Tufwaninwe Kumona Bantu Namani Pano Pafwena Difuku dya Yehova?

“Aye Mfumwetu kējengapo pa mwanda-wamulao wandi, . . . ino utūkijije mutyima pa bānwe, kasakilepo’mba, nansha umo ōneke, mhm, poso’mba, bonsololo bafikile pa kwalamuka pa mutyima.”​—2 PETELO 3:9.

1, 2. (a) Lelo Yehova umwene bantu dyalelo muswelo’ka? (b) I bipangujo’ka byotukokeja kwiipangula?

 BENGIDI ba Yehova i bapebwe mwingilo wa kulonga “mizo yonso ya bantu nabo ke bāna-babwanga.” (Mateo 28:19) Potuvuija uno mwingilo koku tutengele “difuku dikatakata dya Yehova,” tufwaninwe kumona bantu mwaibamwena aye. (Zefenia 1:14) Le Yehova wibamwene namani? Mutumibwa Petelo unena’mba: “Aye Mfumwetu kējengapo pa mwanda-wamulao wandi, monka mufwatakenya bamobamo pa mwanda wa kwija, mhm; ino utūkijije mutyima pa bānwe, kasakilepo’mba, nansha umo ōneke, mhm, poso’mba, bonsololo bafikile pa kwalamuka pa mutyima.” (2 Petelo 3:9) Leza umwene bantu umo ne umo amba babwanya kufikila pa kwalamuka pa mutyima. Aye “usakila bantu bonso kupanda, bafike ne pa kuyūkidija kwa [bu]binebine.” (1 Temote 2:4) Bine, Yehova uloelelwanga shi “mupupakane’wa aluke ku dishinda dyandi ne kumona būmi”!​—Ezekyele 33:11.

² Le netu tumwene bantu mwibamwenanga Yehova? Lelo tumwene bantu ba lukoba ne muzo o-onso na mwibamwenanga Yehova amba bakokeja kwikala “mikōko ya mu madyo andi”? (Mitōto 100:3; Bilongwa 10:34, 35) Tubandaulei’tu bifwa bibidi bilombola mvubu ya kwikala na mumweno wa Leza. Mu bino bifwa  byonso bibidi, bonakani bwādi kebudi pabwipi, kadi bengidi ba Yehova bāyukijibwe kumeso kwa kitatyi. Bino bifwa bidi na kamweno kakatampe kotudi pano potukungila difuku dikatakata dya Yehova.

Abalahama Wādi na Mumweno wa Yehova

3.Lelo Yehova wādi umwene namani bekadi ba Sodoma ne Ngomola?

³ Kifwa kibajinji i kya Abalahama mukulutuba wa kikōkeji ne bibundi byoneke bya Sodoma ne Ngomola. Yehova wāivwene ‘madilo a mitompwe pa Sodoma ne Ngomola,’ ino kāonakenyepo bibundi’bya ne bekadi babyo ponka na ponka. Wāsakile bidi kubandaula myanda moikadile. (Ngalwilo 18:20, 21) Bamwikeulu babidi bātumwa ku Sodoma, bākashikata ku njibo ya Lota, muntu moloke. Ino bonka bufuku bwāfikile bamwikeulu’bwa, “bana-balume ba kibundi’kya . . . bajokoloka njibo, banuke ne bakulu, bantu bonso ba konso konso,” kebasake kusambakena pamo na bamwikeulu’ba. Ngikadila myoneke ya bekadi ba kibundi yālombwele patōka amba kibundi’kya kifwaninwe konakanibwa. Ino bamwikeulu bānena Lota amba: “Lelo udi ne bakwabo muno’ni? Shi muko, shi bāna bana-balume, shi bāna bobe bana-bakaji, shi kika kyodi nakyo muno mu kibundi, lupula’bo pene pano’pa.” Yehova wāshidile bekadi bamo ba mu kibundi’kya mukenga wa kupanda, ino mfulo mfulō, enka Lota ne bandi bana bana-bakaji babidi bo bāpandile ku bonakani.​—Ngalwilo 19:4, 5, 12, 16, 23-26.

4, 5. Mwanda waka Abalahama wāabije pangala pa bekadi ba Sodoma, ne lelo mumweno waādi umona bantu wādi ukwatañene na wa Yehova?

⁴ Pano tujokelei bidi kunyuma, kitatyi kyāsokwele Yehova mulangwe wandi wa kukabela bibundi bya Sodoma ne Ngomola. Kino kyo kitatyi kyāabije Abalahama amba: “Shi padi kudi boloke makumi atano mu kibundi’kya, lelo uloteja’kyo ne kwikipandija mpika pa mwanda wa boloke makumi atano badi monka? Leka! leka! leka! Abe kulongapo nankyo nansha patyetye nyunga kulampe, kutapa boloke ne babi pamo, nabya boloke badingakene pamo bwa babi; ke nankyopo, nyunga kulampe, lelo mutyibi mwine wa panopantanda a bulwe kadi kulonga molokele?” Abalahama wānene dibidi amba “nyunga kulampe.” Mwanda mu bintu byaādi ke mwimwene, wāyukile amba Yehova kabwanyapo konakanya boloke ne babi bene kumo. Yehova pa kumulombola amba kabwanyapo konakanya Sodoma shi “kudi boloke makumi atano mu kibundi’kya,” Abalahama wāshilula kutyepeja bityebitye kibalwa kufika ne pa bantu dikumi kete.​—Ngalwilo 18:22-33.

 ⁵ Lelo Yehova wādi wa kuteja kwabija kwa Abalahama shi kekwādipo kukwatañene na mumweno wandi? Kādipo wa kuteja’ko. I bimweke amba Abalahama, byaādi “mulunda na Leza,” wādi uyukile mumweno wa Leza, wiulonda ne kwiulonda. (Yakoba 2:23) O mwanda Yehova nandi pa kuta mutyima ku Sodoma ne Ngomola, wāsakile bidi kwivwana byādi bimulomba Abalahama. Mwanda waka? Mwanda Tata wetu wa mūlu “kasakilepo’mba, nansha umo ōneke, mhm, poso’mba, bonsololo bafikile pa kwalamuka pa mutyima.”

Mumweno Wādi Umona Yona Bantu Wādi Mwishile Kulampe Kwine

6. Bene Nineva bālongele bika pa kwivwana busapudi bwa Yona?

⁶ Pano tubandaulei kifwa kya bubidi​—kifwa kya Yona. Pano kibundi kyādi kifwaninwe konakanibwa i kibundi kya Nineva. Mupolofeto Yona wādi unenwe kusapula amba bubi bwa kibundi’kya ‘bwākandile kufika ne kudi Yehova.’ (Yona 1:2) Nineva, ne bibundi byandi bya mufula, kyādi kibundi kikatampe “kyendwa lwendo lwa mafuku asatu [pa] kupitamo.” Ku mfulo Yona pa kukōkela, wāenda ku Nineva kasapula’mba: “Kubashala mafuku makumi aná, penepa Nineva ukafulamikwa.” Ponka’po, “bantu ba Nineva baitabija Leza; kabidi baela lubila lwa kushikilwa na nzala, bevwika makōlwa.” Ne mulopwe wa Nineva mwine wāalamuka pa mutyima.​—Yona 3:1-6.

7. I muswelo’ka wāmwene Yehova mutyima wa kwalamuka wa bene Nineva?

⁷ Bine kino kyēshidile kulampe na byālongele bantu ba mu Sodoma! Le Yehova wāmwene namani bene Nineva bāalamukile pa mutyima? Yona 3:10 unena amba: “Leza waleka [“wēalakanya,” NW] kyamalwa kyānene kukebalonga’kya; ino kalongele’kyopo, ehe.” Yehova ‘wēalekenye’ mwanda wāshintyile kulonga byaānene kulonga bene Nineva, ke-bantu bāalamwine mashinda abo. Misoñanya ya Leza ayo keyāshintyilepo, ino Yehova wāshintyile butyibi bwandi pa kumona amba bene Nineva abaalamuka pa mutyima.​—Malaki 3:6.

8. Mwanda waka Yona wājingilwe pa mutyima?

⁸ Ino le Yona wāmwene bintu mwādi mwibimwena Yehova pa kutala amba Nineva kasapo konakanibwa? Mhm, mwanda betulombola’mba: “Kyafityija Yona ku mutyima nakampata, nandi kafuna bulobo byamwiko.” Kupwa Yona wālonga bika? Nsekununi inena’mba: “Walombela Yehova kanena’mba: Nakulombela, a Yehova, lelo kine kino’ki ke kyopo kyo nanenene kadi, po nakidi mu ntanda yetu, a? Po pa mwanda o napelekaninye kunyemena ku Talashishi; mwanda nayukile’mba udi Leza wa buntu, muyule lusalusa, wija pa kufuna bulobo, ne wa kanye ka ntanda ne miseke, ne wakulekela’byo ku byamalwa.” (Yona 4:1, 2) Shako Yona wādi uyukile ngikadilo ya Yehova. Ino pano mupolofeto wājingilwe pa mutyima, wāleka kumona bekadi ba Nineva bāalamukile pa mutyima na mwādi mwibamwena Leza.

9, 10. (a) Yehova wāpele Yona bufundiji’ka? (b) I kika kyotunenena amba Yona wāfudile ku kumona bene Nineva na mwādi mwibamwena Yehova?

⁹ Yona wātamba mu Nineva, wāūbaka kakitanda, kashikete mu mwemba wako amba “poso’nka amone kikafika ku kibundi’kya.” Ebiya Yehova wāmeneja mulundu wa mungu amba  wikale bu mwemba pa mutwe wa Yona. Bukya ke kesha, mulundu’wa wāuma. Ponka’po Yona kāfuna bulobo, ino Yehova wāmunena’mba: “Abe ubafwila mulundu [wa mungu] lusa . . . Lelo i namani, amiwa nkifwilapo Nineva lusa, kyokya kibundi kikatampe mo mudi bantu batabuke pa tununu katwa ne makumi abidi kebakōkejapo kusansanya ku kuboko kwabo kwa lundyo ne kwa lunkuso; kabidi ne bimunanwa bingibingi, a?” (Yona 4:5-11) Bine yoya yo ñeni yāboile Yona pa muswelo umonanga Yehova bantu!

¹⁰ Malondololo a Yona ku binenwa bya Leza bya kufwila bantu ba Nineva lusa keasonekelwepo. Ino i kimweke patōka amba mupolofeto wālemunwine mumweno wandi pa bene Nineva bāalamukile pa mutyima. Tunena namino mwanda Yehova wāmwingidije amba asoneke ino nsekununi ku bukomo bwa mushipiditu.

Le Nobe Udi na Mumweno’ka?

11. Le shi Abalahama wādi’ko, wadi wa kumona namani bantu ba dyalelo?

¹¹ Dyalelo netu tutengele bonakani bukwabo​—bwa ino ngikadilo imbi ya bintu busa kufika mu difuku dikatakata dya Yehova. (Luka 17:26-30; Ngalatea 1:4; 2 Petelo 3:10) Le shi Abalahama wādi’ko, wadi wa kumona namani bantu badi mu ino ntanda isa konakanibwa panopano ponka? Na bubine wadi wa kusela mutyima kūlu pangala pa boba kebaivwene “īno myanda-miyampe ya . . . bulopwe.” (Mateo 24:14) Abalahama wāabije Leza misunsa mivule pangala pa boloke bādi bakokeja kutanwa mu Sodoma. Le batwe netu umo ne umo tuselele mutyima kūlu pangala pa boba bakokeja kuvundamina mashinda a ino ntanda iludikwa na Satana shi abapebwa mukenga wa kwalamuka pa mutyima ne kwingidila Leza?​—1 Yoano 5:19; Kusokwelwa 18:2-4.

12. Mwanda waka i kipēla kutamija mumweno na wādi na Yona pa bantu botutana mu mwingilo wetu, ne i biyampe kulonga’po bika?

¹² Eyo, ke bibipo kwabila mfulo ya bibi. (Habakuka 1:2, 3) Inoko i kipēla kutamija mumweno wādi na Yona, wa kuleka kulangila bantu bakokeja kwalamuka pa mutyima. Kidi namino nakampata shi tusapula musapu wa Bulopwe ku mobo a bañumauma, betulwa nansha ba bikandangobo. Tubwanya kuvulaminwa boba basaka kukongakanibwa na Yehova mu ino ngikadilo imbi ya bintu. (Loma 2:4) Wivwane tubebandaula byabinebine mu mutyima ne kumona amba tudi na katyima pamo bwa kādi dibajinji na Yona pa bene Nineva, nabya i biyampe tulombele mwa kwikadila na mumweno wiifwene na wa Yehova.

13. I kika kyotunenena amba Yehova utele bantu bandi mutyima dyalelo?

¹³ Yehova utele mutyima ku boba kebaikele kumwingidila, kadi utejanga kulomba kumulomba bantu bandi bepāne. (Mateo 10:11) Kifwa,  “ukebaketelanga nsambu” mwanda wa kwitaba ku milombelo yabo. (Luka 18:7, 8) Kadi Yehova ukafikidija milao yandi yonso ne bitungo byandi mu kino kyetu kitatyi. (Habakuka 2:3) Ko kunena amba ukafundula pano panshi bibi byonsololo, monka mwaāonakeninye Nineva ne bekadi bandi pa mwanda wa kuponena kobāponene mu bubi dikwabo.​—Nahumi 3:5-7.

14. Tufwaninwe kulonga bika pano potukikungila difuku dikatakata dya Yehova?

¹⁴ Lelo tukakungila na mutyima mutūke, koku tutakamene mu kulonga kiswa-mutyima kyandi kufika ne bikafundulwa ino ngikadilo imbi ya bintu mu difuku dikatakata dya Yehova? Na bubine, ketuyukilepo kamo ne kamo katala pa bukata bwa mwingilo wa kusapula witushadile’ko kumeso kwa difuku dya Yehova kufika, ino tuyukile biyampe amba myanda miyampe ya Bulopwe ikasapulwa pa ntanda yonso ikelwe na bantu monka musakila Leza, kumeso kwa mfulo kufika. Ne kadi tufwaninwe kuta mutyima ku “bintu bisaka mityima” bikilomba kutwejibwa pano pakyendelela Yehova na kuyuja njibo yandi ntumbo.—Hakai 2:7.

Mumweno Wetu I Mumweke mu Bilongwa Byetu

15. I kika kikatamija mutyima wetu wa kukwata mwingilo wa kusapula makasa abidi?

¹⁵ Padi tushikete mu kibundi mupelwa mwingilo wetu wa busapudi, ne ketudipo na muswelo wa kuvilukila kokwa kusakibwa basapudi bavule ba Bulopwe. Ino langa shi mu mwaba wetu mukokeja kutanwa bantu dikumi kumeso kwa mfulo kufika. Lelo mutyima witulombolanga amba bano dikumi bafwaninwe’nka kukimbwa? Yesu aye wāmwene bibumbo bya bantu, “webakwatyilwa lusa, mwanda basusukile ne kususuka, ne kusansana badingakana pamo na mikōko yampikwa mukumbi.” (Mateo 9:36) Netu tukekala na bujinguludi bukatampe bwa musala udi’mo ino ntanda shi twifunda Bible ne kutanga na katentekeji Kiteba kya Mulami ne Réveillez-vous! Kino nakyo kikatamija mutyima wetu wa kukwata makasa abidi mwingilo wa kusapula myanda miyampe. Kadi kwingidija na mutyima wa kufwija’ko bilembwa bisambila pa Bible biletwa na “umpika wabinebine ne wamanwa” nako kuketulundila’ko bwino bwa kunekenya bantu mu mwaba musapulwanga divulevule.​—Mateo 24:45-47, NW; 2 Temote 3:14-17.

16. I muswelo’ka otukokeja kulundila’ko bwino mu mwingilo wetu?

¹⁶ Mutyima otutele boba bakokeja kwitabija musapu wa mu Bible upāna būmi kyo kintu kitutonona tukimbe bitatyi ne miswelo pala pala ya mwa kufwenena benē mobo mu mwingilo wetu. Lelo ketutanangapo bantu bavule ku mobo potwenda mu busapudi? Shi ketwibatanangapo, nabya tubwanya kulundila’ko bwino bwetu bwa kusapula na kushinta bitatyi ne bifuko byotutambila mu mwingilo wetu wa busapudi. Tala babiluwe, bapoyanga mwita enka kitatyi kyobakokeja kwiukwata. Mwene netu tukokeja kwibeula mu buluwe bwetu bwa ku mushipiditu? (Mako 1:16-18) Wabulwa’po kutompa busapudi bwa mu kyolwa, nansha bwa ku telefone, shi i bwitabijibwe kwenu? Bavule bamonanga amba mu bishīko, mu bitūlo, mu bifuko mupotwa esanshi, ne mu mangajini mo mu ‘ntemba mukwatwa mishipa’ mivule. Kwikala na mumweno na wādi na Abalahama kukamweka patōka ne mu kukwatakanya mikenga yonso ya kusapula bya kiponka na ponka.

17. I mu mashinda’ka motukokeja kukankamika bamishonele ne boba bengidila mu matanda a bweni?

¹⁷ Kudi midiyo ne midiyo ya bantu keyaivwene musapu wa Bulopwe. Kutentekela pa busapudi botusapula, tubulwepo ne kwela milafwe ku bano bantu nansha potushikete mu njibo yetu? Le kudi bamishonele nansha bengidi ba kitatyi kyonso botuyukile bakengidile ku bula bwa ntanda? Shi twibayukile, tukokeja kwibatumina mikanda ya kwibafwija’ko pangala pa mwingilo wabo. Le kino kikalombola namani amba tutele bantu bonso mutyima? Mikanda ya kukankamika bamishonele ne ya kwibafwija’ko yotwibatumina ikebapa bukomo bwa kushikata nyeke mu myaba yabo, kino kibapa muswelo wa kukwasha bantu bavule nabo bayuke bubinebine. (Batyibi 11:40) Tukokeja kadi kulombelela’ko bamishonele ne boba badi na nzala ya bubinebine mu matanda makwabo. (Efisesa 6:18-20) Muswelo mukwabo wa kulombola amba tutele bantu mutyima i kupāna byabuntu bya lupeto bya kukwatakanya mwingilo  wingilwa ntanda yonso na Batumoni ba Yehova.​—2 Kodinda 8:13, 14; 9:6, 7.

Le Ubwanya Kuviluka?

18. Bene Kidishitu bamo i balonge bika mwanda wa kwendeleja kumeso tumweno twa Bulopwe mu matanda mobashikete?

¹⁸ Boba bavilukilanga mu bifuko bikwabo mukimbwa basapudi ba Bulopwe bavule beselwanga madyese pangala pa bukomo bwabo bwa kwipāna. Batumoni bakwabo nabo, pobashikete mu matanda abo, bekalanga befunda ludimi lungi mwa kukwashisha ku mushipiditu beni banyemena mwabo. Na bubine bapalwanga mpalo pa bukomo bwabo. Kifwa, Batumoni basamba-babidi bakwasha bantu banena Kishinwa mu kibundi kya Texas, États-Unis, batundaile bantu 114 batuntulu ku Bidibwa bya Kyolwa bya Mfumwetu mu 2001. Boba bakwasha bisumpi bya uno muswelo basokolanga madimi a bikunanwa byele bitengele’nka kwangulwa.​—Mateo 9:37, 38.

19. Le i biyampe kulonga bika shi udi na mutyima wa kuvilukila mu ntanda ya bweni mwanda wa kwendeleja’mo kumeso mwingilo wa busapudi bwa Bulopwe?

¹⁹ Pakwabo padi abe ne kisaka kyobe mumona amba mubwanya kuvilukila kokwa kukimbwa basapudi ba Bulopwe bavule. Eyo dibajinji, i biyampe bidi kushikata ne ‘kubadikila kubala lupeto.’ (Luka 14:28) Kutabukidila shi ukimba kuvilukila mu ntanda ya bweni. Yense ulanga kulonga namino ufwaninwe bidi kwiipangula bipangujo pamo bwa bino amba: ‘Le nkabwanya kusasaketa kisaka kyami? Lelo mbwanya kusokola mikanda ya bine mwa kushikatyila koñenda? Le ngyukile kala ludimi lwa ntanda’ya’ni, nansha ndi na mutyima wa kukefunda’lo? Lelo nkendi mulanguluke ne mokwikadile, shi kudi mashika, shi kyanga, ne pa bibidiji bidi’ko? Le bine nkekala ‘wa kukomeja pa mutyima’ banabetu betabije, kupita’ko kwikala bu kitundu kobadi?’ (Kolose 4:10, 11) Shi usaka kuyuka bintu bivule bikusakila mu ntanda yosaka kuvilukila’mo, i biyampe nyeke kutumina bilo bya musambo wa Batumoni ba Yehova bitala mwingilo wa busapudi mu mwine mwaba’wa. *

20. Le nsongwalume umo mwine Kidishitu wepēne namani pa mwanda wa kamweno ka banababo betabije ne bantu ba mu ntanda-bene?

²⁰ Mwine Kidishitu umo wadi wingila mwingilo wa lūbako lwa Mobo a Bulopwe mu Jampani waivwene amba basaka bengidi ba bwino ba kūbaka kifuko kya kutōtela’mo mu Paraguay. Byaadi nkungulume kadi na bukomo bwa bunkasampe, wavilukila mu ntanda’ya ne kwingila myeji mwanda bu mwingidi wa kitatyi kyonso kasuku kandi pa kifuko’kya. Mafuku a walele’mo, wafunda Kieshipanyole kaendeja ne bifundwa bya Bible ku mobo. Wamona ne kumona amba mu ntanda’ya musakilwa basapudi ba Bulopwe. Nansha byaajokēle mu Jampani, ino kaijijepo wetolela mu Paraguay mwa kukelela kuboko ku mwingilo wa kutweja bantu mu yonka Njibo ya Bulopwe yobaubakile.

21. Le tufwaninwe kuta mutyima mpata ku bika ne i mumweno’ka otufwaninwe kwikala nao pano potukungila difuku dikatakata dya Yehova?

²¹ Leza ukata mutyima ku mwingilo wa busapudi amba usapulwe ne pa mfulo, mungya kiswa-mutyima kyandi. Dyalelo upēlakanyanga mwangulo wa mfulo wa ku mushipiditu. (Isaya 60:22) Netu pano potutengele difuku dya Yehova, twingilei na bupyasakane mwingilo wa mwangulo ne kumona bantu pamo na mwibamwena Leza wa buswe.

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ukivulukile?

• I muswelo’ka otufwaninwe kumona bantu potukungila difuku dya Yehova?

• Le Abalahama wādi umwene namani boloke bādi bakokeja kutanwa mu Sodoma?

• Lelo Yona wāmwene namani bene Nineva bāalamukile pa mutyima?

• I muswelo’ka otukalombola amba tumwene bantu kebaivwene myanda miyampe pamo na mwibamwenanga Yehova?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 16]

Abalahama wādi umona bantu mwibamwena Yehova

[Kifwatulo pa paje 17]

Yona wāfudile ku kumona bene Nineva bāalamukile pa mutyima pamo na mwādi mwibamwena Yehova

[Bifwatulo pa paje 18]

Kuta bantu mutyima kwitutononanga tushinte bitatyi ne miswelo pala pala ya kusapula myanda miyampe