Ikalai Beteakanye ku Difuku dya Yehova

“Ikalai beteakanye, mwanda pa nsaa yokemulangilapo amba yo ayo, Mwanā muntu waiya.”—MATEO 24:44, NW.

1. Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku difuku dya Yehova?

 DIKEKALA difuku dya bulwi ne bukalabale, dya tusua ne mutyima kupepa, dya mfindi ne musala. “Difuku dikatakata dya kitenteji” dya Yehova kedikabulwepo kuponena ino ngikadilo imbi ya bintu, monka mwālobejeje Dilobe yoya ntanda imbi ya mu myaka ya Noa. Kekudipo modinyemenwa. Inoko, “enselele ukēta dijina dya Yehova ukanyongololwa.” (Yoela 2:30-32; Amose 5:18-20) Leza usa konakanya balwana nandi ne kupandija bantu  bandi. O mwanda, mupolofeto Zefenia unena na kampeja-bukidi amba: “Difuku dikatakata dya Yehova didi pabwipi, didi pabwipi ponka, ne kupeja’dyo nakampata.” (Zefenia 1:14) Le i kitatyi’ka kikafika buno butyibi bwa Leza?

2, 3. Mwanda waka i kya kamweno twiteakanye ku difuku dya Yehova?

² “Mwendele dyodya difuku nansha nsa mine, kekudipo uyukile. Ne bamwikeulu badi umadiulu bene, nansha Mwana mwine, kebayukile’dyopo, poso’nka Tata kete ye uyukile’dyo,” mo mwānenene Yesu. (Mateo 24:36, MB) Byoketuyukilepo kitatyi kine, nanshi i biyampe tulame senene binenwa bya kisonekwa kya mwaka wa 2004 kinena’mba: “Endelelai na kukesha . . . Ikalai beteakanye.”—Mateo 24:42, 44, NW.

³ Yesu pa kulombola mukapandila bukidi boba beteakenye ne mukashadila bakwabo, wānene amba: “Babidi bakēkalanga mu budimi kukaselwa umo, kukashale umo. Bāna-bakaji babidi nabo bakēkala pa kupela bukula, kukaselwa umo pakashale umo.” (Mateo 24:40, 41) Le biketupityila namani batwe bonso umo ne umo pa kino kitatyi kikomo? Le tukekala beteakanye’ni, tukabozokelwa dyuba’dya? Eyo, byonso bino bilonda mungya byotulonga dyalelo. Pa kusaka twiteakanye ku difuku dya Yehova bitulomba twepuke mimweno imo idi na bantu bavule dyalelo, kadi tufwaninwe kukomena ngikadilo kampanda ya ku mushipiditu, ne kwijiba ku mikadilo imo ya umbūmi.

Epuka Mimweno ya Kwididika

4. I mumweno’ka wādi na bantu mu myaka ya Noa?

⁴ Tala bidi myaka ya Noa. Bible unena’mba: “E ponka kadi pa kwitabija pādyumwinwe ne Noa nandi byobya bintu kebyamwekelepo, pa kukwatwa ne moyo wa kudi Leza, walongolwele safini ya kupandijamo ba munjibo mwandi.” (Bahebelu 11:7) Safini kyādi kintu kyeni kobadi kadi wādi umonwa na bonso. Ne kadi Noa wādi “mwedi wa mbila ya boloke.” (2 Petelo 2:5) Ino, mpangiko ya lūbako lwa Noa ne busapudi bwandi bwine kebyātonwenepo bantu ba mu myaka yandi kushinta būmi bwabo. Mwanda waka? Mwanda “badi badya tu batoma, bakwisonga besonga, ba bana-bakaji basongeja.” Bonso bādi basapwilwa na Noa bādi bepēne mu bintu byabo ne mu bya kwisangaja, “ne kuta’ko mityima mpika, dilobe dikatampe dya mema dyafika, dyebakubija bonsololo.”—Mateo 24:38, 39, MB.

5. Lelo bekadi ba Sodoma mu myaka ya Lota bādi na mumweno’ka wa bintu?

⁵ Ne mu myaka ya Lota namo monka na monka. Bisonekwa bitulombola’mba: “Badi badya, batoma, badi bēpota bēpotolola, badi badima, bashimika enka nabya. Ino difuku dyātambilemo Lota mu Sodoma [Leza] wanokeja mudilo wa kibidi[ki]tyi mūlu, waonakanya bonsololo.” (Luka 17:28, 29) Bamwikeulu pobādyumwine Lota amba bonakani kebudi pabwipi, Lota wēkesamba na bako bandi pangala pa bintu bisa kulongeka. Ino ku meso abo “wadi bwa ukaya.”—Ngalwilo 19:14.

6. I mumweno’ka otufwaninwe kwepuka?

⁶ Yesu wānene amba monka mobyāikadile mu myaka ya Noa ne ya Lota “ne pa kwiya kwa Mwanā muntu napo pakēkalanga’nka nabya.” (Mateo 24:39; Luka 17:30) Bine, bavule dyalelo badi na mumweno wa kushikata mu maloa a kwididika. Tufwaninwe kudyumuka kutyina amba twakatādilwa na uno mumweno. Kudya bya musonso nansha kutoma pa ntomeno kekubipo shako. Ne kusonga nako i mpangiko ya Leza yonka. Inoko shi ino myanda ikale yo ke ya mvubu mikatampe mu būmi bwetu, twalengwa’nka ne tumweno twa ku mushipiditu, le bine tukekala beteakanye ku difuku dya kitenteji dya Yehova?

7. Le i kipangujo’ka kya kamweno kyotufwaninwe kwiipangula kumeso kwa kulondalonda kintu kamukaya, ne mwanda waka?

⁷ “Kubashala kitatyi kityetye tu,” ye mwānenene mutumibwa Polo. Amba “boba badi ne bakaji bekale tu’nka wa badi makasa.” (1 Kodinda 7:29-31, MB) Kakitatyi katye’tu ko ketushadila’ko tupwe mwingilo wa kusapula Bulopwe witupele Leza. (Mateo 24:14) Polo  udyumuna amba nansha ke boba besongele bene kebafwaninwepo kuta benē pabo mutyima bipitepite kufika ne pa kutūla tumweno twa Bulopwe pa kifuko kya bubidi mu būmi bwabo. I kimweke patōka amba mulangilo wāsoñenye Polo wādi mwishile na mumweno wa kusaka’nka kwisangaja. Yesu wādyumwine amba: “Badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo.” (Mateo 6:33) O mwanda kumeso kwa kutyiba mbila ya kulonga nansha kulondalonda kintu kamukaya, kifwaninwe kwiipangula amba, ‘Le kikekadija namani tumweno twa Bulopwe tontangidije kumeso mu būmi bwami?’

8. Shi bintu bya bukile bukya bibetutādila, le tukalonga namani?

⁸ Le tukalonga namani shi tubamone amba ketudi bekuje kala bininge mu bintu bya bukile bukya, bibafule’nka ne kusupaija tumweno twa ku mushipiditu? Lelo būmi bwetu i bwishile’tu bityetye na bwa bakwetu babudilwe buyuki bwa binebine bwa Bisonekwa, bampikwa kwikala basapudi ba Bulopwe? Shi twibeshile’tu nabo bityetye, nabya tufwaninwe kulombela pa uno mwanda. Yehova kakabulwepo kwitupa mumweno moloke. (Loma 15:5; Fidipai 3:15) Uketukwasha tutūle tumweno twa Bulopwe pa kifuko kibajinji, tulonge byoloke ne kuvuija biselwa byaetutwikile.—Loma 12:2; 2 Kodinda 13:7.

Komena Mukunukunu wa ku Mushipiditu

9. Kukwatañana na Kusokwelwa 16:14-16, mwanda waka i kya mvubu kukomena mukunukunu wa ku mushipiditu?

⁹ Bupolofeto bwisambila pa kwiya kwa “divita dya difuku dikatakata dya Leza, Mwinebukomobonso” ku Amakedona bo bwitudyumuna amba bamo kebakashalapo balanguke. “Monaipo bidi byo ngiya bwa ngivi,” ye Mfumwetu Yesu Kidishitu unena. Amba: “Keye wakatōkwe yewa utengele, ulamine bivwalwa byandi, mwanda wa kutyina’mba wakananga mutaka, ke bakakwatwa bumvu bwandi.” (Kusokwelwa 16:14-16) Bivwalwa bitelelwe pano i bintu byonso bituyukanya bu Batumoni ba Yehova bene Kidishitu. Mu bino bintu mubadilwa ne mwingilo wetu wa bu basapudi ba Bulopwe ne mwiendelejo wetu wa bwine Kidishitu. Shi tuponene mu tulo twa kuleka kwingila, nankyo tubavula byobya bituyukanya bu bene Kidishitu. Bine buno i bumvu ne kyaka kotudi. Tufwaninwe kukomena ngikadilo ya kuponena mu mukunukunu nansha mu mulēle wa ku mushipiditu. Le tukakomena bino bintu namani?

10. Mwanda waka butangi bwa Bible bwa difuku ne difuku bwitukwasha twikale nyeke balanguke ku mushipiditu?

¹⁰ Bible unena ukoma misunsa mivule amba tufwaninwe kukesha ne kulama ñeni yetu. Kimfwa, nsekununi ya Evanjile ituvuluja’mba: “Endelelai na kukesha” (Mateo 24:42, NW; 25:13; Mako 13:35, 37); “ikalai beteakanye” (Mateo 24:44, NW); “dimukai, kesyai” (Mako 13:33, BB); “ikalai beteyakanye” (Luka 12:40, BB). Mutumibwa Polo pa kupwa kunena amba difuku dya Yehova dīyanga na mu kitulumukila pa ino ntanda, usoñanya banababo betabije amba: “Ketukilalai pamo bwa muladila bantu bakwabo, enhe, tutalei’nka kutala kadi twikale senene umbyonso.” (1 Tesalonika 5:3-6, MB) Mu mukanda wa mfulo wa mu Bible, Yesu Kidishitu mutumbijibwe ntumbo unena ukoma mwasa kwiila bya kibozo amba: “Yao ngiya bukidibukidi.” (Kusokwelwa 3:11; 22:7, 12, 20) Bapolofeto Bahebelu bavule nabo bālombwele ne kudyumuna bantu ku difuku dikatakata dya butyibi bwa Yehova. (Isaya 2:12, 17; Yelemia 30:7; Yoela 2:11; Zefenia 3:8) Kutanga Bible, Kinenwa kya Leza, difuku ne difuku ne kulanguluka pa byotutanga i bukwashi bulumbuluke bwa kwitwikadija nyeke balanguke ku mushipiditu.

11. I kika kinenenwa amba kwifunda Bible i kuyampe mwa kwikadila nyeke balanguke ku mushipiditu?

¹¹ Bine, kwifunda na kininga pa kasuku Bisonekwa kupityila ku mabuku esambila pa Bible, alupulwa na “umpika wa binebine ne wa manwa” kwitulangulanga na bukomo ku mushipiditu! (Mateo 24:45-47, NW) Ino pa kusaka kifundwa kya kasuku kikale kya kamweno, kifwaninwe kwikala kyendelela kumeso ne kya nyeke. (Bahebelu 5:14–6:3) Tufwaninwe kudya bidibwa bikomokomo kitatyi ne kitatyi. Kusokola kitatyi kya kwifunda mu dyalelo dino i bulwi. (Efisesa 5:15, 16) Inoko, kutanga Bible ne mabuku esambila pa Bisonekwa enka pomona mukenga kete kekubwenepo. I biyampe kifundwa kya kasuku kikale kya kitatyi ne kitatyi shi tusaka kushala ‘bakomo mu kwitabija,’ ne balanguke.—Tetusa 1:13.

12. Kupwila kwa bwine Kidishitu, kubungakana, ne bitango bitukwasha tulwe namani na mukunukunu wa ku mushipiditu?

¹² Kupwila kwa bwine Kidishitu, kubungakana, ne bitango nabyo bitukwashanga tulwe na mukunukunu wa ku mushipiditu. Namani? Na bufundiji botutambula’ko. Ku kuno kukongakana, mwene betuvulujanga’ko kitatyi ne kitatyi kufwena kwafwena difuku dya Yehova? Kupwila kwa ku yenga ne yenga kwa bwine Kidishitu nako kwitupanga mikenga ya ‘kwisombela ku buswe ne ku mingilo miyampe.’ Kuno kwisombela nansha kwilangula ko kwitukwasha twikale batale ku mushipiditu. Ke kya kutulumukapo shi betusoñanya kubungakana nyeke pano potwamona amba “difuku dibafwena.”—Bahebelu 10:24, 25.

13. Mwingilo wa bwine Kidishitu witukwasha namani twikale balanguke ku mushipiditu?

¹³ Kintu kikwabo kitwikadija nyeke balanguke i kutambila na mutyima onso mu mwingilo wa bwine Kidishitu. Mwene uno o muswelo mulumbuluke wa kulama mu ñeni kiyukeno kya bitatyi ne nshintulwilo yakyo shi twisambila’po na bakwetu? Ne potumona boba botwifunda nabo Bible bendelela kumeso ne kushilula kulonda byobya byobefunda, bine, mutyima wetu wa kwingila na kampeja-bukidi uniñanga. “Mwiningijei pa mityima yenu,” mo munenena mutumibwa Petelo, “mutūkijei . . . biyampe, senene shē.” (1 Petelo 1:13) Bwanga bulumbuluke bulwa na mukunukunu wa ku mushipiditu i kuvudilwa “pakatampe pene, mafuku onso nyeke, monka mu mīngilo ya Mfumwetu.”—1 Kodinda 15:58.

 Wijibe Mikadilo Yona Būmi bwa ku Mushipiditu

14. Yesu wētudyumwine ku bintu’ka bya umbūmi mungya mulombwela Luka 21:34-36?

¹⁴ Yesu wāletele kidyumu kikwabo mu bupolofeto bwandi bukatampe butala pa kiyukeno kya kwikala’po kwandi. Amba: “Mwikale kudyumuka bānwe bene, mwanda wa kunena’mba mityima yenu yakaīle kulemenenwa, ne mu dyopolo, ne bunkolwankolwa, ne byakūmininwa bya buno būmi ino dyodya difuku dikemupulumukila bitupu, enka na lufimbo lwa kwimuponena. Ke-pantu i yenka nabya dikaponena bonso bakwikala panopanshi ponso. Dyumukai mafuku onso, ne kulombela’mba mukafwaninwa kupanda ku byobya byonso bisa kufika, kadi mukēmana ku meso a Mwanā muntu.” (Luka 21:34-36) Yesu wānene bya binebine būmi bulondwalondwa na bavule: mudyopolo, bunkolwankolwa, ne būmi bwa kuzumbijazumbija mutyima.

15. Mwanda waka tufwaninwe kwepuka mudīlo ne mutomeno mpata?

¹⁵ Mudīlo mpata ne butōndwe kebikwatañenepo na misoñanya ya mu Bible kadi tufwaninwe kwijiba’byo. “Kokekalapo umbukata mwa batomatoma vinyu; nansha mubukata mwa badyadyadya mwita,” ye Bible unena. (Nkindi 23:20) Kyaka kidi’po ke enkapo kudya nansha kutoma kufika pa luno ludingo. Nansha ke kumeso kwa kufika pa luno ludingo, bibwanya kala kupa muntu mukunukunu ne mulēle. “Mūya wa wamulēle usakanga,” mo munenena lukindi lwa mu Bible, “ino kumonapo nansha kimo kine mpika.” (Nkindi 13:4) Muntu wa uno muswelo ubwanya kukimba kulonga kiswa-mutyima kya Leza, ino kumona kyasaka mpika mwanda wa kalengwa kandi.

16. I muswelo’ka otukepuka kulēmenenwa na kuzumbijazumbija mutyima pangala pa bisaka byetu?

¹⁶ Le byakūmininwa bya umbūmi byādyumwine’ko Yesu nabyo i bika? Bino i bya kuzumbijazumbija mutyima bya muntu mwine, bya kukwatakanya kisaka ne biifwene na bino. Bine, kuleka bino bintu bitulēmenena ke kuyampepo! “Lelo kudi umo po mudi’po ukokeja kulepeja’ko bidi mafuku a bumi bwandi na kwikambakanya mutyima wandi?” ye Yesu wāipangwile. Kupwa wādyumuna bemvwaniki bandi amba: “Kemukizumbazumbai’mba: ‘Le tukadya ka? Tukatoma ka? Tukavwala bika?’ I bampikwa kukulupila Leza bo bakimbakimba byonso’bya. Ino Shenu udi mulu uyukile byonso byo mubudilwe.” Kutūla tumweno twa Bulopwe pa kifuko kibajinji mu būmi bwetu ne kukulupila mudi Yehova amba uketukwakanya kukatyepeja’ko kuzumbijazumbija mutyima ne kwitwikadija nyeke balanguke.—Mateo 6:25-34, MB.

17. Le kulondalonda bintu bya ku ngitu kuletanga namani kuzumbijazumbija mutyima?

¹⁷ Kuzumbijazumbija mutyima kutambanga ne ku kulondalonda bintu bya ku ngitu. Kimfwa, bamo bekolejanga abo bene mu būmi na kupota bintu bibapite kipimo. Bakwabo nabo bakokwanga na mushipiditu wa kusaka kupeta bukidibukidi, ne kwikuja mu busunga buleta kyaka. Ku bangi nako, kufunda masomo malamala a kusaka kutambula lupeto luvule kwikalanga ke dikinga. Shako, kufunda masomo a ludingo kampanda kukwashanga muntu asokole kaji. Ino bubine i buno: kulondalonda masomo keapu myaka mulwimulwi kufikijanga bamo ku kubela ku mushipiditu. Bine, ino i ngikadilo imbi kutanwa’mo pano pafwena difuku dya Yehova! Bible udyumuna’mba: “Boba batele mityima’mba, tusakwikala bampeta, nabya abaponena mu kutompibwa, abapi mu dikinga, ne mu  bya kilokoloko kya bulembakane, ne kya byakwiletelela, bino bidi namino bitūkija bantu [ku] koneka, ne umbufudile.”—1 Temote 6:9.

18. I bwino’ka botufwaninwe kutamija shi tusaka kwepuka kuponena mu būmi bwa kukimbakimba bintu bya ku ngitu?

¹⁸ Kikatampe kikwasha muntu aleke kuponena mu būmi bwa kukimbakimba bintu bya ku ngitu i kutamija bwino bwa kusansanya biyampe ne bibi potyiba mbila. Buno bwino butamijibwanga na kudya kitatyi ne kitatyi ‘bidibwa bikomo bya ku mushipiditu bya boba ke batame,’ ne kwikala na ‘bya kwivwana nabyo bibidile kala kusansanya.’ (Bahebelu 5:13, 14) Kuyuka “kutonga kyokya kitabukile kunengela” mu bintu bya kutangidija kumeso nako kuketukinga tuleke kutonga butongi bubi.—Fidipai 1:10, MB.

19. Shi tubamone amba ketukidipo na kitatyi kivule kya kulondalonda bintu bya ku mushipiditu, tufwaninwe kulonga’po namani?

¹⁹ Būmi bwa kukimbakimba bintu bya ku ngitu bwitusabanga meso, bwetūdila ne kitatyi kya kulondalonda bintu bya ku mushipiditu. Le tukebandaula namani mwa kwepukila kupya mu dino dikinga dya būmi bwa uno muswelo? Tufwaninwe kwibandaula mu milombelo tuyuke muswelo ne ludingo lwa kupēleja būmi bwetu. Solomone Mulopwe wa Isalela wa kala wānene amba: “Tulo twa muntu wa kwingila mingilo i tulumbuluke, shi adye bingi, shi adye bityutyu; ino kīkuta kya mpeta kekimulekapo kulāla tulo, ehe.” (Musapudi 5:12) Le tujimijanga kitatyi ne bukomo motusaka kukwatakanya bintu bya ku ngitu byampikwa mvubu? Mu kwenda tulundila’ko bintu, mo mu kwenda tubweja’ko kaji ka kulongolola’byo, kwibilama, ne kwibikinga. Le ke biyampepo kupēleja’ko būmi bwetu na kwitalula’ko bintu bimobimo bya ku ngitu?

Ikala Musumininwe Kwiteakanya

20, 21. (a) Mutumibwa Petelo witukulupija namani pa mwanda utala difuku dya Yehova? (b) I mingilo’ka ne bilongwa’ka byotufwaninwe kulonga mwa kwiteakenya ku difuku dya Yehova?

²⁰ Kitatyi kya ntanda ya mu myaka ya Noa kyātyepele, ne kya ino ngikadilo ya bintu nakyo kibatyepa. Mutumibwa Petelo witukulupija’mba: “Difuku dya Yehova dikāyanga bwa ngivi; monka mo mukapityila madiulu ne mikungulo mikatampe mīne, ne byamūlu bīne bikasunguluka ku kyanga kikatampe, ne ntanda mīne ne bilongwa byayo bidi monka [bikasokolwa].” Madiulu a kyelekejo—imbikalo imbi—nansha ntanda ya kyelekejo—bantu babombokele kudi Leza—kebikapandepo ku kyanga kya bukalabale budyendyemuka bwa Leza. Petelo pa kulombola amba tufwaninwe kwiteakanya ku dino difuku, wela kabobo amba: “Bino bintu byonso byobikasungululwa, mufwaninwe kwikala bantu ba muswelo’ka mu bilongwa bikola bya mwiendelejo ne mingilo ya bwine Leza, koku mukungila ne kulama mu ñeni kwikala’po kwa difuku dya Yehova!”—2 Petelo 3:10; 3:12, NW.

²¹ Kutanwa kotutanwanga nyeke ku kupwila kwa bwine Kidishitu ne kutambila mu busapudi bwa myanda miyampe kubadilwa mu bino bilongwa ikola ne mingilo ya bwine Leza. Tulongei’yo na mutyima umo wa kulamata kudi Leza koku tukungila na kitūkijetyima difuku dikatampe dya Yehova. ‘Twiningishei etutane mu ndoe yandi talala nyaa, bampikwa kiko, nansha kalema kakutopekwa.’—2 Petelo 3:14, MB.

Le Ukivulukile?

• Mwanda waka tufwaninwe kwikala beteakanye ku difuku dya Yehova?

• Wivwane bya kulondalonda mu būmi bwetu byo ke bintu byotutele’ko mutyima mpata, i bika byotufwaninwe kulonga’po?

• I bika biketukwasha tukomene mukunukunu wa ku mushipiditu?

• I mikadilo’ka imbi ya mu būmi yotufwaninwe kwijiba’ko ne tukejiba’ko namani?

[Bipangujo bya Kifundwa]

 [Bifwatulo pa paje 17]

Bantu ba mu myaka ya Noa kebātelepo mutyima ku butyibi bwādi bwibatengele—le abe nobe?