Muswelo Wituludika Yehova

“Unombole mu dishind[a] ditōka, tō!”—MITŌTO 27:11.

1, 2. (a) Yehova uludikanga bantu bandi namani dyalelo? (b) Kumwena biyampe bivule mu kupwila kulombanga kulonga bika?

 YEHOVA ye Nsulo ya mwinya ne bubinebine, monka motwefundile’kyo mu kishinte kishele kunyuma. Kinenwa kyandi kitumunikilanga potwenda mu kashinda ka boloke. Yehova wituludikanga na kwitufundija mashinda andi. (Mitōto 119:105) I bine tumwitabei na mutyima wa kumufwija’ko pa buludiki bwandi ne na kulombela pamo bwa mulembi wa mitōto wa pa kala wānene amba: “Mfundije mu dishinda dyobe, abe Yehova; unombole mu dishind[a] ditōka, tō!”—Mitōto 27:11.

² Muswelo umo witupanga Yehova bufundiji dyalelo i kupityila ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Lelo tumwenanga mu ino mpangiko miyampe namino (1) na kutanwa’ko kitatyi ne kitatyi, (2) na kwimvwanija senene myanda inenwa’ko ne (3) na kulondolola ku bipindi bya mīsambo na bemvwaniki? Ne kadi, shi abakupe madingi a mwa kushadila mu “dishind[a] ditōka, tō,” le witabijanga’o na mutyima wa kufwija’ko?

Kutanwa Kobe ku Kupwila Kudi Namani?

3. I muswelo’ka watamije mwingidi umo wa kitatyi kyonso kibidiji kilumbuluke kya kutanwa ku kupwila kitatyi ne kitatyi?

³ Basapudi bamo ba Bulopwe batanwanga ku kupwila tamba ku bunkasa bwabo. Kamoni wa Yehova umo, mwingidi wa kitatyi kyonso, uvuluka’mba: “Ami ne bakaka bami potwatamine mu myaka ya 1930, ketwadipo twipangula bambutwile betu pa myanda ya kwenda ku kupwila. Twadi tuyukile amba kyetu’tu i’nka kwenda’ko, poso tubela, papo shapo. Kisaka kyetu kekyadipo kibulwa kutanwa ku kupwila.” Uno kaka udi pamo bwa  Ana, mupolofeto-mukaji “wampikwa kutamba” mu kifuko mwa kutōtela Yehova.—Luka 2:36, 37.

4-6. (a) I kika kibudilwanga basapudi bamobamo ba Bulopwe kutanwa ku kupwila? (b) Mwanda waka i kya mvubu kutanwa ku kupwila?

⁴ Lelo wi umo wa mu boba batanwanga ku kupwila kwa bwine Kidishitu kitatyi ne kitatyi’ni, nansha upwilanga na dimodimo? Bene Kidishitu bamo badi balanga amba batanwanga’ko divule, ino basakile kwibandaula shi i byabine. Mu mayenga matyetye, basoneka misunsa yonso yobatenwe ku kupwila. Pa kupituluka mu bilembwa ku mfulo kwa kitatyi kamukaya, batulumuka buvule bwa kupwila kobabudilwe.

⁵ Bamo bakokeja kunena’mba: ‘I kyendele’mo, mwanda bantu abatyintyidilwa bibi na mitabakano mivule dyalelo, o mwanda ke bikomo kutanwa ku kupwila kyaba ne kyaba.’ I bine, tudi shetu mu kitatyi kya mitabakano. Ne kadi pano po pene poyenda ilundila’ko. (2 Temote 3:13) Le ko kunena’mba ne kupwila kitatyi ne kitatyi kwine kusa kukoma? Mhm, wivwane twikale bitupu, kudya kuluji bidibwa bya kumushipiditu mpika, tukakomenwa kunekenya mitabakano ya ino ngikadilo. Bine, shi twikale na kibidiji kya kubulwa kisense kya na banabetu kitatyi ne kitatyi, tukafula ku kwilwa “kashinda ka boloke” benda kikonge! (Nkindi 4:18) Eyo, potufikanga ku njibo, kupwa kukotoka ku mingilo ya nshikije-dyuba, pavule twikalanga na mpungiji, ne mutyima wa kwenda ku kupwila mwine kusoloka’o mpika. Ino wimvwane twende’ko, nansha tudi na bukoke bwa muswelo’ka, i bine ketukabulwepo kumwena’mo biyampe ne kukankamika balunda netu bene Kidishitu badi ku Njibo ya Bulopwe.

⁶ Bahebelu 10:25 witupa buluji bukwabo bwa mvubu botufwaninwe kutaninwa nyeke ku kupwila. Mu uno vese, mutumibwa Polo wisashila’mo balunda nandi bene Kidishitu bekale kubungakena pamo ‘ne byobamona difuku dibafwena po pene pa kuningija.’ I amo, ketufwaninwepo kulengwa’ko pa kino, ‘difuku dya Yehova’ dibafwena. (2 Petelo 3:12) Shi tushilule kumona amba mfulo ya ino ngikadilo ikidi kulampe, kulondalonda bya ngitu kukashilula kutādila mingilo ya kamweno ya kumushipiditu, kifwa kutanwa ku kupwila. Papo, ‘dyodya difuku diketupulumukila bitupu na mu kukopa kwa diso,’ pamo’nka na mwānenene Yesu.—Luka 21:34.

Ikala Mwimvwaniki Muyampe

7. I kika kinenenwa amba bana bafwaninwe kuta mutyima ku kupwila?

⁷ Kutanwa’tu bitupu ku kupwila kekubwenepo. Kisakwa nakampata i kuteja na katentekeji byobya binenwa’ko. (Nkindi 7:24) Ne betu bana nabo mo monka. Mwana shi waenda ku masomo, unenwe kuta mutyima ku binena mwadimu, nansha shi bifundwa’bya kebimusangejepo, nansha shi i bimukomene kwivwana. Mwadimu uyukile amba shi mwana ate’ko mutyima, kakabulwepo kuboya ñeni mu byobafunda’bya. Mwene nanshi i kyendele’mo bana badi na myaka yenda ku masomo bateje ku bufundiji bwibapebwa ku kupwila kwa pa kipwilo pa kyaba kya kwibaleka bakunuka nansha balāla kupwila kukishilulashilula? I bine, mu bubinebine bulēme mudi ne “bimobimo bikola pa kwivwana’byo.” (2 Petelo 3:16) Ino ketwakipelulai ñeni idi na bana ya kukwata bintu bifundwa. Leza kapelwile’yopo. Mu myaka isekunwinwe mu Bible, wāsoñenye bengidi bandi bankasampe amba “bevwane, kadi amba balombolwe, ne kwakamwa Yehova Leza [wabo], ne kutentekela kulonga binenwa byonso bya uno mukanda-wabijila” wadi’mo bintu bikwabo bikomo kwivwanwa na bana. (Kupituluka 31:12; dingakanya na Levi 18:1-30.) Lelo Yehova ulombanga bintu bishile ku bana ba dyalelo?

8. Lelo i matabula’ka akwete bambutwile bamobamo mwanda wa kukwasha babo bana nabo bate mutyima ku kupwila?

⁸ Bambutwile bene Kidishitu bajingulwile amba kukwashibwa kumushipiditu kwa babo bana kutambanga ne ku byobafunda ku kupwila. Bambutwile bamo banenanga babo bana kulāla’ko bityetye kumeso kwa kwiya ku kupwila, mwa kukafikila ku Njibo ya Bulopwe na ñeni mītūkije ne mīteakanye ku kwifunda. Bambutwile bakwabo bepipija kitatyi kya kutala televijo, pakwabo babula’yo na manwa, mwanda wa kushila’ko bana kyaba kya kukatanwa ku kupwila kyolwa. (Efisesa 5:15, 16) Bano bambutwile batyepejanga’ko kwipwija mukose, bakankamika babo bana bekale kwivwana ne kwifunda, mungya yabo myaka ne ñeni yabo.—Nkindi 8:32.

9. I bika bibwanya kwitukwasha twikale na matwi a nteja?

 ⁹ Yesu wānene bantu batame amba: ‘Tai mutyima ku muswelo omumvwana.’ (Luka 8:18) Mu ano mafuku, kunena kupēlanga, ino kulonga ko kukomo. Na bubine, kumvwana i mwingilo mukomo, ino mutyima wa kuyuka kumvwana ukokeja kutamijibwa. Shi umvwana kishinte kya Bible nansha kipindi ku kupwila, tompa kusokola’mo milangwe mikatampe. Langa i bika bikwabo bisa kunena muneni. Tala i myanda’ka yokokeja kwingidija mu busapudi nansha mu būmi bobe. Pituluka mu ñeni myanda inenwa. Kadi soneka mu kīpi myanda ya kamweno.

10, 11. Bambutwile bamobamo bakwashanga babo bana namani nabo bekale bemvwaniki balumbuluke, ne i milongelo’ka yomwene bu ikwashanga?

¹⁰ Bibidiji bilumbuluke bya kumvwana bifundwanga senene mu bunkasa. Divule kumeso kwa kwifunda kutanga ne kwandika, bana kebaendele ku masomo bamobamo bakankamikwanga na bambutwile babo “kusoneka” mu kupwila. Batūla tuyukeno pa papye kitatyi kyonso kitelwa bishima byotwibidile, kifwa “Yehova,” “Yesu,” ne “Bulopwe.” Mu uno muswelo, bana bakokeja kwifunda kujadika ñeni pamo, balonda myanda inenwa ku lukala.

¹¹ Ne bana batame nabo kyaba kimo bafwaninwe kukankamikwa kuta’ko mutyima. Shabana umo wamwene wandi mwana mwana-mulume wa myaka 11 ukunuka ku kitango kya bwine Kidishitu, wamutambika Bible, wamunena kupūtula bisonekwa ponso patela’byo baneni. Mbutwile utala bisonekwa mu Bible shi mwana wapūtula, koku usoneka pa papye. Ku mfulo nsongwalume walonda mpangiko yonso ya kitango na buzanzamuke.

Mawi Etu Emvwanwe

12, 13. Mwanda waka i kya mvubu kwimba pamo na kipwilo?

¹² Mulopwe Davida wāimbile’mba: “Nkajokolokela madabahu obe, abe Yehova; na’mba nkēlanga lubila lwa diwi dya kufwijako.” (Mitōto 26:6, 7) Ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova kudi mikenga miyampe ya kulombola patōka lwitabijo lwetu. Muswelo umo i kwimba pamo na kipwilo. Kwimba i kintu kya mvubu mu butōtyi bwetu, ino tukokeja kwikulengwa bipēla byonka.

¹³ Bana bamo kebayukile kutanga bakwatanga pa mutwe ñimbo ya Bulopwe imbwanga ku kupwila yenga ne yenga. Basepelela pobemba pamo na batame. Bana pobenda batama, bakokeja kushilula kuleka kwimba ñimbo ya Bulopwe. Batame bakwabo bekañanga pa kwimba ku kupwila. Ino kwimba i kipindi kikatampe kya butōtyi bwetu, monka mwikadile mwingilo wetu wa budimi. (Efisesa 5:19) Tuloñanga biyampe potutendelanga Yehova mu mwingilo wetu wa budimi. Mwene i kiyampe kumutumbija ne na kutundula mawi etu—a lubembo nansha a kilea—mu ñimbo ya mitendelo imbwa na mutyima umo?—Bahebelu 13:15.

14. Mwanda waka myanda yotwifundanga ku kupwila kwa pa kipwilo ifwaninwe bidi kuteakanibwa na katentekeji?

¹⁴ Tutendelanga monka Leza potulondololanga bintu byūbaka ku kupwila mu bipindi munenwe bemvwaniki kulondolola. Kino kilomba kwalwila’ko kwiteakanya. Kulanguluka pa bintu bya mushike bya mu Kinenwa kya Leza kulomba kitatyi. Mutumibwa Polo, mwifundi wa kininga wa Bisonekwa wādi uyukile kino. Wāsoneka’mba: “E! E! E! E! munshi bulamo bwa bupeta bwa ñeni ne kuyūkidija kwa Leza!” (Loma 11:33) Banwe mitwe ya bisaka, i kya kamweno mwikale kukwasha umo ne umo wa mu kisaka kyenu ayuke kukimba tunangu twa Leza tusokwelwe mu Bisonekwa. Mu kifundwa kyenu kya Bible mu kisaka, mwitūdilei’ko kyaba kya kushintulula myanda mikomo ne kya kukwasha umo ne umo wa mu kisaka kyenu ateakanye kupwila.

15. I madingi’ka akokeja kukwasha muntu alete malondololo ku kupwila?

¹⁵ Shi usaka kulondolola divule ku kupwila, mwene ufwaninwe kwalwila’ko kuteakanya bintu byosaka kukanena? Kisakwa ke munenenopo wa bishima bikatakata, mhm. I nansha’tu kutanga kisonekwa kya mu Bible akyo’ko kitangwe na diwi dya kikulupiji ne bishima bitonge senene bilupuka ku mutyima, usa kwimwena, kikatendelwa mpata. Basapudi bamo balombanga mwendeji wa kifundwa kwibapa kilondololwa kibajinji pa musāngo kampanda, kutyina amba bakabulwa mukenga wa kulombwela’po lwitabijo lwabo.

 Bendalale ke Badyumuke

16, 17. Le i madingi’ka apelwe mwingidi wa mingilo umo na mukulumpe, ne i kika kinenenwa amba adi mafwaninwe?

¹⁶ Ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova, betuvulujanga’ko nyeke kutanga Kinenwa kya Leza difuku ne difuku. Kutanga’kyo i kintu kitutūkijanga mutyima. Kwitukwasha tutyibe mbila na tunangu, twilemunune mu tubilubo twetu, tunekenye matompo ne kwikala na bujalale kumushipiditu shi tubatabula ditabula dibi.—Mitōto 19:7.

¹⁷ Bakulumpe ba bwino badi’ko ba kwitupa madingi a mu Bisonekwa makwatañane na bisakibwa byetu. Kyotufwaninwe kulonga batwe bonso i kulonda musoñanya unena amba “ukateka’o” na kukimba madingi abo emanine pa Bible. (Nkindi 20:5) Difuku dimo, mwingidi wa mingilo umo, nsongwalume muzanzamuke, walombele mukulumpe madingi a kusaka kuyuka muswelo wabwanya kwikala muntu wingidijibwa bininge pa kipwilo. Mukulumpe wadi uyukile biyampe uno nsongwalume, wapūtula Bible pa 1 Temote 3:3, panena amba bana-balume batongelwe bafwaninwe kwikala ‘ba milangwe mijalale.’ Ebiya walombola nsongwalume miswelo yakokeja kulonga ilombola bujalale mu kipwano kyandi na bakwabo. Lelo uno nsongwalume wafītyilwe pa ano madingi akubulwa kafinda amudingilwe? Ehe! Ushintulula’mba: “Mukulumpe waingidije Bible, nami namona amba madingi ano atamba kudi Yehova.” Uno mwingidi wa mingilo wamufwija’ko, walonda madingi onso amupelwe, ko kwendelela waendelela kumeso.

18. (a) I bika byakweshe nkasampe mwine Kidishitu umo wanekenya matompo amutene ku masomo? (b) I bisonekwa’ka bya mu Bible byobwanya kuvuluka shi ubafikilwa na matompo?

¹⁸ Kinenwa kya Leza kikokeja kukwasha bansongwanzele ku kuyuka kunyema “bya kilokoloko  kya bunkasampe.” (2 Temote 2:22) Nsongwakaji umo Kamoni wa Yehova watambwile pano dipolome dya sekondele usekununa amba kintu kyamupele bukomo bwa kūminina matompo mu bula bwa myaka yaadi ufunda i kulanguluka pa bisonekwa bya mu Bible ne kulongela mobinenena. Ulañanga nyeke ano madingi adi mu Nkindi 13:20: “Nanga ne bantu bañeni, nobe ukekala wañeni: Ino umpwani wa bivila ukamona malwa.” Nandi wadi mupwane’nka na boba badi balēmekele byabinebine misoñanya idi mu Bisonekwa. Wadi ulanga’mba: “Nkitabukilepo bakwetu kulumbuluka. Ino shi nekuje mu lukutukutu lwa bakwetu, nkasaka kusangaja balunda nami, ne kino kikamfikija kubi.” Kintu kikwabo kyamukweshe i madingi a Polo atanwa mu 2 Temote 1:8. Anena’mba: “Kokifwijibwa bumvu busapudi bwa Mfumwetu, . . . ino nanshi mona bitupu malwa pa myanda-miyampe.” Kukwatañana na ano madingi, wadi usapula pakubulwa moyo nkulupilo yandi imanine pa Bisonekwa ku bobafundanga nabo mu kalasa kamo ponso paadi umona mukenga. Kitatyi kyonso kyaadi upebwa devwala ya kunena kumeso a kalasa, wadi utonga mutwe wa mwanda wa kupāna nao bukamoni bwa Bulopwe bwa Leza na bunwa.

19. Mwanda waka nsongwalume umo wadi mukomenwe kunekenya kuningilwa kudi mu ino ntanda, ino i bika byamupele bukomo bwa kumushipiditu?

¹⁹ Shi ketusasuka mu “kashinda ka boloke,” Kinenwa kya Leza kidi’ko kya kwitolola matabula etu. (Nkindi 4:18) Nsongwalume umo ushikatanga mu Afrika wemwenine uno mwanda. Kamoni umo wamusapwidile, nandi waitabija kwifunda Bible. Wasangela bintu byaadi wifunda, ne kwija’po kwine mpika, washilula kwenda kisense kibi ku masomo. Alēle alēle, wekuja mu busekese. Unena’mba: “Mutyima wami wa mundamunda wadi mumvutakane, naleka’byo ne kwenda ku kupwila kwine.” Kupwa, washilula monka kutanwa ku kupwila. Uno nsongwalume usokola patōka bubinebine bwa mwanda amba: “Najingulwile amba kikatampe kine kyalengeje bino byonso i nzala ya kumushipiditu. Nkyadipo nefunda pa kasuku. O mwanda nakomenwe kunekenya matompo. Kupwa nashilula kutanga Kiteba kya Mulami ne Amkeni! Bityebitye, nashilula kumona bukomo bwa kumushipiditu ne kutōkeja būmi bwami. Kino i kilete bukamoni bulumbuluke ku bonso badi batala kwalamuka konaalamukile. Ku mfulo nabatyijibwa, pano kendi muntu wa nsangaji.” I bika byapele uno  nsongwalume bukomo bwa kunekenya bukōkekōke bwandi? I kwifunda Bible pa kasuku kitatyi ne kitatyi ko kwamwalwijije bukomo bwandi bwa kumushipiditu.

20. Nkasampe ukokeja kunekenya makinga a Satana muswelo’ka?

²⁰ Banwe bansongwanzele bene Kidishitu, bine mudi na bulwi mu ano mafuku! Shi mukimba kunekenya kutamba kwimutamba Satana, dyai bidibwa bya kumushipiditu kitatyi ne kitatyi. Mulembi wa mitōto umo nandi wāyukile kino ukidi nsongwalume. Wāfwija’ko Yehova pa kupāna Kinenwa kyandi, amba ‘mulumyana amone kutōkeja dishinda dyandi.’—Mitōto 119:9.

Tulondei Konso Kwitwendeja Leza

21, 22. Mwanda waka ketufwaninwepo kulanga amba dishinda dya bubinebine i dikomo?

²¹ Yehova wāludikile muzo wa Isalela tamba mu Edipito kutūla mu Ntanda ya Mulao. Dishinda dyāatongele dimweka bu dyādi dya bikambija mungya kumona kwa bu muntu. Pa kyaba kya kwibendeja mu dishinda dyādi dimweka bu dipēla, dipita pityipityi ku mbadi ya Dijiba dya Meditelanea, Yehova wāendeja bandi bantu dishinda dya mu ntanda mutuputupu mwa makambakano. Ino kano ko kādi kanye ku mutamba wa Leza. Dishinda dya dijiba nansha byodyādi dīpi, dyādi dya kutweja bene Isalela mu ntanda ya bene Fidishitia balwana. Ino Yehova pa kupityija bantu bandi dishinda dingi, wēbepukije ku kwitamba divita na bene Fidishitia.

²² Ne kashinda ketutwala’mo Yehova dyalelo nako mo monka, kakokeja kumweka bu kakomo. Yenga ne yenga i muyule enka mingilo ya bwine Kidishitu, kupwila kwa pa kipwilo, kwifunda pa kasuku, ne mwingilo wa budimi. Mashinda makwabo amweka bu apēla. Ino shi tulonde buludiki bwa Leza, i bine tukafika ku kitūlo kotuputumina kukafika. Shi ke pano, tuningei na buno bufundiji bwa kamweno bwitupa Yehova, tumone mwa kushadila bemanije mu “kashinda ka boloke” nyeke ne nyekeke!—Mitōto 27:11.

Le Ukokeja Kushintulula?

• Mwanda waka kitusakila nakampata kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu nyeke?

• Bambutwile bakokeja namani kukwasha babo bana nabo bate mutyima ku kupwila?

• Kwikala mwimvwaniki mulumbuluke kulombanga kulonga bika?

• Le i bika biketukwasha tulondolole ku kupwila?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 16]

Kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu kwitukwashanga tulame difuku dya Yehova mu ñeni.

[Bifwatulo pa paje 18]

Kudi miswelo mivule ya kutendela Yehova ku kupwila kwa bwine Kidishitu.