Lwitabijo Lubwanya Kwalamuna Būmi Bobe

“NA BUBINE muntu ukokeja kwikala na mwikadilo mulumbuluke nansha shi kayukilepo Leza.” Ino yo milangwe ya mwana-mukaji umo walakananga shi Leza udi’ko shi kadi’ko. Mungya kunena kwandi, i mutamije bandi bana ba mwikadilo mulumbuluke, nabo ababutula babo, abebatamija na mwikadilo mulumbuluke—abo bonso bambulwa kwitabija mudi Leza.

Lelo kino kishintulula’mba kwitabija mudi Leza kekudipo na mvubu? Ye amo mulangila uno lolo. Eyo, kunena na bubine, bantu bampikwa kwitabija mudi Leza ke bonsopo babi. Mutumibwa Polo wēsambile ne pa “baJentaila” bakubulwa kuyuka Leza, ino abo’ko “balonga ku mityima yabo bya mu mukanda-wabijila.” (Loma 2:14) Bantu bonso—kubadila’mo ne boba balakana shi Leza udi’ko shi kadi’ko—babutulwanga na mutyima wa mundamunda. Bavule balondanga bibalombola mutyima wabo wa mundamunda nansha byokebetabilepo mudi Leza wibapele mutyima wa kibutwila kya kuyuka kunañuna biyampe ne bibi.

Inoko, lwitabijo lukomo mudi Leza—lwimanine pa Bible—lo ludi na bukomo bwa kulonga bilumbuluke kutabuka mutyima wa mundamunda onkaonka, wakubulwa kalombwe keuludika. Lwitabijo lwimanine pa Bible, Kinenwa kya Leza, lo lololanga mutyima wa mundamunda, lwiunona mwa kuyukila’o kusansanya kiyampe ne kibi. (Bahebelu 5:14) Ne kadi lwitabijo luningishanga bantu balame ngikadilo milumbuluke nansha shi batyinibwa mbavu. Kifwa, mu ino myaka ya tutwa 20, matanda mavule aikele kubikalwa na imbikalo ya kipolitike myoneke, yadi itonona bantu bamweka bu bayampe balonge bintu bisansa mutyima. Ino boba badi na lwitabijo lwabine mudi Leza bapelele kulamuka ku misoñanya yabo, nansha ke mu byaka bya lufu. Kutentekela pa bino, lwitabijo lwimanine  pa Bible lwalamunanga bantu. Lukūla bantu badi bajimine, lwibakwasha bayuka ne kwepuka bilubo bikatampe. Ivwana bino bifwa bityetye.

Lwitabijo Lubwanya Kwalamuna Būmi bwa Kisaka

“Na lwitabijo lwenu mubalonga kintu kekibwanika.” Mo mwanenene zuji umo mwine Angeletele wadi utyiba mambo a ba John ne bana ba Tania. Kumeso kwa ba John ne Tania kufika ku bisambo, badi bashikete bya ntekele nkuvwike, būmi bwa kipango kyabo bwadi mu malwa abinebine. John wadi kipolapola, ufwila kumona lupeto lwa kupota dyamba ne kufuta ku makayo a bubale bwaadi witobelwe. Papo musūle bandi bana ne inabo mwine. Ino shi ke pano, i “kingelengele’ka” kyalongekele?

Difuku dimo, John waivwene mwanā tutu wandi wisamba myanda ya Paladisa. Ino myanda pa kumutenga, wakepangula bambutwile ba kano kalumyana. Abo nabo byobadi Batumoni ba Yehova, bamulombola’yo mu Bible. Mafuku’po mafuku’po, ba John ne Tania baningija lwitabijo lwimanine pa Bible lwaalamwine būmi bwabo. Balembeja busongi bwabo, baleka ne bibi byobadi balonga. O mwanda balupusa baile kutala būmi bwa kipango kyabo batene kintu kyadi kimweka bu kikomo kulongeka mafuku kunyuma—papo ke kisaka kya nsangaji kishikete mu njibo ya dyangi, balela babo bana biyampe shē. Zuji kabepelepo pa kunena amba lwitabijo lupya lwatene ba John ne Tania lo lwalonga kino “kingelengele.”

Ku makilometele tununu na ku Angeletele, nsongwakaji umo wa mu Proche-Orient wadi kadi pabwipi na kubadilwa mu babimonya-malwa. Wadi kakimbe kutwela mu mulongo wa midiyo ya bantu belubula mwaka ne mwaka. Wadi na mwana, ino mulumyandi wadi mumukudile bininge. O mwanda ne balongo bandi bene badi bamukankamika alubuke, washilula kukuta nkuku ya kulubuka. Inoko wadi wifunda Bible na Kamoni wa Yehova. Uno Kamoni pa kuyuka uno mwanda, wamushintulwila munenena Bible pa busongi—amba busongi i kyabuntu kya Leza, kebufwaninwepo kutyibwa na bwa mitembwe. (Mateo 19:4-6, 9) Mwana-mukaji wakunkamana’po nkū, amba, ‘Tala’po, uno lolo, muntu ungi, ye unsakila ndame bumo bwa kisaka kyetu, ino balongo bami’ko bo bakimba bupomoke.’ I amo, lwitabijo lupya lwalondele uno lolo lwamukweshe, wapandija busongi bwandi.

Kibalwa kikwabo kitenga būmi bwa kisaka i kya memi apulumunwa. Ntanda ya Etats-Unis yaletele lapolo amba ku mwaka ne mwaka i kintu kya midiyo 45 ya bana bapulumunwa ku kusaka. Dimi ne dimi dipulumunwa i kinkumbulu pa bula. Ino buyuki bwa Bible bwakweshe mwana-mukaji umo wa mu Filipine waleka kutuntwila ku kino kibalwa.

Uno mwana-mukaji wetene na Batumoni ba Yehova, waitabija mukanda wa kwifunda nao Bible unena’mba I Kika Kisaka Leza Kotudi?, * kupwa washilula kwifunda Bible. Myeji pa kupita’po, washintulula kyaaitabijije kwifunda Bible. Uno mwana-mukaji wadi na dimi pamufikile Batumoni musunsa mubajinji, papo aye ne mulumyandi ke bakwate kala nkuku ya kupulumuna’dyo. Ino kifwatulo kya kana kadi munda mwa inandi kidi pa paje wa 24 mu mukanda kyatenga mutyima wa uno mwana-mukaji. Bushintuludi bwa mu Bible butentekelwe’po amba būmi i bujila mwanda ‘nsulo yabo idi kudi Leza’ bwamunekenya, waitabija kulama mwana. (Mitōto 36:9) Pano i inamwana, utale ne mwana wa kwandi buya kupelepo, mukomo nkē.

Lwitabijo Lukwashanga Bantu Belwa Mwenji

Mu Efiopya, bana-balume babidi bavwele bya bulanda baile ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova. Pa kupwa kupwila, Kamoni umo webemuna biyampe, wetela ne dijina dyandi. Bana-balume’ba bamulomba ebakwashe’ko na kalupeto. Ino Kamoni webapa kintu kilumbuluke kupita ne lupeto lwine. Webakankamika kwikala na lwitabijo mudi Leza, mwanda alo i “lutabuke nsahabu buleme.” (1 Petelo 1:7, MB) Umo pa bano babidi waitabija, washilula kwifunda Bible. Kuno kwifunda i kwalamune būmi bwandi. Lwitabijo lwandi pa kutama, waleka’byo kutoma mfwanka, butondwe, busekese, ne kwisunka khat (mani a kamutyi katomenwa bukomo). Wefunda kwisasaketa aye mwine, waleka lulombo, pano udi na būmi buyampe, bwakubulwa kiko.

Mu Itadi, mwana-mulume wa myaka 47 watyibīlwe nsambu ya kukutwa buloko bwa myaka dikumi, bamukuta, bakamutūla mu lupitalo mutūlwanga bantu ba ñeni mijine. Kamoni wa Yehova  umo upelwe lupusa lwa kutwela mu bino bifungo kukakwasha bantu kumushipiditu wefundile Bible na uno mukelenge. Nandi waendelela bukidibukidi. Lwitabijo lwaalamuna būmi bwandi, bakutwa bakwabo baanza kumulomba madingi a mwa kupwijija myanda yabo. Lwitabijo lwandi lwimanine pa Bible lubamupeja bulēme, kabango ne kukulupilwa na balupusa batala bifungo.

Mu majulunale a ino myaka mudi myanda mivule ya mavita alwibwa mu Afrika. Bileta bulanda bininge i nsekununi ya bibudye bya bana bifundijibwa busola. Bano bana bapakikwanga dyamba, basusulwa, baningilwa kulonga bintu bya nshikani pa bobabutulwa nabo, amba ko kulombola amba dikōkeji dyabo dyonso didi ku boba bobalwila. Lelo lwitabijo lwimanine pa Bible ludi na bukomo bwa kwalamuna būmi bwa bankasampe badi uno muswelo? Eyo ludi nabo, ivwana ino myanda ibidi.

Alex wadi mwanā misa mu Kipwilo kya Katolika mu Liberia. Ino pa kubwanya myaka 13, watwela mu busola, papo ye wadi sola mwanuke ku bonso. Pa kusaka amba ekale kalāla mu bulwi, washilwile kupaka manga. Alex wemwenine mufwila bapwani nandi bavule ku mavita, ino aye wapanda. Mu 1997 wetana na Batumoni ba Yehova, nabo kumwela’bo mwenji mpika. Abo bene po pene bamukwasha washilula kwifunda byobya binena Bible pa mwanda utala bukalabale. Alex watambidila ne mu busola mwine. Lwitabijo lwandi pa kutama, wafika ne pa kulonda lubila lwa Bible lunena’mba: “Kadi avundamine bubi, alonge bilumbuluke; asake ndoe, ne kulonda’yo.”—1 Petelo 3:11.

Mu kitatyi kimo kyonka, mwanuke umo wadi sola utelwa dya bu Samson waile kupita mu kibundi mwadi ke mushikata Alex pano. Wadi kaimba mu kipwilo, ino mu mwaka wa 1993 waikala ke sola, wepāna mu kutoma dyamba, mu majende ne mu busekese. Mu 1997 bamupanga mu busola. Samson wakuta lwendo kaenda ku Monrovia kukelunga na kibumbo kya pa bula kya balungu balela ntanda, ino balunda nandi bamunekenya amba wifunde Bible na Batumoni ba Yehova, ku mfulo nandi watamija lwitabijo lwimanine pa Bible. Luno lwitabijo lwamupa bukankamane bwa kuleka mashinda andi mabi a bulwi. Ba Alex ne Samson pano badi na būmi bwa ndoe, būmi bulumbuluke. Lelo kudi kintu kikwabo kipityile lwitabijo lwimanine pa Bible kibwanya kwalamuna būmi bwadi boneke uno muswelo?

Lwitabijo Lwendele’mo

Bino i bifwa bityetye’tu mu bifwa bivulevule byotukokeja kuleta bilombola bukomo budi na lwitabijo lwabine lwimanine pa Bible. Bine, ke bonsopo betela bu betabije mudi Leza badi na mwikadilo ulonda misoñanya yanwa idi mu Bible. Eyo, kudi shako bantu bamobamo banena amba Leza kadi’kopo ino abo na mwikadilo mulumbuluke kutabuka wa bamo betela bu bene Kidishitu. Mwanda lwitabijo lwimanine pa Bible lulombanga bintu bivule, ke kwitelapo’tu bitupu bu mwitabije mudi Leza kete, mhm.

Mutumibwa Polo wānene amba lwitabijo i “kusumininwa kwa mu bintu bikulupilwe kadi, ne kuyūkidila kwa mu byobya bintu byampikwa kumweka.” (Bahebelu 11:1) I kyabine, lwitabijo lulombanga kwikala na lukulupilo lukomo—lwimanine pa bukamoni bwabinebine—mu bintu byampikwa kumweka. Nakampata lulombanga kuleka kwalakana ko-konso kwa kusaka kuyuka shi Leza udi’ko binebine, witutele mutyima ne ukeselanga madyese boba balonga kiswamutyima kyandi. Mutumibwa Polo wānene kadi amba: “Yewa wakwiya kudi Leza i kimwendele’mba ētabije’mba: Eyo, udi ponka, upala mpalo boba bamukimba ne mikeketo.”—Bahebelu 11:6.

Luno lo lwitabijo lwaalamwine būmi bwa ba John, Tania, ne bakwabo batelelwe mu kino kishinte. Lwebafikije ku kukimba na kikulupiji kyonso mu Bible, Kinenwa kya Leza, buludiki butala pa butyibi bwabo. Kadi lwebakweshe bashilula kwisuminwa bintu bimobimo mwanda wa kwikala na mwiendelejo muyampe, kuleka mubi. Būmi bwadi na bano basekunwinwe bwadi bwa miswelo mishileshile, ino abo bonso baalamukile muswelo umo onka. Kudi Kamoni kampanda wa Yehova wefundile nabo Bible, bafikila pa kuyuka bubinebine bwa kyokya kinena Bible amba: “Mwanda wa Leza i wa būmi ne bukomo.” (Bahebelu 4:12) Bukomo bwa Kinenwa kya Leza bwakweshe umo ne umo watamija lwitabijo lukomo lwaikele kwalamuna būmi bwandi ke bulumbuluke.

Batumoni ba Yehova pano baputumina mu mingilo mu matanda ne bisanga 230 ne kupita. Bakwita nobe wifunde nabo Bible. Mwanda waka? Mwanda bajingulwile amba lwitabijo lwimanine pa Bible lubwanya kulumbulula ne būmi bobe biyampe mpata.

[Kunshi kwa dyani]

[Bifwatulo pa paje 3]

Lwitabijo lwimanine pa Bible lulumbululanga būmi bwa bantu