Shi tulangulukila bininge pa muswelo otwishidile na bakwetu, tubwanya kufula ku kunena’mba kuno kwishila i tuto nansha tubulema. Pa kino, tubwanya kumona bantu botwishidile nabo bu ba munshi. Shi tubashilula kumona bakwetu bibi uno muswelo, tukakomenwa kwibevwanina lusa. Kubulwa lusa kwetu kukokeja kulombola’mba tudi na mwanda mukatampe, ke mboloji kadi.

“Sangalai na boba basangala; dilai na boba badila.”​—BENE LOMA 12:15.

Le ushintulula bika? Uno musoñanya ubwanya kwipipijibwa mu bishima bibidi—kwivwana lusa. Lusa i ngikadila ya kwitūla pa kyaba kya mukwetu ne kwiivwana na mwawiivwanina.

Kitatyi kyotwivwanina muntu lusa, tujingululanga’mba ketwishidilepo nandi. Tujingululanga’mba ubwanya kwiivwana na motwiivwaninanga ne kulonga bintu na motwibilongelanga. Lusa lwitukwashanga tumone amba bantu bonso badi mu kisaka kimo nansha shi badi muswelo’ka. Shi twibamone pamo’nka bwa batwe, padi ketukebamonepo bibi.

Kadi lusa luketukwasha tulēmeke bakwetu. Anne-Marie, wa mu Senegale wadi kyaba kimo ufutulula bantu bobamona bu ba munshi. Ushintulula mwa mukwashishe kwikala na lusa amba: “Ponamwene mushikwa obadi bashikilwe bantu bobadi bamona bu ba munshi, neipangwile monadi wa kwiivwanina shi wadi amba i amiwa. Kino kyaunkweshe ndeke kwimona bu mwibapite, naleka kulonga bintu bya kwimwekeja bu mwibapite.” Bine, shi tulonga bukomo bwa kwivwanija bikoleja bya bakwetu, pa kyaba kya kwibafutulula, tuketūla pa kyabo kyaba.

Longa bukomo bwa kuleka kumona bintu byomwishidile na bantu bamonwa bibi, ino kimba kuyuka bintu byomwiifwene nabo. Kimfwa, fwatakanya muswelo obeivwananga kitatyi

• kyobadya byakudya mu kisaka

• kyobapwa kwingila difuku dituntulu

• kyobashikete pamo na balunda

• kyobevwana minjiki yobasenswe

Kupwa, longa bukomo bwa kwitūla pa kyabo kyaba. Wiipangule amba:

• ‘Le nadi wa kulonga namani shi muntu ukimba nemone bule?’

• ‘Le nadi wa kwiivwana namani shi bakwetu bamona bibi abo papo kebandyukile?’

• ‘Shi nadi wa ku bano bantu, le nadi wa kukimba bakwetu bamone namani?’