Lelo Umwene Namani Lufu?

LUFU lwitupūtyile kilenda ponso potwingila mingilo ya difuku ne difuku, nansha shi tudi na bukomo ne bupeta bwa muswelo’ka. Lubwanya kwitubotokela potutyibuluka balabala nansha potulēle mu butanda. Kizumba pamo bwa kutambwa na batumbula kyaponene mu mafuku 11 Kweji 9, 2001, mu New York City ne mu Washington, D.C., kitulombola biyampe amba “wa lufika wa mfulo,” lufu, upitulanga bantu ba miswelo yo-yonso, ba myaka yo-yonso, kyaba kimo utukija bantu tununu ne tununu mu minite ibala-inga kete.—1 Kodinda 15:26.

Lufu nansha byolutyinwa, ino bimweka amba lo lutele’ko bantu mutyima mpata. Kekudipo majulunale apotwa bininge nansha misapu ya televijo ilondwa na bavule kutabuka yoya īsambila pa lufu, nakampata ya bantu bafwa kipukwi mu binkumbulu bilenga moyo. Mobimwekela bantu kebatondwanga’yopo, ikale ya lufu lwa ku divita, lwa ku kimpengele kya ntanda, lwa bupolapola, nansha lwa misongo, i pamo ponka. Kuno kuta kutelwe lufu mutyima kumwekanga mu muswelo mupwe bunwa mpata payoyokotanga bantu badila bantu bakatampe ne bantumbo bafwa.

I kutupu muntu ukokeja kupatanya bino byonso. Inoko bantu bakyendelela nyeke na kuta mutyima ku lufu—lufu lwa bakwabo. Ino shi ke pa lwabo, kebela’kopo ne milafwe mine. I kyabine, milangwe ya kunena amba batwe netu tukafwa i mwanda oketusakangapo nansha kwiya’o ku mutyima kwine.

Lelo Lufu I Lukupwe Bunwa?

Kulanga lufu lotukafwa i kintu kekitusangajangapo, bine i kutupu difuku dyokiketusangaja. Mwanda waka tunena namino? Mwanda Leza i mutūle motudi kyaka kikatampe kya kusaka kwikala bōmi nyeke. “Kadi i mutūle bu nyeke ne nyekeke mu mityima,” yetu mo munenena Musapudi 3:11, mungya bwalamuni bumo (Anchor Bible). Nanshi milangwe ya kunena amba tunenwe’nka kufwa i mibutule luma mu mityima ya bantu, bine i lwana lwa endaenda. O mwanda bantu pa kusaka kutalaja luno luma ludi mu mityima yabo ne kupwa kyaka kya kipangila kya kusaka kwikala’ko bōmi nyeke, i babunde’ko miswelo ne miswelo ya nkulupilo, tamba ku lufundijo lwa kubulwa kufwa kwa muya kutūla ne ku lukulupilo lwa bungudi.

Nansha nankyo, lufu i mwanda uvutakanya ñeni, uzakaja, ne kadi moyo wa lufu udi na bantu ba ntanda yonso. Nanshi ke kya kutulumukapo shi bantu bonso bamona lufu bu kintu kityumuna bantu mu bidyoma. I amo, mwanda lufu lulombola patōka amba kulondalonda bupeta nansha kukimba lupusa mu būmi bwa muntu i bya bitupu.

Le Lufu I Lukusonsolwele Kulampe?

Mu myaka ya kunyuma, muntu ubela misongo ya shi mfwa shi mpanda nansha mutapibwe  kilonda kikatampe wadi divule ufwila ku njibo, mu kitango kya bantu bamuswele ne bamuyukile. Pavule kyādi uno muswelo mu myaka isekunwinwe mu Bible, ne dyalelo mizo imoimo ikilamine’kyo. (Ngalwilo 49:1, 2, 33) Mu uno muswelo, ba kisaka bakongakenanga pamo, ne bana bene kumo, mwanda wa kwisamba. Kino kikwashanga umo ne umo wa mu kisaka ayuke amba kasusukangapo kasuku kandi, kadi kino kiseñanga bonso, mwanda abo bonso batanwanga na kino kizumba ne kudila madilo pamo.

Inoko kino i kishile kulampe na byobya bilongwa mu mizo mikwabo imona mīsambo īsambila pa lufu bu mwiko, bu myanda ileta nzuzu, keifwaninwepo kuyukija’yo bana kutyina amba yakebashila “nzuba” ku mityima. Kufwa, mu ino yetu myaka ke kwishile mu miswelo mivule, ne pavule pene bantu bafwanga pa kasukwa. Eyo, bavule basakanga kufwila kwabo ku njibo, ulelelwe senene shē na kisaka; ino na bubine bavule bafulanga kufwila ku mpitalo, kwa bunka, kobekonda na bibasansa koku kasha bakunikwa ku bimashini bya busendwe bwa peulu bilengeja moyo. Ku mutamba mukwabo, midiyo ne midiyo ya bantu bafwanga ne kuyukana kwine mpika—kifwa boba bafwa ku mikubo ya kwitapa, ku nzala, SIDA, mavita, nansha ku bufudile bwa malwa.

Mwanda Otufwaninwe Kulangulukila’po

Bible ketupelejepo kulangulukila pa lufu. Ke-muntu Musapudi 7:2 witulombola’mba: “Kitabukile kunengela kwenda ku njibo ya madilo, na kwenda ku njibo ya masobo; mwanda yo mfulo ya bantu bonsololo.” Shi tubatanwa na mfwani, tukokeja kuleka bidi mingilo yetu ya bukile bukya mwa kulangulukila pa bwipi bwipipile būmi bwa muntu. Kino kiketukwasha twikale na būmi budi na kitungo kiluji, kupita’ko kukalakala na bintu bya bitupu mu būmi kyolonga ke kyolonga.

Lelo umwene lufu namani? Lelo kodi mubandaule malango obe, ngitabijo yobe, nkulupilo yobe ne moyo odi nao pa kulanga mukafudila būmi bobe?

Muntu i mukomenwe kushintulula ne kwivwanija būmi, ne lufu nalo mo monka, i lumukomene. Kudi umo kete ubwanya kwitulombola bintu bikulupilwa pa uno mwanda, ke Umpangi wetu kadi. “Nsulo ya būmi” idi kwadi, kadi kudi aye ko “kudi ne kufunduka kwa mu lufu.” (Mitōto 36:9; 68:20) Nansha byokimweka bu kyeni, kubandaula nkulupilo imoimo itumbile itala pa lufu, na kutala munenena’po Kinenwa kya Leza, kekukabulwepo kwitusenga ne kwitukankamika. Kuketuyukija amba lufu nanshi ke ayopo mfulo ya bintu byonso.

[Bushintuludi pa paje 4]

Kuyuka amba lufu ludi’ko kwitukwasha twikale na būmi budi na kitungo kiluji