Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Kubulwa Kwikuja mu bya Ntanda kwa Bene Kidishitu mu Mafuku a Mfulo

Kubulwa Kwikuja mu bya Ntanda kwa Bene Kidishitu mu Mafuku a Mfulo

Kubulwa Kwikuja mu bya Ntanda kwa Bene Kidishitu mu Mafuku a Mfulo

‘Ke ba ino ntandapo, monka ami’wa monkikadile wa ino ntanda.’—YOANO 17:16.

1, 2. I bika byānene Yesu pangala pa kipwano kya balondi bandi na ino ntanda, ne i bipangujo’ka bilupuka ku binenwa byandi?

 YESU wālombēle lulombelo lulampe mu matwi a bandi bana ba bwanga mu bufuku bwa mfulo ya būmi bwandi bwa bu muntu mubwaninine. Mu lwine lulombelo’lo, wānena’mo kintu kilombola mwa kwikadila būmi bwa bene Kidishitu babine bonso. Wēsambila pa balondi bandi amba: ‘Ami’wa napu kwibapa kinenwa kyobe, inoko ino ntanda ayo ibebashikwe, mwanda ke ba ino ntandapo, monka ami’wa monkikadile wa ino ntanda. Kyonakulomba ke kwibatalulapo mu ino ntanda, ehe, ino kwibalama pa mwanda wa umbi. Ke ba ino ntandapo, monka ami’wa monkikadile wa ino ntanda.’—Yoano 17:14-16.

2 Yesu wānene misunsa ibidi mituntulu amba balondi bandi ke ba ino ntandapo. Ne amba kuno kwisansanya kukebaletela makambakano—ntanda ikebashikwa. Ino bene Kidishitu kebafwaninwepo kupungila; mwanda Yehova ukebalama. (Nkindi 18:10; Mateo 24:9, 13) Pa bino binenwa bya Yesu, tubwanya padi kwiipangula’mba: ‘Mwanda waka bene Kidishitu babine ke ba ino ntandapo? Le kubulwa kwikala wa ino ntanda kishintulula namani? Shi bene Kidishitu i bashikibwe na ino ntanda, penepo abo bamwene namani ino ntanda? Nakampata, bamwene namani imbikalo ya ino ntanda?’ Malondololo a mu Bisonekwa a bino bipangujo adi na mvubu mwanda etutala batwe bonso.

“Tusulukile Kudi Leza”

3. (a) I bika bitusansanyanga na ino ntanda? (b) I bukamoni’ka budi’ko bulombola amba ‘ntanda ilēle mu bukomo bwa umbi’?

3 Kipwano kya mpwaninine kyotupwene na Yehova i buluji bumo boketwikadilapo ba ino ntanda. Mutumibwa Yoano wāsonekele amba: “Tuyukile amba tusulukile kudi Leza, inoko ntanda yonsololo ilēle mu bukomo bwa umbi.” (1 Yoano 5:19NW) Binenwa bya Yoano bitala pa ino ntanda i byabine ne bine ponka. Mavita, bupolapola, kwipayañana, kasusu, budimbidimbi, ne busekese byenda muongo pa ntanda bidi’ko dyalelo bilombola amba lupusa lwa Satana lo lwingila, ke lwa Lezapo. (Yoano 12:31; 2 Kodinda 4:4; Efisesa 6:12) Shi muntu waikala ke Kamoni wa Yehova, upelanga ne kwijiba ku bino bilongwa bibi, ulekelela kwikala wa ino ntanda.—Loma 12:2; 13:12-14; 1 Kodinda 6:9-11; 1 Yoano 3:10-12.

4. Tulombolanga namani amba twi ba Yehova?

4 Yoano wānene amba bene Kidishitu i beshile na ntanda, mwanda abo i ‘basuluke kudi Leza.’ Bonso bepēne kudi Yehova i bantu bandi. Mutumibwa Polo wānene amba: “Shi twikale bōmi, nabya i kudi Mfumwetu ko twikadile bōmi. Shi i lufu nalo kadi, tufwilanga konka kudi Mfumwetu.” (Loma 14:8; Mitōto 116:15) Byotudi ba Yehova, tufwaninwe kumutōta’nka aye kasuku kete. (Divilu 20:4-6) Ko kunena amba mwine Kidishitu wabine kapānangapo būmi bwandi ku kufwila bya ntanda. Nansha byalēmekele byelekejo bya ntanda, ino kebitōtangapo, mu bilongwa nansha mu ñeni. Kadi katōtangapo babingwa ba makayo nansha bilezaleza bya mu ino myaka. Shako, ulēmekanga byepelo bya bakwabo bya kulonga mobasakila, ino aye, utōtanga’nka Umpangi kete. (Mateo 4:10; Kusokwelwa 19:10) Kino nakyo kimusansanyanga na ino ntanda.

“Bwami Bulopwe Ke bwa Ino Ntandapo”

5, 6. Kikōkeji ku Bulopwe bwa Leza kitusansanyanga namani na ino ntanda?

5 Bene Kidishitu i balondi ba Kidishitu Yesu ne babikalwa ba Bulopwe bwa Leza, kino nakyo kibalengejanga baleke kwikala ba ino ntanda. Yesu wānene paādi usamba ku meso a Pontyusa Pilato amba: “Bwami bulopwe ke bwa ino ntandapo. Shi bwami bulopwe bwadi amba i bwa ino ntanda, longa nankyo bamudyavita bami abandwila, mwanda wa kunena amba nakafikijibwa kudi Bayuda. Ino, shi ke pano, bulopwe bwami kebutambilepo ku ino nsulo, mhm.” (Yoano 18:36NW) Buno bo bulopwe bukayukanya buujila bwa dijina dya Yehova, bukabingija bubikadi bwandi, ne kulonga kiswa-mutyima kyandi pano panshi mokilongelwa mūlu. (Mateo 6:9, 10) O mwanda mu mwingilo wandi onso, Yesu wāsapwile myanda miyampe ya bulopwe ne kunena amba bukasapulwa na balondi bandi kufika enka ne ku mfulo ya ngikadilo ya bintu. (Mateo 4:23; 24:14) Mu 1914 mo mwāfikidile binenwa bya bupolofeto bya mu Kusokwelwa 11:15 binena’mba: “Bulopwe bwa [ntanda] pano ke bwa Mfumwetu, ne bwa Kidishitu wandi; ukabikalanga nyeke na nyeke.” Enka pano Bulopwe bwa mūlu bo abo kete busa kuludika muzo wa muntu. (Danyele 2:44) Dyakadilwe kantu dino, ne balopwe ba ntanda bakafula ku kuyuka lupusa lwa Bulopwe.—Mitōto 2:6-12.

6 Dyalelo bene Kidishitu babine bayukile bino byonso, o mwanda i babikalwa ba Bulopwe bwa Leza, balonda madingi a Yesu a ‘kubadikila bidi kusaka bulopwe bwa Leza ne boloke bwandi.’ (Mateo 6:33) Ino kino kekibabudijepo dikōkeji ku matanda obashikete’mo, inoko kibasansanyanga na ino ntanda ku mushipiditu. Mwingilo umbajinji wa bene Kidishitu ba dyalelo, wādi wingila ne ba mu myaka katwa kabajinji, i wa ‘kusapula ne pa mfulo bya Bulopwe bwa Leza.’ (Bilongwa 28:23) I kutupu umbikalo wa bantu udi na mbila ya kusupaija mwingilo upēne Leza.

7. Mwanda waka bene Kidishitu babine kebekujangapo mu bya ntanda, ne balombolanga kino namani?

7 Batumoni ba Yehova i bantu ba Yehova ne balondi ba Yesu, kadi i babikalwa ba Bulopwe bwa Leza, o mwanda bapelanga pelē kwikuja mu mavita ne mu malwi elwa mizo ne matanda mu ino myaka ya katwa ka 20 ne ka 21. Kebetabilangapo mutamba kampanda, kusobwela muntu kabidye buta, nansha kusambakanya lunsamfwakanwa kansangwa lwa kulwa na bulopwe kamukaya. Balombolanga lwitabijo lwa kutendelwa pa kunekenya kulondwalondwa kumweka bwa ako kusa kwibatyumwina panshi, balonda abo bene misoñanya yobānene bambikavu ba Nazi bene Alemanye mu 1934 amba: “Ketudipo na mutyima nansha umo wa kwiela mu bimyanda bya kipolitike, ino twipēne na mutyima onso ku bulopwe bwa Leza bupelwe Kidishitu Mulopwe watongele. Kekudipo muntu otukasanshija nansha kulonga kibi. Ino tukaloelelwa kwikala mu ndoe ne kulongela bantu bonso biyampe ponso potumona mukenga.”

Mikendi ne Batumwa ba Kidishitu

8, 9. Batumoni ba Yehova i mikendi ne batumwa mu buluji’ka dyalelo, ne kino i kyalamune namani kipwano kyabo na mizo?

8 Polo wētelele aye mwine ne balunda nandi bene Kidishitu bashingwe-māni amba twi “mikendi mwanda wa Kidishitu, pamo na Leza usengela padi bātwe.” (2 Kodinda 5:20; Efisesa 6:20) Tamba mu 1914, bene Kidishitu bashingwe māni badi na bubinga bwa kutelelwa bu mikendi ya Bulopwe bwa Leza, mwanda abo i “bāna” ba buno Bulopwe. (Mateo 13:38; Fidipai 3:20; Kusokwelwa 5:9, 10) Kadi, Yehova i mulupule mu mizo yonso “kibumbo kikatampe” kya “mikōko mikwabo,” bene Kidishitu bakulupile kukekala pano panshi, amba bakwatakanye bana ba ku mushipiditu mu mwingilo wabo wa bu mikendi. (Kusokwelwa 7:9; Yoano 10:16) Ino “mikōko mikwabo” yo ibwanya kutelwa bu “batumwa” ba Bulopwe bwa Leza.

9 Mukendi utuminwe kukengidila mu ntanda-bene kekujangapo, aye ne bandi, mu myanda ya ntanda’ya. Ne bene Kidishitu nabo monka na monka, kebekujangapo mu myanda ya kipolitike ya mizo ya ino ntanda. Kebetabilangapo nansha kulwa na muzo, lukoba, kabila, nansha kulwila kalungi ka bwana. (Bilongwa 10:34, 35) Ino abo ‘baloñanga biyampe ku bonsololo.’ (Ngalatea 6:10) Kubulwa kwikuja mu bya ntanda kwa Batumoni ba Yehova kekupepo muntu milangwe nansha imo ya kupela musapu wabo amba mwanda’po betabilanga ba lukoba lungi, ba muzo nansha ba kisaka kampanda.

Bayukilwa pa Buswe Bwabo

10. Buswe budi na mvubu’ka ku mwine Kidishitu?

10 Kutentekela pa byapwa kala kunenwa, bene Kidishitu kebekujangapo mu bya ntanda mwanda wa kipwano kyobapwene na bene Kidishitu bakwabo. Yesu wānene balondi bandi amba: “Pa kino po pakemuyukila bonso amba mwi bami bana ba bwanga, shi mudi na buswe umbukata mwa banwe bene.” (Yoano 13:35NW) Buswe bwa bu bana na bana lo lufungulo lufikija muntu ku kwikala mwine Kidishitu. (1 Yoano 3:14) Kipwano kityite kya mwine Kidishitu na bene Kidishitu bakwabo kikwatañene na kipwano kyapwene na Yehova, na Yesu, ne na kisaka kyandi. Buno buswe kebufudilepo enka pa kipwilo kya mwabo, mhm. I buswe bwa kuswa ‘kisaka kituntulu kya banababo ba ntanda yonso.’—1 Petelo 5:9.

11. Mwiendelejo wa Batumoni ba Yehova uludikwanga namani na buswe bobeswele abo bene na bene?

11 Dyalelo Batumoni ba Yehova balombolanga buswe bwabo bwa bu bana na bana na kufikidija binenwe mu Isaya 2:4 amba: “Bakabunda bipete byabo ke makasu, ne mikobe yabo ke mpete ya kukukula mityi; muzo keukatalulapo kipete pa muzo mukwabo, nansha kwilombolapo bulwi monka, ehe.” Bene Kidishitu badi mu ndoe na Leza ne abo bene na bene mwanda i bafundijibwe na Yehova. (Isaya 54:13) Byobaswele Leza ne banababo, i bikomo nanshi kobadi kuboya mata a kukalwa na bene Kidishitu bakwabo—nansha na bantu bakwabo—ba mu matanda angi. Ndoe ne bumo bwabo byo bintu bya kamweno mu mutōtelo wabo, kilomboji kilombola amba bine badi na mushipiditu wa Leza. (Mitōto 133:1; Mika 2:12; Mateo 22:37-39; Kolose 3:14) Basakanga “ndoe ne kwīlondalonda,” mwanda bayukile amba “meso a Yehova adi pa boloke.”—Mitōto 34:14, 15.

Mumwena Bene Kidishitu Ino Ntanda

12. Batumoni ba Yehova beulanga mumweno’ka umwene Yehova bantu ba ino ntanda, ne beulanga’o namani?

12 Yehova i mutyibile ino ntanda nsambu ya kwiiponeja, inoko kaikele kutyibila umo ne umo wa mu ayo mambo. Ukebatyibila’o kupityila kudi Yesu mu kitatyi kyatungile Aye mwine. (Mitōto 67:3, 4; Mateo 25:31-46; 2 Petelo 3:10) Pano’ko bidi, ulombolanga buswe bukatampe ku bantu bonso. I mupāne Mwana wandi wa bunka amba muntu ye-yense amone mukenga wa kupebwa būmi bwa nyeke. (Yoano 3:16) O mwanda batwe bene Kidishitu netu twiulanga buswe bwa Leza na kulombola bakwetu mpango ya lupandilo ya Leza, nansha byobafutululanga divule bukomo botulonga.

13. I muswelo’ka otufwaninwe kumona balopwe ba ino ntanda?

13 Lelo tufwaninwe kumona namani balopwe ba ino ntanda? Polo wālondolwele kino kipangujo pa kusoneka’mba: “Muya o-onso wikale kukōkela bakatampe balupusa, mwanda kekudipo wa lupusa nansha umo udi’ko shi ke pa mwandapo wa Leza; balupusa badi’ko badi pa bitenta byabo bishile bimo na bikwabo pa mwanda wa Leza.” (Loma 13:1, 2NW) Bantu i bebikike mu bitenta “bishile” (bimo bikatampe, bikwabo bityetye, byonso munshi mwa kitenta kya Yehova) mwanda Mwinē Bukomo Bonso ukibalekele. Nanshi mwine Kidishitu ukōkelanga balela ntanda mwanda kwibakōkela i kukōkela Yehova. Ino bikekala namani shi bisaka Leza ne bisaka imbikalo ya bantu kebitenepo biyampe?

Bijila bya Leza ne bya Kesala

14, 15. (a) I muswelo’ka wāikele Danyele kwepuka bulwi mu myanda itala kikōkeji? (b) I mwimanino’ka wādi na Bahebelu basatu pobyākomene kwepuka bulwi mu myanda itala kikōkeji?

14 Danyele ne bapwani nandi basatu bashile kifwa kilumbuluke kya mwa kwikadila na bujalale mu kikōkeji kyotukōkela ku imbikalo ya bantu ne ku lupusa lwa Leza. Bano Bahebelu baná bankasampe pobādi bu misungi mu Babiloni, bākōkele ku bijila bya mine ntanda’yo, ne kwija kwine mpika bātongwa kufunda masomo a pa bula. Danyele wāyuka amba kuno kufunda kukebafikija ku kulwa na Bijila bya Yehova, ko kwisamba wēsamba mwanda’wa na mfumu wādi wibalela. Ku mfulo kwākwatwa mpangiko ya kulēmeka mityima ya mundamunda ya bano Bahebelu baná. (Danyele 1:8-17) Batumoni ba Yehova nabo balondanga kifwa kya Danyele ponso pobashintulwila bamfumu ba bitenta mwimanino wabo mwa kwepukila makambakano a bituputupu.

15 Ino kitatyi kikwabo, buno bulwi mu myanda itala kukōkela kebwādipo mwa kwepukilwa. Mulopwe wa Babiloni wāshimikile nkishi mupuñame mu dilungu dya Dula, wāsoñanya bamfumu bakata bonso, kubadila’mo ne baledi bonso ba bubikavu, amba bēkongele pamo mwa kufikijija nkishi’wa. Papo balunda na Danyele basatu bādi kala ke batongwe bu baledi ba bubikavu bwa Babiloni; bine luno lubila lwādi lwibatala ne abo. Kyaba kimo mu bisela byobādi balonga, kyādi kilomba bonso baile bekale kwivukwila ku meso a nkishi. Ino Bahebelu bādi bayukile amba kuno i kujilula Bijila bya Leza. (Kupituluka 5:8-10) O mwanda bonso pobādi bevukwila panshi, abo bāshele bwimwa. Kupela kobāpelele kukōkela lubila lwa mulopwe kwātūla būmi bwabo mu kyaka kya lufu lulenga moyo, ino bānyongololwa’mo mu kingelengele; nansha nankyo, bātongele lufu kupita’ko kuleka kukōkela Yehova.—Danyele 2:49–3:29.

16, 17. Le batumibwa bālondolwele namani pobēbasoñenye kuleka kusapula, ne mwanda waka bālondolwele nabya?

16 Mu myaka katwa kabajinji, batumibwa ba Yesu Kidishitu nabo bāityilwe ku meso a bendeji ba Bayuda mu Yelusalema, bēbasoñanya kuleka kusapula mu dijina dya Yesu. Le bālongele’po namani? Yesu wēbasoñenye kulonga bana-babwanga mu mizo yonso, ne mu Yudea mwine kumo. Kadi wēbanene kwikala batumoni bandi mu Yelusalema ne mu bipindi byonso bishele bya ntanda. (Mateo 28:19, 20; Bilongwa 1:8) Batumibwa bādi bayukile amba lubila lwa Yesu kyo kyādi kiswa-mutyima kya Leza kobadi. (Yoano 5:30; 8:28) O mwanda bānene amba: “Batwe tufwanyinwe kukokela Leza, kutabuka kukokela bantu.”—Bilongwa 4:19, 20; 5:29MB.

17 Batumibwa kebādipo bantomboki, mhm. (Nkindi 24:21) Inoko, shi balopwe ba pano panshi abebakande kulonga kiswa-mutyima kya Leza, abo bādi banena amba, ‘Tufwaninwe kukōkela Leza, ke bantupo.’ Yesu wānene kala amba tufwaninwe kulubwila “Kesala bintu bya Kesala, kadi bya Leza nabyo i bya Leza.” (Mako 12:17) Shi tuleke kukōkela lubila lwa Leza mwanda’po’tu muntu kampanda wetunena kintu kankenge, nabya tubape muntu kintu kya Leza. Eyo, tulubulanga shetu kintu kyonso kyotufwaninwe kulubwila Kesala, inoko tuyukile amba lupusa lwa peulu pa peulu i lwa Yehova. Ye aye Mfumu Mulopwe wa diulu ne ntanda, Umpangi, Nsulo mine ya lupusa.—Kusokwelwa 4:11.

Tukemanija Nshinkidingi

18, 19. I mwimanino’ka muyampe wikalanga na banabetu bavule, ne i muswelo’ka otubwanya kulonda kifwa kyabo?

18 Panenwa pano, imbikalo mivule ya ntanda iyukile amba Batumoni ba Yehova kebekujangapo mu byabo bimyanda, netu twiifwijanga’ko pa kino. Ino kukidi mu matanda amo mukipangwapangwa Batumoni bya malwa. Mu bula bwa myaka katwa ka 20, kwendelela ne mu ino myaka, batutu ne bakaka bamo bakikonda byabinebine ne kulwa ku mushipiditu “divita dilumbuluke dya mu lwitabijo.”—1 Temote 6:12MB.

19 Tubwanya namani kwimanija nshinkidingi pamo bwa abo? Dibajinji tuvulukei amba tutengele kulondwalondwa. O mwanda kebifwaninwepo kwitusansa nansha kwitutulumuna shi kibetutana. Polo wādyumwine Temote amba: “Bonso batele mutyima ku bwine-Leza [mu kipwano na Kidishitu Yesu] kupangwapangwa ko kwabo.” (2 Temote 3:12; 1 Petelo 4:12) Le tubulwa kulondwalondwa namani ayo ino ntanda nayo ibikelwe na lupusa lwa Satana? (Kusokwelwa 12:17) I bine, ponso potulama kikōkeji kyetu, bamo kebakatunyapo ‘kutendela ne kushilula kwitunenena bibibibi.’—1 Petelo 4:4.

20. Le i bubinebine’ka bukankamika bobetuvuluja?

20 Dya bubidi, tukulupile amba Yehova ne bamwikeulu bandi baketukwatakanya. Monka mwānenene Edisha wa pa kala amba, “boba badi netu batabukile bungi boba bo badi nabo.” (2 Balopwe 6:16; Mitōto 34:7) Pakwabo Yehova, na kitungo kampanda kiyampe, ubwanya kwituleka tutyinibwe mbavu na bakinkwa mu kitatyi kityetye. Nansha namino, kakabulwepo kwitupa bukomo bwitusakila mwa kūminina. (Isaya 41:9, 10) Shako, bamo bajimijanga būmi bwabo, ino kino kekituzozejangapo. Mwanda Yesu wānene amba: “Kemukityinai boba bepaya’nka ngitu yonka, kukokeja kwipaya muya mpika. Tyinai Leza ukokeja konakanya ngitu ne muya mwine mu [ngehena].” (Mateo 10:16-23, 28MB) Bine, twi “bēni balupito” mu ino ngikadilo ya bintu. Twingidijanga kitatyi kyetu mwanda wa kukwatyija ku “bumi bwa binebine,” būmi bwa nyeke mu ntanda impya ya Leza. (1 Petelo 2:11; 1 Temote 6:19MB) Kekudipo muntu ubwanya kwitubudija ino mpalo shi tushele nyeke bakōkele kudi Leza.

21. I bika byotufwaninwe kulama nyeke mu ñeni?

21 Shi ke pano, tuvulukei kipwano kilēme kyotupwene na Yehova Leza. Tukwatei nyeke makasa abidi madyese etu a kwikala balondi ba Kidishitu ne babikalwa ba Bulopwe. Tuswei banabetu na mutyima wetu onsololo, ne kuloelelwa nyeke buswe bobetuswele. Kutabukidila, tulondei binenwa bya mulembi wa mitōto wānene amba: “Tengela Yehova; komeja mu bidyoma, ne mutyima obe ukankamane, eyo i binebine, tengela Yehova.” (Mitōto 27:14; Isaya 54:17) Namino, tukemanija nshinkidingi mu lukulupilo lwabine pamo bwa bene Kidishitu bavule betubadikile—bine, tukekala bene Kidishitu ke ba ntandapo, bantu bapela kwikuja mu bimyanda bya ntanda.

Le Ukokeja Kushintulula?

• Kipwano kyetu na Yehova kitusansanyanga namani na ino ntanda?

• Byotudi babikalwa ba Bulopwe bwa Leza, tulamanga namani mwimanino wetu wa kuleka kwikuja mu bya ntanda?

• Buswe botuswele banabetu bwitukwashanga namani tuleke kwikuja mu bya ntanda ino twikale kusansana nayo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 25]

Le kikōkeji kyetu ku Bulopwe bwa Leza kidi na lupusa’ka pa kipwano kyetu na ino ntanda?

[Kifwatulo pa paje 26]

Muhutu ne Mututsi bengila pamo mu nsangaji

[Kifwatulo pa paje 27]

Muyuda ne Mwalabu, bana na bana bene Kidishitu

[Kifwatulo pa paje 27]

Mwine Kidishitu wa mu Serbia, wa mu Bosni, ne wa mu Kroasi baloelelwa kisense pamo

[Kifwatulo pa paje 28]

Le i byepi biyampe kulonga shi balopwe abetusoñanya kujilula kijila kya Leza?