Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Bankasampe, Nangai mwa Kufwaninwa Yehova

Bankasampe, Nangai mwa Kufwaninwa Yehova

Bankasampe, Nangai mwa Kufwaninwa Yehova

BENE KIDISHITU bankasampe bamo bavilukanga bakashikata kulampe na bisaka byabo ne na bipwilo byabo. Bamo bendanga kulampe namino mwanda wa kutandabula mwingilo wabo. Bakwabo nabo bashiyanga kwabo mwanda wa kupela kobapela kwikuja mu bimyanda bya ino ntanda. (Isaya 2:4; Yoano 17:16) Mu matanda amo, “Kesala” ukutanga bankasampe balama bululame buloko nansha kwibatungila mingilo ikwasha bantu bonso. *​—Mako 12:17; Tetusa 3:1, 2.

Kitatyi kikutwa bano bankasampe pangala pa mwimanino wabo, bakokeja kwelwa mu tuso pamo na banuke bapumpe mu bula bwa kitatyi kilampe. Kadi bankasampe batalukanga kwabo pa buluji bukwabo nabo bakashikatanga mu ngikadilo mibole. Le bano bankasampe bene Kidishitu ne boba baningilwa kwikala mu ngikadilo mityani, babwanya namani kulwa na kuningilwa ne na mitabakano yobekonda nayo pobalonga bukomo bwa ‘kunanga mufwaninwe kudi Leza?’ (1 Tesalonika 2:12) Lelo bambutwile babo bakebateakanya namani ku ngikadilo yo-yonso imbi ibwanya kwibafikila?​—Nkindi 22:3.

Bikoleja bya pa Bula

“Kwikala kulampe na bambutwile bami ba kunkinga ne na butadi bwa buswe bwa bakulumpe bangyukile senene kyadi kintu kikomo, kinkwatyija moyo,” mo mwanenene Tákis wa myaka 21, waselelwe kulampe na kwabo mu bula bwa myeji 37 mituntulu. * Ubweja’ko amba: “Kyaba kimo nadi nemona bu kyambo kipēla kukwata.” Pétros wa myaka makumi abidi wadi unenwe kulāla kwa bene myaka ibidi ne kupita. Witabija’mba: “O musunsa wami umbajinji mu būmi onadi wa kukwata butyibi ami mwine bwa makayo a kukaya ne balunda nami, ne kadi butongi bwami ke ponsopo pobwadi buyampe.” Kupwa unena’mba: “Kyaba kimo nadi na moyo wa biselwa bikatampe byadi bimpa bwanapabo bwadi bwenda bwilundila’ko.” Tássos, mukulumpe mwine Kidishitu wadi witana kyaba ne kyaba na bankasampe bene Kidishitu badi mu ino ngikadilo, wanene amba: “Muneneno wa disubi, butomboki, ne mwikadilo wa bupolapola wa balunda bampikwa kwitabija byadi bitwila bankasampe bendalale ne bazoze.”

Bankasampe bene Kidishitu bashikatanga ne kwingila mu bantu bampikwa kulēmeka misoñanya ya mu Bible bafwaninwe kwilama ku matompo ebakokela ku kwiula mashinda a balunda nabo a busekese ne apelelwe mu Bisonekwa. (Mitōto 1:1; 26:4; 119:9) Bine, kulama bibidiji biyampe bya kwifunda pa kasuku, kutanwa ku kupwila, ne mwingilo wa budimi kukokeja kwikala kukomo. (Fidipai 3:16) Nansha ke kwitungila bitungo bya ku mushipiditu ne kufikila’po nako ke mwandapo munekene.

Na bubine bankasampe bene Kidishitu basakanga kusangaja Yehova na mwiendelejo ne muneneno wabo. Balondanga na dikōkeji lwito lwa kyanga lwibeta Shabo wa mūlu amba: “Wami mwana, wikale wañeni ne kusangaja mutyima wami, amba nondolole yewa umpunika.” (Nkindi 27:11) Bayukile amba mwidyangwilo wabo ne mwikadilo wabo byo bipa bantu mumweno kampanda padi Yehova ne pa bantu bandi.​—1 Petelo 2:12.

Ino tufwija’ko bankasampe, mwanda bavule baloñanga bukomo bwa kwikala na mwādi mwikadile banababo bātelelwe na Polo mu milombelo amba: “[Ikalai] kunanga mwakufwaninwa Mfumwetu, mwakumutōkejeja ku mutyima tō; ne kupa bipa bya mu mīngilo yonso milumbuluke, . . . ku kutūkija mutyima konso ne ku kwifula ko twifula, ne tusepo ponka.” (Kolose 1:9-11) Bible utela bifwa bivulevule bya bankasampe bakaminwe Leza bābwenye kunanga mwa kufwaninwa Leza mu ngikadilo myeni, mibimibi, ne ya butōtyi bwa bilezaleza.​—Fidipai 2:15.

‘Yehova Wādi na Yosefa’

Yosefa, mwana muswe wa ba Yakoba ne Letyela, ne bwanuke bwandi, wētene bunka bwandi kulampe na kipango kya bulami kya shandi wādi wakaminwe Leza. Wāpotejibwe mu bupika mu Edipito. Yosefa wāshile kifwa kya kutendelwa, wādi nsongwalume mwingidi, ukulupilwa, ne wa ngikadilo miyampe. Nansha byaādi umpika wa Potifela​—muntu wādi katōtapo Yehova​—aye wādi wingila na mutyima umo, na kininga, mfumwandi wafula’nka ne kumupa buledi bwa byonso bya mu njibo yandi. (Ngalwilo 39:2-6) Yosefa wālamine bululame bwandi kudi Yehova. Nansha kino byokyāmufikije ku kwelwa mu kifungo, ino kēalakenyepo amba: “Le kyondamina’bo i kika?” Ne paādi mu kifungo pene wālombwele ngikadilo yandi milumbuluke, penepa ne kwija mpika wāpebwa kwendeja myanda mivule ya mu kifungo. (Ngalwilo 39:17-22) Leza wāmwesele, monka munenena Ngalwilo 39:23 amba “Yehova wadi nandi.”

Bine, kyādi kipēla’tu kudi Yosefa, wādi kulampe na kisaka kyandi kyakaminwe Leza, kwiula mwiendelejo wa boba bajentaila bādi bamujokolokele, ne kwikala na būmi bwa kiboja bwādi na bene Edipito! Ino aye wālamata ku misoñanya ya Leza, wālama mwimanino wandi utōka nansha byaādi utanwa mu matompo makomokomo. O mwanda kitatyi kyādi kimuningila kyaba ne kyaba mukaja Potifela kulāla nandi, wālondolwele na kusumininwa’mba: “Lelo nkalonga namani ne buno bubi bukatampe byamwiko namino? Mbulwe kupya mambo kudi Leza mwine’ni?”​—Ngalwilo 39:7-9.

Dyalelo, bankasampe Batumoni banenwe kuteja bidyumu bya mu Bible bya kwilama ku kisense kibi, ku makayo a busekese, ku kutala bantu badi mutaka, ne ku minjiki ya kiboja. Bayukile amba “meso a Yehova adi monsomonso pi na pi, kutala pa babi ne pa bayampe bene.”​—Nkindi 15:3.

Mosesa Wāpelele “Kuloelelwa mu Bubi”

Mosesa wātamīne mu ngikadilo ya butōtyi bwa bilezaleza ne ya kuswa bya mazua yādi mu kipango kya Felo. Bible umunenena’mba: “I ponka pa kwitabija pāpelele Mosesa kutelwa dya bu-mwana mwana Felo mwana-mukaji . . . ; watongelako kumona malwa na bantu ba Leza’mba, e nabyako bidi; lelo kīkale na kuloelelwa mu bubi bwa mwaka umo onka!”​—Bahebelu 11:24, 25.

Eyo, bulunda na ntanda buletanga shabo byabuyabuya kampanda, ino i bya lupito. Kupididila, i bya mafuku abala-anga kete ano ashadila’ko ino ntanda. (1 Yoano 2:15-17) Mwene i kipite buya kulonda kifwa kyāshile Mosesa? Bible unena amba “wakankamene ne kukankamana bwa wamona aye wakubulwa kumweka.” (Bahebelu 11:27) Ko kunena’mba ñeni yandi yādi imanine pa bupyani bwa ku mushipiditu bwa bankambo bandi bādi bakaminwe Leza. Mpango ya Yehova kyo kyādi kitungo mu būmi bwandi, wētungila kitungo kya kulonga kiswa-mutyima kya Leza.​—Divilu 2:11; Bilongwa 7:23, 25.

Shi bankasampe bakaminwe Leza nabo abatanwa mu bantu ba nshikani ne bampikwa kwakamwa Leza, bakokeja kuningisha kipwano kyabo na Yehova shi befunda pa kasuku, mwa kuyukila biyampe “aye wakubulwa kumweka.” Mpangiko miyule mingilo ya bwine Kidishitu, kubadila’mo ne kutanwa ku kupwila ne mwingilo wa budimi, ikakwasha bano bankasampe bemike ñeni yabo pa bintu bya ku mushipiditu. (Mitōto 63:6; 77:12) Bafwaninwe kulonga buninge bwa kutamija lwitabijo ne lukulupilo lukomo pamo bwa lwa Mosesa. I kipite buya milangwe ne bilongwa byabo bimanine padi Yehova, kasha baloelelwa kwikala balunda nandi.

Wāesele Leza na Ludimi Lwandi

Nkasampe mukwabo wāshile kifwa nansha byaādi kulampe na kwabo i nsongwakaji mwine Isalela wākwetwe na bene Shidea bu musungi mu mafuku a Edisha mupolofeto wa Leza. Wāikele mwingidi wa mukaja Nemani, mudyavita wa makopo mwine Shidea. Uno nsongwakaji wāsapwidile mfumwandi mwana-mukaji amba: “I! shi mfumwami wadi ku meso a mupolofeto udi mu Samadia’wa! longa nankyo wamūndapa makopo andi.” Pa mwanda wa buno bukamoni bwandi, Nemani wāenda kudi Edisha mu Isalela ne kubelula wābelulwa makopo andi. Ebiya Nemani wāikala ke mutōtyi wa Yehova.​—2 Balopwe 5:1-3, 13-19.

Kifwa kya uno nsongwakaji kilombola amba bankasampe bafwaninwe kwingidija ludimi lwabo mu muswelo upeja Leza bulēme, nansha shi badi kulampe na bambutwile babo. Shi uno nsongwakaji wādi na kibidiji kya kunena “mīsambo ya kubotakanya” ne kukaya “mazua mabi byampikwa kufwaninwa,” le wāswile kupēlelwa kwingidija biyampe ludimi lwandi paāmwene mukenga wa kunena? (Efisesa 5:4; Nkindi 15:2) Níkos, nsongwalume wa myaka 20 misubuke bityetye wakutyilwe buloko pangala pa kupela kwaadi upela kwikuja mu bya ntanda, uvuluka’mba: “Potwadi na batutu bakwabo bankasampe ku madimi a buloko, kulampe na lupusa lwa bambutwile ne lwa kipwilo, namwene amba muneneno wetu wadi wenda oneka. Kewadipo kadi ukiletela Yehova mitendelo.” Na bya dyese, Níkos ne bakwabo bakwashibwe pa uno mwanda na madingi a Polo anena’mba: “Ino busekese, ne kujilula konso kwa bijila, ne kwabila kwine, kebikatelwa nansha dimo dine umbukata mwenu, mhm, e mufwaninwe bapandulwemo.”​—Efisesa 5:3.

Yehova Wādi wa Bine Kobadi

Myanda yēmwenine Bahebelu basatu bapwani na Danyele mu Babiloni wa kala ilombola bubinebine bwa musoñanya wānene Yesu amba kikōkeji mu tuntu tutyetye kuletanga kikōkeji ne mu bintu bingi. (Luka 16:10) Pobātenwe na makambakano a kudya bidibwa bijidikilwe mu Bijila bya Mosesa, bādi bakokeja kwibingija amba twi misungi mu ntanda-bene, i kutupu kikwabo kya kulonga. Ino bine, bātambwile madyese makatampe pa kukwata kusumininwa owa wādi umweka bu mwanda mutyetye! Bāpelwe bukomo bwa ngitu ne tunangu kutabuka misungi mikwabo yāendelele na kudya binune bya ku meza a mulopwe. Ne kutatana kwine mpika, kikōkeji mu tuntu tutyetye ko kwēbakomeje; o mwanda pobātenwe na ditompo dikatampe dya kutōta nkishi, bāpelele kutuna lwitabijo lwabo.​—Danyele 1:3-21; 3:1-30.

Yehova wādi wa bine ku bano bansongwalume basatu. O mwanda bādi basumininwe kwikala bampikwa kiko ku ino ntanda, nansha byobādi kulampe na kwabo, ku kité kya mutōtelo wa Leza. (2 Petelo 3:14) Bine, kipwano kyabo na Yehova kyādi kilēme kobadi bāitabija’nka ne kufwa pa mwanda wakyo.

Yehova Kakemwelapo

Bine, shi bankasampe badi kulampe na bantu bobaswele ne bobakulupile, bekalanga batuyuka, basela mityima kūlu ne kwikala na moyo. Inoko, bakokeja kulwa na matompo abo na kikulupiji kyonso amba ‘Yehova kakebelapo.’ (Mitōto 94:14) Wivwane bankasampe ‘abasusuka pa mwanda wa boloke,’ nankyo Yehova udi’ko wa kwibakwasha banangile “mu dishinda dya boloke.”​—1 Petelo 3:14; Nkindi 8:20.

Yehova wākomeje nyeke ne kwesela bikatampe ba Yosefa, Mosesa, nsongwakaji mwine Isalela, ne bansongwalume basatu Bahebelu ba kikōkeji. Dyalelo nadyo wingidijanga mushipiditu sandu wandi, Kinenwa kyandi ne bulongolodi bwandi mwanda wa kukwasha boba ‘balwa divita dilumbuluke dya lwitabijo,’ na kwibatūdila kumeso kwabo mpalo ya “būmi bwa kulādila nyeke ne nyekeke.” (1 Temote 6:11, 12) Bine, kunanga mwa kufwaninwa Yehova kubwanika, kadi kyo kintu kiyampe kulonga.​—Nkindi 23:15, 19.

[Kunshi kwa dyani]

^ Tala Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 5, 1996, paje 28-31.

^ Majina amo i mashintwe.

[Kapango pa paje 11]

BAMBUTWILE​—TEAKANYAI BENU BANA!

“Monka mwikadile miketo mu kuboko kwa kilobo, e monka mwikadile ne bāna ba mu bunkasampe.” (Mitōto 127:4) Muketo kewasangapo mu kitondo na mu kitulumukila. Ufwaninwe kutungwa na bwino. Ne bana nabo mo monka, kebabwanyapo kulwa na bikoleja bya kwikala kulampe na kwabo shi bambutwile kebebaludikilepo.​—Nkindi 22:6.

Bana baloñanga bintu na kiyukuyuku kadi batononwanga na “bya kilokoloko kya bunkasampe.” (2 Temote 2:22) Bible udyumuna’mba: “Kamama ne madingi bipana ñeni; ino mwana mulekelelwe bitupu ufwija inandi bumvu.” (Nkindi 29:15) Kulelemuna nkasampe pampikwa kutūdilwa mikalo kekukamuteakanyapo ku kulwa na kuningilwa ne mitabakano ikamutana kulampe na kwabo.

O mwanda bambutwile bene Kidishitu bafwaninwe kulombola babo bana bikoleja, mitabakano ne myanda ya mu būmi bwa mu ino ngikadilo ya bintu pampikwa kafinda, mu muswelo utwika bana kiselwa. Bakalombola bana, pampikilwa milangwe mibi ne pambulwa kwibazozeja, ngikadilo mityani ikafikila bana shi kebadi kulampe na kwabo. Buno bufundiji pamo ne tunangu tupāna Leza bikapa “budyumuku kudi bañendalavu, ne kudi nsongwalume kuyukidija ne kulanga.”​—Nkindi 1:4.

Bambutwile bakuna misoñanya ya bwine Leza ne ya mu mwikadilo mu mityima ya babo bana bebopolanga mu bikoleja bya umbūmi. Kifundwa kya kisaka kya kitatyi ne kitatyi, mīsambo yampikwa kafinda, ne kuta lutundu mutyima bya binebine, bikokeja kuyukija bana mwa kubwaninya ne mwa kukankelwa. Bambutwile bafwaninwe kupa bana bufundiji bwa bwine Leza na bujalale, inoko biyampe, mu muswelo mwenzankane, mwanda wa kuteakenya bana bayuke kwiludika abo bene mu būmi mwenda mafuku. Bine, na kifwa kyabo, bambutwile bakokeja kufundija babo bana amba bibwanika kwikala mu ino ntanda inoko pakubulwa kwikala wa mu ayo.​—Yoano 17:15, 16.

[Kifwatulo pa paje 8]

Bankasampe bamo bene Kidishitu bavilukanga kwabo

[Bifwatulo pa paje 9]

Bankasampe bakeula Yosefa ne kushala batōka mu mwikadilo shi banekenya matompo

[Bifwatulo pa paje 10]

Iulai nsongwakaji umpika mwine Isalela wātumbije Yehova ntumbo na ludimi lwandi