunda nandi bakwabo, na kufwatakanya’mba nabo ye bano i betabile Abisalome. Wādi ukokeja kwikulupila aye mwine ne kunyema mu kibundi bunka bwandi. Nansha padi wādi’tu wa kutyumukwa mutyima. Inoko Davida kālongelepo namino. Aye wānekenye ano makambakano makatampe. I bika byāmukweshe eanekenye?

11. Le Davida wālongele namani mu makambakano āmutene?

¹¹ (3) Kulanguluka. Le i misoñanya’ka yobwanya kutana mu ino nsekununi? Londolola kino kipangujo: “Le i bika byālongele Davida pa ano makambakano andi?” Davida kāzakelepo nansha kukwata bukidibukidi butyibi bwampikwa tunangu. Kadi kākwetwepo moyo bininge wātunya kya kulonga. Ino, wālombele Yehova amukwashe. Kadi wānena ne balunda nandi bamukwashe. Kupwa wālonda bukidibukidi butyibi bwaākwete. Nansha byobāmusanshije bininge, Davida kāfītyilwepo bakwabo mutyima nansha kuleka kwibakulupila. Ino wāendelele kukulupila mudi Yehova ne balunda nandi.

12. Le Yehova wālongele bika mwanda wa kukwasha Davida?

¹² Le Yehova wākweshe Davida namani? Shi ulonge bukimbi, ukamona’mba Yehova wāpele Davida bukomo bwaādi usakilwa pa kūminina ano makambakano. (Ñim. 3:1-8; bilembwa bya kūlu) Yehova wāesele Davida pa butyibi bwaākwete. Kadi wākwatakenye balunda ba Davida ba kikōkeji bālwile pa mwanda wa kukinga mulopwe wabo.

13. Le ubwanya kwiula Davida namani shi kudi muntu wakusanshija bininge? (Mateo 18:15-17)

¹³ (4) Kwingidija. Wiipangule amba, ‘le mbwanya kwiula Davida namani?’ Ufwaninwe kulonga’po kintu bukidibukidi. Mungya ngikadilo yodi’mo ubwanya kulonda madingi a Yesu adi mu Mateo shapita wa 18, nansha musoñanya udi’mo. (Tanga Mateo 18:15-17.) Inoko, kokikwata butyibi bukidibukidi podi mulobe. Ufwaninwe kulombela kudi Yehova akukwashe utūkije mutyima kadi akupe tunangu tosakilwa pa kupwa mwanda’wa. Kokaleka kukulupila balunda nobe. Ino itabija na mutyima umo bakukwashe. (Nki. 17:17) Kadi kya mvubu kutabuka i kino, londa madingi akupa Yehova mu Kinenwa kyandi.​—Nki. 3:5, 6.

14. Le i kitatyi’ka kyobwanya kulangulukila pa 2 Temote 1:12-16; 4:6-11, 17-22?

¹⁴ Lelo bantu ba mu kyenu kisaka bakulwanga? Nansha le udi mu ntanda mobakankeje mingilo imoimo ya Batumoni ba Yehova nansha yonso? Shi i amo, kutanga 2 Temote 1: 12-16 ne 4:6-11, 17-22, kubwanya kukukankamika. * Polo wālembele ano mavese paādi mu kifungo.

15. Le i bika byobwanya kulomba kudi Yehova?

¹⁵ (1) Kulombela. Kumeso kwa kutanga ano mavese, lombola Yehova makambakano obe ne mowiivwanina. Mulombole byoivwana. Kupwa, lomba Yehova akukwashe usokole misoñanya idi mu nsekununi ya makambakano a Polo mine ikakukwasha uyuke bya kulonga powikonda na makambakano obe.

16. Nena mu kīpi myanda yātene Polo.

¹⁶ (2) Kufwatakanya. Witūle pa kyaba kya Polo. I mukutwe na miyololo mu kifungo mu Loma. Bāmukutyile ne dibajinji, ino pano uyukile amba basa kumwipaya. Balunda nandi bamo bamunyemene kadi wadi ke mukōke bininge.​—2 Tm. 1:15.

17. Le Polo wādi ukokeja kulonga bika?

¹⁷ Polo wādi ukokeja kutamutyima ku bintu bya pa kala, na kulanga’mba shi kāikelepo mwine Kidishitu kādipo ukokeja kukutwa. Wādi ukokeja kufītyilwa bana-balume ba mu Azia bāmunyemene, kadi wādi ukokeja kuleka kukulupila ne balunda nandi bakwabo. Inoko Polo kālongelepo namino. Le i bika byāmukweshe akulupile nyeke Yehova ne balunda nandi?

18. Le Polo wālongele bika pa makambakano āmutene?

¹⁸ (3) Kulanguluka. Londolola kino kipangujo, “le i bika byālongele Polo pa ano makambakano andi?” Nansha byaādi mu kyaka kya kwipaibwa, Polo kāidilwepo kintu kya mvubu mikatampe​—kutumbija Yehova. Kadi wāendelele kulangulukila pa muswelo wabwanya kukwasha bakwabo. Wākulupile mudi Yehova na kulombela kitatyi ne kitatyi. (2 Tm. 1:3) Pa kyaba kya kutamutyima bininge ku boba bāmunyemene, aye wāfwijije’ko bininge balunda nandi bāmukwatakenye na buswe mu miswelo palapala. Kadi Polo wāendelele kwifunda Kinenwa kya Leza. (2 Tm. 3:16, 17; 4:13) Kintu kya mvubu i kino, wādi ukulupile bininge amba ba Yehova ne Yesu bamusenswe. Kebāmwelelepo kadi bakamwesela pa mwingilo wandi wa kikōkeji.

19. Le Yehova wākweshe Polo namani?

¹⁹ Yehova wādyumwine Polo amba bakamupangapanga mwanda i mwine Kidishitu. (Bil. 21:11-13) Le Yehova wākweshe Polo namani? Wālondolwele milombelo ya Polo ne kumukomeja mu bitatyi bivule. (2 Tm. 4:17) Bākulupije Polo amba ukatambula mpalo mine yaāingidile bininge. Kadi Yehova wāingidije balunda ba Polo ba lulamato bamukwashe.

20. Mungya Bene Loma 8:38, 39, le ubwanya kwiula Polo namani?

²⁰ (4) Kwingidija. Wiipangule amba ‘le mbwanya kwiula Polo namani?’ Pamo bwa Polo, tuyukei amba tukapangwapangwa pa mwanda wa lwitabijo lwetu. (Mako 10:29, 30) Pa kulama bululame bwetu mu matompo, tufwaninwe kukulupila mudi Yehova na kulombela, ne kwikala nyeke na kibidiji kya kwifunda. Kadi tufwaninwe nyeke kuvuluka’mba kintu kya mvubu bininge kyotubwanya kulonga i kutumbija Yehova. Tukulupilei amba Yehova kaketwelapo nansha dimo, ne amba i kutupu kintu nansha kimo kibwanya kulonga muntu kikamulengeja aleke kwitusanswa.​—Tanga Bene Loma 8:38, 39; Bah. 13:5, 6).

21. Le i bika byakweshe Aya ne Hector banekenye makambakano abo?

²¹ Nansha shi tudi mu ngikadilo’ka, bimfwa bitelelwe mu Bible bibwanya kwitukomeja. Kimfwa, Aya, pania umo wa mu Jampani unena’mba,  mānga ya Yona yamukweshe aleke kwikala na moyo wa kusapula mu bantu bavule. Hector, nkasampe wa mu Indonezi udi na bambutwile ke Batumonipo, nandi kimfwa kya Luta kyamukweshe efunde myanda ya Yehova ne kumwingidila.

22. Le i muswelo’ka obwanya kumwena mu madrame a mu Bible, ne mu bishinte binena’mba, “Iulai Lwitabijo Lwabo”?

²² Le i kwepi kokatana bimfwa bya mu Bible bibwanya kukukomeja? Mavideo etu, madrame a mawi makwatwe ne bishinte binena’mba, “Iulai Lwitabijo Lwabo,” bikakukwasha umone mānga ya mu Bible bwa ayo ilongeka. * Kumeso kwa kwiatala, kwiateja ne kutanga ino nsekununi milongelwe bukimbi senene, lomba Yehova akukwashe utane myanda ikakukwasha yobwanya kwingidija. Witūle pa kyaba kya muntu wisambilwe’po. Langulukila pa byālongele bano bengidi ba Yehova ba kikōkeji ne pa muswelo wāebakweshe banekenye makambakano. Kupwa, ingidija ñeni yosa kuboila’ko. Fwija’ko Yehova pa bukwashi bwakadi mukukwashe kala. Lombola’mba ufwijanga’ko na kukwatakanya mikenga ya kukankamika ne kukwatakanya bakwenu.

23. Mungya Isaya 41:10, 13, le Yehova i mulaye kwitulongela bika?

²³ Būmi bwa mu ino ntanda yendejibwa na Satana i bukomo bininge, kadi kitatyi kimo tukomenwanga ne mwa kulongela. (2 Tm. 3:1) Ino ketufwaninwepo kuzumbija mutyima nansha kwivwana moyo. Yehova uyukile makambakano otudi’mo. I mwitulaye amba, kitatyi kyotusakilwa bukwashi aye uketukwata na kuboko kwandi kwa lundyo kwa bukomo. (Tanga Isaya 41:10, 13.) Byotukulupile bininge amba uketukwatakanya, Bible uketupa bukomo kadi tukōminina makambakano o-onso.