Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Ndoe ya Kidishitu Ibwanya Namani Kwendeja Mityima Yetu?

Ndoe ya Kidishitu Ibwanya Namani Kwendeja Mityima Yetu?

Ndoe ya Kidishitu Ibwanya Namani Kwendeja Mityima Yetu?

‘Ndoe ya Kidishitu nayo yendeje mityima yenu, mwanda i pa ndoe ino pomwityilwe mu umbidi umo.’​—KOLOSE 3:15.

1, 2. “Ndoe ya Kidishitu” yendejanga mutyima wa mwine Kidishitu mu muswelo’ka?

 KWENDEJIBWA i kishima kyobashikilwe kudi bavule, mwanda kileta mulangwe wa kutādilwa nansha kubikalwa. Binenwa bya Polo bya kwisāshila banababo bene Kidishitu ba mu Kolose amba, ‘Lekai ndoe ya Kidishitu yendeje mityima yenu’ bimweka ku meso a bamo bu byampikwa kwendela’mo. (Kolose 3:15) Beipangula amba mwene twi bantu bafwaninwe kwiendeja batwe bene? Kyotulekela kintu kampanda nansha muntu kansangwa wendeja mityima yetu i kika?

2 Polo kādipo ulombola bene Kolose bāleke kwikala na bwanapabo bwa kutonga. Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe mu Kolose 3:15 bu ‘kwendeja’ kikwatañene na mutyibi wādi upala banyemi ba lubilo mpalo mu mine myaka’ya. Bakayi bādi na bwanapabo mu ludingo kampanda mungya mwādi mulombwela bijila bya makayo, inoko ku mfulo, mutyibi ye wādi uyukanya i ani ulondele bijila ne i ani ubwinine mu makayo’a. Ne batwe netu mo monka, tudi na bwanapabo bwa kutyiba mbila pa bintu bivule mu būmi bwetu, ino potutyiba’yo, ndoe ya Kidishitu ifwaninwe nyeke kwikala “mutyibi” wetu​—nansha na mwalamwinine Edgar J. Goodspeed amba ikale bu “musoñanya wituludika” mu mityima yetu.

3. Lelo “ndoe ya Kidishitu” i bika?

3 Lelo “ndoe ya Kidishitu” mine i bika? I kwikala ku matwi talala, mutyima munda mutūke, pa kwikala kotwaikala bana-babwanga ba Yesu, tubeyuka amba ketudi baswedibwe, betabijibwe na Yehova Leza ne na wandi Mwana. Yesu, kumeso kwa kushiya bandi bana-babwanga, wēbanene amba: “I ndoe ya ami mwine yo nemupa, . . . kemukēkala ku mutyima fututu nansha kukwatwa moyo.” (Yoano 14:27) Pano ke kisengele myaka 2 000 mituntulu, bashingwe-māni bakikōkeji babundile umbidi wa Kidishitu baloelelwa’nka kuloelelwa na ino ndoe, ebiya dyalelo, bapwani nabo, “mikōko mikwabo,” nabo monka na monka. (Yoano 10:16) Ino ndoe yo ifwaninwe kwendeja mityima yetu. Nansha shi tubatanwa na matompo makomokomo, iketukwasha twepuke kupotakanibwa umbidyoma na moyo, nansha kufitwa mityima bipitepite. Tubandaulei muswelo ubwanya kwitukwasha ndoe kitatyi kyotulongelwa bintu na bukondame, kyotutādilwa na kuzumbijazumbija mutyima, ne kyotwimona bu bakubulwa kufwaninwa.

Kitatyi Kyotulongelwa bintu na Bukondame

4. (a) Yesu wāyukile namani bukondame amba budi’ko? (b) Bene Kidishitu baloñanga namani pobalongelwanga bintu na bukondame?

4 Mulopwe Solomone wānene amba: “Muntu wabikala muntu na kumusanshija.” (Musapudi 8:9NW) Yesu wēmwenine bubinebine bwa bino binenwa. Paādi ukidi mūlu, wādi umona bantu balongelwa bintu na bukondame na bantu bakwabo. Pa kufika’ye pano panshi, po pene wāsusulwa ne aye mwine na bukondame bukatampe, wābepelwa na bantu amba utukanga Leza, aye bubi bwalongele ke bubi bwalongele, bāmwipaya ne kumwipaya amba i kipolapola. (Mateo 26:63-66; Mako 15:27) Ne dyalelo dino bukondame bukyenda’nka muongo pa ntanda, bene Kidishitu babine bo bene basusulwanga byamalwa, ‘bashikibwe na mizo yonso.’ (Mateo 24:9) Eyo, nansha byobasuswilwe masusu alengeja moyo mu makomponi a lufu a Nazi ne mu tuso twa kaji ka bikoñwani twa Rusi, bakupilwa bya lufu na bibumbo, basambilwa bya bituputupu, babepelwa mabela, inoko ndoe ya Kidishitu yebalamine basumininwe. Baiwile Yesu unenwa’mba: “Aye, pa kutukwa, kalubwile’o; kadi pa kususuka napo, katompwelepo, mhm; nanshi wafikije mwanda wandi kudi yewa utyibila monka molokele.”​—1 Petelo 2:23.

5. Shi tubaivwana myanda imweka bu bukondame mu kipwilo, i bika byotufwaninwe dibajinji kubandaula?

5 Netu dimodimo tubwanya kulanga amba kampanda walongelwa bintu na maviyo mu kipwilo kya bwine Kidishitu. Mu bintu bya uno muswelo, tubwanya kwiivwana pamo bwa Polo wāsonekele amba: “Le i ani wakolejibwa ami mutyima kuntema mpika?” (2 Kodinda 11:29) Lelo tukalonga namani? Twiipangule’po bidi amba, ‘Lelo binebine pantu’pa padi bukondame?’ Mwanda divule, ketuyukangapo myanda yonso moikadile. Tutenekwanga bininge pa kupwa kuteja binenwa bya muntu witela bu uyukile myanda’ya. O mwanda Bible unena’mba: “Mwendalale witabija binenwa byonso.” (Nkindi 14:15) Nanshi tufwaninwe kudyumuka’po.

6. Tukalonga namani shi tubamone bukondame mu kipwilo?

6 Langa’po shi i abe mwine walongelwa bintu byomona bu bikondame. Wabulwa’po bidi kwiipangula amba, muntu wendejibwa na ndoe ya Kidishitu mu mutyima wandi wadi wa kulonga’po namani? Tufwaninwe kwendela muntu otumona bu ye witulubile. Ebiya, pa kyaba kya kukesamba myanda’ya na muntu ye-yense wipadi, mwene i biyampe kuyukija’yo bidi Yehova mu milombelo, ne kumukulupila amba aye mwine alonge mwayukile uno mwanda upwe mungya boloke? (Mitōto 9:10; Nkindi 3:5) Wivwane tulonge namino, kepabulwe padi tukasangela kupwija mwanda mu mutyima wetu, ketwishikatyile ‘talala nyā.’ (Mitōto 4:4) Pavule pene i biyampe kulonda madingi a Polo witudingila amba mwikale “kwifudila bānwe bene na bene, ne kwilekela bitupu bānwe bene, shi umo wapi mambo ku mukwabo; monka mwemulekele aye Mfumwetu ne bānwe nenu mulongele monka.”​—Kolose 3:13.

7. I bika byotufwaninwe nyeke kuvuluka mu bintu byotwilongela na banabetu?

7 Mu byonso byotukalonga, tuvulukei amba nansha byoketukokejapo kuludika byobya bitutana, ino tubwanya kukoka ludimi mu mulondolwelo wetu. Shi tulondolole pampikwa bujalale kitatyi kyotumona bukondame, biketuvutakenya ndoe batwe bene bibibibi, pakwabo kutabuka ne moyadi ya kuvutakanibwa na bukondame bwine. (Nkindi 18:14) Tubwanya’nka ne kukukala, pakwabo twaleka’byo ne kwilunga na kipwilo kufika’nka ne potukamona amba myanda pano ibalondwa mungya boloke. Mulembi wa mitōto wāsonekele amba boba baswele bijila bya Yehova “kebadipo ne mwakukukadila.” (Mitōto 119:165) Ivwana, bubinebine i buno, muntu ye-yense ulongelwanga bintu na bukondame kyaba ne kyaba. Ino kokaleka bino bintu bikubudije kwingidila Yehova. Leka ndoe ya Kidishitu yendeje mutyima obe.

Potutādilwa na Kuzumbijazumbija Mutyima

8. I bintu’ka bimo bilengejanga kuzumbijazumbija mutyima, ne kuzumbijazumbija mutyima nako kubutulanga bika?

8 Kuzumbijazumbija mutyima o ke mwikadila wa mu ano ‘mafuku a mfulo.’ (2 Temote 3:1) Yesu wānene byabine, amba: “Kemuki[zumbijazumbij]a mutyima, mwanda wa būmi bwenu’mba: Lelo kyo tukadya i kika? Nansha ku mubidi’mba: Lelo byo tukavwala bidi kwepi.” (Luka 12:22) Ino kuzumbijazumbija mutyima kekutambangapo enka ku kusela mutyima kūlu pa bintu bya ku ngitu, mhm. Lota wādi “ufitwa mutyima” mpata pa mwanda wa ngikadilo myoneke yādi mu Sodoma. (2 Petelo 2:7MB) Polo wādi ujondwa mutyima na “malanga[ty]ima ku bipwilo byonso.” (2 Kodinda 11:28BB) Yesu wāikele kulwa na milangwe bufuku bukya kebamwipaya, “byanga byandi byālamuka pamo bwa mano makatampe a mashi ke anokela panshi.” (Luka 22:44) I kimweke patōka amba ke kuzumbijazumbija mutyima konsopo kulombola amba lwitabijo lubazoza. Inoko, kuzumbijazumbija mutyima nansha shi kutamba ku bika, wivwane i kukatampe kadi kwija mafuku, kubwanya kwitujimija ndoe yetu. Kuzumbijazumbija mutyima kulēmenenanga bamo, bashilula’nka ne kwimona bu kebakibwanyapo kuvuija biselwa byobavuijanga nyeke mu mingilo yobengidilanga Yehova. Bible unena’mba: “Njia mu mutyima wa muntu ibatadika’o.” (Nkindi 12:25) Lelo penepa tusa kulonga namani shi mutyima wituzumbazumba?

9. I matabula’ka amoamo mayampe otukokeja kutabula a kutyepeja’ko kuzumbijazumbija mutyima, ino i bintu’ka bilengeja kuzumbijazumbija mutyima kebibwanikapo kufundulwa?

9 Mu myanda imo, tubwanya kukwatyila’mo ñeni miyampe. Shi misongo yo ilengeja kuzumbijazumbija mutyima, i kipite buya kuta’ko mutyima, nansha byobudi butyibi bufwaninwe kwikwatyila muntu aye mwine. * (Mateo 9:12) Ekale i biselwa bivule bitulēmena, tubwanya kupa’ko bakwabo bimo ba kwitukwasha’ko. (Divilu 18:13-23) Lelo tusa kulonga namani shi i bitundu​—kifwa bya bambutwile​—bikoma kupa bakwabo? Le shi mwine Kidishitu udi na mwine pandi umulwa’le? Lelo bikekala namani shi kisaka kibaponena mu bufudile bwa malwa, pakwabo kidi mu bifuko mulwibwa mavita? Bine, ketubwanyapo kufundula nsulo yonso ya bintu bilengeja kuzumbijazumbija mutyima mu ino ngikadilo ya bintu. Inoko tubwanya kulama ndoe ya Kidishitu mu mityima yetu. Muswelo’ka?

10. I miswelo’ka ibidi ikokeja mwine Kidishitu kutyepeja’ko kuzumbijazumbija mutyima?

10 Kukimba busengi mu Kinenwa kya Leza i muswelo umo muyampe. Mulopwe Davida wāsonekele amba: “Mu bungi bwa mifwatakanyo munda mwami kusengibwa kobe kubantōkeja ku mutyima wami, tō!” (Mitōto 94:19) “Kusengibwa” kwa Yehova kutanwa mu Bible. Kutanga kyaba ne kyaba dino Dibuku dyāsonekelwe ku bukomo bwa mushipiditu kuketukwasha tulame ndoe ya Kidishitu mu mityima yetu. Bible unena’mba: “Ela kiselwa kyobe padi Yehova, nandi ukakulelanga; kakalekapo moloke kujina, nansha patyetye pene.” (Mitōto 55:22) Polo nandi amba: “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka. Ino ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima yenu, ne kufwatakanya kwenu kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.” (Fidipai 4:6, 7) Kulombela na kininga kadi kitatyi ne kitatyi kubwanya kwitukwasha tulame ndoe yetu.

11. (a) Yesu wāshile namani kifwa kiyampe mu myanda itala kulombela? (b) I muswelo’ka otufwaninwe kumona milombelo?

11 Yesu wādi kifwa kilumbuluke mu uno mwanda. Kyaba kimo, wālombele kudi Shandi wa mūlu kitatyi kilampe. (Mateo 14:23; Luka 6:12) Milombelo yāmukwasha, wāuminina matompo makomo mpata. Bufuku bukya ke lufu lwandi, njia yāmukwete bininge. Wālonga’po kika? “Waningija nakampata kulombela.” (Luka 22:44) I byabine, Mwana mubwaninine wa Leza wādi muntu mwipāne bininge mu milombelo. Bine, nanshi batwe balondi bandi bakubulwa kubwaninina po pene tufwaninwe kutamija kibidiji kya kulombela! Yesu wāfundije bandi bana-babwanga “balombele nyeke ne kupungilapo mpika.” (Luka 18:1) Milombelo i muswelo mumweke kadi wa kamweno wa kwisamba na Yewa wituyukile biyampe kupita ne motwiyukile batwe bene. (Mitōto 103:14) Shi tusaka kulama ndoe ya Kidishitu mu mityima yetu, ‘tulombelei ne kuleka mpika.’​—1 Tesalonika 5:17.

Kunekenya Mikalo Yetu

12. I bintu’ka bilengejanga bamo bamone amba mwingilo wabo kewendele’mopo?

12 Yehova umwene mwingidi ne mwingidi wandi bu mulēme. (Hakai 2:7NW, kunshi kwa dyani) Inoko bavule bakolelwanga kwitabija kino. Bamo bakungukanga pa mwanda wa bununu, kuvula kwa biselwa bya mu kisaka, nansha pa mwanda wa kubēlabēla. Bakwabo bemona bu bimonya-malwa mwanda wa kutamina kobatamine mu masusu. Ebiya bakwabo nabo bajondwa mityima pangala pa bilubo byobalubile, balakana shi binebine Yehova ubwanya kwibafwila’byo lusa. (Mitōto 51:3) I kika kifwaninwe kulongwa pa miimvwanino ya uno muswelo?

13. I busengi’ka bwa mu Bisonekwa bubwanya kukwasha boba bemona bu bampikwa kufwaninwa?

13 Ndoe ya Kidishitu itukulupija amba Yehova wituswele. Tubwanya kwaluja ino ndoe mu mityima yetu na kulanguluka pa uno mwanda amba Yesu kanenepo nansha dimo amba mvubu yetu imanine pa kudingakanya byotulonga na byobya bilonga bakwetu. (Mateo 25:14, 15; Mako 12:41-44) Ino kintu kyaānene ukoma i dikōkeji. Wālombwele bandi bana-babwanga amba yewa “ukōminina pototo, ne pamfulo pene, [ye] aye ukapandako.” (Mateo 24:13) Yesu mwine ye Yesu “wādi mufutululwe” na bantu, ino nansha namino Shandi wādi umuswele. (Isaya 53:3; Yoano 10:17) Kadi wānene bandi bana-babwanga amba Yehova wibaswele ne abo. (Yoano 14:21) Pa kukomeneja kino, Yesu wānene amba: “Lelo kebapot[ej]angapo misolwe ibidi ku kalupeto katyetye kamo? Ino nanshi kekudipo nansha umo wa ayo uponanga panshi Shenu kuyuka mpika. Ino banwe, enka ne nywene ya ku mitwe yenu mine i mibalwe yonso. Kemukikwatwai moyo, banwe mutabukile misolwe mingimingi buleme!” (Mateo 10:29-31MB) Bine, kuno i kwitukulupija amba Yehova wituswele!

14. I kikulupiji’ka kyotudi nakyo kilombola amba Yehova umwene umo ne umo bu wa mvubu?

14 Yesu wānene kadi amba kekudipo muntu “nansha umo wakwīla kwami aye mwine, poso’nka Tata wakuntuma amukokele ko ndi.” (Yoano 6:44) Nanshi Yehova witusakila tupande, o mwanda witukokela kudi Yesu. Yesu wālombwele bandi bana-babwanga’mba: “Mwa Shenu udi mūlu kekiswilwe’mba kamo ka totwa tutyetye kakoneke.” (Mateo 18:14) Shi ke pano, ekale wingilanga na mutyima obe mukunkane, sangela mingilo yobe milumbuluke. (Ngalatea 6:4) Shi mutyima i mukuvutakane pangala pa bilubo byowalubile, kulupila amba Yehova ukakulekela “byamwiko’tu” shi ubesāsa byabinebine. (Isaya 43:25; 55:7) Shi ubazoza pa mwanda wa buluji kamukaya, vuluka amba “Yehova udi pa bwipi na boba ba mutyima mutyumuke, kadi upandijanga bano namino ba mushipiditu wa kwisasapo.”​—Mitōto 34:18.

15. (a) I muswelo’ka ukimbanga Satana kwitujimijija ndoe yetu? (b) I kikulupiji’ka kyotufwaninwe kwikala nakyo mudi Yehova?

15 Kekudipo kiyampe kitusakila Satana, aye kyakimba’tu i kwitujimijija ndoe yetu. I aye kalenga byanzwe wākolomwene bubi botupyene, botwikoka nabo batwe bonso. (Loma 7:21-24) Ukusakila umone amba mwingilo oingidila Leza kewitabijibwepo mwanda wa kubulwa kubwaninina kobe. Kokaleka nansha dimo Dyabola akuzozeje! Jingulula budyumuku bwandi, kadi kuno kujingulula kukupe kusumininwa, wendelele na kūminina. (2 Kodinda 2:11; Efisesa 6:11-13) Vuluka, “Leza utabukile bukatampe mityima yetu, uyūkile bintu byonsololo.” (1 Yoano 3:20) Yehova kamonangapo enka kutupatupa kwetu. Umonanga ne milangwe ne kukanina kwetu kwa mutyima. Nanshi mwena busengi mu binenwa bya mulembi wa mitōto wānene amba: “Yehova kakēlapo bantu bandi, nansha kukalekelela bupyane bwandi, ehe.”​—Mitōto 94:14.

Bekutyile Umbumo mu Ndoe ya Kidishitu

16. I kika kinenenwa amba ketudipo kasuku mu buno bukomo botulonga bwa kūminina?

16 Polo wāsonekele amba tufwaninwe kuleka ndoe ya Kidishitu yendeje mityima yetu, mwanda ‘twāityilwe mu umbidi umo.’ Bene Kidishitu bashingwe-māni bātumīnwe mukanda na Polo bādi betwe kwikala umbidi wa Kidishitu, monka mwikadile bashele’ko bashingwe-māni dyalelo. Bapwani nabo, “mikōko mikwabo,” nabo i bekutyile nabo umbumo ke “luombe lumo,” bendejibwa na ‘mukumbi umo,’ Yesu Kidishitu. (Yoano 10:16) Abo bonso kya pamo, “luombe” lutuntulu lwa ntanda yonso lwa midiyo ne midiyo ya bantu, bendejibwanga na ndoe ya Kidishitu mu mityima yabo. Kuyuka kotuyukile amba ketudipo kasuku kwitukwashanga tūminine. Petelo wāsonekele amba: “Imanyijai, mumukomene [Satana] na lwitabijo lwenu. Muyukile kala’mba ne banabenu bakusankene pano pantanda ponso nabo bamona malwa muswelo umo onka ne banwe.”​—1 Petelo 5:9MB.

17. Lelo i kika kitusonshila tuleke ndoe ya Kidishitu yendeje mityima yetu?

17 Nanshi, batwe bonso twendelelei na kutamija ndoe, kipa kya kamweno kakatampe kya mushipiditu sandu wa Leza. (Ngalatea 5:22, 23) Boba bakatanwa na Yehova mu ndoe, bakubulwa kiko, nansha kakoba, bakeselwa dyese dya kupebwa būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda, mukekalanga boloke. (2 Petelo 3:13, 14) Tudi na bubinga buvule bwa kulekela ndoe ya Kidishitu yendeje mityima yetu.

[Kunshi kwa dyani]

^ Kyaba kimo, kuzumbijazumbija mutyima kulupukanga nansha kuningijibwa na misongo, kifwa misongo ya kikona mulá.

Lelo Ukivulukile?

• Lelo ndoe ya Kidishitu i bika?

• I muswelo’ka ukendejibwa mityima yetu na ndoe ya Kidishitu shi tubalongelwa bintu na bukondame?

• Lelo ndoe ya Kidishitu ibwanya kwitukwasha namani tupwije kuzumbijazumbija mutyima?

• Ndoe ya Kidishitu ibwanya kwitusenga namani kitatyi kyotwimona bu bakubulwa kufwaninwa?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 29]

Yesu, paādi ku meso a bantu bamusambile, wētūdile mu makasa a Yehova

[Kifwatulo pa paje 30]

Busengi bwa Yehova butalajanga kuzumbijazumbija mutyima kwetu pamo bwa bīpa bitupamba mbutwile wa buswe

[Kifwatulo pa paje 32]

Kūminina kudi na kamweno kakatampe ku meso a Leza