Lamai Senene Lwenu “Lukulupilo lwa Kupanda”!

“Twikalei ne lukulupilo lwa kupanda kwetu’nka bwa bavwele kilama-mutwe.”—1 TESALONIKA 5:8, MB.

1. “Lukulupilo lwa kupanda” lukokeja kwitukwasha namani tuyuke kūminina?

 LUKULUPILO lwa kuyuka amba nsa kupandijibwa lukokeja kukwasha muntu emanije nansha shi wauminwa. Muntu mulobele pa lui, aye’ko ukilamete ku lubeya lwa bwato, ukokeja kūminina shi uyukile amba kudi wiya kumwabula. Ne mu tununu twa myaka yonso’i namo mo monka, lukulupilo mu “bupandiji bwa Yehova” lukwashanga bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo bemanije mu bitatyi bya malwa, kadi kelwibafwijangapo bumvu nansha dimo. (Divilu 14:13; Mitōto 3:8; Loma 5:5; 9:33) Mutumibwa Polo wādingakenye “lukulupilo lwa kupanda” na “kilama-mutwe” kya panopele ya ku mushipiditu ya mwine Kidishitu. (1 Tesalonika 5:8; Efisesa 6:17) I kya bine, kukulupila kotukulupile amba Leza uketupandija kukiñanga mulangilo wetu, kwitutūkija ne mutyima mu byamalwa, mu kulondwalondwa ne mu matompo.

2. “Lukulupilo lwa kupanda” i kintu kikatampe mpata mu butōtyi bwabine mu buluji’ka?

² Dibuku dimo (The International Standard Bible Encyclopedia) dinena’mba: “Lukulupilo pa myaka ya kumeso kewādipo mwanda mukatampe mu ntanda ya bajentaila” yādi ijokolokele bene  Kidishitu ba mu myaka katwa imbajinji. (Efisesa 2:12; 1 Tesalonika 4:13) Ino mu butōtyi bwabine, “lukulupilo lwa kupanda” i kintu kikatampe mpata. Mu buluji’ka? Dibajinji, lupandilo lwa bengidi ba Yehova i lukwatañane na dijina dyandi. Asafa mulembi wa mitōto wālombele amba: “Witukwasheko, abe Leza wa lupandilo lwetu, pa mwanda wa ntumbo ya dijina dyobe; kadi witunyongolole.” (Mitōto 79:9; Ezekyele 20:9) Pakwabo kadi, kukulupila mu madyese alaile Yehova ko kusakibwa pa kupwana nandi kipwano kiyampe. O mwanda Polo unena’mba: “Kwakubulwa kwitabija kekyendelemopo kumutōkeja ku mutyima; ke-muntu yewa wakwiya kudi Leza i kimwendele’mba ētabije’mba: Eyo, udi ponka, upala mpalo boba bamukimba ne mikeketo.” (Bahebelu 11:6) Ushintulula monka amba buluji bwinebwine bwāidile Yesu pano panshi i kupāna lupandilo ku boba besāsa. Amba: “Uno mwanda uno i wa binebine’tu, ufwaninwe kwitabijibwa konso konso, pi na pi, amba Kidishitu Yesu waīle panopantanda kupandija babipya-mambo.” (1 Temote 1:15) Mutumibwa Petelo nandi utela lupandilo bu “mfulo [nansha mpalo ya mfulo] ya kwitabija” kwetu. (1 Petelo 1:9) Shi ke pano, tufwaninwe nanshi kukulupila amba lupandilo ludi’ko. Ino lupandilo lwine i bika? Ne i bintu’ka byotufwaninwe kulonga tukapande?

Lupandilo I Bika?

3. Lelo i lupandilo lwa muswelo’ka lwāpandile bengidi ba pa kala ba Yehova?

³ Mu Bisonekwa bya Kihebelu, “lupandilo” divule ludi na buluji bwa kukūla, kunyongolola mu masusu nansha mu lufu lwa malwa, lwa kufwa mubishimubishi. Kifwa, Davida wāabije Yehova “Munyongolodi” wandi amba: “Leza i dibwe dyami, . . . mpakala yami; mupandiji wami, abe ye umpandija ku bingojila. Nkābija kudi Yehova, i mufwaninwe kutendelwa; enka nenki nkapandijibwa ku balwana nami.” (2 Samwele 22:2-4) Davida wādi uyukile amba Yehova kabulwangapo kwivwana bengidi Bandi bakikōkeji bamwabija.—Mitōto 31:22, 23; 145:19.

4. Bengidi ba Yehova ba kumeso kwa bwine Kidishitu bādi na lukulupilo’ka pa būmi bwa kumeso?

⁴ Bengidi ba Yehova ba kumeso kwa bwine Kidishitu nabo bādi bakulupile mu būmi bwa kumeso. (Yoba 14:13-15; Isaya 25:8; Danyele 12:13) Na bubine, milao mivule ya bukūdi itanwa mu Bisonekwa bya Kihebelu bwādi bupolofeto butala pa lupandilo lukatampe mpata—lutwala bantu ku būmi bwa nyeke. (Isaya 49:6, 8; Bilongwa 13:47; 2 Kodinda 6:2) Mu myaka ya Yesu, Bayuda bavule bādi bakulupile mu būmi bwa nyeke, ino bāpela kwitabija Yesu, lufungulo lwa kufikidija lukulupilo lwabo. O mwanda wānene bendeji ba bipwilo ba mu kyoya kitatyi amba: “Mukimbakimba’nka mu Bisonekwa, mwanda mufwatakanya kumona’mo būmi bwa nyeke, abyo nabyo bi[sambilanga ponka padi] ami!”—Yoano 5:39, MB.

5. Lupandilo lwine ludi na buluji’ka?

⁵ Leza wāsokwele mpango yandi yonso itala pa lupandilo kupityila mudi Yesu. Mu ino mpango mudi ne kukutululwa mu bupika bwa bubi, mu nkano ya mutōtelo wa bubela, mu lupusa lwa ntanda ya Satana, ku moyo wa kutyina bantu ne lufu. (Yoano 17:16; Loma 8:2; Kolose 1:13; Kusokwelwa 18:2, 4) Kumeso kotwenda’ku lupandilo lwa Leza lukekala na buluji bukwabo, ke enkapo bwa kunyongolola bengidi bandi ku kasusu ne ku byamalwa kete, mhm, i ne kwibapa būmi bwa nyeke. (Yoano 6:40; 17:3) Yesu wāfundije amba lupandilo lwa “kaluombe katyetye” i lwa kusangulwa na būmi bwa kwenda mūlu kukabikala Bulopwe pamo na Kidishitu. (Luka 12:32) Ino bantu bonso bashala lupandilo lwabo i lwa kwibajokejeja būmi bubwaninine, ne kipwano kya kupwana na Leza, mwādi mwikadile ba Adama ne Eva mu budimi bwa Edena kumeso kwa abo kuluba. (Bilongwa 3:21; Efisesa 1:10) Kwikala na būmi bwa nyeke mu ngikadilo ya mu paladisa yo mpango imbajinjibajinji yākwete’ko Leza pangala pa bantu. (Ngalwilo 1:28; Mako 10:30) Ino i muswelo’ka ubwanya kwalujibwa ino ngikadilo?

 Kinkūlwa—Kitako kya Lupandilo

6, 7. Yesu udi na kyepelo’ka mu lupandilo lwetu?

⁶ Lupandilo lwa nyeke lubwanya kumonwa enka kupityila ku kitapwa kya kinkūlwa kya Kidishitu kete. Mwanda waka? Bible ushintulula amba Adama pa kuluba, ‘wēpoteje’ ku bubi, aye ne lutundu lwandi lonso, kwitubadila’mo ne batwe bonso—o mwanda kwādi kulomba kinkūlwa pa kusaka amba bantu bekale na lukulupilo lushilakane. (Loma 5:14, 15; 7:14) Ponka’po Leza wāsaka kufutyila bantu bonso kino kinkūlwa, wāelekeja’kyo na bitapwa bya banyema byādi byelwa mu Bijila bya Mosesa. (Bahebelu 10:1-10; 1 Yoano 2:2) Ino Yesu ye wādi wa kwela kitapwa kya kufikidija bino byelekejo byonso bya bupolofeto. O mwanda, kumeso kwa kubutulwa kwandi, mwikeulu wa Yehova wāsapwile amba: “Ukapandijanga bantu bandi ku mambo abo.”—Mateo 1:21; Bahebelu 2:10.

⁷ Yesu wābutulwa mu kingelengele na Madia mujike, pambulwa kupyana lufu lwa Adama, mwanda wādi Mwanā Leza. Kuno kubulwa kupyana lufu ne lwendo lwandi lubwaninine lwa kikōkeji byāpa būmi bwandi mvubu yādi isakibwa pa kukūla muzo wa muntu ku bubi ne lufu. (Yoano 8:36; 1 Kodinda 15:22) Yesu wādi mwishile na bantu bonso, kādipo wa kufwa, mwanda kādipo na bubi. Ino wāile pano panshi na kitungo kya “kupana muya wandi ke kikūlwa kya bavule bene.” (Mateo 20:28) Yesu, byapwile kala kupāna būmi bwandi, pano ke musangulwe, mushikate mu lupona, udi na lupusa lwa kupāna lupandilo ku bonso babwanya bintu bisaka Leza.—Kusokwelwa 12:10.

I bika byotufwaninwe kulonga tukamone lupandilo?

8, 9. (a) Yesu wālondolwele namani kipangujo kya nkasampe mpeta muludiki kitala pa lupandilo? (b) Yesu wāingidije uno mukenga namani mwanda wa kufundija bandi bana-babwanga?

⁸ Kyaba kimo, nkasampe mpeta muludiki mwine Isalela wāipangwile Yesu amba: “Lelo kyo nsaka ngube i kika, mpyane būmi bya nyeke ne nyeke?” (Mako 10:17) Mobimwekela, kipangujo kyandi kilombola mulangilo wādi na Bayuda bavule mu yoya myaka—amba Leza ulombanga kwingila mingilo kampanda miyampe, shi muntu wabwanya kwingila’yo, ukapebwa lupandilo na Leza. Ino bwine Leza bwa kwipāna uno muswelo bubutulanga mutyima wa kwisakila. O mwanda ino mingilo keyāpēlepo bantu lukulupilo lwabinebine lwa kupanda, ke-kuntu i kutupu muntu wakubulwa kubwaninina ubwanya kufikila pa misoñanya yonso ya Leza.

⁹ O mwanda Yesu wālondolwele nkasampe muludiki na kumuvuluja’tu amba ufwaninwe kukōkela ku mbila ya Leza. Nandi kishima tentu amba byonso’byo ndamine’byo tamba ku bwanuke bwami. Yesu wāmuswa mpata pangala pa malondololo andi. Kamunena’mba: “Nanshi i kimo kyonka kyōbudilwe. Enda ukapote[je] byonso bintu byobe, wenda upana ku balanda, nankyo ukamona ne bupeta mūlu, ebiya waluke . . . kōunonda.” Nkasampe wāfunduka mutyima munda fututu, “mwanda wadi mpeta wa bya ntanda ne miseke.” Penepo Yesu wākoma bandi bana-babwanga amba kulamata ku bintu bya ino ntanda kujikilanga bantu mashinda a kukamona lupandilo. Wābweja’ko amba i kutupu nansha umo ukamona lupandilo ku bukomo bwa aye mwine. Kupwa wēbakulupija’mba: “Byobya nanshi ku bantu i bibakolele, ino kudi Leza, mhm, mwanda kudi Leza bintu byonso kebikolepo.” (Mako 10:18-27; Luka 18:18-23) Ino bantu babwanya kumona lupandilo namani?

10. I bisakibwa’ka byotufwaninwe kufikila’po pa kumona lupandilo?

¹⁰ Lupandilo i kyabuntu kya Leza, ino kekīletangapo akyo kine. (Loma 6:23) Kudi bisakibwa bikatampe bifwaninwe kufikila’po muntu ne muntu ebiya katambula kino kyabuntu. Yesu wānene amba: “Leza wāswele ntanda mpata, o mwanda wāpēne wandi Mwana wa bunka, amba muntu yense ulombola lwitabijo mudi aye kakonakanibwapo, ehe, ino ukekala na būmi bwa nyeke.” Mutumibwa Yoano ubweja’ko amba: “Wakwitabija mudi Mwana nabya udi ne būmi bwa kulādila monka nyeke ne nyeke, nanshi yewa wakubulwa kwitabija nankyo kakamonepo būmi, mhm, ino kukalabala kwa Leza kudi nandi pādi, kumutengele.” (Yoano 3:16, NW, 36) I kimweke patōka amba Leza usaka muntu ne muntu ukimba kukamona lupandilo lwa nyeke alombole lwitabijo ne kikōkeji. Umo ne umo ufwaninwe kutyiba mbila ya kwitabija kinkūlwa ne kulonda mu mayo a Yesu.

11. Lelo muntu wakubulwa kubwaninina ukokeja kwitabijibwa na Yehova namani?

¹¹ Byotudi bakubulwa kubwaninina, ketudipo na kibutwila kya kukōkela, o mwanda ketufikilangapo pa kukōkela mu muswelo mubwaninine. Kino kyo kyalengeje Yehova etufutyile kinkūlwa kya kupūta  bubi bwetu. Inoko netu tufwaninwe kulonga nyeke buninge bwa kwikala na būmi bukwatañene na mashinda a Leza ne kulama mbila ya Leza pamo na mwālombwedile’kyo Yesu yewa nkasampe mpeta muludiki. Kwiilama ko kwitufikija ku kwitabijibwa na Leza ne kwitupa nsangaji mikatampe, mwanda “mbila yandi ke ilēmapo”; ino i “kukokolokwa” kotudi. (1 Yoano 5:3, NW; Nkindi 3:1, 8, BB) Ino nansha nankyo, kulama lukulupilo lwa kupanda ke mwandapo upēla.

‘Lwila nakampata lwitabijo’

12. Lukulupilo lwa kupanda lupanga namani mwine Kidishitu bukomo bwa kunekenya bilokoloko bimukokela ku kulonga byabulongelonge?

¹² Yude mwanā-bwanga wāsakile kutumina bene Kidishitu babajinji mukanda pangala pa “lupandilo [lobādi balamine abo] bonso.” Inoko ngikadilo imbi yādi yandabele mu kine kyaba’kya yāmutonona asonekele banababo madingi a ‘kulwila nakampata lwitabijo.’ I bine, pa kutambula lupandilo kekilombepo enka kwikala na lwitabijo, kulamata ku lwitabijo lwabine lwa bwine Kidishitu ne kukōkela shi myanda yonso yenda biyampe. Ino kwipāna kotwipēne kudi Yehova kufwaninwe kwikala kukomo nkē kwitupa muswelo wa kunekenya matompo ne bilokoloko bitukokela ku kulonga byabulongelonge. Buenda ne buladi bwambulwa kwendela’mo, kubulwa kulēmeka balupusa, nkalañani ne kwalakana bubinebine byāboleje mushipiditu wa kipwilo kya mu myaka katwa  imbajinji. O mwanda Yude wāsakile kukwasha balunda nandi bene Kidishitu balwe na bino bintu, wēbadyumuna balame senene kitungo kyabo mu ñeni, amba: “Banwe, baswe, pano pomukitengele lusa lwa Mfumwetu Yesu Kidishitu, mwilaija būmi bwa nyeke, mwilamei monka mu buswe bwa Leza, na kwishimatyija banwe bene pa lwitabijo lwenu lukola byamwiko, ne na kulombela na mushipiditu sandu.” (Yude 3, 4, 8, 19-21, NW) Lukulupilo lwa kukamona lupandilo lo lwādi lwa kwibakomeja mu bulwi bwabo mwa kushadila batōka mu mwikadilo wabo.

13. Tulombolanga namani amba ketubudilwepo kitungo kya buntu bwa Leza?

¹³ Yehova Leza usakanga boba bonso bakapa lupandilo lwandi bekale na mwiendelejo mulumbuluke. (1 Kodinda 6:9, 10) Ino kulamata ku misoñanya myoloke ya Leza ke kushilulapo kutyibila bakwenu nsambu. Ke batwepo ba kutyibila bantu netu mambo a kuyuka mobakekadila myaka yonso nyeke. Leza ye ukebatyibila’o, mo mwānenene’kyo ne Polo ku Bangidiki ba mu Atene, amba: “Aye utungile ne mu difuku dyākatyibilamo mambo a bapanopantanda umboloke monka mudi yewa muntu wātongele”—Yesu Kidishitu. (Bilongwa 17:31; Yoano 5:22) Shi tudi na lwitabijo mu kinkūlwa kya Yesu, ketudipo kyotutyinina difuku dya butyibi dīya kumeso’di. (Bahebelu 10:38, 39) Kikatampe kine i kino, ketufwaninwepo ‘kutambula buntu bwa Leza [kipwano kyotupwene nandi kupityila ku kinkūlwa] ino twabulwa kitungo kyabo’ na kwikuja batwe bene mu milangwe ne mwiendelejo umbi. (2 Kodinda 6:1) Kadi tufwaninwe ne kukwasha bakwetu nabo bakamone lupandilo, namino tukelombola amba ketubudilwepo kitungo kya lusa lwa Leza. Lelo tukebakwasha muswelo’ka?

Tupānei Lukulupilo lwa Kupanda

14, 15. I ani upelwe na Yesu mwingilo wa kwela lubila lwa myanda miyampe ya lupandilo?

¹⁴ Polo utela binenwa bya mupolofeto Yoela amba: “Bonso bakwita pa dijina dya Yehova bakapandanga.” Kupwa ubweja’ko amba: “Le penepo kadi, bakamwita namani, boba bampikwa kwitabija mudi aye? Le kadi bakētabija mudi aye namani, boba bampikwa kumwivwana? Lelo bakēvwana namani, musapudi mpika?” Polo ulombola mu mavese matyetye alonda’po amba lwitabijo kelwiilangapo alo lwine; ino ‘lwiyanga pa kwivwana,’ ke kwivwana “mwanda wa Kidishitu” kadi.—Loma 10:13, 14, 17; Yoela 2:32.

¹⁵ Lelo i ani ukatwala uno “mwanda wa Kidishitu” ku mizo? Yesu wāpēne uno mwingilo ku bandi bana-babwanga—boba bāpwile kala kufunda uno “mwanda.” (Mateo 24:14; 28:19, 20; Yoano 17:20) Potwingila mwingilo wa kusapula Bulopwe ne kulonga bana-babwanga, tufikidijanga kyokya kyāsonekele mutumibwa Polo, pa kutela binenwa bya Isaya, amba: “E! E! E! buya’o oa maulu ā baleta myanda-miyampe ya bintu bilumbuluke!” Nansha bavule bapela myanda miyampe yotwibatwadila, maulu etu i a “buya” ku meso a Yehova.—Loma 10:15; Isaya 52:7.

16, 17. I bitungo’ka bibidi bifikidijanga mwingilo wetu wa busapudi?

¹⁶ Mwingilo wetu otwingila udi na bitungo bibidi bikatampe. Kibajinji, myanda miyampe ifwaninwe kusapulwa mwanda wa kutumbija dijina dya Leza amba boba basaka lupandilo bayuke kobafwaninwe kunyemena. Polo wāivwanije senene kino kipindi kya mwingilo. Wānena’mba: “Muno mo monka mo betusoñanyinye kudi Mfumwetu’mba: Nakutūla kōdi mwinya wa baJentaila’mba, ukēkala wakupandilwamo ne kumfulo kwine kwa ntanda.” O mwanda mwanā-bwanga yense wa Kidishitu ufwaninwe kusapwila bantu uno musapu wa lupandilo.—Bilongwa 13:47; Isaya 49:6.

¹⁷ Kya bubidi, busapudi bwa myanda miyampe bwalanga kyalwilo kya kulondela’po butyibi bwa Leza boloke. Yesu wānene pangala pa buno butyibi amba: “Pāka[fik]a Mwanā muntu mu ntumbo yandi, ne bamwikeulu bandi bonso bakukola pamo, ukashikata pa kipona kya ntumbo yandi. Ebiya mizo yonso īkabungakanibwa [ku meso andi,  ukakalañanya bantu pala pala, pamo] bwa mukumbi ukalañanya mikōko umbambuji.” Eyo, butyibi ne kusansanibwa bikalongwa “pāka[fik]a Mwanā muntu mu ntumbo yandi,” ino mwingilo wa busapudi upanga bantu ba dyalelo mukenga wa kujingulula banababo na Kidishitu ba ku mushipiditu, amba bamone kwingidila nabo pamo mwa kukamwena’bo lupandilo lwa nyeke.—Mateo 25:31-46.

Lama ‘kukulupila kwabinebine kwa lukulupilo’

18. I muswelo’ka otukokeja kulama senene “lukulupilo lwa kupanda” kwetu?

¹⁸ Kwingila kotwingila na kininga uno mwingilo wa busapudi nako kwitupanga muswelo wa kulama senene lukulupilo lwetu. Polo amba: “Twimusaka twa’mba, bānwe bonso mwikale kumwekeja kupyasakana kuno konka ku kuyūkidila kwa kukulupila [kwabinebine kwa lukulupilo] ne kumfulo kwine.” (Bahebelu 6:11) Nanshi batwe bonso tuvwalei “lukulupilo lwa kupanda kwetu’nka bwa bavwele kilama-mutwe,” ne kuvuluka amba “Leza ketutongelepo kukafikilwa na bukalabale, enhe, i kukapandila padi Mfumwetu Yesu Kidishitu.” (1 Tesalonika 5:8, 9, MB) Kadi tulamei mu mityima yetu madingi a Petelo, wānene amba: ‘Mwiningijei pa mityima yenu mu mingilo, mutūkijei byabinebine; tūlai lukulupilo lwenu pa buntu bwa kukemuletelwa.’ (1 Petelo 1:13) Bonso balonga uno muswelo bakamona “lukulupilo lwa kupanda” kwabo lufikidila’nka ne pa mfulo!

19. I bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?

¹⁹ Pano’ko bidi, i muswelo’ka otufwaninwe kumona kitatyi kyashadila’ko ino ngikadilo? I muswelo’ka otukokeja kwingidija kino kitatyi mwanda wa batwe ne bakwetu tukamone lupandilo? Tukabandaula bino bipangujo mu kishinte kilonda’ko.

Lelo Ukokeja Kushintulula?

• Mwanda waka tufwaninwe kulama senene lwetu “lukulupilo lwa kupanda”?

• Lupandilo ludi ne na buluji’ka bukwabo?

• I bika byotufwaninwe kulonga shi tusaka kupebwa kyabuntu kya lupandilo?

• Mwingilo wetu wa busapudi ufikidijanga bintu’ka mu mpango ya Leza?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 24]

Lupandilo luselele myanda mivule, ke enkapo kunyongololwa ku bonakani kete, mhm.