Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Ntumbo ya Yehova Yeñenyanga pa Bantu Bandi

Ntumbo ya Yehova Yeñenyanga pa Bantu Bandi

Ntumbo ya Yehova Yeñenyanga pa Bantu Bandi

“Yehova ukekalanga mwinya obe wa nyeke ne nyeke.”—ISAYA 60:20.

1. Yehova weselanga namani bantu bandi bakikōkeji?

 “YEHOVA uloelelwanga mudi bantu bandi; u[neñeny]anga bakikōkeji [na] lupandilo.” (Mitōto 149:4) Mo mwānenene mulembi wa mitōto wa pa kala, kadi mānga nayo ilombola bubinebine bwa bino binenwa. Yehova ulamanga bantu bandi ponso pobadi na kikōkeji kwadi, wibapa ntundubuko, ne kwibakinga. Mu myaka ya kala, wēbapele bushindañani pa balwana nabo. Dyalelo, wibakomejanga ku mushipiditu ne kwibakulupija amba ukebapandija pangala pa kitapwa kya Yesu. (Loma 5:9) Wibalongelanga bino byonso mwanda i banengele ku meso andi.

2. Bantu ba Leza nansha byobalwibwa, ino abo badi na kikulupiji’ka?

2 Bine, ntanda idi mu fukutu, o mwanda boba “batele mutyima ku bwine-Leza” bapangwapañwanga. (2 Temote 3:12) Ino Yehova umwene bilonga bakinkwa nandi, wibadyumuna’mba: “Muzo ne bulopwe kebikakwingidila’bya bikōneka; eyo, yoya mizo’ya ikasalakanibwa fututu.” (Isaya 60:12) Dyalelo, kupangwapangwa kudi mu miswelo mivule. Mu matanda amo, balwana batompanga kwimika nansha kukankaja butōtyi butōtwa Yehova na bene Kidishitu babinebine. Mu makwabo, bantu babi batambanga batōtyi ba Yehova na bikupilwa, bebasokela ne bintu byabo bine. Ino vuluka amba Yehova ulaile kala mukafudila lwana lo-lonso lukimba kukankaja kufikidila kwa kiswa-mutyima kyandi. Bakinkwa bakakomenwa. Bonso balwa na Ziona, wimaninwe na bandi bana pano panshi, bakakomenwa. Mwene kino i kikulupiji kikunka mityima munda kitupele Yehova, Leza wetu mukatakata?

Beselwe Kutabuka ne Mobadi Balangila

3. I muswelo’ka welekejibwe buyampe ne ntundubuko ya batōtyi ba Yehova?

3 Bubinebine i buno amba mu mafuku a mfulo a ino ngikadilo ya bintu, Yehova i mwesele bantu bandi kutabuka ne mobadi balangila mwine. Nakampata wendelelanga na kuneñenya kifuko kyandi kya butōtyi ne boba baselele dijina dyandi. Mungya bupolofeto bwa Isaya Yehova ulombola Ziona amba: “Ntumbo ya Lebanona ikāya kodi, mutyi wa mulebona, ne mwabi, ne bimuna bibishi; kuneñenya byadyangi pantu pa kipandulwamo kyami, kabidi nkatumbija kifuko kya maulu ami.” (Isaya 60:13) Ngulu misambakane mato ikalanga miya bya dyangi kutala’ko. Eyo, i kyendele’mo mityi mijike yelekeje buyampe ne ntundubuko ya batōtyi ba Yehova.—Isaya 41:19; 55:13.

4. Lelo “kipandulwamo” ne “kifuko kya maulu” a Yehova i bika, ne i muswelo’ka obineñenibwa?

4 Lelo “kipandulwamo” ne “kifuko kya maulu” a Yehova bitelelwe mu Isaya 60:13 i bika? Bino bishima bifunkila pa bipango bya tempelo mikatampe ya ku mushipiditu, mpangiko ya kufwena kudi Yehova mu butōtyi kupityila kudi Yesu Kidishitu. (Bahebelu 8:1-5; 9:2-10, 23) Yehova wāyukije mpango yandi ya kutumbija ino tempelo ya ku mushipiditu pa kwita bantu bandi mu mizo yonso amba bāye bamutōtele’mo. (Hakai 2:7) Isaya wābadikile kala kumona bibumbo bitamba mu mizo yonso bipungulukila pa lūlu luzunzulwe lwa mu mutōtelo wa Yehova. (Isaya 2:1-4) Myaka tutwa pa kupita’po, mutumibwa Yoano wāmona kimonwa kya “kibumbo kikatampe kīne kekibadibwapo na muntu, mhm; [kya bantu] batambile mu mizo yonso, ne mu bisaka byonso ne mu bantu, ne mu ndimi.” Bēmene ‘kumeso kwa lupona lwa Leza; kadi ne kumwingidila dyuba ne bufuku, mu njibo ikola.’ (Kusokwelwa 7:9, 15) Buno bupolofeto bonso bufikidilanga mu ano etu mafuku, bine, twimwenanga ne muswelo mwine uneñenya Yehova njibo yandi.

5. Le i kushinta’ka kulumbuluke kukashinta bana ba Ziona?

5 Bine, kudi kushinta kulumbuluke mu bino byonso byatelelwa Ziona! Yehova unena’mba: “Po wādi muzobololwe, mushikwe, ino nansha umo wādi upita kobe, ino pano nkakulonga bumutabuke wa nyeke, tusepo twa nkongo ne nkongo.” (Isaya 60:15) Ku mfulo kwa divita dibajinji dya ntanda, “Isalela wa Leza” wāfikilwe na kyaba kya byamalwa. (Ngalatea 6:16MB) Wādi pamo bwa “muzobololwe,” mwanda bandi bana pano panshi kebādipo bajingulwile kadi biyampe kiswa-mutyima kya Leza pobadi. Kupwa, mu 1919, Yehova wāpa bengidi bandi bashingwe-māni bukomo, ne tamba penepa wibeselanga madyese a ntundubuko ya ku mushipiditu. Mwene mulao udi mu uno vese ukankamika mpata? Yehova ukamona Ziona “bumutabuke wa nyeke.” Bine, bana ba Ziona, ne Yehova mwine, bakeanya pa mwanda wa Ziona. Ukekala “tusepo,” ke-muntu ukaleta nsangaji mivulevule. Keikekalapo nsangaji ya kitatyi kityetye, ehe. Kwitabijibwa kuketabijibwa Ziona, wimaninwe na bandi bana pano panshi, kukekala kwa ku “nkongo ne nkongo.” Kekukapupo.

6. I muswelo’ka wingidija bene Kidishitu babine bipungwa bya mizo?

6 Teja pano, mulao mukwabo wa Leza. Yehova usapwila Ziona amba: “Abe nobe ukāmwa mabele a mizo, ne kwamwa mabele a balopwe; kabidi ukayuka’mba ami Yehova ne mupandiji obe ne mukūdi obe, Mwinebukomobonso wa Yakoba.” (Isaya 60:16) I muswelo’ka “ukāmwa [Ziona] mabele a mizo” ne “mabele a balopwe”? Bene Kidishitu bashingwe-mani ne bapwani nabo “mikōko mikwabo” bengidijanga bipungwa bya ba mizo mwanda wa kwendeleja mutōtelo utōka kumeso. (Yoano 10:16) Byabuntu bitūlwa na mutyima tō bikwashanga ku kutandabula uno mwingilo wa kusapula ne kufundija mwa kusambakena’o ku mizo yonso. Kwingidija na tunangu bingidilwa bya busendwe bwa mu ino myaka kukwashanga ku kulupula Mabible ne mabuku esambila pa Bible mu ndimi tutwa na tutwa. Dyalelo, bubinebine bwa mu Bible kebudi ku makasa a bantu bavule kutabuka mu mānga yonso. Bekadi ba matanda ne mizo mivule ke bayuke amba Yehova ukūdile bengidi bandi bashingwe-māni mu bupika bwa ku mushipiditu ye Umpandiji binebine.

Kwendelela mu Myanda Itala Bulongolodi

7. I kwendelela’ka kwa kutendelwa kwendelele bana ba Ziona?

7 Yehova uneñenyanga bantu bandi mu muswelo mukwabo. Wibeselanga na kwendelela mu myanda itala bulongolodi. Tutanga mu Isaya 60:17 amba: “Nkapingakanya nsahabu pa mukuba, ne ndalama pa lubwe, ne mukuba pa mutyi, ne lubwe pa mabwe; nkapa baledi bobe ndoe, ne batyibi bobe ke boloke.” Kupingakanya nsahabu pa mukuba i kulumbulula bintu kukatampe, ne kushintwa kwa bingidilwa byonso byatelwa’bi nako i konka kulumbulula bintu. Kukwatañana na bino binenwa, Isalela wa Leza wendelela’nka kwendelela kumeso mu myanda itala bulongolodi mu ano mafuku a mfulo. Tala bifwa bityetye bino.

8-10. Shintulula kwendelela kumokumo kwa mu myanda itala bulongolodi kumwekele tamba 1919.

8 Kumeso kwa 1919, bipwilo bya bantu ba Leza byadi biludikwa na bakulumpe ne badyakele badi bavotwa na kipwilo mu muswelo wa kidemokratike. Tamba mwine mwaka’o, “umpika wabinebine ne wamanwa” wādi utonga mutangidiji mu kipwilo ne kipwilo wa kwimanina mingilo ya budimi. (Mateo 24:45-47NW) Inoko mu bipwilo bivule, ino mpangiko keyāingile’mopo senene mwanda bakulumpe bamo bavotwe kebādipo batambila divule mu mwingilo wa kusapula. O mwanda, mu 1932, bipwilo byāsoñanibwa kuleka kuvota bakulumpe ne badyakele. Ino bikale kuvota bana-balume ba kwingila mu komite wa mingilo pamo na mutangidiji wa mingilo. Kino kyādi pamo bwa “mukuba” wāikele kupingakena pa “mutyi.”—kwadi kwendelela kukatampe!

9 Ebiya mu 1938, bipwilo kujokoloka ntanda yonso byāitabija ino mpangiko ya kulumbulula bintu yādi mikwatañane mpata na kifwa kya mu Bisonekwa. Bwendeji bwa kipwilo bwātwikwa mwingidi wa kisumpi ukwashibwa na bengidi bakwabo—bonso batongwe na butadi bwa umpika wabinebine ne wamanwa. Ke kutupu kadi mavote! Kutongwa kwa mu bipwilo kwāshilula kulongwa mungya kiteokratike. Kyādi pamo bwa “ndalama” yāikele kupingakena pa “lubwe” nansha “nsahabu” pa “mukuba.”

10 Tamba penepa, kwendelela kumeso kekwimenepo. Kifwa, mu 1972 kwamwenwe amba, butadi bwa kipwilo bufwaninwe kwimaninwa na kitango kya bakulumpe bengidila pamo, batongelwe mungya kiteokratike, pambulwa umo udi na lupusa pa bakwabo, kino kyadi kityibile bininge na muludikilo wādi uludikilwa bipwilo bya bwine Kidishitu mu myaka katwa kabajinji. Myaka ibidi kupita’po, ditabula dikwabo dya kwendelela kumeso dyatabulwa. Busenduludi bwatūlwa’ko mu bwendeji bwa bitango biyukene mungya bijila, amba Kitango Kyendeji kimone’ko kitatyi kya kwipānina mpata ku tumweno twa ku mushipiditu twa bantu ba Leza pa kyaba kya kulabikwa na myanda ya kwimanina bitango biyukene mungya bijila bya Leta.

11. I ani utelelwa kwalamuka konso kudi mu bulongolodi bwa bantu ba Yehova, ne kuno kwalamuna i kulupule bipa’ka?

11 Lelo i ani utelelwa kuno kwalamuka kwenda kwalamuka bulongolodi? I enka Yehova Leza kete. Ye aye wānene amba: ‘Ami nkapingakenya’po nsahabu.’ Kadi ye aye ubwejeje’ko amba: “Nkapa baledi bobe ndoe, ne batyibi bobe ke boloke.” Bine, Yehova ye mwine utūdile’ko butadi mu bantu bandi. Kuno kwendelela kumeso mu myanda itala bulongolodi kwālailwe, i kilomboji kikwabo kilombola amba uneñenyanga bantu bandi. Pa kino, Batumoni ba Yehova i beselwe mu miswelo mivule. Tutanga mu Isaya 60:18 amba: “Bingojila kebikomvwanwapo mu ntanda yobe, nansha kusalakanibwa ne buñonaona munda mwa mikalañano yobe. Ino ukenika masaka obe bu-Lupandilo, ne bibelo byobe bu-Mitendelo.” Bine, bino binenwa i biyampe’po kashā! Ino i bifikidile muswelo’ka?

12. Ndoe i mifule namani ku kubikala mu bene Kidishitu babine?

12 Bene Kidishitu babine batalanga enka kudi Yehova wa kwibafundija ne kwibaludika, o mwanda kidi’nka na mwalaile’kyo Isaya amba: “Bāna bobe bonsololo bakalombojibwa na Yehova, ne ndoe ya bāna bobe ikekala mikatampe.” (Isaya 54:13) Kadi mushipiditu wa Yehova udi pa bantu bandi, mwanda badi na ndoe, kipindi kimo kya ku kipa kya uno mushipiditu wandi. (Ngalatea 5:22, 23) Ndoe ya bantu ba Yehova yo ibekadije mu mwemba mutalala nyā mu ino ntanda miyule bukalabale. Ndoe yabo ilondelanga mungya buswe budi na bene Kidishitu babine umo ku mukwabo, nsolweji ya būmi bwa mu ntanda impya. (Yoano 15:17; Kolose 3:14) Bine, batwe bonso tudi na nsangaji pa kwikala na ino ndoe, ne pa kwiilama mwanda iletelanga Leza wetu mitendelo ne bulēme kadi kyo kintu kikatampe mu paladisa yetu ya ku mushipiditu!—Isaya 11:9.

Mwinya wa Yehova Ukendelela Kumunika

13. Mwanda waka tusumininwe amba mwinya wa Yehova keukalekapo kumunikila bantu bandi?

13 Lelo mwinya wa Yehova ukendelela kumunikila bantu bandi? Eyo, ukendelela! Tutanga mu Isaya 60:19, 20 amba: “Ebiyampe dyuba kedikekalapo monka bumwinya obe, ehe, nansha pa mikejima bu-kweji wa kukutōkejeja mpika; nanshi Yehova ukakwikadila bu-mwinya wa nyeke, ne Leza obe ke ntumbo yobe kadi. Dyuba dyobe kedikashikapo monka, nansha kweji kukafitapo mpika; mwanda Yehova ukekalanga mwinya obe wa nyeke ne nyeke, kabidi mafuku a madilo obe akafudijibwa.” “Madilo” a misungi ya ku mushipiditu poāpwile mu 1919, mwinya wa Yehova wāshilwile kumunika pobadi. Pano kepadi myaka 80 ne kupita, bakidi nyeke betabijibwe na Yehova kadi mwinya wandi ukyendelela na kumunika. Keukaleka’byopo, mhm. Pa mwanda utala batōtyi bandi, Leza wetu ‘kakashikapo’ mushikila dyuba, nansha ‘kufita’ bwa kweji ubumbudima. Aye ukendelela na kumunikila bantu bandi mwinya nyeke ne nyekeke. Bine, kikulupiji kyotudi nakyo mu ano mafuku a mfulo a ino ntanda idi mu fukutu i kya kutendelwa!

14, 15. (a) I muswelo’ka wikele bantu bonso ba Leza bu “boloke”? (b) Na munenena Isaya 60:21, i kufikidila’ka kukatampe kutengele mikōko mikwabo?

14 Ivwana pano bisaka kunena Yehova pangala pa Isalela wa Leza, ntunguluji wa Ziona udi pano panshi. Isaya 60:21 unena’mba: “Bantu bobe nabo bakekalanga bonsololo boloke, bakapyana ntanda’yo nyeke; musambo o nekunine ami mwine, mingilo ya makasa ami, amba ntumbijibwe.” Mu 1919, pājokēle bene Kidishitu bashingwe-māni ku mingilo, kyādi kisumpi kya bantu beshile na bakwabo. Mu ntanda itobelwe mpata kulonga bubi, abo i ‘batelwe bu boloke’ pa lwitabijo lwabo lwakubulwa kutelententa mu kitapwa kya kinkūlwa kya Kidishitu Yesu. (Loma 3:24; 5:1) Kupwa i bapyane “ntanda” ya ku mushipiditu, kīkalo kya mingilo, mobasangela paladisa ya ku mushipiditu monka mwālongēle bene Isalela bātambile mu bupika bwa Babiloni. (Isaya 66:8) Kunengela kunengele ino ntanda idi pamo bwa paladisa kekukafumbapo nansha dimo; mwanda uno Isalela wa Leza, udi pamo bwa muzo, kakabulwepo kikōkeji mwābudilwe’kyo Isalela wa kala. Lwitabijo lwabo, ne kūminina kwabo pamo ne bupyasakane bikendelela nyeke kupeja dijina dya Leza bulēme.

15 Bonso badi mu muzo wa ku mushipiditu i batwele mu kipwano kipya. Abo bonso badi na bijila bya Yehova bilembwe pa mityima yabo, kadi Yehova i mwibalekele bubi bwabo pa kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu. (Yelemia 31:31-34) Wibatela bu boloke, bu “bāna” ne kwibalongela bintu pamo bwa babwaninine. (Loma 8:15, 16, 29, 30) Ino bapwani nabo mikōko mikwabo nabo i balekelwe bubi bwabo pa kitapwa kya Yesu, kadi batelwanga bu boloke, bu balunda na Leza pa lwitabijo lwabo, monka mwātelelwe Abalahama. I bakendeje “bivwalwa byabo ne kwibitōkeja, tō, mu mashi a Kāna-ka-mukōko.” Kadi bano bapwani, mikōko mikwabo, nabo batengele madyese makwabo a kutendelwa. Pa kupwa kupanda pa “malwa makatakata” nansha pa kupwa kusangulwa, bakemwena na meso abo kufikidila kwa binenwa bya Isaya 60:21 ntanda yonsololo poikekala ke paladisa. (Kusokwelwa 7:14; Loma 4:1-3) Penepo, “bakikokeji bakapyananga ntanda; kadi bakēsangaja mu bungi bwa ndoe.”—Mitōto 37:11, 29.

Kwilundila’ko Kukyendelela

16. I mulao’ka utendelwa wālaile Yehova, ne ufikidilanga muswelo’ka?

16 Tutanga mu vese wa mvuyo wa Isaya 60 mulao wa mfulo ulaile Yehova kudi Ziona mu uno shapita. Amba: “Katyetye kakālamuka [ke] kanunu, kadi katyutyu’ka ke muzo mukomo; ami Yehova nkapelakanya’byo mu bitatyi byabyo.” (Isaya 60:22) Yehova i mufikidije bino binenwa byandi mu ano etu mafuku. Pājokēle bene Kidishitu bashingwe-māni ku mingilo mu 1919, bādi batyutyu—bine, kakibalwa “katyetye.” Bene Isalela ba ku mushipiditu pa kwibweja’ko, kibalwa kyabo kyēlundila’ko. Kupwa, mikōko mikwabo nayo yāshilula kutūtyikila’mo, papo bibalwa byenda bivula’nka kuvula. Ndoe ya bantu ba Leza, paladisa ya ku mushipiditu idi mu yabo “ntanda,” ikokanga bantu ba mityima myoloke bavulevule, i amo, “katyutyu’ka” kabaalamuka binebine ke “muzo mukomo.” Pano uno “muzo”—ubundilwe na Isalela wa Leza ne “beni” bepāne kintu kya midiyo isamba ne kupita—keudi na bantu bavule kutabuka matanda mangi. (Isaya 60:10) Bana ba kibundi ba uno muzo bamunikanga mwinya wa Yehova, o mwanda i banengele abo bonso ku meso andi.

17. Lelo bubandaudi bwa Isaya shapita 60 bubakutenga namani?

17 Eyo, kubandaula myanda mikatampe ya Isaya shapita 60 i kintu kikomeja lwitabijo. I kintu kisenga mityima pa kumona amba Yehova wāyukile kala amba bantu bandi bakaselwa bu misungi ku mushipiditu, kupwa bakajokejibwa. Eyo i kintu kitutulumuja pa kuyuka amba Yehova wābadikile kala kumona kwilundila’ko kukatampe kwa kibalwa kya batōtyi babine mu ino yetu myaka. Bine, i kintu kikankamika potuvuluka amba Yehova kaketwelapo! Eyo, na bubine i mwitukulupije na buswe amba bibelo bya “kibundi” bikashala nyeke pululu mwanda wa kutundaila na kizaji boba badi ‘mu ngikadilo mifwaninwe kukamona būmi bwa nyeke’! (Bilongwa 13:48) Yehova ukendelela na kumunikila bantu bandi. Ziona nandi ukendelela nyeke kwikala mutabuke mwanda bandi bana bakamunika bu mwinya bwabo bininge ne kweñenya. (Mateo 5:16) Bine, tusumininwe kushala balamate nyeke ndamatyidile kudi Isalela wa Leza ne kusangela madyese otupelwe a kumunika mwinya wa Yehova!

Lelo Ukokeja Kushintulula?

• Nansha byokudi kupangwapangwa, ino tukulupile bika?

• Bana ba Ziona ‘bamwanga mabele a mizo’ muswelo’ka?

• Yehova i mupingakenye ‘mukuba pa kyaba kya mutyi’ namani?

• I ngikadilo’ka ibidi ilombwelwe mu Isaya 60:17, 21?

• “Katyetye” kabaalamuka namani ke “muzo mukomo”?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kapango/Bifwatulo pa paje 28]

BUPOLOFETO BWA ISAYA—Mwinya ku Bantu Bonso

Myanda idi mu bino bishinte yanenenwe ku mashikulu a ku Bitango bya Distrike “Bafundiji ba Kinenwa kya Leza” bya mu mwaka wa 2001 ne 2002. Ku mfulo kwa dishikulu, mu bifuko bivule, muneni walombwele kulupuka kwa dibuku dipya didi na mutwe wa mwanda unena’mba Unabii wa Isaya—Nuru kwa Wanadamu Wote, Volime wa Bubidi. Mwaka wabadikile, Unabii wa Isaya—Nuru kwa Wanadamu Wote, Volime Umbajinji walupwilwe. Mu ano mabuku abidi mapya alupwilwe, mudi bubandaudi bwa panopano bwa kubwipi kwa vese ne vese wa mukanda wa Isaya. Ano mavolime asa kwitukwasha senene twikale na kwivwanija kwa mushike ne kufwija’ko pangala pa mukanda wa Isaya wa bupolofeto bukankamika lwitabijo.

[Bifwatulo pa paje 25]

‘Yehova uneñenyanga bantu bandi na lupandilo,’ nansha shi badi mu kupangwapangwa kwa malwa

[Bifwatulo pa paje 26]

Bantu ba Leza bengidijanga bingidilwa bya mizo mwanda wa kwendeleja mutōtelo utōka

[Kifwatulo pa paje 27]

Yehova i mwesele bantu bandi na kwendelela mu myanda itala bulongolodi ne ndoe ponka