Udi na Kyepelo Kyobe kya Kwitabija

Padi uswele kyepelo kyodi nakyo kya kwitabija kyonso kyosaka. Eyo, muntu yense uswele kwitabija byasaka. Shi bantu midiyala isamba bekele pano pa ntanda badi na nkulupilo mishileshile bininge i pa mwanda wa kino kyepelo. Monka mwishidile bipangwa ku misombelo, ku mupungilo, ku muneñenya wa mu kanwa, ku luvumba ne ku mawi, mo monka mwishidile ne nkulupilo; bino byonso byo biletanga muneñenya, nsangaji ne kuloelelwa mu būmi. Bine, kuno kwishilashila kuloejanga būmi.​—Mitōto 104:24.

INOKO tufwaninwe kudyumuka’po. Nkulupilo imo keikalangapo’nka mishile, ino iletanga ne kyaka. Kifwa, ku ngalwilo kwa myaka ya tutwa 20, bantu bamo badi bakulupile amba Bayuda ne Batifutifu, batelwa mu bulungu bu ba Francs-maçons, i bakute kitumba kya “kukubija lukongo lonso lwa bene Kidishitu ne kushimika umbikalo wa ntanda obakaludika kya pamo.” Nsulo imo ya luno lukulupilo i trakte wa lwana na Basemite udi na mutwe wa mwanda unena’mba Lukwembo lwa Bakulumpe ba Ñeni ba Ziona (Angele). Uno trakte wanene amba kino kitumba kyadi kya kusaka kufutyija bitanshi bipite kipimo, kulupula mata mavulevule, kutādila busunga, amba penepa ‘bupeta bwa Bajentaila bwikale kutukila kitwite.’ Balambikilwe kadi amba basaka kutyumwina panshi masomo mwanda wa ‘kwalamuna Bajentaila ke banyema bampikwa ñeni,’ ne kūbaka mashinda a kudiye wa munshi mwa panshi asabila’nka mu bibundi bya bibikelo, amba penepa bakulumpe Bayuda bamone ‘kunekenya bakinkwa nabo bo-bonso na kwibatembula butembuletembule.’

Bine, buno bwadi bubela​—bwa kusonshila mushikwa wa kulwa na Basemite. Mark Jones wa ku Kibīko kya Bintu bya Kala kya mu Beletanye unena’mba: ‘Ino mfwatakani mitumbe yasambakene ntanda yonso kutamba mu Rusi,’ moyalupwilwe dibajinji mu 1903, mu kishinte kimo kya julunale. Kupwa yalupulwa mu julunale The Times, wa mu mafuku 8 Kweji 5, 1920 mu Londoni. Kintu kya mwaka umo pa kupita’po, uno julunale walombola kilembwa’kya amba i kya bubela. Ino papo bubela ke busambakane kala ntanda. ‘Bubela bwa uno muswelo,’ ye Jones unena, ‘i bukomo kupwa.’ Shi bantu abapu kwibwitabija, bubutulanga nkulupilo ya nshikani, ya bulembe, ya kyaka​—divule ilupula bintu bileta musala, monka mulombwela mānga ya mu myaka ya tutwa 20.​—Nkindi 6:16-19.

Nkulupilo Mishile na Bubinebine

Kunena na bubine, nkulupilo ya bubela keitambangapo’nka ku bubela bubepelwa ku nshikani. Pakwabo itambanga’tu’nka ne ku kubulwa kwivwanija bintu senene. Mwene bantu bavule bafwanga babishibabishi mwanda wa kulonga kintu kyobadi bakulupile bu kyoloke? Kadi divule, twitabijanga bintu mwanda’po’tu byo byotusaka kwibitabija. Polofesele umo unena amba nansha ke bafundi ba sianse, “divule baswele mpata milangwe  yobabundanga abo bene.” Nkulupilo yabo yo ibabudijanga kukwata butyibi boloke. Enka namino, bajimija būmi bwabo bonso mu kupanga luvula, mobafwila kukwatakanya nkulupilo yabo milube.​—Yelemia 17:9.

Ne bintu bipita mu nkulupilo ya mu mitōtelo nabyo bidi muswelo umo onka​—mudi kwipatanya kukatampe. (1 Temote 4:1; 2 Temote 4:3, 4) Wivwana muntu umo unena amba udi na lwitabijo lukomo mudi Leza. Mukwabo amba muntu udi na “lwitabijo lwakubulwa ne polwimanine pene.” Au nandi amba muntu shi wafu muya wandi ushalanga mūmi. Mukwabo nandi mukulupile amba shi ubafu kubapu ubafwididila abe yense, kukidi’kopo. Na bubine, nkulupilo īpatanya ayo mine namino keibwanyapo kwikala ayo yonso yabine. Mwene i kiyampe nanshi kujingulula shi bintu byokulupile i byabine? Mwanda ke biyampepo kukulupila bintu bukulupilekulupile, amba mwanda’po’tu ye byosakile kukulupila. (Nkindi 1:5) Lelo usa kujingulula’byo namani? Kishinte kilonda’ko kisa kubandaula uno mwanda.

[Kifwatulo pa paje 3]

Kishinte kya mu 1921 kilombola “Lukwembo lwa Bakulumpe ba Ñeni ba Ziona” (Angele)