Tukimbei Yehova na Mutyima Mulongololwe

EZELA kitobo mwine Isalela wādi mukimbi, mufundi, mutentudi ne mufundiji wa Bijila mukatampe. Kadi ku bene Kidishitu dyalelo Ezela i kifwa kilumbuluke kya muntu wēpēne mu mingilo na muya wandi onso. Namani? Na kulama lulamato lwandi lwa kudi Leza nansha byaādi mu Babiloni, kibundi kyādi kiyule butōtyi bwa bilezaleza ne bademona.

Lulamato lwa kudi Leza lwādi na Ezela kelwēidilepo alo lwine, ehe. Wēpānine’ko kumeso kwa kwikala nalo. Aye mwine witulombola amba ‘wālongolwele mutyima wandi mwa kukimbila bijila bya Yehova ne kulonga’byo.’—Ezela 7:10.

Bantu ba Yehova dyalelo nabo basangelanga kulonga byonso bibalomba Yehova pobakidi mu ino ntanda ishikilwe mutōtelo wabine, pamo na mwāikadile’mo Ezela. Nanshi tubandaulei miswelo yotubwanya netu kwilongolola mutyima wetu, muntu wa munda—milangwe yetu, mikadilo yetu, kwabila kwetu ne kukanina kwetu kwa mutyima—mwa ‘kukimbila bijila bya Yehova, ne kulonga’byo.’

Twilongololei mutyima wetu

“Kulongolola” i “kubadikila kuteakanya kintu mwa kufikila pa kitungo kampanda: kutūla’kyo mu muswelo wa kwingidija’kyo, wa kulonga’kyo nansha wa kwikikwatyila mpango kampanda.” I bine, shi kodi kala na buyuki bwabinebine bwa Kinenwa kya Leza, ne kodi kala mwipāne kudi Yehova, nankyo mutyima obe ke mwilombole kala bu mulongololwe, ukokeja kudingakanibwa na “nshi milumbuluke” yēsambile’po Yesu mu lukindi lwandi lwa mukushi wa nkunwa.—Mateo 13:18-23.

Inoko, wetu mutyima usakilwa kwiukengelela ne kwiutōkeja. Mwanda waka? Mwanda wa buluji bubidi. Dibajinji, milangwe mibi idi pamo bwa biyombo bimena mu budimi, ikokeja kumena lubilo lonka, nakampata mu ano “mafuku a mfulo” apukuma “luvula” lwa ngikadilo ya Satana luyule byamwiko nkunwa mibi ya mulangilo moneke. (2 Temote 3:1-5, NW; Efisesa 2:2) Buluji bwa bubidi i buno bwa nshi mine. Nshi shi keitelwepo mutyima ikokeja kūma pō, yekomena, keikikungijapo bipa. Pakwabo bantu bakokeja kunyantanyanta mu budimi ne kukomena nshi. Ne nshi ya kyelekejo ya mutyima wetu nayo mo monka. Shi twiisūla nansha shi twiileka inyantwanyantwa na bantu kebabangile būmi bwetu bwa kumushipiditu, ikatuna keikikungijapo bipa.

“Lama obe mutyima ne bupyasakane bonsololo, mwanda mo mutamba nsulo ya būmi.” I byabine, kulonda ano madingi a mu Bible kudi na kamweno kakatampe ku batwe bonso.—Nkindi 4:23.

Bintu Bipanga “Nshi” ya Mutyima Wetu Mboleo

Tubandaulei bintu bimobimo biletanga mboleo mu “nshi” ya mutyima wetu ikale na bumeni buyampe. Eyo, kudi bintu bivule bineñenyanga mutyima wetu, ino pano tusa kubandaula’ko bisamba kete: kwiyuka bisakibwa bya kumushipiditu, kwityepeja, kubulwa budimbidimbi, kwakamwa Leza, lwitabijo ne buswe.

“Kebo ba nsangaji shabo boba beyukile bisakibwa byabo bya kumushipiditu,” mo mwānene Yesu. (Mateo 5:3, NW) Nzala ituvulujanga amba tufwaninwe kudya. Ne kwiyuka bisakibwa bya kumushipiditu nako mo monka, kwitwivwanijanga nzala ya bidibwa bya kumushipiditu. Bantu, mungya kibutwila kyabo, bekalanga nyeke na nzala ya bino bidibwa, mwanda byo bibapanga buluji ne kitungo kikadile’ko būmi. Mitabakano ya mu ino ngikadilo ya bintu ya Satana ne bukope bwa  muntu mwine mu myanda itala kwifunda bikokeja kutunija mutyima keukivulukapo bino bisakibwa. Pa kino, Yesu wānene’po amba: “Muntu nanshi kakamwenapo būmi mu mikate yonka, mhm, poso mu myanda yonso ītamba mu kyakanwa kya Mwine Leza.”—Mateo 4:4.

Kudya kitatyi ne kitatyi bidibwa biyampe pa ndīlo kuletanga bukomo mu ngitu, kadi kupanga ngitu ndyoko ya kusaka kudya bidibwa bikwabo pa kitatyi kifwaninwe. Ne bidibwa bya kumushipiditu nabyo enka nabya. Ukokeja kwimona bu muntu kebidilepo kwifunda, ino shi ukwate kibidiji kya kutanga Kinenwa kya Leza difuku ne difuku ne kwifunda mabuku emanine pa Bible kyaba ne kyaba, ukamona amba ndyoko yobe nayo ikelundila’ko. Bine, ukashilula kutengela kitatyi kyobe kya kwifunda Bible na kyaka. Nanshi kokakōka bukidibukidi; longa bukomo utamije ndyoko yobe ya kumushipiditu.

Kwityepeja Kunekenyanga Mutyima

Kwityepeja i kintu kya mvubu mikatampe mpata mu kwilongolola mutyima, mwanda kwitukwashanga twitabije kufundijibwa ne kwitabija na kampeja-bukidi madingi ne kulemununwa. Tala kifwa kilumbuluke kya Mulopwe Yoshia. Mu bulopwe bwandi, bākasokwele kilembwa kidi’po Bijila bya Leza byaāpele Mosesa. Yoshia pa kwivwana binenwa bya Bijila ne kuyuka amba bankambo bandi bābombokele ku mutōtelo utōka, wāsana bivwalwa byandi, kadila ku meso a Yehova. Mwanda waka Kinenwa kya Leza kyātengele mutyima wa mulopwe bininge nabya? Nsekununi inena amba mutyima wandi “wadi munekene,” o mwanda wētyepeje pa kwivwana myanda ya Yehova. Yehova wāmwene mutyima wa kwityepeja ne wa kwitaba wādi na Yoshia, wāmwesela.—2 Balopwe 22:11, 18-20.

Kwityepeja kwākweshe bana-babwanga ba Yesu “bakubulwa kufundijibwa, bampikwa ñeni” bāmona kwivwanija ne kulonda bubinebine bwa kumushipiditu, ino bantu “bakudyumuka, ne ku bañeni” ya bintu ‘bya kungitu’ bākomenwa kwivwanija’bo. (Bilongwa 4:13; Luka 10:21; 1 Kodinda 1:26) Bano bantu kebēlongolwelepo mityima yabo mwa kwitabijija mwanda wa Yehova, ke-bantu bāumije mityima yabo na mitatulo. Lelo i kya kutulumuka shi Yehova ushikilwe mitatulo?—Nkindi 8:13; Danyele 5:20.

Kubulwa Budimbidimbi ne Kwakamwa Leza

Mupolofeto Yelemia wāsonekele amba “mutyima utabukile bintu byonsololo budimbañani, ubela byamwikomwiko’tu; lelo uyukile’o i ani, a?” (Yelemia 17:9) Buno budimbañani bumwekanga mu miswelo mishileshile, kifwa shi tubalonga bibi, tukimbanga nyeke pa kwibingijija. Bumwekanga kadi ne potufyanga tuto twetu amba i kalengwa bitupu. Kubulwa budimbidimbi ako kwitukwasha tushinde mutyima wa budimbidimbi na kutala myanda monka moikadile ne kukimba muswelo otukokeja kwilemununa. I kimweke patōka amba mulembi wa mitōto wādi na mutyima wakubulwa budimbidimbi, mwanda wālombele amba: “Bamandaule, abe Yehova, untompe; tompa ne matyima ne mayumba ami.” I bine, mulembi wa mitōto wēlongolwele mutyima wandi mwa kwitabijija kutompwa ne kutōkejibwa na Yehova, nansha byokyādi kishintulula kwitabija bilubo bidi pamo bwa biko, mwa kupwila’byo.—Mitōto 17:3; 26:2.

Kwakamwa Leza, pamo ne “kushikwa bubi,” i bukwashi bukatampe budi na bukomo mu myanda ya kutōkejibwa. (Nkindi 8:13) Muntu wakaminwe binebine Yehova nansha byasepelelanga kanye ka Yehova ne buyampe bwandi, ino uyukile biyampe amba Yehova udi na bukomo bwa kupāna mfuto, nansha ke kwipaya boba bapela kumukōkela. Yehova wālombwele amba boba bamwakaminwe bafwaninwe ne kumukōkela, ke-muntu aye wānene Isalela amba: “Shi uno mutyima uno’u wadi monka mwabo wa kungakamwa amiwa, ne wa kulama bijila byami byonso nyeke, longa nankyo abakamone biyampe senene ne bāna babo bene nyeke ne nyeke.”—Kupituluka 5:29.

Nanshi kwakamwa Leza kwitusakilwa ke kwitwangadikapo ngitu na kukōkela kwa moyomoyo, ino i kwitutonona tukōkele Tata wetu wa buswe utele mutyima ku kamweno ketu. Bine, kwakamwa Leza kwa uno muswelo ko kuzunzulanga bantu, kwebapa ne nsangaji yālombwelwe patōkelela na Yesu Kidishitu.—Isaya 11:3; Luka 12:5.

Mutyima Mulongololwe bo Bupeta mu Lwitabijo

Mutyima mukomo mu lwitabijo uyukile amba kintu kyo-kyonso kitulomba Yehova nansha kyasoñenye  mu Kinenwa kyandi i kyoloke nyeke kadi i kya kamweno kotudi. (Isaya 48:17, 18) Muntu udi na mutyima wa uno muswelo uloelelwanga mpata ne kusangela kulonda madingi atanwa mu Nkindi 3:5, 6, anena’mba: “Kulupila mudi Yehova ne mutyima obe onsololo, kadi kokalemēnenapo pa kwivwanija kwa abe mwine; mu mashinda obe onso muyuke, kadi aye ukōlolanga tushinda tobe.” Mutyima wakubulwa lwitabijo ao keusakangapo kukulupila mudi Yehova, nakampata shi kilomba kwisuminwa bintu kampanda, kifwa kupēleja būmi mwanda wa kwimanina’nka pa tumweno twa Bulopwe. (Mateo 6:33) Yehova udi na bubinga bwa kumwena muntu wakubulwa lwitabijo bu “umbi.”—Bahebelu 3:12.

Lwitabijo lwetu mudi Yehova luyukenanga ku bintu bivule, kubadila’mo ne bintu byotulonga mu njibo mwa kasuku. Tala kifwa musoñanya udi mu Ngalatea 6:7: “Kemukyongolwai; Leza kabengwepo kibengo, mhm; ke-mintu kyonka kikunine muntu, shi kika, shi kika, kyo kyonka kyākāngula.” Mungya munenena uno musoñanya, lwitabijo lwetu luyukena ku bintu byotulonga, kifwa masinema otutala, mabuku otutanga, ne buvule bwa misunsa yotwifunda Bible ne yotulombela. I amo, lwitabijo lukomo lwitutonwena ku kukuna “ku mushipiditu” lo lufungulo lwa kwikala na mutyima mulongololwe mwa kwitabijija Kinenwa kya Yehova ne kukōkela’ko.—Ngalatea 6:8.

Buswe—Ngikadilo Mine Mikatampe

Buswe butabukile ngikadilo milumbuluke yonso, mwanda ye abo bulebelanga nshi ya mutyima wetu itabije Kinenwa kya Yehova. O mwanda mutumibwa Polo pa kudingakanya’bo na lwitabijo ne lukulupilo, wānene amba ‘pa bino kikatampe’po kupita’ byonso i buswe. (1 Kodinda 13:13) Mutyima muyule buswe bwa kuswa Leza utananga nsangaji ne kuloelelwa mu kumukōkela; bine keukolelwangapo kulonda bisaka Leza. Mutumibwa Yoano wānene amba: “Buno namino bo buswe bwa Leza, amba tulame mbila yandi; kadi mbila yandi ke ilēmapo.” (1 Yoano 5:3, NW) Yesu nandi wānena muswelo umo onka, amba: “Shi muntu ansanswe alame ne wami mwanda nankyo Tata ukamusanswanga.” (Yoano 14:23) Abe mwine ubaivwana kala, buno buswe i bwa mitamba yonso ibidi. I amo, Yehova uswele mpata boba bafwena kwadi na buswe.

Yehova uyukile amba twi bantu bakubulwa kubwaninina, tumulubilanga kyaba ne kyaba. Inoko aye kadipo kulampe netu. Kyasaka ku bengidi bandi i “mutyima mubwaninine,” mutyima witukunka tumwingidile ku kusaka kwetu na “mūya uswele.” (1 Bilongwa 28:9) Eyo, Yehova uyukile amba tusakilwa kitatyi ne bukomo pa kusaka amba tutamije ngikadilo miyampe mu mutyima wetu, mwa kupela bipa bya mushipiditu. (Ngalatea 5:22, 23) Bine, utūkije mutyima padi batwe, “ke-muntu uyūkile ngitu yetu; witunena’mba, i luvumbi.” (Mitōto 103:14) Ne Yesu nandi wādi mutūkije mutyima, mwanda kashā kātopekelepo bandi bana-babwanga na bulobo pangala pa bilubo byabo, ino wādi wibakwasha ne kwibakankamika na kitūkijetyima. Mwene buno buswe, kufwila lusa, ne kitūkijetyima kya Yehova ne Yesu bikukoka nobe wibaswe bininge?—Luka 7:47; 2 Petelo 3:9.

Shi kyaba kimo umonanga amba i bikomo kutukuna bibidiji bibibibi, ke byale kala miji pamo bwa biyombo, nansha kukomba tuto tumo twikomene pamo bwa dīma, kokazoza kala nansha kupungila. Kankamana na kwisendulula, koku ‘wipēne mu milombelo,’ kubadila’mo ne kwisashila kwa kyaba ne kyaba kudi Yehova akupe mushipiditu wandi. (Loma 12:12) Na bukwashi bwandi bwakakukwasha, nobe ukanekenya pamo na mwānekeninye Ezela wādi na mutyima mulongololwe senene mwa ‘kukimbila bijila bya Yehova, ne kulonga’byo.’

[Kifwatulo pa paje 31]

Ezela wādi nyeke na lulamato lwa kudi Leza nansha byaādi mu Babiloni

[Kutambile Kifwatulo pa paje 29]

Garo Nalbandian