Ukokeja Kwikala na Lwitabijo Lwabine

Sala Jane wafikīle’tu pa myaka 19, bamusapwila amba udi na dyaya mu kisá kya misanga ya lubutulo. Pa kupwa kupasulwa, weivwana biyampe, wakulupila amba usa kwikala na būmi buyampe mu mafuku āya kumeso. Byaadi na uno mumweno muyampe, pa kwikala na myaka 20, wakwatyilwa, washilula kuteakanya ne butundaile bwandi. Enka mu mwine mwaka’o, dyaya dyamujokela, bamusapwila amba kubamushadila mayenga matyetye afwe. Mu Kweji 6, 2000, Sala Jane wafwa, kakibwanya ne myaka 21 mine mukaji nobe.

KINTU kyadi kitulumuka boba badi bakapempula Sala Jane mu butanda bwa lupitalo i kikulupiji kyandi mu būmi bwa kumeso, pamo ne lwitabijo lwa mushike lwaadi nalo mudi Leza ne mu Kinenwa kyandi, Bible. Nansha byaadi ulwa na kinkumbulu kya malwa, wadi na lukulupilo lwa lusangukilo​—amba usa kukemona dikwabo na balunda nandi bonso. (Yoano 5:28, 29) Wadi unena amba: “Tukemona nenu banwe bonso mu ntanda impya ya Leza.”

Bamo basebulanga lwitabijo lwa uno muswelo amba i kwididika. “Lelo kudi bika bikwabo shi būmi bukāya’ko nabo i enka lukulupilo lwa bituputupu,” ye Ludovic Kennedy wadi wipangula, “amba pakavuma mpungi ya mfulo kukekala bidibwa ne bitomibwa bya majina, masobo obakasobelwa ne byombanwa byobakombelwa, mu bifuko bya munamuna mu Edena mobakasangala na boba bebabadikile ne bakwabo bakebalonda’po?” Pa kino, tusa kwipatenteka kipangujo kishile. Lelo i kyepi kyendele’mo kutabuka​—i kwitabija amba “buno būmi botudi nabo bo bonso, o mwanda tufwaninwe kumwena’mo potukidi bōmi pano,” na mulangila Kennedy’ni, nansha i kwitabija mudi Leza ne mu mulao wandi wa lusangukilo? Sala Jane watongele kwitabija  mudi Leza ne mu mulao wa lusangukilo. I muswelo’ka waatamije luno lwitabijo?

‘Bakimbe Leza . . . Bakamumona’

Pa kwikala na lwitabijo ne kikulupiji mu muntu, ufwaninwe bidi kumuyuka ne kwifunda mwalangila ne mwalongela. Kino kilomba kwingidija mutyima ne ñeni yobe. Ne pa kwikala na lwitabijo lwabine mudi Leza napo monka na monka. Kitusakila bidi kumuyuka, kwifunda ngikadilo yandi ne bumuntu bwandi, mwa kuyukila mwaikadile bu muntu ukulupilwa, makuñamina mu byonso byanena ne byalonga.​—Mitōto 9:10; 145:1-21.

Bamo babwanya kulanga amba kebibwanikapo. Mwanda Leza udi kulampe mpata, kadi i bikutakane’tu ne pa kwivwanija’byo​—ketuyukilepo shi udi’ko shi kadi’ko. Muntu musanswe bya kwalakana ubwanya kwipangula’mba: “Shi Leza udi’ko binebine na mulangila bene Kidishitu pamo bwa Sala Jane, kyalekele kwiyukanya ku batwe bonso i kika?” Lelo binebine Leza udi kulampe bininge kwakasokolwapo? Mutumibwa Polo wēsambile na bafilozofe ne bañeni ba mu Atene amba “Leza yenka aye wapangile ntanda ne byonso bidi monka” i mupe bantu bonso bintu bibasakilwa amba shi ‘bakimbe Leza . . . bakamumona.’ O mwanda Polo wānene amba: “[Leza] kadipo ne kulampe kwine na bātwe bonso, mhm.”​—Bilongwa 17:24-27.

Penepa i muswelo’ka ‘obwanya kukimba Leza . . . ne kumumona’? Bamo bamukimbanga na kubandila’tu umbuo wa diulu ne ntanda ne bintu bibajokolokele. Ku bantu bavule, bintu bidi’mo bilombola bukamoni bwibanekenye, abakulupila amba Umpangi bine udi’ko. * (Mitōto 19:1; Isaya 40:26; Bilongwa 14:16, 17) Abamone monka mwāmwenine mutumibwa Polo amba, “Mwanda [Leza] kasha upanga panopantanda, nansha aye kamwekangapo, ino bukomo bwandi bwampikwa mfulo ne buleza bwandi bimwekelanga umbipangibwa.”​—Loma 1:20, MB; Mitōto 104:24.

Usakilwa Bible

Pa kwikala na lwitabijo lwabine mudi Umpangi, usakilwa kintu kikwabo kyaetupele. Lelo i kintu’ka? I Bible​—Kinenwa kyālembelwe ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza, mwine mwasokwedile bantu kiswa-mutyima kyandi ne mpango yandi. (2 Temote 3:16, 17) Muntu ubwanya kunena’mba, “Ivwana, ubwanya namani kukulupila binena Bible shi koku umona bintu bibi bilonga bantu betela bu balonda Bible?” I bine, Bipwilo bya Kine Kidishitu bikumanga bintu bisansa mutyima bya buzazangi, bupolapola, ne busekese. Ino muntu wa milangwe mijalale ukajingulula amba Bipwilo bya Kine Kidishitu bīfwatakenyanga’tu bitupu amba bilondanga misoñanya ya mu Bible.​—Mateo 15:8.

Bible mwine witudyumuna amba bantu bavule baketela bu batōtyi ba Leza, ino na bubine ‘bapela Mfumwabo wibapotele.’ Mutumibwa Petelo unena amba “i pa mwanda wabo ponka pakanenenwa bibibibi dishinda dya [bu]binebine.” (2 Petelo 2:1, 2) Yesu Kidishitu wēbatelele bu “bakulonga bubi,” bantu bayukilwa ku bilongwa byabo bibi. (Mateo 7:15-23) Kupela Kinenwa kya Leza pa mwanda wa bintu bilonga Bipwilo bya Kine Kidishitu kudi pamo bwa kusumbula mukanda obakutumīne kudi mulunda nobe wa pa mutyima amba mwanda’po’tu muntu ukutambika’o udi na mwikadilo mutyani.

I kikomo kwikala na lwitabijo lwabinebine pambulwa Kinenwa kya Leza. I enka mu bilembwa bya Bible mo motukokeja kwivwana Yehova mwine unena bintu bimutala. Witupanga’mo kitōkeji pa bipangujo biipangulwanga nyeke, kifwa mwanda waka ukilekele masusu ne byamalwa, ne i bika byasa kulonga’po. (Mitōto 119:105; Loma 15:4) Sala Jane waitabije amba Bible i Kinenwa kyālembelwe ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza. (1 Tesalonika 2:13; 2 Petelo 1:19-21) Mwanda waka waitabije’kyo? Mwanda ke enkapo amba mwanda’po bambutwile bandi bamufundije’kyo, ehe, ino i mwanda ne aye mwine waijije myaka mivule ubandaula’nka kubandaula na mutyima umo bukamoni bulombola amba Bible ko kusokwelwa kumo kete kutambile kudi Leza. (Loma 12:2) Kifwa, wemwenine lupusa lukatampe ludi na Bible mu būmi bwa boba balamata ku misoñanya yandi. Na bukwashi bwa mabuku, kifwa dibuku La Bible:Parole de Dieu ou des hommes?, * wabandawile na katentekeji bukamoni buvulevule budi’mo bulombola amba i musonekwe ku bukomo bwa Leza.

 “Lwitabijo Lwiya pa Kwimvwana”

Inoko kwikala na Bible nansha kwitabija amba i bine wālembelwe ku bukomo bwa mushipiditu kekubwenepo. “Lwitabijo,” mungya mwāsonekele mutumibwa Polo, “lwiya pa kwimvwana.” (Loma 10:17 MB) Kwimvwana Bible ko kutamijanga lwitabijo, ke kwikalapo nandi bitupu, mhm. ‘Ukevwana’ binena Leza shi utanga ne kwifunda Kinenwa kyandi. Nansha ke bankasampe bene nabo babwanya kwifunda’kyo. Polo unena amba Temote wāfundijibwe tamba “pa bwanuke bisonekwa bikola” na ba inandi ne nkambo wandi. Lelo kino kilombola amba bāmonene ñeni? Ehe! Temote kādimbilwepo na muntu nansha kongolwa kwine. ‘Bāmunekenye wāitabija’ bintu byaādi wivwana ne byaādi utanga.​—2 Temote 1:5; 3:14, 15.

Sala Jane nandi wanekenibwe muswelo umo onka. ‘Watambwile mwanda [ku bambutwile bandi ne bafundiji bakwabo] ne mutyima onka wa lubilo’ na mwādi mutambwila’o bene Belea ba mu myaka katwa imbajinji. Paadi ukidi mwanuke, wadi ukulupila na kitetyima mu byadi bimulombola bambutwile bandi. Ino paatamine, kaitabijepo bupofu nansha pampikwa kulanga byonso byobadi bamufundija. Wadi ubandaula na katentekeji “bisonekwa mafuku onso mo bukila, mo bukila’mba, shi momo byendele.”​—Bilongwa 17:11.

Ukokeja Kutamija Lwitabijo Lwabine

Nobe ubwanya kutamija lwitabijo lwabine​—lwitabijo bwa lolwa lobāshintulwile kudi mutumibwa Polo mu mukanda waātumīne bene Kidishitu Bahebelu. Amba luno lwitabijo “i kusuminyinwa mu kyokya kyokulupile, kulangalanga mpika. I kukulupila bintu byampikwa kumweka’mba i byabinebine.” (Bahebelu 11:1, MB) Shi wikale na luno lwitabijo, kukabulwepo kusumininwa mu byonso byokulupile ne byotengele amba bikafikidila binebine, kubadila’mo ne mulao wa Leza wa lusangukilo. Ukakulupila bino bintu pampikwa kulangalanga mwanda bimanine pa milao yabinebine, ke pa mifwatakanyopo bitupu. Ukayuka amba Yehova katunyangapo kufikidija milao yandi. (Yoshua 21:45; 23:14; Isaya 55:10, 11; Bahebelu 6:18) Ntanda impya ilaile Leza ikekala yabinebine kodi pamo bwa ayo ke mifike kala. (2 Petelo 3:13) Kadi ukamona patōkelela na meso a lwitabijo amba Yehova Leza, Yesu Kidishitu ne Bulopwe bwa Leza bidi’ko binebine, ke kwididikapo bitupu.

I kyabine, mu myanda itala kutamija lwitabijo lwabine, kubudilwepo bukwashi. Mwanda kutentekela pa Kinenwa kikupelwe ku bitupu, Yehova i mukupe kadi ne kipwilo kya bwine Kidishitu  kisambakene ntanda yonso, kipēne mu kukwasha boba ba mityima myoloke nabo bekale na lwitabijo mudi Leza. (Yoano 17:20; Loma 10:14, 15) Itabija bukwashi bonso bukukwasha Yehova kupityila ku buno bulongolodi. (Bilongwa 8:30, 31) Lwitabijo byoludi kipa kya mushipiditu sandu wa Leza, lomba’o nyeke amba ukukwashe wikale na lwitabijo lwabine.​—Ngalatea 5:22.

Kokazozejibwa na bantu balakana, basenswe kuzawila muntu ye-yense unena amba witabije mudi Leza ne mu Kinenwa Kyandi. (1 Kodinda 1:18-21; 2 Petelo 3:3, 4) Bine, lwitabijo lwabine ludi na mvubu keineneka, lo lwa kukuningija unekenye matompo a uno muswelo. (Efisesa 6:16) Sala Jane wemwenine uno mwanda bu wabine, o mwanda wadi ukankamika nyeke boba badi bāya kumupempula ku lupitalo amba bekale kutamija lwitabijo lwabo. “Longa bubinebine ke bobe abe mwine,” ye mwaadi unenena. “Wifunde Kinenwa kya Leza. Lamata nyeke ku bulongolodi bwa Leza. Lombela mafuku onso. Ingila nyeke mingilo ya Yehova.”​—Yakoba 2:17, 26.

Muñanga umo wamwene lwitabijo lwandi mudi Leza ne mu lusangukilo, wanena’mba: “Bine, wi mwitabije mu bino bintu mpata, ke amopo?” Pa kwipangulwa kine kimupele uno mumweno muyampe wa bintu nansha byaadi mu masusu, walondolola’mba: “I lwitabijo longitabije mudi Yehova. I mulunda nami wabinebine, kadi muswele bya mwiko.”

[Kunshi kwa dyani]

[Kifwatulo pa paje 6]

Temote wāfundijibwe tamba “pa bwanuke bisonekwa bikola” na ba inandi ne nkambo wandi

[Kifwatulo pa paje 6]

Bene Belea bātendelwe mwanda wa kubandaula kobādi babandaula Bisonekwa difuku ne difuku

[Kutambile Kifwatulo]

Kiselelwe mu “Foto-Drame ya Bupangi,” 1914

[Bifwatulo pa paje 7]

Kutamija lwitabijo i kwivwana binena Bible ne kwibilama, ke enkapo kwikala nandi bitupu

[Kifwatulo pa paje 7]

“Tukemona nenu banwe bonso mu ntanda impya ya Leza”