‘Ikalai Kunonda Nyeke’

“Ko konka ko mwityilwe; ke-muntu Kidishitu nandi wemususukile, wemushī[la k]itompekejo kya kumulonda bānwe mu māyo andi.”—1 PETELO 2:21.

1, 2. Mwanda waka kifwa kibwaninine kya Yesu kya bumufundiji ke kikomopo kulonda?

 YESU KIDISHITU wādi binebine Mufundiji Mukatakata wa kasha ne kashele. Kadi wādi mubwaninine, wampikwa kulonga bubi mu būmi bwandi bonso bwa bu muntu. (1 Petelo 2:22) Ino lelo ko kunena amba batwe bantu bakubulwa kubwaninina ketubwanyapo kwiula kifwa kya Yesu kya bumufundiji? Mhm, ke amopo.

² Monka motwekimwenine mu kishinte kishele kunyuma, buswe kyo kyādi kyalwilo kya bufundiji bwa Yesu. Kadi buswe i ngikadilo yotubwanya kutamija batwe bonso. Kinenwa kya Leza kitusoñanya divule kutamija ne kulumbulula buswe botuswele bakwetu. (Fidipai 1:9; Kolose 3:14) Yehova kalombangapo bipangwa byandi bintu byokebibwanyapo kulonga. Ke-muntu “Leza i buswe,” kadi i mwitupange mu kyelekejo kyandi, ko kunena amba witulongele amba netu tulombole buswe. (1 Yoano 4:8, BB; Ngalwilo 1:27) Nanshi potutanga binenwa bya mutumibwa Petelo bidi mu kisonekwa kiselele mutwe wa mwanda, tubwanya kwitabija’byo na kikulupiji. Bine, tukokeja kulonda kamo ne kamo mu mayo a Kidishitu. Ne kadi, tukokeja kukōkela ku lubila lwāletele Yesu aye mwine, amba: ‘Ikalai kunonda nyeke.’ (Luka 9:23) Tubandaulei pano motukokeja kwiwila buswe bwa Kidishitu bwaādi uswele, dibajinji bubinebine bwaāfundije, kupwa bantu baāfundije’bo.

Tutamijei Buswe pa Bubinebine Botufunda

3. Mwanda waka bavule bakomenwanga kwifunda, ino i bika byobetusoñanya mu Nkindi 2:1-5?

³ Pa kuswa bubinebine botufundija bakwetu, kitulomba bidi kuswa kwifunda’bo batwe bene. Mu ntanda ya dyalelo, kutamija buno buswe ke mwandapo upēla. Bintu pamo bwa kubulwa kufunda masomo maluluji ne bibidiji bibi byadi bikelwe nabyo mu bunkasampe bifikijanga bavule ku kushikwa lonso myanda ya bya kufundafunda. Inoko kwifunda myanda itala padi Yehova kudi na mvubu mpata. Nkindi 2:1-5 unena’mba: “Wami mwana shi utambula binenwa byami, kadi ne kubika bijila byami kodi; nankyo uté kutwi kobe ku ñeni, ne kwiela mutyima obe ku kwivwanija; eyo, shi wita ku kusansanya, kabidi ne kutulula diwi dyobe ku kuyukidija; shi umukimba bwa ndalama, kadi ne kumukimbidila pamo’nka bwa bilēme  bifibwe; penepa nankyo ukevwanija kwakamwa Yehova, ne kutana [buyuki bwinebwine bwa] Leza.”

4. Lelo “kwiela” mutyima kushintulula bika, ne i mumweno’ka uketukwasha tufikile’po?

⁴ Tala mu vese 1 kutūla ku wa 4, twi basoñanibwe misunsa mivule kulonga bukomo, ke enkapo bwa ‘kutambula’ ne “kubika,” ino i ne bwa ‘kukimba’ ne ‘kukimbidila.’ Le i bika biketutonona tulonge byonso bino? Tala biyampe musemwa unena amba “ne kwiela mutyima obe ku kwivwanija.” Dibuku dimo dinena amba uno musoñanya “ke lubilapo lwa kusaka amba bantu bate mutyima kete; ino i kulomba bantu bekale ne na mwikadilo kampanda: kipyupyu kya kutambwila bufundiji.” Le i kika kiketukwasha tutambule ne kwifunda na kipyupyu byobya bitufundija Yehova? I mumweno wetu wa bintu. Tufwaninwe kumona ‘buyuki bwinebwine bwa Leza’ pamo bwa “ndalama” ne bwa “bilēme bifibwe.”

5, 6. (a) I bika bibwanya kufika mwenda myaka, ne tukakankaja namani kino kileke kulongeka? (b) Mwanda waka tufwaninwe kutuntwila nyeke ku byabulēme bya buyuki byotusokola mu Bible?

⁵ Kwikala na uno mumweno ke kukomopo. Kifwa, kekubulwe mu ‘buyuki bwa Leza’ bowāfundile mwadi ne bubinebine bulombola amba Yehova i mukwate’ko mpango ya bantu bakikōkeji bekale nyeke mu Paladisa pano pa ntanda. (Mitōto 37:28, 29) Powāfundile buno bubinebine dibajinji, kwābudilwepo kwibumona bu kyabulēme kyabinebine, mwanda i buyuki bumo bwāyujije lukulupilo ne nsangaji mu mutyima ne ñeni yobe. Le dyalelo nadyo? Byokepapite myaka, lelo mutyika owādi ukwete nao bino byabulēme wendanga ubunda ne kukundabala? Shi kidi namino, tompa bidi kulonga bino bintu bibidi. Kibajinji, jokeja mutyika owādi ukwete nao bintu, ko kunena amba aluja ñeni yobe kitatyi ne kitatyi koku utala mwanda waka umwene na mvubu bubinebine bumo ne bumo bukufundije Yehova, nansha ke bobwa bowāfundile myaka mivule kunyuma.

⁶ Kya bubidi, tuntwila nyeke ku byabulēme byobe. Langa’po bidi, shi ubajula dibwe dya bulēme panshi, le ukela’dyo’tu mu ditumba koenda utombojoka nsangaji kubapu? Mwene ukendelela na kukolela’ko kutala shi padi makwabo? Kinenwa kya Leza kidi na mabwe ne byabulēme bya bubinebine bya ntanda ne miseke. Nansha shi ubasokola’mo mavule namani, ukokeja kadi kutana’mo makwabo. (Loma 11:33) Shi ubajula kyabulēme kampanda kya bubinebine, wiipangule amba: ‘Kikilengeje kikale kyabulēme i kika? Le kimpanga bujinguludi bwa mushike pa bumuntu bwa Yehova nansha pa mpango yandi? Le kidi na buludiki bufike’po bubwanya kunkwasha nonde mu  mayo a Yesu?’ Kulanguluka pa bipangujo pamo bwa bino kukatamija modi buswe bwa kuswa bubinebine bukufundijanga Yehova.

Tulombolei Buswe Botuswele Bubinebine Botufundija

7, 8. I miswelo’ka imoimo yotukokeja kulombola bakwetu amba tuswele bubinebine botufunda mu Bible? Leta kifwa.

⁷ Le tukalombola namani amba tuswele bubinebine botufundile mu Kinenwa kya Leza potufundija’bo bakwetu? Byotulonda kifwa kya Yesu, tunyemenanga divule ku Bible mu busapudi ne mu bufundiji bwetu. Mafuku kunyuma, bantu ba Leza ba ntanda yonso bakankamikilwe kwingidija bininge Bible mu mwingilo wabo wa busapudi. Polonda ano madingi, tompa kukimba miswelo ya kuyukija mwinē njibo amba ukwete na mutyika byobya byomufundija mu Bible.—Mateo 13:52.

⁸ Kifwa, kinondanonda na kutambwa kwa New York City na batumbula mu mwaka wadi’mo, kaka umo mwine Kidishitu wadi utangila bantu baadi witana nabo mu busapudi Mitōto 46:1, 11. Dibajinji wadi wibepangula mobekadile pa kupwa kwa kino kinkumbulu. Kupwa wauba nyā kateje malondololo abo, webasakwija’ko, penepo kanena’mba: “Le mbwanya kukutangila’ko kisonekwa kyaunsengele ami ku mutyima mu bino bitatyi bya byamalwa?” Batyetye kete bo badi bapela, ino bavule besambile nandi mīsambo milumbuluke mpata. Pa kwisamba na bansongwanzele napo, uno kaka wadi uvudile kunena’mba: “Pano ke myaka 50 mituntulu mfundija’nka kufundija Bible, ino le uyukile ne mwanda? Nkyamwene makambakano nansha amo atunya kupwija dino dibuku.” Shi tufwena bantu na kyanga, pampikwa budimbidimbi, tukebalombola amba tukwete na mutyika byobya byotufunda mu Kinenwa kya Leza, kadi twibiswele.—Mitōto 119:97, 105.

9, 10. Mwanda waka i kipite buya kwingidija Bible potulondolola bipangujo bitala pa nkulupilo yetu?

⁹ Shi bantu abetwipangula bipangujo bitala pa nkulupilo yetu, uno i mukenga muyampe wa kwibalombola amba tuswele Kinenwa kya Leza. Pa kino, malondololo etu keakemaninapo pa milangwe ya batwe bene. (Nkindi 3:5, 6) Ino  tukengidija Bible pa kulondolola. Le wikalanga na moyo wa kutyina kwipangulwa kipangujo kyokubwanyapo kulondolola? Tala matabula abidi mayampe obwanya kutabula.

¹⁰ Longa buninge bobe bonso bwa kwikala mwiteakanye. Mutumibwa Petelo wāsonekele amba: “[Pandulai] Kidishitu mu mityima yenu, eye Mfumwenu. Ikalai nyeke belongolole kulondolola boba bemwipangula ya kyo mukulupile. Mulondolole senene ne butuukanye ne kilemeko ponka.” (1 Petelo 3:15, MB) Le witeakenye kubingija nkulupilo yobe? Kifwa, shi muntu usaka kuyuka kine kyopelelanga kwikuja mu bilongwa nansha bibidiji kebinenwe mu bisonekwa i kika, kokinena’tu amba, “Mu kyetu kipwilo i bipelejibwe.” Kulondolola namino kulombola amba kudi bantu bakwabo bakutyibilanga butyibi pa bintu bya kulonga ne amba kudipo mu kipwilo kikatampe ino udi mu katangotango. I kipite buya kunena amba, “Kinenwa kya Leza, Bible, kipeleja’byo” nansha amba, “Kifityijanga Leza wami pa mutyima.” Kupwa leta’po nshintulwilo miyampe ilombola kine kyokwikujijanga’mopo.—Loma 12:1.

11. I bingidilwa’ka bya bukimbi bikokeja kwitukwasha twikale beteakanye kulondolola bipangujo bitala pa bubinebine bwa mu Kinenwa kya Leza?

¹¹ Shi ubamone amba kwiteakanyangapo, ubulwe’po kwitūdila’ko kitatyi kampanda kya kwifunda kabuku Mitwe ya Myanda ya mu Bible ya Kwisambila’po? * Boya’ko myanda ibala-inga ipangulwanga divule, ebiya lama pa mutwe myanda imo ya mu Bisonekwa. Wilamije nyeke kabuku Mitwe ya Myanda ne Bible obe. Kokikaka kwingidija’byo, kadi sapwila mwine ukwipangwile amba ndi na kingidilwa kinkwasha pa kusokola malondololo a mu Bible ku bipangujo byobangipangulanga.

12. Tukalonga namani shi ketudipo na malondololo aleta Bible pa kipangujo kyobetwipangula?

¹² Leka kusela mutyima kūlu bya bituputupu. I kutupu muntu wakubulwa kubwaninina uyukile malondololo onso. O mwanda shi abakwipangula kipangujo kitala pa Bible ino kudipo na malondololo a kuleta, ubwanya kutentulula divule amba: “Wafwa’ko na kipangujo kyobe kiyampe. Na bubine, nkidipo na malondololo pano, ino nkulupile amba Bible i mwisambile’po. Nanshi nsa kukalonga’po bidi bukimbi kampanda mu Bible, ne kujingulula biyampe uno mwanda, penepa kengiya kukupa malondololo.” Kwisamba na bubine ne na mutyima mutūke namino kukashitula dishinda dya kwiya kwisambila’po dikwabo.—Nkindi 11:2.

Buswe Botuswele Bantu Botufundija

13. Mwanda waka tufwaninwe kwikala na mumweno muyampe pa boba botusapwila?

¹³ Yesu wādi uswele bantu baādi ufundija. Le tukamwiula namani mu uno mwanda? Ketwakikalai na mutyima wa buñumauma ku bantu betujokolokele. Eyo, tuyukile shetu amba “divita dya difuku dikatakata dya Leza, Mwinebukomobonso” kedidi umbisuku, kadi bavule umbukata mwa midiyala ya bantu bakonakanibwa. (Kusokwelwa 16:14; Yelemia 25:33) Inoko ketuyukilepo ukafwa i wepi ne ukapanda i wepi.  Buno butyibi bukidi kumeso, ne mwine ukatyiba’bo i yewa utongelwe na Yehova kete, ke Yesu Kidishitu kadi. Shi ke pano, tumonei muntu ye-yense bu muntu ubwanya kwikala mwingidi wa Yehova, enka ne bikapwa buno butyibi.—Mateo 19:24-26; 25:31-33; Bilongwa 17:31.

14. (a) Tukebandaula namani mwa kuyukila shi tudi na lusa lwa kwitūla pa kyaba kya bantu? (b) I mu mashinda’ka mafwaninwe motukalombola lusa lwa kwitūla pa kyaba kya bakwetu ne kuta kotwibatele mutyima?

¹⁴ Netu tufwaninwe kwitūla pa kyaba kya bantu mwādi mwitūdila’po Yesu. Twiipangulei amba: ‘Le ntelekelanga lusa bantu bongolwa na bunwanwa ne bubela bwa mitōtelo, na mapolitike, ne na busunga bwa ino ntanda? Shi bamweka bu bapela musapu otwibasapwila, le nkimbanga kuyuka kine kyobapelela’o? Lelo ndyukile amba ami nansha bakwetu bengidila Yehova na kikōkeji dyalelo twadi netu mobekadile? Le nsendululanga misapwilo yami biyampe’ni, nshiyanga bantu ba uno muswelo amba kebabwanyapo kushinta?’ (Kusokwelwa 12:9) Bantu pobamonanga amba twitūlanga pa kyabo kyaba, kebabulwangapo kwitaba ku musapu wetu. (1 Petelo 3:8) Kadi kwitūla pa kyabo kyaba kubwanya kwitutonona tute mutyima bininge ku bantu botutana mu mwingilo wetu. I biyampe kusoneka bipangujo ne myanda ibakambija. Shi tubajoka kukebatala, tukokeja kwibalombola amba twadi tutele mutyima ku myanda yobanene potwaile kwibapempula dibajinji. Kadi shi badi na bisakibwa bilomba kupwijibwa bukidibukidi, tukamona muswelo wa kwibapa bukwashi bufike’po.

15. Mwanda waka tufwaninwe kutala biyampe bidi mu bantu, ne tukokeja kutala’byo namani?

¹⁵ Pamo bwa Yesu, netu tutalanga biyampe bidi mu bantu. Padi kudi inabana ulonga buninge bwa kulela bandi bana biyampe kasuku kandi. Pakwabo i shabana ulwa na kusasaketa kisaka kyandi. Pakwabo i mununu utele mutyima mpata ku bintu bya ku mushipiditu. Le tujingululanga bino byonso mu bantu botwitana nabo ne kwibafwija’ko? Shi tuloñanga namino, nabya twalanga kyalwilo kya kwiivwanikila’po batwe bonso, ne kino kibwanya kwitushitwila dishinda dya kupāna bukamoni bwa Bulopwe.—Bilongwa 26:2, 3.

Kwityepeja Kudi na Mvubu pa Kulombola Buswe

16. Mwanda waka i kya mvubu kwikala na butūkanye ne na bulēme ku boba botusapwila?

¹⁶ Kuswa kotuswele bantu botufundija kuketutonona tulame madingi a Bible a tunangu anena’mba: “Buyuki nabo bupanga muntu mitatulo.” (1 Kodinda 8:1, MB) Yesu wādi na buyuki buvule ino kādipo witatula. Nanshi shi nobe kolombola bakwenu nkulupilo yobe, epuka muneneno wa lupata nansha wa kwizunzula. Kitungo kyetu i kutenga mityima ya bantu mwa kwibakokela ku bubinebine botuswele mpata. (Kolose 4:6) Vuluka madingi a Petelo aādingile bene Kidishitu amba bekale belongolole mwa kulondolwela, wāvulwije’mo ne kuvuluja amba tufwaninwe kulondolola na “butuukanye ne kilemeko ponka.” (1 Petelo 3:15, MB) Shi tudi na butūkanye ne bulēme, ketukabulwepo kukokela bantu kudi Leza otwingidila.

17, 18. (a) Tukalonga namani shi bantu betufutulula amba ketubwenyepo bisakibwa bya kwikala bengidi? (b) I kika kinenenwa amba kuyuka ndimi ya kala yāsonekelwe’mo Bible kekudipo kikatampe kyokulongela befundi ba Bible?

¹⁷ Kekudipo kyotusakila bantu batulumuke pangala pa buyuki nansha masomo otufundile. Shi mu wenu mwaba mudi bapela kwivwana muntu yense wampikwa kufunda nansha yewa kadipo na dipolome nansha kitenta kampanda kya inivelesite, kokazoza pa kino. Yesu kātūdilepo ku mutyima minenakanya ya bantu bādi bamufutulula amba kafundilepo masomo malamala a balabi a mu yabo myaka’ya; kadi kālondelepo bisela bya bantu na kusaka kwibatulumuja na buyuki bwandi buvulevule.—Yoano 7:15.

¹⁸ Kwityepeja ne buswe bidi na mvubu mikatampe ku bengidi bene Kidishitu kupita ne masomo o-onso malamala a bya ntanda. Yehova Mufundiji Mukatakata witukumbanyanga mwa kwingidila mwingilo. (2 Kodinda 3:5, 6) Kadi ketusakilwapo kuyuka ndimi ya kala yāsonekelwe’mo Bible pa kwikala bafundiji ba Kinenwa kya Leza, na mulangila bendeji bamo ba Bipwilo bya Kine Kidishitu. Yehova wāsonekeje Bible ku bukomo bwa mushipiditu na bishima bipēla kwivwana, bipotoloke, bibwanya muntu  ye-yense kwivwana bubinebine bulēme budi’mo. Buno bubinebine kebushintangapo nansha shi bubaalamunwa mu ndimi tutwa na tutwa. O mwanda buyuki bwa ndimi ya kala kebudipo na kikatampe kyobulonga, nansha byobudi dimodimo na kamweno. Ne kadi kwitatula amba ami ye uyukile ndimi kukokeja kujimijija muntu kintu kya mvubu mpata ku bene Kidishitu babine—mutyima wa kusaka kufunda.—1 Temote 6:4.

19. Mwingilo wetu wa bwine Kidishitu i kaji mu buluji’ka?

¹⁹ I bine, mwingilo wetu wa bwine Kidishitu ulombanga kwityepeja. Twi ba kufikilwa nyeke na kulondwalondwa, buñumauma, pakwabo ne kupangwapangwa. (Yoano 15:20) Ino ponso potuvuija na kikōkeji mwingilo wetu, twingilanga kaji ka mvubu mpata. Wivwane twendelele na kwingidila bakwetu na kwityepeja, nabya tubaiula buswe bwa Yesu Kidishitu bwaādi uswele bantu. Ivwana bidi: Shi tubasapwila bantu elefu bañumauma, betulondalonda, inoko tubasokola’ko’tu nansha muntu umo udingakene na mukōko, mwene kano i kafwila-midimo kakatampe? Bine, i ako! Nanshi kutakamana kotutakamene na mwingilo kuleka’byo mpika i kwingidila kotwingidila na kikōkeji boba badingakene na mikōko boketwasokwele. Bine ne bine ponka, Yehova ne Yesu baketukwasha amba tusokole bano bantu bavule balēme ne kwibakwasha kumeso kwa mfulo kufika.—Hakai 2:7.

20. I miswelo’ka imoimo yotukokeja kufundija bantu na kifwa kyetu?

²⁰ Kufundija na kifwa nako i muswelo mukwabo wa kulombola amba tudi na mutyima wa kwingidila bakwetu. Kifwa, tusakanga kufundija bantu amba kwingidila Yehova, “Leza wa nsangaji” kyo kintu kilumbuluke, o mwikadilo wa umbūmi ulupula bipa biyampe kutabuka. (1 Temote 1:11, NW) Lelo bakwetu ba ku masomo ne bengidi netu pobabandaulanga mwiendelejo wetu ne muswelo otwikele na bakwetu, bamonanga amba tudi na nsangaji ne kuloelelwa? Ne kadi tufundijanga befundi ba Bible amba kipwilo kya bwine Kidishitu kyo kyoto kya buswe mu ino ntanda ya mashika, mikalabale. Le befundi betumonanga lubilo lonka amba tuswele bantu bonso pa kipwilo ne amba tuloñanga bukomo bwa kulama ndoe umbukata mwetu?—1 Petelo 4:8.

21, 22. (a) Kwibata munda pa mwanda utala mwingilo wetu kubwanya kwitufikija ku kukwatakanya mikenga’ka? (b) I bika byotukesambila’po mu bishinte bilonda’ko?

²¹ Mutyima wa kusaka kwingila mwingilo wetu nao ubwanya dimodimo kwitutonona twibate munda mwetu. Bavule bebatanga namino pampikwa kwididika bamonanga amba nabo babwanya kutandabula mingilo yabo na kwingila mwingilo wa kitatyi kyonso nansha na kuviluka kukengidila kokwa kusakibwa bengidi bavule. Bakwabo i batyibe mbila ya kwifunda ndimi ya bweni mwa kwingidila bantu bavilukila mu wabo mwaba. Shi nobe ubwanya kulonga bino, nabya bandaula ino mikenga na mutyima umo ne kulombela ponka. Būmi bwa muntu wingila buletanga nsangaji, maloa, ne ndoe ya mutyima mikatampe mpata.—Musapudi 5:12.

²² Mu byonsololo, twiulei nyeke Yesu Kidishitu na kutamija buswe botuswele bubinebine botufundija ne bantu botufundija’bo. Kutamija ne kulombola buswe mu ino myanda ibidi kuketupa muswelo wa kwala kyalwilo kilumbuluke kya kwikala bafundiji pamo bwa Kidishitu. Ino tubwanya namani kwala kino kyalwilo? Mu bishinte bilonda’ko, tusa kwisambila pa miswelo imoimo ya bufundiji yāingidije Yesu.

[Kunshi kwa dyani]

Usa Kulondolola Namani?

• I kika kitupa kikulupiji amba kifwa kya Yesu kya bumufundiji ke kikomopo kwiula?

• I muswelo’ka otukokeja kulombola amba tuswele bubinebine botufunda mu Bible?

• Mwanda waka kwikala betyepeje ponso potutama mu buyuki kudi na mvubu?

• I miswelo’ka imoimo yotukokeja kulombola’mo buswe botuswele bantu botwikankila kufundija?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 12]

Longa buninge bwa kwikala mwiteakanye

[Bifwatulo pa paje 13]

Ubwanya kwingidija Bible senene enka shi ukwete ‘buyuki bwa Leza’ na bulēme

[Kifwatulo pa paje 14]

Tulombolanga buswe botuswele bantu na kwibasapwila myanda miyampe