I Kwepi Kokatana Misoñanya Yabine ya ku Mushipiditu?

“SHI usaka kulonda mutōtelo mwanda’po’tu o mutōtelo wa kishi wa kisaka kyenu, penepo kyokutongela mutōtelo wādi utōta bankambo betu Baselte pano kepadi myaka 2 000 i kika?” ye Rodolphe wipangula na mizaulo. Ponka’po mulangwe wandi wapa mwanuke umuteja mimungomungo.

Rodolphe unena’mba: “Kipwano kyami na Leza kidi na mvubu mikatampe kondi. Nshikilwe mulangwe wa bantu banena amba mfwaninwe kuningilwa nkulupilo ya kipwilo ya kishi kya bankambo, mwanda’po’tu ba mu kisaka kyami bāikele’ko pano kepadi makumi, nansha tutwa twa myaka kunyuma bādi balonda mutōtelo kampanda.” Rodolphe wabandawile bintu na katentekeji; kamwenepo uno mwanda wa mvubu namino bu kintu’tu kyapyene.

Nansha byenda bifwa kwipyana kwa mutōtelo tamba ku lukongo lumo kwenda ku lukwabo mu ano etu mafuku, bavule bakilamete nyeke ku mutōtelo wa kisaka kyabo. Ino le bikalanga nyeke biyampe kulamata’nka ku misoñanya ya mutōtelo wa bambutwile? Lelo Bible unena’po bika?

Yoshua, mpingakani wa Mosesa, wātūdile ku meso a bene Isalela butongi kupwa kwa myaka 40 mu ntanda mutuputupu, amba: “Shi ku mutyima wenu amba, i kibi kumwingidila Yehova, tongai dyalelo dino’di nanshi o mukengidilanga; shi baleza’bo baingidile bashenu badi bobwa bukila bwa Munonga’wa, shi baleza ba bene Amole’ba mu ino ntanda yo mwikelemo banwe ino’i; ino padi amiwa nanshi ne njibo yami mine, tukamwingidilanga Yehova.”​—Yoshua 24:15.

Umo bidi wa mu bano bātelele Yoshua amba bashenu i Tela shandya Abalahama, wādi mu kibundi kya Ulu, kyādi mutamba wa kutunduka wa Munonga wa Ufalete mu mine myaka’ya. Bible kanenepo myanda mivule padi Tela, poso enka kulombola kwalombwele amba wādi utōta baleza bangi. (Yoshua 24:2) Ino wandi mwana Abalahama wāsakile kutamba mu kibundi kyabo mungya mwāmusoñaninye Yehova, nansha byākadipo na buyuki bonsololo bwa mpango ya Leza. Bine, Abalahama wātongele mutōtelo mwishile na wa shandi. Pa kino, Abalahama wāeselwe madyese āmulaile Leza, wāikala ke muntu uyukilwe na mitōtelo mivule amba ye “shandya bonso betabije” mudi Leza.​—Loma 4:11, MB.

Bible witusekunwina lusango luyampe lwa Luta, nkambulula wa Yesu Kidishitu. Luta, mwana-mukaji mwine Moabu wāsongelwe na mwine Isalela, ku mfulo wāikala ke wa kishala, kadi wādi unenwe kutonga pa bibidi: kushala mu ntanda yabo nansha kujokela na lolo muko wandi mu Isalela. Luta pa kuyuka mvubu mikatampe ya mutōtelo wa Yehova moipityile kulampe mutōtelo wa bilezaleza wa bambutwile bandi, wānena muko wandi amba: “Bobe bantu bakekalanga bami bantu, ne obe Leza ye wami Leza.”​—Luta 1:16, 17.

 Dibuku dimo (Dictionnaire de la Bible) dishintulula buluji bwa ino nsekununi ya myanda itabijibwe mu Bible amba luno i lusango lulombola “muswelo mwana-mukaji wa ntanda-bene, mubutwilwe mu bajentaila balwana kadi bashikibwe na Isalela, . . . ino mwanda wa buswe bwaāswele muzo ne mutōtelo wa Yehova, na bukwashi bwa Leza wāikala nkambulula wa Davida Mulopwe ukola.” Luta kāikelepo kwishisa pa kutonga mutōtelo mwishile na wa bambutwile bandi, o mwanda, pangala pa buno butyibi, wāeselwe madyese na Leza.

Nsekununi isekununa mwāanjile bwine Kidishitu ilombola patōkelela buluji bwālengeje bana ba bwanga ba Yesu baleke mutōtelo wa bakulutuba babo. Mutumibwa Petelo wānekenye bemvwaniki bandi mu mwisambo wandi, wēbanena amba “mwipandijei bidi bānwe bene ku luno lukongo lukondame lwa bantu” na kwalamuka pa mutyima ku bubi bwenu ne na kubatyijibwa mu dijina dya Yesu Kidishitu. (Bilongwa 2:37-41) Kifwa kimo kimwekelele i kya Solo, Muyuda wādi upangapanga bene Kidishitu. Kitatyi kyaādi mu dishinda dya ku Damakasa, wāmwene kimonwa kya Kidishitu, kupwa wāikala ke mwine Kidishitu wāyukene mwenda mafuku bu mutumibwa Polo.​—Bilongwa 9:1-9.

Eyo, bavule mu bene Kidishitu babajinji kebāmwenepo kintu kya nkuo namino. Inoko abo bonso bādi banenwe’nka kuleka mutōtelo wa bwine Yuda nansha mitōtelo mishileshile ya baleza ba mizo. Bine, boba bāitabije bwine Kidishitu bādi bayukile senene kyobāitabijije’bo, divule i pa kupwa kwisambila bininge pa mwingilo wa Yesu wa bu Meshiasa. (Bilongwa 8:26-40; 13:16-43; 17:22-34) Bano bene Kidishitu babajinji bādi bapotolole kine kyobādi bafwaninwe kushintyila būmi bwabo. Lwito lwādi lwitwa bantu bonso, Bayuda ne ke Bayuda bene kumo, inoko musapu wādi umo onka. O mwanda pa kusangaja Leza, kyādi kilomba kulonda muswelo umpya wa butōtyi, ke mutōtelo wa bwine Kidishitu kadi.

Butongi bwa Kamweno Kotudi

Na bubine, kyālombele bukankamane mpata mu myaka katwa kabajinji pa kupela bishi bya mitōtelo ya bisaka​—mutōtelo wa bwine Yuda, wa mbikavu, nansha wa bilezaleza​—kukelunga’ko na kipwilo kyādi kifutululwa na Bayuda ne na bene Loma. Buno butongi kebwāijijepo bwālupula kupangwapangwa. Ne dyalelo nadyo mo monka, kilomba bukankamane bwa muswelo umo onka pa kupela “kutādilwa ne kukokwa na lukutukutu lwa kulonga mulongela bonso,” enka na mwikinenena Hippolyte Simon, eveke mwine Katolika wa ku Clermont-Ferrand, mu dibuku dyandi Vers une France païenne? Bine, i kintu kilomba bukankamane mpata pa kutwela mu kipwilo kimonwa bu kya bantu batyetye, kadi kifutululwa divule dine, ke kipwilo kya Batumoni ba Yehova kadi.

Paul, nsongwalume wa mu Bastia, mu Corsica, watamīne mu Katolika, kadi dimodimo wadi wingila mingilo ya kipwilo, kifwa kupoteja bitumbula bya kutubulula lupeto lwa kitango kya bukwashi kya Katolika. Byaadi usaka kwivwanija biyampe Bible, waitabije kwisamba kyaba ne kyaba na Batumoni ba Yehova. Mwenda mafuku, wamona amba byaadi ufunda bikokeja kumuletela byabuyabuya bya endaenda. Ponka’po Paul waitabija na mutyima umo misoñanya ya mu Bible, waikala Kamoni wa Yehova. Bambutwile bandi balēmeka butongi bwandi, mwanda kebwaonenepo kipwano kyabo mu kisaka.

Amélie ushikatanga kunshi kwa Franse. Ba mu kyabo kisaka i Batumoni ba Yehova pano ke nkongo iná mituntulu. Ino mwanda waka waitabije misoñanya ya mutōtelo wa bambutwile bandi? Unena’mba: “Muntu kabwanyapo kwikala Kamoni wa Yehova mwanda’po’tu bambutwile bandi ne bankambo wandi bakidi nansha amba  badi Batumoni ba Yehova. Ino i na kwinena abe mwine difuku dimo amba, ‘kino i kipwilo kyami mwanda ino yo nkulupilo yami.’” Amélie, pamo bwa bankasampe bakwabo bavule Batumoni ba Yehova, uyukile amba nkulupilo mishikate ya mutōtelo yadi nayo yo imupa kitungo mu būmi kadi yo nsulo ya nsangaji ya endaenda.

Kya Kwitabijija Misoñanya ya Leza

Mukanda wa Nkindi shapita wa 6 vese wa 20 ukankamikanga boba basaka kusangaja Leza amba: “Wami mwana lama kijila kya shobe, kadi ne bulombodi bwa inobe kokazobolola’bo.” Ano madingi kealombepo bankasampe kukōkela bupofu, mhm, ino ebasoñanya kwitabija misoñanya ya Leza na kushimatyija lwitabijo lwabo ne na kwilunga abo bene ku mutamba wa Leza. Mutumibwa Polo wānene bapwani nandi ‘kutompa bintu byonso,’ kujingulula shi bintu byobafundijibwa i bikwatañane na Kinenwa kya Leza ne na kiswa-mutyima Kyandi, penepa balongele monka.​—1 Tesalonika 5:21.

Batumoni ba Yehova midiyo isamba ne kupita, banuke ne batame, bekale babutwilwe mu kipango kya bene Kidishitu nansha kebabutwidilwe’mopo, i batonge kala buno butongi. Mu kwifunda Bible na kusumininwa mo mobatananga malondololo akulupilwa a bipangujo byobeipangulanga pa kitungo kikadile’ko būmi ne kwivwanija patōkelela kiswa-mutyima kya Leza pa bantu. Buno buyuki bobatambwile bo bwebatonwene betabije misoñanya ya Leza ne kulonga bukomo bwa kulonga kiswa-mutyima kya Leza.

Nobe, wikale mutangi wa nyeke nansha ke wa nyekepo wa dino dipepala, wabulwa’po kwitabija Batumoni ba Yehova bakimba kukukwasha ubandaule misoñanya ya ku mushipiditu idi mu Bible? Mu uno muswelo nobe ‘ukatompa ne kumona amba Yehova i muyampe,’ kadi ukatambula buyuki bukakutwala ku būmi bwa nyeke shi wingidija’bo.​—Mitōto 34:8; Yoano 17:3.

[Kifwatulo pa paje 3]

Nkongo iná ya kisaka kya Batumoni ba Yehova ba mu Franse

[Kifwatulo pa paje 5]

Luta wātongele kwingidila Yehova kupita’ko baleza ba bankambo wandi