Mukapwila Bulema

LANGA’PO bidi meso a mpofu keamone, matwi a wa matwi majike keevwana mawi onso, ludimi lwa kamama kelwimbe na nsangaji, ne maulu a wa bulema keapite lubilo, makomo nkē! Byotwisamba bino ke bundapipo busokwelwe na befundi ba kiñanga, mhm, ino i Leza mwine ukatenga kuboko pa makambakano a bantu. Bible ulaya’mba: “Penepa kadi meso a bampofu akapūtulwa, ne matwi a babitwi akajikulwa. Ponkapo usunkuta ukatumbuka’nka bwa kasha kalume, ne ludimi lwa kamama lukembanga.” (Isaya 35:5, 6) Lelo i kika kitukulupija amba buno bupolofeto bulumbuluke namino busa kufikidila?

Dibajinji bidi, pākidi Yesu Kidishitu pano panshi, wāundapile bantu ba mba ne bulema bwa miswelo yonso. Kadi bingelengele byandi bivule byāmwenwe na batumoni bavule—ne balwana nandi bene kumo. Ino kyaba kimo, balwana nandi balupata bālondelelondele muswelo waāundapile muntu umo, kyobādi bafwila i kufutulula Yesu. Ino bafwa bumvu, ke-pantu myanda yonso yādi ibingija enka kino kingelengele. (Yoano 9:1, 5-34) Kupwa Yesu wālonga kingelengele kikwabo kekidi mwa kupatena, bāshilula kutompola’mba: “Le tūbanga namani? muntu uno’u ulonga’tu biyūkeno bya ntanda ne ntanda.” (Yoano 11:47) Ino bantu bitupu kebādipo na mutyima mūmu namino, ehe, o mwanda bavule bāshilwile kwitabija mudi Yesu.—Yoano 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Bingelengele bya Yesu —Nsolweji ya Kubeluka kwa Ntanda Yonso

Bingelengele bya Yesu kebyāletelepo’nka bubinga bulombola amba aye ye Meshiasa, Mwanā Leza. Ino byaādile ne kyalwilo kya kupa bantu lwitabijo mu milao ya mu Bible ya amba bantu bakikōkeji bakabelulwa mu myaka īya’ko. Mu ino milao mubadilwa ne bupolofeto bwa Isaya shapita 35, bwisambilwe’po mu musāngo umbajinji. Isaya 33:24 unenena pa bukomo bukekala na bantu bakaminwe Leza amba: “Mwikadi kakanenapo’mba: Nabela.” Kusokwelwa 21:4 nandi ulaya’mba: “Leza ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika. Bintu bibajinji [byamalwa ne masusu a dyalelo] bibatukidila.”

Bantu balombelanga nyeke kufikidila kwa buno bupolofeto pobapitulukanga mu lulombelo lwa kifwa lwāshile Yesu, ludi’mo bino bishima binena’mba: “Bulopwe bobe [bwiye]. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i  monka.” (Mateo 6:10) Eyo, kiswa-mutyima kya Leza kikafikidila pa ino ntanda ne pa bantu bene. Mba ne bulema, nansha byobikilekelwe’ko dyalelo pa bubinga kampanda, panopano ponka bisa kupwididila; kebikatādilapo “kitūlo kya maulu” kya Leza nyeke ne nyeke.—Isaya 66:1. *

Kubelulwa Pampikilwa Busanshi ne Lupeto

Yesu wādi ubelula bantu bukidi bonka pampikilwa busanshi, kutupu nansha kwibafutyija lupeto kwine, nansha shi babela misongo mikomo namani. O mwanda nkumo ya byaādi ulonga yāsambakene pi na pi pamo’nka bwa kiyombo kitēma mudilo, penepo ne kwija mpika “kwaīle kwāndi bibumbo bikatampe bya bantu, baleta ne bilema bilemene maulu, ne bampofu, ne batumama, ne babulema, ne bangi bangi bakwabo ke bebēla pa maulu a Yesu, nandi webapwija.” Lelo bantu bālongele’po namani? Mateo, kamoni wēmwenine myanda, usekununa’mba: “Walenga’tu ne bibumbo bya bantu ke batendela ne kutendela pa kumona bakamama banena, ne babulema ke batuntulu, ne bilema bya maulu nabyo ke byenda panshi, ne bampofu nabo ke bamone ne kutumbika batumbika Leza wa bene Isalela.”—Mateo 15:30, 31.

Shi utale biyampe, boba bābelwilwe na Yesu ke bantupo basañunwe umo umo mu kibumbo—na bunwanwa bwa bandimbañani. Ino i babedi bādi belwa na balongo ne balunda nabo “pa maulu a Yesu, nandi webapwija.” Tutalei nanshi bifwa bibala-binga bilombola bukomo bwa kubelula bwādi na Yesu.

Bupofu: Yesu wādi mu Yelusalema, wābelula mwana-mulume “mpofu mutambe nabo munda.” Uno mukelenge wādi uyukane mu kibundi kyonso amba i mpofu wa lulombo. Langa’po byungwe na bintyila byādi bitūta bantu pa kumona uno muntu wenda ne meso andi maputuke! Ino ke bonsopo bāsangele. Bamo ba mu katango ka Bayuda katumbe, kadi na lupusa lukatampe, batelwa bu Bafadiseo, bāfityilwe Yesu, mwanda wāsokwedile patōka bubi bwako, o mwanda bādi bāpepeketa, bakimba pa kumulamikila amba i ñongojani. (Yoano 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) Ponka’po bāityila mundapwa mu kisambo, ke bambutwile bandi, kupwa kadi bamwita monka. Ino kuno kusambija kwādi kwibasambija Bafadiseo kwābingija’nka kingelengele kya Yesu, po pene bākalabala byamwiko. Mundapwa wātulumuka mpata bukobakane bwa bano bendeji banzazangi, wānena’mba: “Kino kekyaivwenwepo nansha pangalwilo pēne kya muntu wakubutulwa mpofu amba wapūtulwa meso na mukwabo. Shi uno wadi wampikwa kutamba kwa Leza, longa nankyo kayūkilepo kulonga kintu, nansha kimo kīne.” (Yoano 9:32, 33) Bafadiseo pa kwivwana bino binenwa byampikwa kafinda, bya tunangu bilombola lwitabijo, “bamupangamo,” ko kunena amba bāmutambija mu shinakoka.—Yoano 9:22, 34.

Kujikwa matwi: Yesu wādi mu Dekapodi, mutamba wa kutunduka kwa Munonga wa Yodano, “bamuletela muntu mujikematwi ne kukukumina ponka.” (Mako 7:31, 32) Yesu kāikelepo’nka kundapa uno muntu kete, ino wālombwele ne bujinguludi bukatampe amba upotolwele mwiivwanino wādi na mujike matwi’wa, padi wādi mwiumbile pa kibumbo kya bantu. Bible witulombola amba Yesu wāmutwele “kufula kwa kibumbo,” wāmubelula. Pano napo bantu bēmwenine kino kingelengele “batendela pakatampe pene’mba: Uloñanga byonso biyampe’tu, wibōba ne bajikematwi ke bēvwana, ne bakamama’tu ke banena.”—Mako 7:33-37.

Bulebe: Yesu wādi mu Kapanama, bantu bāmufwenya wa bulebe ulēle pa kitalu. (Mateo 9:2) Vese wa 6 kutūla ku wa 8 alombola mobyāpityile. Yesu “(kanena ubela bulebe amba:) Taluka abe, utekune ne kitalu kyobe, wende kobe kunjibo. Ebiya nandi wataluka kaenda ku njibo yandi. Ino bibumbo bya bantu pa kumona nabya ke batendela ne kutumbika ntumbo Leza wakupana lupusa ludi namino ku bantu.” Yesu wālonga kadi kino kingelengele ku meso a bandi bana-babwanga ne ku meso a balwana nandi. Shi utale biyampe bana-babwanga kebādipo basabwe meso na mushikwa nansha mfwatakani, o mwanda ‘bātumbije Leza’ pangala pa bintu byobēmwenine.

Mba: “Ebiya kwafikile [kudi Yesu] umo wamakopo , kamwisashilapo, kumufukatyila kamunena’mba:  Shi uswile nankyo uyūke kuñundapapo. Ino Yesu kumukwatyilwa lusa waolola kuboko wamutenga kamunena’mba: Nswile ukome. Ebiya pa kunena nabya, kala ne makopo amupwa.” (Mako 1:40-42) Ubamone, Yesu kāundapilepo uno muntu na mutyima kanyonga, ino i na mutyima wa lusa lwabinebine. Langa’po bidi shi abe nobe wadi na makopo. Lelo wadi wa kwiivwana namani pa kundapwa pampikwa busanshi, na mu kukopa kwa diso luno luba lutwala ku lufu lwadi lwenda lukuzenga bityebitye ngitu yobe ne kukutolwela kulampe na bantu? Bine wadi wa kwivwanija mwanda waka wa makopo mukwetu wāikele kundapwa mu kingelengele ‘wākuvumene pa maulu a Yesu kamufwija’ko.’—Luka 17:12-16.

Bilonda: Kingelengele kya mfulo kyālongele Yesu kumeso kwa kukutwa ne kwipaibwa pa mutyi kyādi kingelengele kya kubelulañana. Mutumibwa Petelo wādi na kiyukuyuku kya kukimba kulwa na boba bādi basaka kusela Yesu, “byādi ne kipete wekisomona wakupila’kyo mupika wa [kitobo, NW] mukatampe, wamuketa kutwi.” (Yoano 18:3-5, 10) Nsekununi ya Luka īsambila pa uno mwanda umo onka itulombola amba Yesu “wamutenga ku kutwi, ne kūndapa wamūndapa kala.” (Luka 22:50, 51) Pano napo, Yesu wālongele kino kilongwa kya kanye ku meso a balunda nandi ne ku meso a balwana nandi—boba bāile kumukwata mu kine kyaba’kya.

I kyabine, mu kubandaula mpata bingelengele bya Yesu, mo mu kwivwanija tuyukeno tulombola amba i byabine. (2 Temote 3:16) Pamo na motwanenenanga kala, buno bwifundi bufwaninwe kukankamika lwitabijo lwetu mu milao ya Leza yalaile amba ukabelula bantu bakikōkeji. Bible ushintulula lwitabijo lwa bwine Kidishitu amba i “kusumininwa mu kyokya kyokulupile, kulangalanga mpika. I kukulupila bintu byampikwa kumweka’mba i byabinebine.” (Bahebelu 11:1, MB) I kimweke patōka amba Leza witukankamika twikale na lwitabijo lukomo mu bintu byotukulupile, ke kwitabijapo kitabije-vidingi nansha na kwididika bitupu. (1 Yoano 4:1) Shi tutamije luno lwitabijo, tukekala baninge, bakomo nkē, ne ba nsangaji mivule ku mushipiditu.—Mateo 5:3; Loma 10:17.

Bundapi bwa ku Mushipiditu Bo Bubajinji!

Bantu bavule bakomo ku ngitu kebadipo na nsangaji. Bamo bakimbanga’nka ne kwiyoa mwanda kebadipo na lukulupilo mu būmi bwa kumeso, pakwabo bemonanga bu batyintyidilwe na bikambija. Kunena na bubine, i balemane ku mushipiditu—kintu kya bulanda mpata ku meso a Leza kupita ne bulema bwa ku ngitu bwine. (Yoano 9:41) Ku mutamba mukwabo, bavule badi na bulema bwa ku ngitu, abo’ko na būmi bwa nsangaji, buyampe. Mwanda waka? Mwanda i bakomo ku mushipiditu kadi bakankamikwanga na lukulupilo lwabine lwimanine pa Bible.

Yesu wēsambīle pa kisakibwa kikatampe mpata kya bantu, amba: “Muntu nanshi kakamwenapo būmi mu mikate yonka, mhm, poso mu myanda yonso ītamba mu kyakanwa kya Mwine Leza.” (Mateo 4:4) Bine, bantu i beshile na banyema, mwanda abo basakilwa bivule kupita’ko kulelwa ku ngitu kete. Twāpangilwe mu “kyelekejo” kya Leza, o mwanda tusakilwa bidibwa bya ku mushipiditu—buyuki bwa kuyuka Leza ne muswelo otudi na mvubu mu mpango yandi, ne kulonga kiswa-mutyima kyandi. (Ngalwilo 1:27; Yoano 4:34) Buyuki bwa kuyuka Leza bupanga būmi bwetu buluji ne bukomo bwa ku mushipiditu. Kadi bwalanga kyalwilo kya kukamona būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Yesu wānene amba: “Bakuyūke, abe Leza [umo kete wabine, NW], ne Yesu Kidishitu o watumine nankyo bo būmi ne būmi bwine bwa kulādila nyeke na nyeke.”—Yoano 17:3.

I kimweke patōka amba bantu ba mu myaka ya Yesu kebādipo bamwita bu “Mundapi,” ino bādi bamwita bu “Mufundiji.” (Luka 3:12; 7:40) Mwanda waka? Mwanda Yesu wādi ufundija bantu kintu kine kikapwija lonsololo makambakano abo—ke Bulopwe bwa Leza kadi. (Luka 4:43; Yoano 6:26, 27) Uno umbikalo wa mūlu, wendejibwa na Yesu Kidishitu, ukaludika ntanda yonso ne kufikidija milao yonso ilailwe mu Bible itala pa kujokejibwa kutuntulu, kwa lonso kwa bantu boloke ne kwa kikalo kyabo, ke ntanda kadi. (Kusokwelwa 11:15) O mwanda pālombele Yesu lulombelo lwa kifwa, wākwatañenye kwiya kwa Bulopwe na kulongeka kwa kiswa-mutyima kya Leza pano pa ntanda.—Mateo 6:10.

 Kufunda myanda ya luno lukulupilo ko kwalamunanga impolo ya bulanda idi na ba bulema bavule ke impolo ya nsangaji. (Luka 6:21) Na bubine, Leza kakemaninapo enka pa kufundula’ko misongo ne bulema kete; ino ukavulankanya ne nsulo mine ya masusu a bantu—ke bubi kadi. O mwanda Isaya 33:24 ne Mateo 9:2-7, byatelwanga kūlu’ku, bilombola amba misongo ne ngikadilo yetu ya bubi byendelanga pamo. (Loma 5:12) Nanshi shi bubi bubanekenibwa, ye bantu nabo bekale na ‘bwanapabo bwa ntumbo ya bana ba Leza,’ mu buno bwanapabo mudi ne kwikala babwaninine mu ñeni ne ku ngitu.—Loma 8:21.

Boba badi bidi na bukomo bwa ngitu babwanya bipēla byonka kumona’bo amba i bwa bitupu. Ino kekidipo nabya ku boba badi na kikona mulá kya bulema bobalemene. Bayukile amba bukomo bwa ngitu ne būmi i bintu bilēme mpata, ne amba bintu bibwanya kushinta mu kitulumukila, na mu kukopa kwa diso. (Musapudi 9:11) Tukulupile amba batangi betu bonso badi na bulema kampanda bakata mutyima byabinebine ku milao ya Leza ya kutendelwa isonekelwe mu Bible. Yesu wāpēne būmi bwandi mwanda wa kulombola amba ino milao ikafikidila binebine. Bine, kino kyo kikulupiji kilumbuluke mpata kyotufwaninwe kwikala nakyo!—Mateo 8:16, 17; Yoano 3:16.

[Kunshi kwa dyani]