Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

‘Ikalai na Mwiendelejo Mulumbuluke Umbukata mwa Mizo’

‘Ikalai na Mwiendelejo Mulumbuluke Umbukata mwa Mizo’

‘Ikalai na Mwiendelejo Mulumbuluke Umbukata mwa Mizo’

‘Lemekai bantu bonso, ikalai na buswe bwa kisaka kyonso kya banabetu.’—1 PETELO 2:17.

1, 2. (a) I luñanyañanya’ka lwapelwe Batumoni ba Yehova na mukelenge umo wilembelanga na julunale? (b) Mwanda waka Batumoni ba Yehova bekankilanga’ko kulama misoñanya ya peulu ya mu mwiendelejo?

 MYAKA mivule kunyuma, mukelenge umo wilembelanga na julunale ya mu Amarillo, Texas, mu États-Unis, wapempwile bipwilo pala pala bya mu kifuko’kya, kupwa walombola byaasokwele’mo. Kisumpi kimo kyamutenga mpata. Wanena’mba: “Natenwe myaka isatu mituntulu ku bitango bya ku mwaka ne mwaka bya Batumoni ba Yehova mu Kité kya Bonso kya mu Amarillo. Ponso ponadi nabo pamo, nkyamwenepo nansha umo wakija kilole kya mfwanka, ushitula ntyupa wa malwa, nansha unena bintu byampikwa bulēme. Bonso badi bankundwe, ba mwikadilo wanwa, bavwele pa mvwadilo, kibumbo kya bantu bayampe kashā.” Bine ke kutampwe binenwa bivule bya luñanyañanya lwa uno muswelo lupebwa Batumoni ba Yehova. Mwanda waka Batumoni batendelwanga divule na bantu bokebadi nabo lwitabijo lumo?

2 Pavule bantu ba Leza batendelwanga pa mwanda wa mwiendelejo wabo muyampe. Eyo, mikadilo ya bantu bavule i myoneke shayo, ino Batumoni ba Yehova abo bamwene misoñanya ya peulu ya mu mwiendelejo bu bintu byobafwaninwe kulonda, kadi i kipindi kya mu mutōtelo wabo. Bayukile amba bilongwa byabo bimwekejanga Yehova ne banababo bene Kidishitu biyampe nansha bibi, ne amba mwiendelejo wabo muyampe uyukanyanga bubinebine bobasapula. (Yoano 15:8; Tetusa 2:7, 8) Nanshi tutalei motukokeja kulamina mwiendelejo wetu muyampe ne kunenena kobanenenanga Yehova ne Batumoni bandi biyampe, kadi ne muswelo otumwena’mo netu kamweno.

Kisaka kya Bwine Kidishitu

3. Bisaka bya bwine Kidishitu bifwaninwe kukingwa ku bika?

3 Tala mwiendelejo wetu mu kisaka. Dibuku dimo (Die Neuen Inquisitoren: Religionsfreiheit und Glaubensneid) disambila pa bwanapabo bwa mitōtelo, dilembelwe na Gerhard Besier ne Erwin Scheuch, dinena’mba: “Ku [Batumoni ba Yehova] kisaka kyo kintu kifwaninwe kukingwa nakampata.” Bino binenwa i byabine, mwanda mu ano mafuku kudi bintu bivule bisakilwa kisaka kukingwa. Mwanda kudi bana “bambulwa kukōkela bambutwile” ne batame nabo “bambulwa kisanso kya kibutwila,” pakwabo “bambulwa kwīfula.” (2 Temote 3:2, 3NW) Pano bisaka ke bifuko bīmwesha’mo balume ne bakaji malwa, bambutwile bona bana nansha kwibasūla, bana nabo batomboka, bekuja mu kutoma dyamba ne mu busekese, pakwabo banyema ku mobo. Byonso bino i bipa bilupuka ku lupusa lwa kyoneja lwa ‘mushipiditu wa ino ntanda.’ (Efisesa 2:1, 2) Bine, tufwaninwe kukinga bisaka byetu ku uno mushipiditu. Namani? Na kulonda madingi a Yehova ne bwendeji bwandi bwapele ba mu kisaka.

4. I biselwa’ka bidi na ba mu kisaka kya bwine Kidishitu ku abo bene na bene?

4 Ba mulume ne mukaji bene Kidishitu bayukile amba badi na bintu bya mu malango, bya ku mushipiditu, ne bya ku ngitu byobafwaninwe kwilongela abo bene na bene. (1 Kodinda 7:3-5; Efisesa 5:21-23; 1 Petelo 5:7) Bambutwile bene Kidishitu badi na biselwa bilēma pa lutundu lwabo. (Nkindi 22:6; 2 Kodinda 12:14; Efisesa 6:4) Kadi shi bana ba mu njibo ya bwine Kidishitu nabo abatama, bayukile amba nabo kudi bintu byobanenwe kulonga. (Nkindi 1:8, 9; 23:22; Efisesa 6:1; 1 Temote 5:3, 4, 8) Kuvuija biselwa bya kisaka kulomba kwielela’ko, kusumininwa ne mushipiditu wa buswe ne wa kwipāna. Inoko shi ba mu kisaka balonga bukomo bwa kufikila pa biselwa bilombele Leza, nankyo bakekala tutyi tutūlwa ku lūbako ku abo bene na bene ne ku kipwilo kine kumo. Kutabukidila, bakapeja Yehova Leza, Mushiludi wa kisaka, bulēme.—Ngalwilo 1:27, 28; Efisesa 3:15.

Bu Bana na Bana bwa Bwine Kidishitu

5. I byabuyabuya’ka bilupukanga ku kisense kyotudi na banabetu bene Kidishitu?

5 Batwe bene Kidishitu tudi kadi na biselwa pa banabetu betabije mu kipwilo, ko kunena amba boba bonso babundile ‘kisaka kituntulu kya banabetu kujokoloka ntanda yonso.’ (1 Petelo 5:9) Kipwano kyotupwene na kipwilo kidi na kamweno mu būmi bwetu bwa ku mushipiditu. Potwikongela pamo na banabetu bene Kidishitu, tukankamikwanga na kisense kyabo, ne na bidibwa bya ku mushipiditu bīta ngitu bitupebwa na “umpika wabinebine ne wamanwa.” (Mateo 24:45-47NW) Shi tubafikilwa na makambakano, tunyemenanga kudi banabetu ba kwitupa madingi emanine pa misoñanya ya mu Bisonekwa. (Nkindi 17:17; Musapudi 4:9; Yakoba 5:13-18) Ekale tubafudilwa, banabetu kebetwelangapo. Bine, i dyese ne dyese’po kubadilwa mu bulongolodi bwa Leza!

6. Polo wālombwele namani amba tudi na biselwa pa bakwetu bene Kidishitu?

6 Ino ketushikatyilepo mu kipwilo pa mwanda’tu wa kupebwa kete; i ne pa mwanda wa kupāna. O mwanda Yesu wānene amba: ‘Dyese dya kupāna ditabukile dya kupebwa.’ (Bilongwa 20:35) Mutumibwa Polo nandi wēsambīle bininge pa mushipiditu wa kupāna pa kusoneka’mba: “Tuuminyinei ne kinyinga ku lukulupilo lwetu lo tusapula, mwanda aye Leza wetulaile i wabinebine, ukalonga’byo. Kadi twikalei biyampe batwe bene na bene ne kwikankamika’mba twisanswe, tulonge bilongwa biyampe. Ketukilekai kubungakana pamo mulekelanga bamo. Ino batwe Difuku byo dibafwena, po pene twikankamikei batwe bene na bene.”—Bahebelu 10:23-25MB.

7, 8. Tulombolanga namani amba tudi na mutyima wa kupāna mu kipwilo kyetu ne ku bene Kidishitu ba mu matanda makwabo?

7 Tulombolanga mu kipwilo “lukulupilo lwetu lo tusapula” ponso potuletanga malondololo ku kupwila ne kupityija bipindi pala pala mu mpangiko. Byonso bino kebibulwangapo kukankamika banabetu. Kadi twibakankamikanga na mīsambo yetu kumeso ne kupwa kwa kupwila. Bino byo byaba byotukokeja kukomeja bakōkekōke, kutūkija ba mityima ipepa, ne kusenga babela. (1 Tesalonika 5:14) Bene Kidishitu babinebine bapānanga bino byabuntu na mutyima tō, o mwanda bavule bāyanga musunsa wabo umbajinji ku kupwila kwetu batulumukanga pa kumona buswe budi umbukata mwetu.—Mitōto 37:21; Yoano 15:12; 1 Kodinda 14:25.

8 Bine, buswe bwetu kebwimaninepo enka pa kyetu kipwilo. Ino tuswele ne kisaka kyonso kya banabetu kujokoloka ntanda yonso. O mwanda, kifwa mu Mobo a Bulopwe mavule tutananga’mo kasanduku ka byabuntu bya Mukōlo wa Lūbako lwa Mobo a Bulopwe. Padi Njibo yetu ya Bulopwe idi biyampe, inoko tuyukile amba banabetu bene Kidishitu tununu ne tununu mu matanda makwabo babudilwe kifuko kiyampe kya kupwidila’mo. Ponso potutūla byabuntu bya Mukōlo wa Lūbako lwa Mobo a Bulopwe, tulombolanga buswe botuswele bano banabetu nansha byoketwibayukilepo ku mapala.

9. I buluji’ka bwine bwiswelele Batumoni ba Yehova abo bene na bene?

9 Mwanda waka Batumoni ba Yehova beswele abo bene na bene? Mwanda Yesu wēbasoñenye kwiswa. (Yoano 15:17) Kadi buswe bobadi nabo abo bene na bene i kilomboji kilombola amba mushipiditu wa Leza udi na umo ne umo wa mobadi, ne na abo bonso kya pamo. Buswe bubadilwa mu “kipa kya mushipiditu.” (Ngalatea 5:22, 23NW) Ponso pefundanga Batumoni ba Yehova Bible, batanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu, ne kulombela kudi Leza kitatyi ne kitatyi, buswe bwikalanga ke wabo mwikadila nansha ‘buswe bwa bavule byobwenda butalala’ mu ino ntanda mobashikete.—Mateo 24:12.

Kipwano na ba Ino Ntanda

10. I kiselwa’ka kyotudi nakyo ku bantu ba ino ntanda?

10 Kutela kutelele Polo “lukulupilo lwetu lo tusapula” kwituvuluja kiselwa kikwabo kyotudi nakyo. Kuno kusapula i ne kwingila mwingilo wa busapudi bwa myanda miyampe ku boba kebaikele banabetu bene Kidishitu. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Loma 10:9, 10, 13-15) Buno busapudi nabo i kupāna konka. Mwanda kutambila mu uno mwingilo kwitulomba kitatyi, bukomo, kwiteakanya, kwiibidija, ne kwingidija misokwe yetu. O mwanda Polo wāsonekele amba: “Ngidi mulobekwe [“na mapu,” NW] ku baNgidiki, ne ku basenji, ne ku bañeni, ne ku bampikwa ñeni bene kumo. Po pa mwanda o mpangila lubilo ku mutyima wami, nsapule myanda-miyampe, ne kudi bānwe ba mu Loma bene kumo.” (Loma 1:14, 15) Netu, pamo bwa Polo, ketwakikalai na kakama ka kulubwila ano ‘mapu.’

11. I misoñanya’ka ibidi iludika kipwano kyetu na ino ntanda, ino i bintu’ka shetu byotuyukile?

11 Le kudi kiselwa kikwabo kyotudi nakyo ku boba ke banabetupo betabije? Na bubine kidi’ko. Eyo, kuyuka tuyukile shetu amba “ntanda yonsololo ilēle mu bukomo bwa umbi.” (1 Yoano 5:19NW) Kadi tuyukile amba Yesu wānenene pa bandi bana ba bwanga amba: ‘Kebadipo ba ino ntanda, monka monkikadile ami bu wa ino ntanda.’ Inoko tukishikete mu ino ntanda, tumwena’mo kadyeya ketukwasha umbūmi, ne bintu bikwabo bivulevule. (Yoano 17:11, 15, 16) O mwanda tudi na biselwa bya kuvuija ku ba ino ntanda. Le i biselwa’ka? Mutumibwa Petelo wālondolwele kino kipangujo. Kitatyi kityetye kumeso kwa konakanibwa kwa Yelusalema, wātumīne bene Kidishitu ba mu Azia Minele mukanda, mutanwa mwanda witukwasha twikale na bujalale mu kipwano kyetu na ino ntanda.

12. Bene Kidishitu i “bēni balupito” mu buluji’ka, ne byobadi beni, bafwaninwe kujila bika?

12 Dibajinji, Petelo wānene amba: “Bānwe baswedibwe, nemwisashilapo byo mudi bēni balupito kujila bilokoloko bya bu-ngitu byakūmana ne [muya].” (1 Petelo 2:11) Mu muneneno wa ku mushipiditu, bene Kidishitu babine i “bēni balupito,” mwanda kintu kyobabambile’po meso mu būmi bwabo i lukulupilo lwa būmi bwa nyeke—bashingwe māni bakekala na būmi momwa mūlu, “mikōko mikwabo” nayo na būmi bukāya’ko mu paladisa pano pa ntanda. (Yoano 10:16; Fidipai 3:20, 21; Bahebelu 11:13; Kusokwelwa 7:9, 14-17) Le bilokoloko bya bu ngitu i bilokoloko’ka? I bino, kifwa kwabila kwikala mpeta, kwabila ntumbo, bilokoloko bya busekese, ne kwabila konso kutelwa bu “kusakasaka” ne “mankomwameso.”—Kolose 3:5MB; 1 Temote 6:4, 9MB; 1 Yoano 2:15, 16.

13. Bilokoloko bya ngitu ‘byumananga na muya’ wetu namani?

13 Kunena na bubine, bino bilokoloko ‘byumananga na muya’ wetu. Byōnanga kipwano kyotupwene na Leza, bitūla lukulupilo lwetu lwa bwine Kidishitu (‘muya’ nansha būmi bwetu) mu kyaka. Kifwa, shi tutamija mutyima wa kwabila bintu bya busekese, le tukokeja namani kwilombola bu “kitapwa kyumi, kikola, kya kuloelelwa Leza”? Shi tuponene mu dikinga dya kuswa bya bupeta, tukanena namani amba ‘tubadikilanga bidi kusaka bulopwe’? (Loma 12:1, 2; Mateo 6:33; 1 Temote 6:17-19) I biyampe tulonde kifwa kya Mosesa na kuvundamina byobya bitukokela’ko ino ntanda ne kutangidija kumeso mingilo ya Yehova mu būmi bwetu. (Mateo 6:19, 20; Bahebelu 11:24-26) Kino kyo kintu kikatampe kine kya kwitupa bujalale mu kipwano kyetu na ino ntanda.

‘Lamai Mwiendelejo Mulumbuluke’

14. Mwanda waka batwe bene Kidishitu tuloñanga bukomo bwa kulama mwiendelejo mulumbuluke?

14 Musoñanya mukwabo wa mvubu mpata utanwa mu binenwa bya Petelo bilonda’po i uno: ‘Lamai mwiendelejo mulumbuluke umbukata mwa mizo, amba, monka mobemunenena pamo bwa balonga bibi, ino pa mingilo yenu milumbuluke yobamona na meso abo batumbije Leza mu difuku dya kupempulwa.’ (1 Petelo 2:12) Byotudi bene Kidishitu tuloñanga bukomo bwa kuleta kifwa kiyampe. Twifundanga na kininga ku masomo. Twi bengidi bakankamane, bampikwa budimbidimbi ku kaji—nansha shi mwingidilwa umweka bu muntu wa kaninga-mpo. Mu kipango kikalañane, mulume nansha mukaji mwitabije wielelanga’ko kulonda misoñanya ya bwine Kidishitu. Eyo, ke ponsopo pobipēlanga, inoko tuyukile amba mwiendelejo wetu uleta kifwa kiyampe usangajanga Yehova kadi udi na lupusa luyampe pa boba ke Batumonipo.—1 Petelo 2:18-20; 3:1.

15. Tuyukile namani amba mwiendelejo wa Batumoni ba Yehova wa kulama misoñanya ya peulu i muyukane pi na pi?

15 Kubwanya kubwenye Batumoni ba Yehova bavule kulama misoñanya ileta kifwa kiyampe i kumweke mu binenwa bya luñanyañanya byobebanenanga mu majulunale mu bula bwa myaka. Tulete kifwa, julunale wa mu Itadi (Il Tempo) wānene amba: “Bantu bengila na Batumoni ba Yehova bebatelanga bu bengidi bampikwa budimbidimbi, basumininwe na lwitabijo lwabo ulanga amba i lwibamune; inoko bafwaninwe kupebwa bulēme pangala pa mwikadilo wabo mululame.” Julunale mukwabo (Herald) wa mu Buenos Aires, mu Arjantine, wanene amba: “Batumoni ba Yehova i belombole mu bula bwa myaka yonso amba i bengidi baputuma na mingilo, bedingile, bayukile kuleya lupeto, kadi bakaminwe Leza.” Sergei Ivanenko, mufundi mwine Rusi, wānene amba: “Batumoni ba Yehova i bayukane ntanda yonso pi na pi amba i bantu balonda bijila na mutyima umo, nakampata pobasonka musonko onso kamo ne kamo.” Kapita umo wa mu Zimbabwe utala lupango lumo lulongelanga’mo Batumoni ba Yehova bitango wanene amba: “Monanga Batumoni bamo baboya mapapye ne kukenda misalani. Kiwanza kishalanga tō kupita ne mokikadilanga. Bankasampe benu i bafundijibwe. Ngabila’mba longa ntanda yonso iyudile’nka Batumoni ba Yehova.”

Kikōkeji kya Bwine Kidishitu

16. I kipwano’ka kyotudi nakyo na balela ntanda, ne mwanda waka?

16 Petelo i mwisambile ne pa kipwano kyetu na balela ntanda. Amba: “Mwikale kukōkela bijila byonso bya bantu pa mwanda wa Mfumwetu; shi kudi mulopwe utabukile bukatampe; shi kudi bambikavu bakutalulwa kudi aye, bakudyumuna balonga bibi, batendela balonga biyampe. E monka muswidile mutyima wa Leza’mba, mutalaje bumpikwa ñeni [bwa] balembakane konka ku kulonga kwenu kuyampe.” (1 Petelo 2:13-15) Tufwijanga’ko imbikalo ileta ndudi pangala pa byabuyabuya byotumwena’ko, o mwanda tukōkelanga bijila byayo ne kusonka musonko, enka munenena’kyo Petelo. Eyo, tuyukile shetu amba Leza upele imbikalo lupusa lwa kupa mfuto boba bajilula bijila, ino kikatampe kine kyotukōkelelanga balupusa i “pa mwanda wa Mfumwetu.” I kiswa-mutyima kya Leza. Kadi ketusakangapo kufutulwija dijina dya Yehova na kupebwa mfuto pangala pa bilongwa bibi.—Loma 13:1, 4-7; Tetusa 3:1; 1 Petelo 3:17.

17. I bika byotuyukile nansha shi bantu “balembakane” betulondalonda?

17 Ino i kya bulanda, mwanda kudi bantu bamo ba lupusa “balembakane,” betupangapanga ne kwitulondalonda mu miswelo kampanda—kifwa na kwituvubakenya myanda ya bubela. Inoko, mu kitatyi kitungwe na Yehova, bubela bwabo busokokelanga patōka, ne “bumpikwa ñeni” bwabo bwatalajibwa nyā. Mwiendelejo wetu wa bwine Kidishitu wisambanga ao mwine. O mwanda bendeji ba imbikalo bampikwa budimbidimbi bavudile kwitutendela amba twi bantu balonga bilumbuluke.—Loma 13:3; Tetusa 2:7, 8.

Bapika ba Leza

18. Byotudi bene Kidishitu, i mu bintu’ka motufwaninwe kwepuka kwingidija bwanapabo bwetu bibi?

18 Petelo pano udyumuna’mba: “Mwikale bwa bāna-pabo; ino kemukalonga bu-mwana-pabo bwenu kekintu kya kufyamo bubi, mhm, nanshi bwa bapika ba Leza.” (1 Petelo 2:16; Ngalatea 5:13) Dyalelo, buyuki botuyukile bubinebine bwa mu Bible i bwitukūle ku bufundiji bwa bubela bwa mitōtelo. (Yoano 8:32) Kadi tudi na bwanapabo bwa kwitongela byotusaka. Ino ketufwaninwepo kwingidija bwanapabo bwetu bibi. O mwanda potutoñanga balunda, bisandi, mwidyangwilo, makayo—nansha bidibwa ne bitomibwa—tuvulukanga amba bene Kidishitu babine i bapika ba Leza, kebesangajangapo abo bene. Tutongele kwingidila Yehova kupita’ko kwikala bapika ba bilokoloko byetu bya ngitu nansha ba bisela ne bipupo bipupa ino ntanda.—Ngalatea 5:24; 2 Temote 2:22; Tetusa 2:11, 12.

19-21. (a) I muswelo’ka otumwene boba balela ntanda? (b) Bamo i balombole namani amba badi na “buswe ku kisaka kyonso kya bu bana na bana”? (c) Le i kiselwa’ka kya mvubu kupita byonso kyotudi nakyo?

19 Petelo wendelela na kunena’mba: “Lemekai bantu bonso. [Ikalai na buswe bwa kisaka kyonso kya banabetu, NW]. Akamwai Leza. Lemekai mulopwe.” (1 Petelo 2:17) Yehova Leza ulekele bantu babikale mu bitenta pala pala bya lupusa, o mwanda twibapanga bulēme bwendele’mo. Twibalombelelanga’ko’nka ne kwibalombelela, amba tumone muswelo wa kwendelela na mwingilo wetu mu ndoe ne mu bwine Leza. (1 Temote 2:1-4) Ino kadi tudi na “buswe bwa kisaka kyonso kya banabetu.” Tukimbanga nyeke kulongela banabetu bene Kidishitu biyampe, ke bibipo, mhm.

20 Kifwa, ntanda imo ya mu Afrika yatādilwe na kwitapa kwa tubila, ino mwiendelejo wa bwine Kidishitu wa Batumoni ba Yehova kasha umweka patōka. Julunale umo (Reformierte Presse) wa mu Suise wanene’mba: “Mu 1995, Kitango kya Byepelo bya Bene Afrika . . . kyafikile pa kuleta bukamoni bulombola amba bipwilo byonso byekujije [mu bulwi] kutalula’mo enka Batumoni ba Yehova kete.” Bino binkumbulu pa kwivwanwa’byo mu matanda makwabo, Batumoni ba Yehova ba mu Bulaya bapejeje kutuma bidibwa ne malawa bya kukwasha banababo ne bantu bakwabo ba mu mine ntanda yadi mu kyamalwa’yo. (Ngalatea 6:10) Balondele binenwa bidi mu Nkindi 3:27 binena’mba: “Kokapelejapo biyampe kudi bene’byo, po dikōkeja dikasa dyobe kulonga’kyo.”

21 Ino kudi kiselwa kya mvubu mikatampe mpata kitabukile bulēme botulēmekele balela ntanda ne buswe bwine botuswele banabetu. Le i kiselwa’ka? Petelo wānene amba: “Akamwai Leza.” I bine, tudi na mapu mavule kudi Yehova kupita’ko mapu otudi nao ku muntu ye-yense. Kino i kyabine muswelo’ka? Le tubwanya kwikala namani na bujalale pa biselwa byetu kudi Leza ne byobya byotudi nabyo ku balela ntanda? Bino bipangujo bikalondololwa mu kishinte kilonda’ko.

Lelo Ubavuluka?

• I biselwa’ka bidi na bene Kidishitu mu kisaka?

• I muswelo’ka otukokeja kulombola mutyima wa kupāna mu kipwilo?

• I biselwa’ka byotudi nabyo ku ba ino ntanda?

• I byabuyabuya’ka bimo bimwenwa mu kulama misoñanya ya peulu ya mu mwiendelejo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 19]

Kisaka kya bwine Kidishitu kibwanya namani kwikala nsulo ya nsangaji mikatampe?

[Bifwatulo pa paje 20]

Mwanda waka Batumoni ba Yehova beswele abo bene na bene?

[Bifwatulo pa paje 20]

Le tubwanya kuswa banabetu nansha shi ketwibayukilepo ku mapala?