Kulonda Bisaka Leza Kutumbijanga Yehova

‘Nkamutumbija na kufwija’ko.’—MITŌTO 69:30.

1. (a) Mwanda waka Yehova ufwaninwe kutumbijibwa? (b) I muswelo’ka otumutumbijanga na kufwija’ko?

 YEHOVA i Leza Mwinē Bukomo Bonso, Mulopwe wa diulu ne ntanda, kadi i Umpangi. O mwanda dijina dyandi ne mpango yandi bifwaninwe kutumbijibwa. Kutumbija Yehova i kumupa bulēme bwa peulu pa peulu, kumutendela ne kumuzunzula mu binenwa ne mu bilongwa. Kulonga namino na ‘kufwija’ko’ i kumufwija’ko nyeke pangala pa bintu byaetulongela pano ne byaketulongela mu myaka īya’ko. Tufwaninwe kwikala na mwikadilo ulombwelwe mu Kusokwelwa 4:11, munena bipangwa bya kikōkeji bya ku mushipiditu amba: “Yō! abe ufwaninwe, Yehova wetu, Leza wetu, kupebwa ntumbo, ne buleme ne bukomo; mwanda wapangile bintu byonsololo, kadi i pa mwanda wa kiswa-mutyima kyobe o[bikadile’ko], ne kupangibwa’byo.” Lelo tutumbijanga Yehova namani? Na kwifunda myanda imutala ne kulonga byasaka kotudi. Tufwaninwe kwikala na mutyima na owa wādi na mulembi wa mitōto wānene amba: “Nombole ñeni ya kulonga kiswa-mutyima kyobe; ke-wi-muntu abe wi Leza wami.”—Mitōto 143:10.

2. I bika Yehova byalongelanga boba bamutumbija, ne i bika byalonga ku boba bapela kumutumbija?

² Yehova ukwete na bulēme boba bamutumbija. O mwanda upalanga “mpalo boba bamukimba ne mikeketo.” (Bahebelu 11:6) Lelo mpalo mine i mpalo’ka? Yesu wānene mu lulombelo lwaālombele kudi Shandi wa mūlu amba: “Bakuyūke, abe Leza [umo kete wabine, NW], ne Yesu Kidishitu o watumine nankyo bo būmi ne būmi bwine bwa kulādila nyeke na nyeke.” (Yoano 17:3) I amo, boba ‘batumbija Yehova na kufwija’ko’ “bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.” (Mitōto 37:29) Inoko “kekukekalapo mpalo ya muntu mubi.” (Nkindi 24:20) Mu ano mafuku a mfulo, mo mwine motufwaninwe kutumbija Yehova, mwanda panopano ponka usa konakanya babi ne kulama boloke. “Ntanda ipitanga, ne kilokoloko kyayo kine kumo, ino yewa ulonga kiswa-mutyima kya Leza ushala’ko nyeke ne nyeke.”—1 Yoano 2:17, NW; Nkindi 2:21, 22.

3. Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku mukanda wa Malaki?

³ Kiswa-mutyima kya Yehova kidi mu Bible, mwanda “Kisonekwa kyonso i kya ku bukomo bwa mushipiditu wa Leza.” (2 Temote 3:16, NW) Kinenwa kya Leza kidi na nsekununi mivule ilombola muswelo wesela Yehova boba bamutumbija, ne byobya bifikila boba bapela kumutumbija. Imo bidi i yoya ilombola bintu byālongekele mu Isalela mu myaka ya mupolofeto Malaki. Kubwipi  na mwaka wa 443 K.K.K, mu buludiki bwa Nehemia, mfumu wa Yuda, Malaki wāsonekele mukanda utelwa pa dijina dyandi. Mu uno mukanda wa lupaka, usangaja, mudi myanda inenwe’mo ne bupolofeto, bintu “byalembelwe mwanda wa kwitudyumuna bātwe bakufikilwa na pa mfulo [pa ino ngikadilo ya bintu, NW].” (1 Kodinda 10:11) Kuta mutyima ku binenwa bya Malaki kwituteakanyanga ku “difuku dikatampe dya kitentejo [d]ya Yehova,” pasa konakanya ino ngikadilo imbi.—Malaki 4:5.

4. Malaki shapita 1 ukokela milangwe yetu pa myanda’ka isamba?

⁴ Lelo mukanda wa Malaki wāsonekelwe pano ke papite myaka 2 400 ne bya pangala ubwanya kwituteakanya namani mu ino myaka katwa ka 21 ku difuku dikatampe dya kitentejo dya Yehova? Shapita umbajinji ukokela milangwe yetu pa myanda mikatampe isamba ilombola mwa kutumbijija Yehova na kufwija’ko amba etutōkelwe pa mutyima ne kwitupa būmi bwa nyeke: (1) Yehova uswele bantu bandi. (2) Tufwaninwe kukwata bintu bikola na mutyika. (3) Yehova usakanga tumupe bintu byetu bilumbuluke nakampata. (4) Butōtyi bwabine i bwa kutononwa na buswe bwakubulwa kwisakila, ke na lwisopo, mhm. (5) Mwingilo witabijibwe na Leza ke wa kuvuyapo mbila bitupu, ulēma bulēmi tetele, mhm. (6) Umo ne umo umbukata mwetu ukeshintulwila ku meso a Leza. Shi ke pano, twisambilei pa mwanda umo ne umo pa ino yatelwa’i na kubandaula Malaki shapita 1 mu kino kishinte kibajinji mu bishinte bisatu bisambila pa mukanda wa Malaki.

Yehova Uswele Bantu Bandi

5, 6. (a) Mwanda waka Yehova wādi uswele Yakoba? (b) Shi twiule kikōkeji kya Yakoba, tukatambula bika?

⁵ Buswe bwa Yehova pa bantu i bulombolwe patōka mu mavese a ñanjilo a Malaki. Mukanda ushilula na bino bishima’mba: ‘Kwela lubila: Kinenwa kya Yehova kudi Isalela.’ Kupwa Leza unena’mba: “Nemusanswa.” Mu vese umo yenka Yehova uleta’mo kifwa amba: “Nasanswa Yakoba.” Yakoba i mwana-mulume wādi na lwitabijo mudi Yehova. Mwenda mafuku, Yehova wāmushinta dijina amba ke Isalela, wāikala nkambo wa muzo wa Isalela. Yehova wāswele Yakoba mwanda wādi muntu wa kikōkeji. Wāswa ne bene Isalela bādi bamuswele mwādi mumuswelele Yakoba.—Malaki 1:1, 2.

⁶ Shi bine netu tuswele Yehova ne kulamata na dikōkeji ku bantu bandi, ketukabulwepo kusengibwa na binenwa bidi mu 1 Samwele 12:22 binena’mba: “Yehova kakazobololapo bandi bantu mwanda wa dijina dyandi dikatakata.” Eyo, Yehova uswele bantu bandi ne kwibapala mpalo, ku mfulo ukebapala mpalo ya būmi bwa nyeke. O mwanda tutanga’mba: “Kulupila mudi Yehova, ne kulonga biyampe; ikala mu kibundi, ne kulonda byabinebine. Wisangaje mudi Yehova; nandi ukakupanga bisakasaka mutyima obe.” (Mitōto 37:3, 4) Kuswa Yehova i ne kulonga mwanda wa bubidi witukomwa mu Malaki shapita 1.

Kwata Bintu Bikola na Mutyika

7. Mwanda waka Yehova wāshikilwe Esau?

⁷ Monka motutangila’kyo mu Malaki 1:2, 3, Yehova wānene amba, “nasanswa Yakoba,” kupwa wābweja’ko amba, ‘Nashikwe Esau.’ Mwanda waka padi kuno kwishila? Mwanda Yakoba wātumbije Yehova, ino Esau, dipasa nandi, kāmutumbijepo. Esau wādi witwa ne bu Edoma. Mu Malaki 1:4, ntanda ya Edoma itelwa bu ntanda ya bunkuma bibi, kadi bantu bashikete’mo i batopekwe. Dijina Edoma (dishintulula’mba “Kityila”) dyo dyāinikilwe Esau mwanda wa kupoteja kwāapoteje bukulu bwandi kudi Yakoba ku busuku butyila pyā. “I enka namino Esau mwāfutulwidile bukulu bwandi,” ye Ngalwilo 25:34  unena. Mutumibwa Polo wādyumwine banababo bekale kutadija kutyina amba “kwakēkala umo wabusekese, nansha ungi wakufutulula [bintu bikola, NW] pamo bwa Esau wāpote[j]e bukulu bwandi ku luvu lumo lonka lwa bidibwa.”—Bahebelu 12:14-16.

8. I kika kyālengeje Polo akwatañanye Esau na muntu wa busekese?

⁸ Mwanda waka Polo wākwatañenye bilongwa bya Esau na busekese? Mwanda kwikala na mulangilo wa Esau kukokeja kufikija muntu ku kuleka kukwata bintu bikola na mutyika. Ebiya kino kikokeja kumufikija ku bubi bukatampe, kifwa busekese. O mwanda tufwaninwe kwiipangula’mba: ‘Lelo nami ngikalanga kyaba kimo na mutyima wa kusaka kupoteja bupyani bwami bwa bwine Kidishitu—būmi bwa nyeke—ku kintu kampanda kya lupito pamo bwa lūvu lumo lwa busuku bwa nkunde? Lelo mfutululanga bintu bikola ami kuyuka mpika amba nebifutululanga?’ Esau wādi usakasaka kupwija nzala yandi na mwididi. Kazenze Yakoba amba: ‘Nakwisashila, peja kumpa mukono wa bityila’byo.’ (Ngalwilo 25:30) I kya bulanda, mwanda banabetu bamobamo banenanga’mba: “Peja’ko! Le kyonkungidila busongi bwa bulēme i kika?” Bine, kufwila kwipwa kilokoloko kya busekese, pakubulwa kubanga byokukokeja kwibajimijija, kwikalanga ke lūvu lwabo lwa busuku bwa nkunde.

9. Tukokeja namani kwakamwa nyeke Yehova na bulēme?

⁹ Ketukolwai kufutulula bintu bikola na kutyepeka butōki, bululame ne bupyani bwetu bwa ku mushipiditu botulamine. Ketukikalai bwa Esau, ino twikalei bwa Yakoba muntu wa kikōkeji, twakamwei nyeke Leza na bulēme, kadi tukwatei bintu bikola na mutyika mukatampe. Tukalonga bino byonso namani? Na kuta mutyima mpata ku kulonda bisaka Yehova. Kino kyo kitutwala ku mwanda wa busatu ulombwelwe mu Malaki shapita 1. Lelo i mwanda’ka?

Kupa Yehova Bintu Byetu Bilumbuluke Nakampata

10. Babitobo bādi bafutulula meza a Yehova namani?

¹⁰ Babitobo ba Yuda bādi bengila ku tempelo mu Yelusalema mu myaka ya Malaki kebādipo balambula bitapwa bilumbuluke nakampata kudi Yehova. Malaki 1:6-8 unena’mba: “Mwana mwana-mulume ulēmeka shandi, kadi ne mwingidi nandi ku mfumwandi; shi penepo ami ne shabantu, lelo bulēme bwami budi kwepi, a? Kabidi shi ami ngikale bu-mfumu, kwakamibwa kwami kudi kwepi le, a? i Yehova wa bibumbo unena, ko mudi banwe ba[bitobo], bafutulula dijina dyami.” “Lelo mo twafutulwila dijina dyobe i muka, a?” bo babitobo bādi bamwipangula namino. Yehova nandi kishima tentu amba: “Mwelanga mukate wa disubi pa madabahu ami.” Babitobo bāipangula monka’mba: “Lelo mo twakusubijija i muka, a?” Penepo Yehova wēbanena’mba: “I mu kunena’mba: Mesa a Yehova [i] mafutululwe.” Bano babitobo bādi bafutulula meza a Yehova ponso pobādi balambula banyema basabike meso, balemane, nansha babela, amba: “Ke bibipo.”

11. (a) Yehova wānene bika pa mwanda utala bitapwa byampikwa kwitabijibwa? (b) I kika kinenenwa amba ne bantu bonso mu kikonge nabo bādi bapye mambo?

¹¹ Kupwa Yehova wālangulukile nabo pa bino bitapwa byampikwa kwitabijibwa, amba: “Shi utambike’kyo pamo’nka namino’u kudi muledi obe; lelo ukakuloelwa’ni, a? nansha kukulubula biyampe’ni, a?” Mhm, muledi wabo kādipo wa kuloelelwa byabuntu bya owa muswelo. Le penepo Mfumu Mulopwe wa diulu ne ntanda wādi wa kutambula namani byabuntu byoneke nabya!  Ino ke’nkapo babitobo bādi mu kilubo. Eyo, abo bo bādi bafutulula Yehova pa kulambula bino bitapwa. Ino le bantu bonso mu kikonge kebādipo nabo na myanda ya kutopekwa? Bine, bādi nayo! Bo abo bādi batonga boba banyema basabike meso, balemane ne babela ne kuletela’bo babitobo amba bebelele bitapwa. Bine buno bwādi bubi bukatampe!

12. I muswelo’ka obetukwasha tupe Yehova bintu byetu bilumbuluke nakampata?

¹² Kupa Yehova bintu byetu bilumbuluke i kulombola kotulombola amba bine tumuswele. (Mateo 22:37, 38) Bulongolodi bwa Yehova dyalelo kebudipo pamo bwa babitobo ba mu mafuku a Malaki bādi balonga bya bulongelonge, mwanda abo bukomenejanga bufundiji buvule bwa mu Bisonekwa bwitupa muswelo wa kutumbija Yehova na kufwija’ko ne kulonda byasaka. Uno mwanda ukwatañene na mwanda wa buná wa mvubu mikatampe otutana monka mu Malaki shapita 1.

Butōtyi Bwabine I bwa Kutononwa na Buswe, Ke na Lwisopo

13. I bika byādi bilonga babitobo bilombola amba bādi batononwa na lwiso?

¹³ Babitobo ba mu mafuku a Malaki bādi na kwisakila kubikubi, bakubulwa buswe, kadi na makomwa-meso a lupeto. Mwanda waka tubanena namino? Malaki 1:10 unena’mba: “E! e! Shi mwadipo nansha umo umbukata mwenu wakushita binjilo, amba mwakākija mudilo pa madabahu ami wa bitubitupu! Nkitokēlwemopo mudi banwe; i Yehova wa bibumbo unena; nansha kuketabijapo kyakwela kya ku dikasa dyenu.” I amo, bano babitobo ba lwiso bādi balomba kufutwa pangala pa kamwingilo ko-konso kobādi bengila mu tempelo, enka ne kushita bibelo ne kubanza mudilo wa pa madabahu’ku bādi bafutyilwa’ko! Bine Yehova wādi na bubinga bwa kuleka kuloelelwa mu byakwela bya ku makasa abo!

14. I kika kyotunenena amba Batumoni ba Yehova batononwanga na buswe?

¹⁴ Lwiso ne kwisakila kwa babitobo babipya-mambo ba mu Yelusalema wa kala bituvuluja amba mungya Kinenwa kya Leza, bantu ba lwiso kebakapyanapo Bulopwe bwa Leza. (1 Kodinda 6:9, 10) Kadi kulanguluka pa muswelo wādi wingidila bano babitobo tumweno twa abo bene kulundilanga’ko mutyika otukwete nao mwingilo wa busapudi wingila Batumoni ba Yehova ntanda yonso. I mwingilo wa kwituma, o mwanda ketulombangapo bantu lupeto shi tubapu kwingila’o. I amo, mwanda ketudipo bantu “basunga na mwanda wa Leza, enhe.” (2 Kodinda 2:17, MB) O mwanda umo ne umo wa motudi ukokeja kunena mwānenene Polo amba: “Nemusapwidile [na nsangaji, NW] myanda-miyampe ya Leza kumonamo kantu mpika.” (2 Kodinda 11:7) Mwene ubaivwana, Polo ‘wāsapwile myanda miyampe na nsangaji.’ Kino kyo kitutuma ku mwanda wa butano witukomwa mu Malaki shapita 1.

Mwingilo wa Leza Ke Kiselwapo kya Kuvuya Mbila Bitupu

15, 16. (a) Babitobo bādi bamwene namani mwingilo wa kwela bitapwa? (b) Batumoni ba Yehova belanga bitapwa byabo namani?

¹⁵ Babitobo bakubulwa lwitabijo ba mu Yelusalema wa kala bādi bamona mwingilo wa kwela bitapwa bu kisela kipungijana. Kyādi ke kiselwa kilēma kobadi. O mwanda Leza wēbanene binenwa bitanwa mu Malaki 1:13 amba: “Munena monka amba: Talapo bidi, . . . yo! bukōke i buno! ino nanshi mwi batyikwe.” Boba babitobo bādi batyikwa, ko kunena amba bādi bafutulula bintu bikola bya Leza. Bine, tulombelei, kutyina amba twakekala pamo bwa abo. Ino twikalei nyeke na  mushipiditu ulombwelwe mu binenwa bidi mu 1 Yoano 5:3 (NW) amba: “Buno namino bo buswe bwa Leza, amba tulame mbila yandi; kadi mbila yandi ke ilēmapo.”

¹⁶ Tuloelelwei mwingilo wa kwela bitapwa bya ku mushipiditu kudi Leza, pampikilwa kwiumona bu kiselwa kipungijana. Tulondei binenwa bya bupolofeto binena’mba: “Mumunene [Yehova]’mba: Fundula bukondame bonsololo, kadi tambula kyokya kiyampe’kya; enka nenki tukapana kyakwela kya milomo yetu bwa ñombe-mulume.” (Hosea 14:2) Kishima “kyakwela kya milomo yetu bwa ñombe-mulume” kifunkila pa bitapwa bya ku mushipiditu, binenwa bya kutumbija Yehova ne bya kuyukanya mpango yandi byotunenanga. Bahebelu 13:15 (NW) unena’mba: “Kupityila mudi aye [Yesu Kidishitu] tulambulei nyeke kudi Leza kitapwa kya lutendelo, kino i kipa kya milomo isapula busapudi bwa patōkelela butala pa dijina dyandi.” Bine tudi na nsangaji mpata mwanda bitapwa byetu bya ku mushipiditu byotwela ke bya kuvuyapo mbila bitupu, mhm, ino i bilomboji bya buswe botuswele Leza na mutyima onso! Kino kyo kitutwala ku mwanda wa busamba otukokeja kuboya mu Malaki shapita 1.

Umo ne Umo Ukeshintulwila

17, 18. (a) Mwanda waka Yehova wāfingile “yewa udimbañana”? (b) Boba bādi badimbañana kebādipo batele mutyima ku bintu’ka?

¹⁷ Muntu ne muntu wa mu mafuku a Malaki wādi uselele kiselwa kyandi mungya bilongwa byandi, ne batwe netu mo monka. (Loma 14:12; Ngalatea 6:5) O mwanda Malaki 1:14 unena’mba: “Afingwe mafingo yewa udimbañana, udi ne [nyema] mulume mu luombe lwandi, kadi upika mpiko ne kutapija kitapwa kudi Yehova kintu kibole.” Muntu yense wādi na luombe, kādipo ukumba’nka nyema umo kete—kifwa mukōko umo—kwakubulwa ungi wa kutonga. Nanshi pa kutonga nyema wa kwela kitapwa, kādipo na bubinga bwa kutongela nyema musabike meso, mulemane, nansha ubela. Ino muntu wādi utonga nyema mupatuke uno muswelo, wādi ulombola amba ufutulwile mpangiko ya kwela bitapwa yobādi batūdile’ko kudi Yehova, mwanda muntu wādi na luombe lwa banyema kādipo mwa kutuninya kutana’mo nyema wakubulwa bulema nansha bumo!

¹⁸ Nanshi Yehova wādi na bubinga bwa kufingila muntu yense udimbañana, udi na nyema mulume mufwaninwe senene ino aye upaika—pakwabo wiya ukoka—nyema musabike meso, mulemane, nansha ubela wa kupa kitobo amba amwelele kitapwa. Kekudipo palombwelwe nansha pamo amba kudi babitobo kampanda bādi batangila bantu Bijila bya Leza ne kwibashintulwila amba kuleta nyema mupatuke i kibi. (Levi 22:17-20) Bantu bonso babwane ñeni bādi bayukile biyampe amba kupa muledi byabuntu bya uno muswelo i kwikolomwena myanda. Ino na bubine obādi bapa’byo i Yehova, Mfumu Mulopwe wa diulu ne ntanda, mukatampe upityile muledi kulampe kwine. O mwanda Malaki 1:14 unena uno muswelo, amba: “Ne mulopwe mukatakata; i Yehova wa bibumbo unena; ne dijina dyami i dya kitenteji umbukata mwa baJentaila.”

19. Le i bika byotutengele na kipyupyu, ne i bika byotufwaninwe kulonga?

¹⁹ Byotudi bengidi ba Leza, tutengele na kipyupyu difuku dikalēmekwa Yehova, Mulopwe Mukatakata, na bantu bonsololo. Mu kine kitatyi’kya, “pano panshi pakayula buyuki bwa kuyuka Leza pamo’nka bwa mema ayuja kalunga ka mema.” (Isaya 11:9, NW) Shi pano’ko bidi, tulongei buninge bwetu bonso tubwanye bisaka Yehova na kwiula mulembi wa mitōto wānene amba: ‘Nkamutumbija na kumufwija’ko.’ (Mitōto 69:30) Pa uno mwanda, bupolofeto bwa Malaki bukidi na madingi makwabo a kamweno kabinebine. Tubandaulei nanshi na katentekeji bipindi bikwabo mu mukanda wa Malaki, na kwifunda bishinte bibidi bilonda’ko.

Lelo Ubavuluka?

• Mwaka waka tufwaninwe kutumbija Yehova?

• Mwanda waka bitapwa bya babitobo ba mu mafuku a Malaki kebyāitabijibwepo na Yehova?

• I muswelo’ka otwela kitapwa kya lutendelo kudi Yehova?

• I kika kifwaninwe kutonwena bantu ku butōtyi bwabine?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 18]

Bupolofeto bwa Malaki bwisambilanga patōkelela pa ano etu mafuku

[Kifwatulo pa paje 19]

Esau kādipo ukwete bintu bikola na mutyika

[Kifwatulo pa paje 20]

Babitobo ne bantu bene kumo bādi bela bitapwa byampikwa kwitabijibwa

[Kifwatulo pa paje 21]

Batumoni ba Yehova ntanda yonso belanga bitapwa bya lutendelo kufutwa mpika