Lelo Bine Udi na Lwitabijo mu Myanda Miyampe?

“Bulopwe bwa Leza bubafwena. Alamukai pa mityima mwitabije Myanda Miyampe.”​—MAKO 1:15, MB.

1, 2. I muswelo’ka obwanya kushintulula Mako 1:14, 15?

 YESU Kidishitu wāshilwile mwingilo wandi mukatampe mu Ngadilea mu mwaka wa 30 K.K. Wenda usapula “Myanda Miyampe ya kwa Leza.” Bene Ngadilea bavule bākunkwa na binenwa byandi byaādi unena’mba: “Kitatyi kitungwe kibafika, Bulopwe bwa Leza bubafwena. Alamukai pa mityima mwitabije Myanda Miyampe.”​—Mako 1:14, 15, MB.

² “Kitatyi kitungwe” kyābwene kya Yesu kushilula mwingilo wandi ne kya bantu kukwata’po kya mfulo kya kwibapa muswelo wa kwitabijibwa na Leza. (Luka 12:54-56) ‘Bulopwe bwa Leza bwāfwenene’ mwanda Yesu Mulopwe Mutongwe wādi umbukata mwabo. Bine, mwingilo wandi wa busapudi wātonwenine bantu ba mityima myoloke ku kwalamuka pa mutyima. Lelo ‘bāitabije myanda miyampe’ muswelo’ka, ne batwe netu twitabija’yo namani?

3. Bantu baloñanga bika bilombola amba badi na lwitabijo mu myanda miyampe?

³ Mutumibwa Petelo nandi wāsoñenye bantu kwalamuka pa mutyima monka mwāsoñanyinye Yesu. Wānena Bayuda bādi mu Yelusalema mu difuku dya Pentekosa 33 K.K. amba: “Alamukai pa mutyima mubatyijibwe bonso mu dijina dya Yesu Kidishitu, nankyo ko kulekelwa kwa myanda, ebiya mukatambula kyabuntu kya mushipiditu sandu.” Bantu tununu ne tununu bāalamuka pa mutyima, bābatyijibwa ke balondi ba Yesu. (Bilongwa 2:38, 41; 4:4) Mu 36 K.K., Bajentaila bāalamukile pa mutyima nabo bātabula matabula amo onka. (Bilongwa 10:1-48) Mu ano etu mafuku namo, kwikala na lwitabijo mu myanda miyampe kutononanga bantu tununu ne tununu, balamuka ku bubi bwabo, bepāna kudi Leza, ne kubatyijibwa. Betabija myanda miyampe ya lupandilo ne kwikala na lwitabijo mu kitapwa kya kikūlwa kya Yesu. Kadi baloñanga byoloke ne kulamata ku Bulopwe bwa Leza.

4. Le lwitabijo i kika?

⁴ Le lwitabijo i kika? Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Lwitabijo i kusuminyinwa mu kyokya kyokulupile, kulangalanga mpika. I kukulupila bintu byampikwa kumweka’mba i byabinebine.” (Bahebelu 11:1, MB) Lwitabijo lwetu lwitukulupije amba kintu kyo-kyonso kilaile Leza mu Kinenwa kyandi kidi pamo bwa ke kilongeke kala. Bidi pamo bwa batwe bapelwe kyeya kilombola amba kikampanda ke kyetu. Kadi lwitabijo i ‘kukulupila kulangalanga mpika,’ kwikala na kikulupiji mu bintu, abyo kebyamwekele. Ñeni ne mutyima wetu wa kufwija’ko bitukulupija amba bino bintu i byabinebine, nansha byoketwebimwene.​—2 Kodinda 5:7; Efisesa 1:18.

Tusakilwa Lwitabijo!

5. Mwanda waka lwitabijo ludi na mvubu?

⁵ Twi babutulwe na bisakibwa bya ku mushipiditu ino ke na lwitabijopo. Bine, “lwitabijo ke kintupo kya bantu bonso, mhm.” (2 Tesalonika 3:2, NW) Inoko, bene Kidishitu, pa kusaka amba bakapyane milao ya Leza, bafwaninwe kwikala na lwitabijo. (Bahebelu 6:12) Polo pa kupwa kutela bifwa bivule bya bantu ba lwitabijo, wāsonekele amba: “Bātwe netu byo twaelwa umbukata mwa kibumbo kikatakata, kidi namino, kya tumoni, tuvule byonso byakwitulemenena, shi bika, shi  bika, ne bubi bwitūminine bwine, tunyeme ne bukankamane ponka luno lubilo lo tutungilwe, lwa kwela meso konka kudi aye Yesu kilongoji kya kwitabija kwetu, ke mubingiji wako kadi.” (Bahebelu 12:1, 2) Le “bubi bwitūminine” i bubi’ka? I kubulwa lwitabijo. Pakwabo’nka ne kujimija’lo, alo luntu lotwadi nalo. Pa kusaka amba twikale na lwitabijo lukomo, tufwaninwe “kwela meso konka kudi aye Yesu” ne kulonda kifwa kyandi. Tufwaninwe ne kupela busekese, kulwa na mingilo ya ngitu, ne kwepuka kusanswa bupeta, mafilozofi a ntanda ne bibidiji byampikwa kukwatañana na Bisonekwa. (Ngalatea 5:19-21; Kolose 2:8; 1 Temote 6:9, 10; Yude 3, 4) Ne kadi, tufwaninwe kukulupila amba Leza udi netu ne amba madingi adi mu Kinenwa kyandi akwashanga byabinebine.

6, 7. Mwanda waka i kyendele’mo kulomba lwitabijo?

⁶ Ketubwanyapo kwipungila lwitabijo munda mwetu na bukomo bwa batwe bene. Lwitabijo lubadilwa mu kipa kya mushipiditu sandu wa Leza, bukomo bwandi bwingila. (Ngalatea 5:22, 23) Ino shi tubamone amba bitusakila kuningisha lwitabijo lwetu, lelo tukalonga’po kika? Yesu wānene amba: “Ino bānweko . . . muyūkile kupa bāna benu byakwibapa biyampe, lelo Shenu wa mūlu ke pepi, keye mwine ukakija kupana [m]ushipiditu [s]andu ku bakumulomba?” (Luka 11:13) I amo, twendelelei na kulomba mushipiditu sandu, mwanda ukalupula motudi lwitabijo lwitusakilwa pa kulonga kiswa-mutyima kya Leza nansha ke mu ngikadilo ya matompo makomokomo.​—Efisesa 3:20.

⁷ I kyendele’mo kulomba twikale na lwitabijo lukatampe. Kitatyi kyādi kisaka Yesu kupanga demona wādi mudi nkasampe, shandya mwana wāmwabije amba: “Naitabija Mfumwami! Nkwasheko lwitabijo lwami lubwanyinyine!” (Mako 9:24, MB) Bana ba bwanga ba Yesu nabo bālomba’mba: “Betuvudijijeko lwitabijo.” (Luka 17:5) Nanshi netu tulombei lwitabijo, koku tukulupile amba Leza ukalondolola milombelo yetu.​—1 Yoano 5:14.

Kwikala na Lwitabijo mu Kinenwa kya Leza Kudi na Mvubu

8. Lelo kwikala na lwitabijo mu Kinenwa kya Leza kubwanya kwitukwasha namani?

⁸ Yesu wānene balondi bandi kumeso’tu kwa lufu lwandi lwa bu kitapwa’mba: “Kemukikala ku mutyima fututu, mhm, itabijai kudi Leza ne kudi ami kwine.” (Yoano 14:1) Byotudi bene Kidishitu, tudi na lwitabijo mudi Leza ne mudi wandi Mwana. Ino le mu Kinenwa kya Leza namo? I bine, kibwanya kwitutonwena ku kulonga biyampe mu būmi bwetu shi twikale kwifunda’kyo ne kulonda na lwitabijo lonso madingi ne bwendeji bulumbuluke bokitupa.​—Bahebelu 4:12.

9, 10. Lelo ubwanya kushintulula muswelo’ka binenwe pa lwitabijo mu Yakoba 1:5-8?

⁹ Būmi bwa batwe bantu bakubulwa kubwaninina i buyule makambakano. Inoko, kwikala na lwitabijo mu Kinenwa kya Leza kukokeja kwitukwasha byabinebine. (Yoba 14:1) Kifwa, langa shi ketuyukilepo mwa kulwila na matompo kampanda. Kinenwa kya Leza kitupa ano madingi amba: “Shi kudi ubudilwe tunangu umbukata mwenu, nabya nandi alombe’to nyeke kudi Leza, aye kyaba bulale wakubulwa ne mitoto mine, ukamupa’to. Ino, alombe nyeke ne lukulupilo [“lwitabijo,” NW] lonso kulangalanga mpika, mwanda yewa ulangalanga udi’nka bwa dintanki dya pa dijiba ditakikwa na luvula koku ne koku. Muntu udi nankyo kakifwatakanyai’mba ukatambula kintu kudi Mfumwetu, anha, mwanda i muntu udi ne mityima ibidi ya kulangalanga.”​—Yakoba 1:5-8, MB.

¹⁰ Yehova Leza kaketutopekapo amba mwanda waka mubudilwe tunangu ne mwanda waka munomba’to. Ino aye uketukwasha tumone matompo moekadile. Batōtyi netu betabije babwanya kwitukwasha na bisonekwa nansha kadi tubwanya kwitanina’byo batwe bene mu kifundwa kya Bible. Pakwabo kadi mushipiditu sandu wa Yehova wetuludika mu muswelo mukwabo. Tata wetu wa mūlu uketupa tunangu twa kuyuka mwa kunekenyenya matompo shi “[tu]lombe nyeke ne lukulupilo lonso kulangalanga mpika.” Ino wivwane twikale bwa mantanki a dijiba asunkanibwa na luvula, ketukikulupilai kutambula kantu kudi Leza. Mwanda waka? Mwanda kino kishintulula amba tudi na mityima ibidi, tulangalanga shi mu milombelo shi mu miswelo’ka mikwabo​—bine, pakwabo’nka ne mu kwikala na lwitabijo mwine. O mwanda tusakilwa kwikala na lwitabijo lushimatyije mu Kinenwa kya Leza ne mu buludiki bokituludika. Tubandaulei’ko bifwa bimobimo bilombola mokitupelanga bukwashi ne bwendeji.

 Lwitabijo ne Bidibwa

11. Kwikala na lwitabijo mu Kinenwa kya Leza kwitupanga kikulupiji’ka pa mwanda utala bisakibwa byetu bya difuku ne difuku?

¹¹ Bikekala namani shi tususuka pa mwanda wa kubulwa bidibwa ne bulanda? Kwikala na lwitabijo mu Kinenwa kya Leza kwitupanga kikulupiji kya kutengela amba Yehova uketuleela difuku ne difuku byobya bitusakilwa, kadi mu myaka īya’ko ukalotwela boba bonso bamuswele bintu bya ntanda ne miseke. (Mitōto 72:16; Luka 11:2, 3) Kulanguluka pa muswelo wādishishe Yehova mupolofeto wandi Ediya bidibwa mu myaka ya nzala kukokeja kwitukankamika. Mwenda mafuku, Leza wākwatakanya mu kingelengele kibīko kya bukula ne māni, kyāpandija mwana-mukaji, wandi mwana, ne Ediya. (1 Balopwe 17:2-16) Yehova wādishishe kadi ne mupolofeto Yelemia mu bula bwa kasāla kātekēlwe Yelusalema na bene Babiloni. (Yelemia 37:21) Ba Yelemia ne Ediya kebādipo na byakudya bivule, inoko Yehova wēbalela. Ne boba batūdile lwitabijo mudi aye dyalelo nabo mo monka, wibalelanga.​—Mateo 6:11, 25-34.

12. Le lwitabijo luketukwasha namani tumone ka kwela pa nda?

¹² Lwitabijo ne kulonda misoñanya ya mu Bible shabyo kebitupetejapo ku ngitu, ino biketukwasha tumone ka kwela pa nda. Tulete kifwa: Bible witupa madingi amba ikalai bantu bampikwa budimbidimbi, bipanda, bengidi bankanka. (Nkindi 22:29; Musapudi 5:18, 19; 2 Kodinda 8:21) Ketufwaninwepo kupēlula mvubu ya kwikala bantu batendelwa bu bengidi balumbuluke. Nansha ke mu bifuko musakene twaji tufutwa bantu biyampe, bengidi bakubulwa budimbidimbi, ba bwino, bengila na kininga bamonanga biyampe kutabuka bakwabo. Bengidi ba uno muswelo, nansha shi kebadipo na bituntwa bikatakata, inoko divule kebabulwangapo bisakibwa bya pa kitako ne maloa a kwidīla kantalela kobesokwela abo bene.​—2 Tesalonika 3:11, 12.

Lwitabijo Lwitupanga Bukomo bwa Kūminina Kyaso

13, 14. Le lwitabijo lwitupanga bukomo namani bwa kūminina kyaso?

¹³ Kinenwa kya Leza kilombola biyampe amba i kyendele’mo kushala na kyaso ku mutyima shi muntu otuswele wafu. Abalahama, mukulutuba wa lwitabijo, wādidile pāfwile Sala, wandi mukaji muswedibwe. (Ngalwilo 23:2) Davida nandi wādi na kyaso paāivwene amba Abisalome wandi mwana wafu. (2 Samwele 18:33) Nansha ke Yesu muntu mubwaninine, wādidile’nka ne impolo pāfwile Lazalasa mulunda nandi. (Yoano 11:35, 36) Nanshi tukokeja kulēmenenwa bininge na bulanda shi muntu otuswele wafu, ino kwikala na lwitabijo mu milao idi mu Kinenwa kya Leza kukokeja kwitukwasha tūminine kino kyaso.

¹⁴ “Nkulupile kudi Leza,” ye Polo wādi unena, amba “kusanguka kwa bafu kudiko, kwa boloke, ne bampikwa koloka.” (Bilongwa 24:15) Tufwaninwe kwikala na lwitabijo mu mpango ya Leza ya  kusangula milwi ne milwi ya bafwile. (Yoano 5:28, 29) Umbukata mwabo, mukabadilwa ne ba Abalahama ne Sala, Isake ne Lebeka, Yakoba ne Lea​—bonso bano pano bakilēle mu lufu, batengele kukasangwilwa mu ntanda impya ya Leza. (Ngalwilo 49:29-32) Bine, ikekalanga nsangaji ya kashā pa kumona baswe betu balanguka mu tulo twa lufu ke bōmi pano pa ntanda! (Kusokwelwa 20:11-15) Mu kino kitatyi’ko, lwitabijo keludipo kala mwa kupwila bulanda bonso, ino lwitufwenyanga kudi Leza, mwine witupanga bukomo bwa kūminina bushiyena.​—Mitōto 121:1-3; 2 Kodinda 1:3.

Lwitabijo Lukomejanga ba Mityima Ipepa

15, 16. (a) I kika kyotunenena amba kupepwa mutyima ke kintupo kyeni ku boba badi na lwitabijo? (b) Tukokeja kulonga bika shi tusaka kunekenya kupepwa mutyima?

¹⁵ Kinenwa kya Leza kilombola kadi amba ne boba badi na lwitabijo nabo babwanya kuponenwa na kupepwa mutyima. Yoba wāponenwe na kutompibwa kwa malwa, kalanga amba Leza wamwela. (Yoba 29:2-5) Kushibwa masala kwa Yelusalema ne mpembwe yandi kwāfityije Nehemia mutyima fututu. (Nehemia 2:1-3) Petelo nandi wāpepwa mutyima paāpwile kutuna Yesu, “kadila pakatampe pene mipolo.” (Luka 22:62) Polo nandi wāsoñanya banababo betabije ba mu kipwilo kya Tesalonika amba “kankamikai bampungiji ya ku mutyima.” (1 Tesalonika 5:14) Nanshi kupepwa mutyima kwa boba badi na lwitabijo dyalelo ke kintupo kyeni. Le penepa tukalonga namani mwanda wa kunekenya kupepwa mutyima?

¹⁶ Tukokeja kupepwa mutyima mwanda wa makambakano mavule kadi makomo otwikonda nao. Tukokeja kupwa’ko bidi amo kupwa ke makwabo, na kulonda misoñanya ya mu Bible, kupita’ko kwiamona bu lufu lumweke. Kino kikokeja kutalaja’ko mutyima witupepa. Kwingila pa ñingidilo ne kukōkolokwa biyampe shē nako kukwashanga. I kyabine, kwikala na lwitabijo mudi Leza ne mu Kinenwa kyandi kuletanga būmi buyampe bwa ku mushipiditu, mwanda kukomejanga kikulupiji kyetu kya amba witutele mutyima binebine.

17. Le tuyukile namani amba Yehova witutele mutyima?

¹⁷ Petelo witupa kino kikulupiji kitusenga, amba: “Mwityepejejei munshi mwa dikasa dikomo dya Leza, nandi akemuzunzule pa kitatyi kyaatungile kala aye mwine. Twikai Leza kuzumbazumba konso kwa mityima yenu, mwanda aye wimutele mutyima.” (1 Petelo 5:6, 7, MB) Kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Yehova ukwatyijanga bonso bapona, kadi ubandulanga bonso babandamine panshi.” (Mitōto 145:14) Tufwaninwe kwitabija ino myanda ikulupija, mwanda itamba mu Kinenwa kya Leza. Bine, nansha shi mityima ikipepa, ino kuyuka amba tukokeja kwela kuzumbijazumbija mutyima konso padi Tata wetu wa mūlu ne wa buswe i kintu kituningisha mpata!

Lwitabijo ne Matompo Makwabo

18, 19. Lwitabijo lwitukwasha namani tulwe na misongo kadi tusenge ne batōtyi netu betabije babela?

¹⁸ Tukokeja kufikilwa na kutompibwa kukatampe kwa lwitabijo lwetu pa kwimona batwe bene tususuka nansha baswe betu basusuka na misongo mikomo. Nansha Bible byalombwele amba kekudipo bundapi bwa bingelengele nansha  bumo bwāundapilwe bene Kidishitu pamo bwa Epafolodetusa, Temote ne Tofimusa, ino tuyukile amba Yehova kābudilwepo kwibapa bukomo bwa kūminina. (Fidipai 2:25-30; 1 Temote 5:23; 2 Temote 4:20) Ne kadi, pa mwanda utala “yewa ulanga balanda,” kaimba wa mitōto wāimbile’po amba: “Yehova ukamutalanga pa butanda bwa misongo; ukamwadila butanda bwandi mu luba lwandi.” (Mitōto 41:1-3) I muswelo’ka ubwanya kwitukwasha binenwa bya mulembi wa mitōto tusenge batōtyi netu betabije babela?

¹⁹ Muswelo umo bidi wa kwibakwasha ku mushipiditu i uno wa kulombela nabo nansha kulombela pa mwanda wabo. Ketukokejapo dyalelo kulomba amba bondapwe mu kingelengele, inoko tukokeja kulomba Leza ebape kininga kya kutyumwina mu manwi luba lwabo, ebape ne bukomo bwa ku mushipiditu bwa kūminina bino bitatyi bya kuzozekwa. Yehova ukebakwatakanya, kabidi ne lwitabijo lwabo nalo lukaningishibwa na kikulupiji kyabo kyobatengele kitatyi kīya kumeso ‘kekikanenapo mwikadi amba: Nabela.’ (Isaya 33:24) Bine, kuyuka amba bantu ba kikōkeji bakanyongololwa lonso ku bubi, ku misongo ne ku lufu kupityila kudi Yesu Kidishitu musanguke ne ku Bulopwe bwa Leza, i busengi bukatampe mpata! O mwanda pa bino byepelo byonso bikatakata, tufwija’ko Yehova, mwine ‘ukondapa mba yetu yonso.’​—Mitōto 103:1-3; Kusokwelwa 21:1-5.

20. I kika kinenenwa amba lwitabijo lukokeja kwitukwasha mu “mafuku mabi” a bununu?

²⁰ Lwitabijo lukokeja kadi kwitukwasha mu “mafuku mabi” a bununu, ngitu ne kininga pobyenda bizoza. (Musapudi 12:1-7) Nanshi banunu badi umbukata mwetu bakokeja kulombela na mwālombele kaimba wa mitōto mununu wāimbile amba: “Abe wi lukulupilo lwami, abe Mfumwami Leza . . . Kokangela pa mwaka wa bununu; kokandekelela pa kulonga bukomo bwami ke bwenda bupwa.” (Mitōto 71:5, 9) Mulembi wa mitōto wāyukile amba usakilwa bukwashi bwa Yehova, monka mobusakilwa banabetu bene Kidishitu banunupila mu mingilo ya Leza dyalelo. Byobadi na lwitabijo, bafwaninwe kukulupila amba bakakwatakanibwa na maboko a nyeke a Yehova keazozapo nansha dimo.—Kupituluka 33:27.

Lamai Lwitabijo Lomudi Nalo mu Kinenwa kya Leza

21, 22. Shi tudi na lwitabijo, lelo kipwano kyotupwene na Leza kikekala namani?

²¹ Kwikala na lwitabijo mu myanda miyampe ne mu Kinenwa kyonsololo kya Leza kwitufwenyanga bininge kudi Yehova. (Yakoba 4:8) Bine, aye i Mfumwetu Mubikadi, kadi ye yenka Umpangi ne Tata wetu. (Isaya 64:8; Mateo 6:9; Bilongwa 4:24) Kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Abe wi tata, wami Leza, wi kidibwe kya lupandilo lwami.” (Mitōto 89:26) Shi tulombole lwitabijo mudi Yehova ne mu Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu, nabya netu tukamumona bu “kidibwe kya lupandilo” lwetu. Bine ano i madyese asangaja ku mutyima!

²² Yehova i Shandya bene Kidishitu babutulwe ku mushipiditu ne bapwani nabo badi na lukulupilo lwa kukekala pano panshi. (Loma 8:15) Kadi kwikala na lwitabijo mudi Tata wetu wa mūlu kekutwalapo nansha dimo ku kufwijibwa bumvu. Davida wānene amba nansha shi “batata ne lolo abandekelela, nanshi Yehova ukamboyanga.” (Mitōto 27:10) Kadi, tudi na kino kikulupiji amba: “Yehova kakazobololapo bandi bantu mwanda wa dijina dyandi dikatakata.”​—1 Samwele 12:22.

23. I bika bisakwa kotudi shi tusaka kupwana nyeke na Yehova?

²³ Shi binebine tusaka kupwana nyeke na Yehova, twikalei na lwitabijo mu myanda miyampe ne kwitabija Bisonekwa monka mobikadile​—ke bu Kinenwa kya Leza kadi. (1 Tesalonika 2:13) Tufwaninwe kwikala na lwitabijo lukunkane mudi Yehova ne kuleka Kinenwa kyandi kitumunikile mu dishinda motwenda. (Mitōto 119:105; Nkindi 3: 5, 6) Lwitabijo lwetu lukatama shi tumulomba koku tukulupile mu lusa, kanye ne bukwashi bwandi.

24. I mulangwe’ka usenga ulombwelwe mu Loma 14:8?

²⁴ Lwitabijo luketufikija ku kwipāna kudi Leza nyeke ne nyekeke. Ekale tudi na lwitabijo lukomo, nansha shi tufwe, twi bengidi bandi bepāne bakulupile mu lusangukilo. Eyo, “shi twikale bōmi, shi twikale bafwe, nabya tudi bonka bā Mfumwetu.” (Loma 14:8) Tulamei mu mityima yetu uno mulangwe witusenga, koku tulamine kikulupiji kyetu mu Kinenwa kya Leza, ne kwendelela na kwikala na lwitabijo lwetu mu myanda miyampe.

Usa Kulondolola Namani?

• Lwitabijo i kika, ne mwanda waka tusakilwa kwikala nalo?

• I kika kinenenwa amba i kya kamweno kwikala na lwitabijo mu myanda miyampe ne mu Kinenwa kya Leza kyonso kituntulu?

• Lwitabijo lwitukwashanga namani mu kulwa na matompo pala pala?

• I bika biketukwasha tulame lwitabijo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 8]

Yehova wākwatakenye Yelemia ne Ediya mwanda bādi na lwitabijo

[Bifwatulo pa paje 9]

Ba Yoba, Petelo, ne Nehemia bādi na lwitabijo lukomo

[Bifwatulo pa paje 11]

Tufwaninwe kwikala na lwitabijo mu myanda miyampe shi tukimba kupwana na Yehova kipwano kya nyeke