‘Ikalai na Mutyima wa Kufwija’ko’

“Ndoe ya Kidishitu nayo īkale ya kutyibila mambo mu mityima yenu . . . Kadi mwikale ba mityima ya kufwijako.”​—KOLOSE 3:15.

1. I kwishila’ka kotumwene pa bukata bwa kipwilo kya bwine Kidishitu ne ntanda iludikwa na Satana?

 MU BIPWILO 94 600 bya Batumoni ba Yehova kujokoloka ntanda yonso mudi mushipiditu wa kufwija’ko. Kupwila ne kupwila kushilulanga ne kufula na milombelo inenwa’mo ne binenwa bya kufwija’ko Yehova. Twivwananga divule ku byakanwa bya bankasampe ne batame enka ne bya bapya ne Batumoni beje bininge banena amba “ubafu’ko,” “eyo vidye,” “eyo mwa,” nansha mineneno mikwabo kitatyi kyobatōta ne kyobadi mu kisense kya nsangaji. (Mitōto 133:1) Bine, kino i kishile kulampe mpata na kwisakila kwenda muongo pa ntanda umbukata mwa bantu ‘bampikwa kuyuka Yehova, ne bampikwa kukōkela myanda miyampe’! (2 Tesalonika 1:8) Tudi mu ntanda yakubulwa mutyima wa kufwija’ko. Ke kya kutulumukapo shi tutale Leza mwine wa ino ntanda​—Satana Dyabola, kalenga byanzwe mukatakata wa kwisakila, wa mushipiditu wa kibengo ne butomboki utādila bantu!​—Yoano 8:44; 2 Kodinda 4:4; 1 Yoano 5:19.

2. I kidyumu’ka kyotufwaninwe kulonda, ne i bipangujo’ka byotusa kubandaula?

² Byotujokolokelwe na ntanda ya Satana, tufwaninwe kutadija kutyina amba twakabolejibwa na mikadila yayo. Mu myaka katwa kabajinji, mutumibwa Polo wādyumwine bene Kidishitu ba mu Efisesa amba: “Mwanangile kala, mwikadile muswelo wa panopantanda, konka kudi mulopwe wa lupusa lwa luvula, wa mushipiditu wa kulonga mudi bāna bampikwa kikōkeji; e monka mo twadi ne bātwe bonso twikele mu bya kilokoloko kya ngitu yetu, kulonga byonka bikimbakimba ngitu ne ku mutyima, twadi bāna babukalabale pa bukata, pamo na bakwetu.” (Efisesa 2:2, 3) Ne bavule dyalelo bakidi uno muswelo. Penepo tukokeja namani kulama mushipiditu wa kufwija’ko? I bukwashi’ka buleta’po Yehova? I mu mashinda’ka maluji motukokeja kulombola amba tudi bine na mutyima wa kufwija’ko?

Bubinga bwa Kufwijija’ko

3. Tufwijanga’ko Yehova pangala pa bintu’ka?

³ Kufwija’ko kwetu kumwendelanga Yehova Leza, Umpangi wetu ne Mwine witupele būmi, nakampata kitatyi kyotubandaula bimo bya mu byabuntu bya ntanda ne miseke byaetupele. (Yakoba 1:17) Tufwijanga’ko Yehova difuku ne difuku mwanda twi bōmi. (Mitōto 36:9) Koku ne koku tujokolokelwe na mingilo mivule ya makasa a Yehova, kifwa dyuba, kweji, ne ñenyenye. Umbuo wetu i kibīko kikata kya mabweyele akwatakanya būmi bwetu, lwelele lusāsa ne kutyanga biyampe luya luvule luleta būmi, ne mishintyilo mikutakane idi mu bupangi nayo itulombola mapu otudi nao kudi Tata wetu wa buswe udi mūlu. O mwanda Mulopwe Davida wāimbile amba: “Abe Yehova Leza wami bilongibwa byobe byo walongele bitendelwa i bya ntanda ne ntanda; kadi ne mifwatakanyo yobe nayo īdi padi bātwe: Ke[kudipo muntu nansha umo ubwanya kudingakanibwa na] abe; shi nswele kusapula’byo ne kwisamba’byo, longa, yō! i bitabukemo kebiyūkibwapo kubalwa.”​—Mitōto 40:5.

4. Mwanda waka tufwaninwe kufwija’ko Yehova pangala pa kisense kya nsangaji kyotudi nakyo mu bipwilo byetu?

⁴ Bengidi ba Yehova, nansha byokebadipo mu paladisa ya ku ngitu, basangelanga kwikala kobekele mu paladisa ya ku mushipiditu. Twimwenanga kipa kya mushipiditu wa Leza kidi mu bakwetu betabije kitatyi kyotudi mu etu Mobo a Bulopwe, ku bitango ne ku kubungakana. I bine, Batumoni bamo banyemenanga ku byobya byānene Polo mu mukanda waātumīne bene Ngalatea kitatyi kyobasapwilanga bantu  bayukile bityetye, pakwabo kebayukile myanda ya Leza. Bakokelanga bidi milangwe ku “mīngilo ya ngitu,” kupwa baipangula bemvwaniki balombole mobamwena bino bintu. (Ngalatea 5:19-23) Bantu bavule balondololanga bukidi bonka amba byo bivudile mu bantu dyalelo. Ino bavule pobashintulwilwanga kipa kya mushipiditu wa Leza, baitwa bāye bemwene’kyo ku Njibo ya Bulopwe ya mwabo, betabijanga ne kwija mpika’mba: “Leza udi monka mubukata mwenu binebine.” (1  Kodinda 14:25) Inoko kino kekidipo enka mu Njibo ya Bulopwe ya mwabo kete, ehe. Enda’tu konso kosaka, shi ubetana na Batumoni ba Yehova bamo mu midiyo isamba, usa kwimwena mushipiditu umo onka wa nsangaji ne tusepo. Bine, kino kisense kikankamika i bubinga bwa kufwijija’ko Yehova, mwine uleta mushipiditu ushinsakanya’kyo.​—Zefenia 3:9; Efisesa 3:20, 21.

5, 6. Tukokeja kulombola namani mutyima wa kufwija’ko pangala pa kikūlwa, kyabuntu kya Leza kipityile byonso?

⁵ Kyabuntu kipityile byonso, kipānwa kibwaninine mpata kipēne Yehova, i wandi Mwana Yesu, waāpēne bu kitapwa kya kwitukūla. “Bitusanshilwe Leza namino,” ye mutumibwa Yoano wāsonekele, “i kitwendelemo ne kwisanswa bātwe bene na bene.” (1 Yoano 4:11) I amo, tumwekejanga mutyima wa kufwija’ko pangala pa kikūlwa, ke’nkapo na kulombola buswe ne kufwija’ko Yehova kete, mhm, ino i ne na kwikala na būmi bulombola amba tuswele bakwetu.​—Mateo 22:37-39.

⁶ Tukokeja kuboila ñeni mivule ya mwa kulombwela mutyima wa kufwija’ko pa kubandaula muswelo wāikele Yehova na Isalela wa kala. Yehova wāfundije bantu bufundiji buvule mu Bijila byaāpele muzo kupityila kudi Mosesa. Netu, kupityila ku “kilombozi kya buyuki ne kya bubine bine” budi mu Bijila, tukokeja kwifunda bivule bya kwitukwasha tulonde madingi a Polo anena’mba: “Mwikale ba mityima ya kufwijako.”​—Loma 2:20, BB; Kolose 3:15.

Ñeni Isatu Yotuboila ku Bijila bya Mosesa

7. Mpangiko ya kupāna bya kujikija bu dikumi yāpele namani bene Isalela mukenga wa kufwija’ko Yehova?

⁷ Mu Bijila bya Mosesa, Yehova wāletele’mo mashinda asatu ādi a kulombola’mo bene Isalela mutyima wabo wa kufwija’ko pangala pa buyampe bwandi. Dibajinji bidi i bya kujikija  bu dikumi. Kintu kyo-kyonso kya dikumi kya mu madimi, ne “kya mu bu-dikumi kya ñombe,” kyādi kinenwe kwikala ‘kijila kudi Yehova.’ (Levi 27:30-32) Ponso pādi pakōkela bene Isalela, Yehova wādi wibesela bya binebine. “Letai kyakujikija bu-dikumi kyonsololo’tu mu kibīko kya bulēme, amba mukekale bidībwa mu njibo yami; ino pano namino kadi ntompei bidi; i Yehova wa bibumbo unena, amba: Shi nkikemushitwilakopo malolo a mūlu, ne kwimupungulwila dyese, ino kekukekalapo kyaba kibwane kya kutambula’dyo.”​—Malaki 3:10.

8. I kika kyādi kishiyañanya byakwela bitundule na bya kujikija bu dikumi?

⁸ Dya bubidi, Yehova wātūdile’ko mpangiko ya bene Isalela kupāna byakwela bitundule, bya kutentekela pa bya kujikija bu dikumi. Wāsoñenye Mosesa alombole bene Isalela amba: “Po mukafika mu yoya ntanda yo nkemutweja; ponkapo kikekala nenki, amba po mukadyanga ku bidibwa bya ntanda’ya, mukēla kyakwela kitundule kudi Yehova.” Ku bipa bya mulakisho bimo bādi bayata’ko “kamukama katyetye” kādi kanenwe kwelwa bu “kyakwela kitundule kudi Yehova” mu nkongo ne nkongo. Pano ubamone amba kebādipo balomba buvule kampanda mu bino bya mulakisho. (Umbadilo 15:18-21) Inoko, pādi papāna bene Isalela bya kupāna na mutyima wa kufwija’ko, bādi beselwa na Yehova. Ino mpangiko itanwa ne mu myanda ya tempelo ya mu kimonwa kya Ezekyele. Tutanga’mo amba: “Byamulakisho bya bipa bibajinji bya bintu byonsololo, ne byakwela byonso bya byonso’tu, shi byaka, shi byaka, bya byonso bya byakwela byenu, bikekalanga ke bya [babitobo] kadi; ino mukapana kudi [kitobo] kibajinji kya bidībwa bisebe byenu, pa kwesela dyese dikale mu njibo yobe.”​—Ezekyele 44:30.

9. Yehova wāfundije bantu bika kupityila ku mpangiko ya kukokolola?

⁹ Dya busatu, Yehova wātūdile’ko mpangiko ya kukokolola. Wāsoñanya’mba: “Po mukangula bidibwa bya ntanda yenu, kokangudidila’tu ne bya mu matengo a budimi bobe bine, nansha kolola bitontotonto bilakata bya mwangulo obe. Byobiya kokakokolola budimi bobe bwa mañanza, nansha kolola bipa bipone bya budimi bobe bwa mañanza, byobya ukashia’byo ke bya mulanda ne bya mweni; amiwa ne Yehova Leza wenu.” (Levi 19:9, 10) Pano napo, kekudipo kibalwa kampanda kyādi kitungilwe. Mwine Isalela yense wādi witongela aye mwine buvule bwa bintu bya kushila bafudilwe. Solomone Mulopwe wa tunangu wādi na bubinga bwa kushintulula’mba: “Yewa ufwila mulanda lusa wāpuja kudi Yehova; kadi kilongwa kyandi kiyampe ukamulubwilanga monka.” (Nkindi 19:17) Nanshi Yehova wāfundije bantu kwikala na mutyima wa lusa ne wa kulangila bakolelwe.

10. I bika byādi bifikila bene Isalela ponso pobādi babulwa mutyima wa kufwija’ko?

¹⁰ Yehova wādi wesela bene Isalela ponso pobādi batūla bya kujikija bu dikumi, bapāna byakwela bitundule, ne kulangila balanda. Ino ponso pobādi babulwa mutyima wa kufwija’ko, Yehova kādipo wibatōkelwa. Kino kyēbafikije ku kyamalwa ne ku kuselwa bu misungi. (2 Bilongwa 36:17-21) Lelo i ñeni’ka yotuboila’ko?

Mwa Kulombwela Kufwija’ko Kwetu

11. I muswelo’ka mukatampe otukokeja kulombola mutyima wetu wa kufwija’ko Yehova?

¹¹ Muswelo mukatampe otukokeja kutendela Yehova ne kulombola mutyima wetu wa kufwija’ko i kupāna “bya kupāna.” Eyo, batwe bene Kidishitu ketudipo munshi mwa Bijila bya Mosesa, bilomba kwela byakwela bya banyema nansha bya byangulwa. (Kolose 2:14) Inoko mutumibwa Polo wākankamikile bene Kidishitu Bahebelu amba: “Tulambulei nyeke kudi Leza kitapwa kya lutendelo, ko kunena amba i kipa kya milomo isapula busapudi bwa patōkelela butala pa dijina dyandi.” (Bahebelu 13:15, NW) Netu tubwanya kulombola kufwija’ko kwetu kwa na mutyima umo kudi Yehova Leza Tata wetu wa buswe udi mūlu na kwingidija bwino bwetu ne tumweno twetu mwanda wa kupāna kitapwa kya lutendelo kudi aye, mu mwingilo wa bantu bonso nansha mu “bipwilo.” (Mitōto 26:12) Pa kino, i ñeni’ka yotukokeja kuboila ku miswelo yādi ilombola’mo bene Isalela mutyima wabo wa kufwija’ko Yehova?

12. Mu myanda ya kusela kiselwa kyetu kya bwine Kidishitu, i ñeni’ka yotuboila ku mpangiko ya bya kujikija bu dikumi?

 ¹² Dibajinji, monka motwapwa kumwena, kupāna bya kujikija bu dikumi kekwādipo amba nsakile, nkisakilepo; ino mwine Isalela yense wādi na kiselwa kya kupāna’byo. Batwe bene Kidishitu netu tudi na kiselwa kya kutambila mu mwingilo ne kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Ino mingilo keidipo amba nsakile, nkisakilepo. Yesu wānene pampikwa kafinda mu bupolofeto bwandi bukatampe butala pa kitatyi kya ku mfulo amba: “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” (Mateo 24:14, MB; 28:19, 20) Mutumibwa Polo nandi wāpelwe bukomo bwa mushipiditu bwa kusoneka pangala pa kupwila kwa bwine Kidishitu amba: “Twitei mityima bātwe bene na bene ya pa kwisombela ku [buswe] ne mīngilo miyampe; ne kuleka’byo kubungakana mpika, pamo na muswelo wa bamobamo, poso kwikwasha bātwe bene; ne byo mwamona difuku dibafwena, po pene pa kuningija.” (Bahebelu 10:24, 25) Tulombolanga mutyima wetu wa kufwija’ko Yehova kitatyi kyotwitabija na nsangaji kiselwa kyetu kya kusapula ne kufundija, ne kya kubungakena pamo na banabetu kitatyi ne kitatyi ku kupwila kwa pa kipwilo, na kumona bino bintu bu madyese ne ntumbo.

13. I ñeni’ka yotuboila ku mpangiko ya byakwela bitundule ne kukokolola?

¹³ Kadi tukokeja kumwena mu bubandaudi bwa mpangiko mikwabo ibidi yādi ilombola’mo bene Isalela mutyima wabo wa kufwija’ko​—byakwela bitundule ne kukokolola. Abyo bino kebyādipo bilomba kibalwa kampanda kipotoloke, o mwanda byādi bishile na bya kujikija bu dikumi, mpangiko yādi itungilwe kala bya kutūla. Inoko byakwela bitundule ne kukokolola byādi bipa mwingidi wa Yehova mukenga wa kupāna mungya mumukunkila mutyima wa kufwija’ko. Netu shi tudingakanye na bino, tuyukile amba kutambila mu mwingilo ne kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu byo biselwa bikatampe bipelwe bengidi ba Yehova, ino lelo tuvuijanga’byo na mutyima onso ne na mushipiditu wa kwituma? Le twibimwene bu mukenga wa kulombola kufwija’ko kwetu kwa na mutyima umo pangala pa byonso bitulongela Yehova? Le tuluñanga kuboko pampikwa kwikaka ku ino mingilo, mungya ngikadilo yotudi’mo’ni, nansha tumonanga’yo bu kiselwa kyotufwaninwe kutūla? Na bubine, bino byo bipangujo byotufwaninwe kulondolola umo ne umo. Mutumibwa Polo wānene amba: “Bantu bonso, ku muntu, ku muntu, batompe wa mīngilo yandi, wa mīngilo yandi, nankyo bakamona mwakwitendelela shabo, wa kwandi, wa kwandi aye mwine, ke kwa ku mukwabo, mhm.”​—Ngalatea 6:4.

14. I bika bitulomba Yehova mu mwingilo otumwingidila?

¹⁴ Yehova Leza uyukile biyampe ngikadilo yotudi’mo. Uyukile ne mikalo yetu. Utendelanga bya mulambu, bikatampe nansha bityetye, bipāna bengidi bandi na mutyima tō. Ketulombangapo batwe bonso kupāna buvule bumo, kadi netu ketukasakepo kupāna muswelo umo. Mutumibwa Polo wāsapwidile bene Kidishitu ba mu Kodinda pangala pa kupāna bintu bya ku ngitu amba: “Shi utula ne mutyima wa kusaka’nka kulambula, nabya Leza ukatambula mulambu obe’nka mwikadile kyodi nakyo, ke mwendele po kyo kudi nakyo, enhe.” (2 Kodinda 8:12, MB) Uno musoñanya utala ne mu mwingilo otwingidila Leza. Kintu kilengeja mwingilo wetu witabijibwe na Yehova ke buvulepo bwa byotulonga, mhm, ino i muswelo otulonga’byo​—na nsangaji ne na mutyima onso.​—Mitōto 100:1-5; Kolose 3:23.

Tamija ne Kulama Mushipiditu wa Bupania

15, 16. (a) Mwingilo wa bupania ne mutyima wa kufwija’ko bikwatañene paka? (b) Lelo boba kebadi na muswelo wa kwingila bupania babwanya namani kulombola mushipiditu wa bupania?

¹⁵ Muswelo mulumbuluke wa kulombola mutyima wetu wa kufwija’ko Yehova i kutwela mu mwingilo wa kitatyi kyonso. Bengidi bavule bepāne batononwanga na buswe bobaswele Yehova ne na mutyima wa kumufwija’ko pangala pa buntu bwandi, o mwanda bashintanga bintu bivule mu būmi bwabo mwa kumwena kyaba  kivule kya kwingidila Yehova. Bamo bengilanga bu bapania ba lonso, bapityija kintu kya nsaa 70 ku kweji mobasapula myanda miyampe ne kufundija bantu bubinebine. Bakwabo bakolejibwa nabo betūdilanga’ko kyaba ne kyaba mpangiko ya kupityija nsaa 50 ku kweji mu busapudi bu bapania bakwashi.

¹⁶ Ino bengidi bavule ba Yehova kebadipo na muswelo wa kwingila bu bapania bakwashi nansha ba lonso nabo le? Nabo babwanya kulombola mutyima wa kufwija’ko na kutamija ne kulama mushipiditu wa bupania. Namani? Na kukankamika boba bakokeja kwingila bupania, na kukuna mu babo bana mutyima wa kulondalonda mwingilo wa kitatyi kyonso, ne na kutambila na kininga mu busapudi mungya ngikadilo yobadi’mo. Byotupāna mu mwingilo wetu bilondanga nakampata pangya mushike otudi nao ku mityima, wa kufwija’ko Yehova pa byāetulongele, byaetulongela, ne byaketulongela.

Kulombola Mutyima wa Kufwija’ko na ‘Bintu Byetu Bilēme’

17, 18. (a) Tukokeja namani kulombola mutyima wa kufwija’ko na ‘bintu byetu bilēme’? (b) Yesu wāmwene namani kyabuntu kyātūdile wa kishala, ne mwanda waka?

¹⁷ “Lēmeka Yehova ne mu bintu byobe [bilēme] bine, ne byamulakisho bya ntundubuko yobe yonso,” mo munenena Nkindi 3:9. Bengidi ba Yehova kebakitulangapo bya kujikija bu dikumi. Ino Polo wātumīne kipwilo kya Kodinda mukanda’mba: “Bantu bonso mo bakaninina ku mityima yabo bapanine monka, wa byandi, wa byandi, kadi kenamutyimapo wa kufītwa, mhm, nansha wa kininga; mwanda aye Leza uswele wakupana ne mutyima, tō.” (2 Kodinda 9:7) Kutūla byabuntu bya kukwatakanya nabyo mwingilo wa busapudi bwa Bulopwe wingilwa ntanda yonso nako i kulombola mutyima wetu wa kufwija’ko. Mutyima wetu wa kutendela o witukunka tutūle byabuntu kitatyi ne kitatyi, pakwabo kuleya kantu kampanda yenga ne yenga mwādi mulongela bene Kidishitu babajinji.​—1 Kodinda 16:1, 2.

¹⁸ Kine kilombola amba tudi na mutyima wa kufwija’ko Yehova ke buvulepo bwa byotupāna. Ino, i mushipiditu mwine otupāna nao. Kino kyo kyājingulwile Yesu paādi utala bantu bādi batūla byabuntu byabo mu bilambwilo ku tempelo. Paāmwene wa kishala mulanda wela’mo “tulupeto tubidi  tutyutyu,” wānena’mba: “I binebine nemunena’mba: Uno mukaja-mufu mulanda watabuka bonso baelamo. Ke-bantu boba, abaelamo byabuntu kudi Leza, mwanda wa bingi byabo, ino aye mu kubulwa’byo kwandi waelamo lupeto lwandi lonso lwādi nalo.”​—Luka 21:1-4.

19. Mwanda waka i biyampe tubandaule dipya mashinda otulombola’mo mutyima wetu wa kufwija’ko?

¹⁹ Tusaka kuno kwifunda kotwefunda muswelo wa kulombola mutyima wa kufwija’ko kwitupe kampeja-bukidi ka kubandaula dipya mashinda otulombola’mo kufwija’ko kwetu. Tubulwe’po padi kutuntwila’ko kitapwa kyetu kya lutendelo kudi Yehova, ne muswelo otukwatakanya mwingilo wingilwa ntanda yonso na bintu bya ku ngitu? Shi tulonge namino, nabya tubakulupila amba Yehova, Tata wetu wa buswe ne buntu, ukasepelela pa kwitumona tulombola mutyima wa kufwija’ko.

Lelo Uvulukile?

• Mwanda waka tufwaninwe kwikala na mutyima wa kufwija’ko Yehova?

• I ñeni’ka yotuboila ku bya kujikija bu dikumi, ku byakwela bitundule, ne ku kukokolola?

• Tutamijanga namani mushipiditu wa bupania?

• I muswelo’ka otukokeja kufwija’ko Yehova na ‘bintu byetu bilēme’?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bifwatulo pa paje 28]

‘Byonso bya kupānwa bilumbuluke, ne byabuntu bibwaninine, bilupukanga mūlu’

[Bifwatulo pa paje 31]

I bitapwa’ka byotubwanya kwela?