Bukatampe bwa Yehova I Bwampikwa Kusokolwa

“Yehova i mukatakata wa kutendelwa pakatampe pene, kadi bukatampe bwandi i bwampikwa kusokolwa.”—MITŌTO 145:3.

1, 2. Davida wādi muntu wa muswelo’ka, ne aye mwine wādi wimona namani ku meso a Leza?

 MUBUNDI wa mutōto wa 145 i muntu ubadilwa mu bana-balume batumbe mu mānga. Ku bwanuke bwandi, wālwile na kampangala mwilumbile bya bulwi, wāmwipaya. Uno mulembi wa mitōto, pa kubikala ke mulopwe kalala ka mavita, wāshindile balwana bavule. Dyandi i Davida, mulopwe wa bubidi wa Isalela wa kala. Ntumbo yandi yāshele isekununwa aye papo ke mufwe, ne dyalelo dino bavule bayukile myanda imutala.

² Eyo, byālongele Davida i bya kwanwa, ino aye mwine wādi mwityepeje. Wāimbīle Yehova amba: “Po nañanga madiulu obe, mīngilo ya minwe yobe, ne kweji ne ñenyenye, byo watūdile; lelo muntu nandi i waka, ōlañanga? Kadi mwana muntu ōpempula nandi le i waka?” (Mitōto 8:3, 4) Bine, Davida kādipo wilangila bu muntu mukatampe, o mwanda wānene amba Yehova ye umunyongolwele ku balwana nandi bonso, kadi wāmunena’mba: “Abe ubampe ngabo ya lupandilo yobe’ya; kadi kikōkeji kyobe [kibaumpe] bukatampe.” (2 Samwele 22:1, 2, 36) Bine, Yehova wityepejanga pa kulekela babipya-mambo, ne Davida wāfwijije’ko Leza pangala pa buntu Bwandi.

‘Nkakutumbijanga Leza Mulopwe’

3. (a) Davida wādi umona namani bulopwe bwa Isalela? (b) Le Davida wādi usaka kutendela Yehova muswelo’ka?

³ Davida wādi na bubine mulopwe ubikikilwe na Leza, ino wādi umona amba Yehova ye Mulopwe mwine wa Isalela. Wānena’mba: “Bulopwe bo bobe, a Yehova, kadi wazunzulwa bwa mutwe peulu pa byonsololo.” (1 Bilongwa 29:11) Bine, Davida wālēmekele Leza amba ye Muludiki! Wāimba’mba: “Nkakutumbijanga Leza wami, abe Mulopwe; kadi nkatōtanga [“nkeselanga,” NW] dijina dyobe dya nyeke na nyeke. Mafuku onso nkakutōtanga; kadi nkatendelanga dijina dyobe nyeke na nyeke.” (Mitōto 145:1, 2) Davida wādi usaka kutendela Yehova Leza mu bula bwa difuku dyonso ne nyeke ne nyekeke.

4. Mutōto wa 145 ulombolanga patōka mifwatakanyo’ka ya bubela?

⁴ Mutōto wa 145 i malondololo masumininwe ku mifwatakanyo ya Satana ya kunena amba Leza i muludiki wisakila’nka aye, usuminwa bipangwa byandi bwanapabo. (Ngalwilo 3:1-5) Kadi uno  mutōto utuluja bubela bwāpele Satana amba boba bakōkela Leza bamukōkelanga mwanda’tu wa kusaka kumwena’ko, ke kuswapo kobaswele Leza, mhm. (Yoba 1:9-11; 2:4, 5) Bene Kidishitu dyalelo balondololanga pamo bwa Davida ku mifwatakanyo ya bubela ya Dyabola. Basangedile lukulupilo lwabo lwa būmi bwa nyeke mu buludiki bwa Bulopwe mwanda basakanga kutendela Yehova nyeke ne nyekeke. Ne kadi midiyo ne midiyo kemishilule kala kulonga namino na kulombola lwitabijo lwabo mu kitapwa kya kikūlwa kya Yesu ne na kwingidila Yehova na kikōkeji ne buswe bu batōtyi bandi bepāne kadi babatyijibwe.—Loma 5:8; 1 Yoano 5:3.

5, 6. I mikenga’ka ya kwesela ne kutendela Yehova yotudi nayo?

⁵ Langa bidi mikenga mivule ya kwesela ne kutendela Yehova yotudi nayo batwe bengidi bandi. Tubwanya kumwesela ne kumutendela mu milombelo shi kintu kampanda kyotwatanga mu Bible, Kinenwa kyandi, kibetutenga ku mutyima. Tukokeja kutendela ne kufwija’ko Leza ponso potukunkwa ku mutyima na bintu byalongela bantu bandi nansha potusangala pa kumona kintu kansangwa kya kwanwa mu bupangi bwandi. Ne kadi tweselanga Yehova Leza ponso potwisambila pa mpango yandi na banabetu betabije ku kupwila nansha mu mīsambo yetu mikwabo. Bine, ‘mingilo miyampe’ yonso ingidilwa tumweno twa Bulopwe bwa Leza imutendelanga Yehova.—Mateo 5:16.

⁶ Mu bimfwa bya panopano bya ino mingilo miyampe mudi ne lūbako lwa bifuko bivule bya kutōtela’po byūbakwa na bantu ba Yehova mu matanda malanda. Luno lūbako pavule lukwatakanibwanga na lupeto lutūlwa na banabetu betabije ba mu matanda makwabo. Bene Kidishitu bamo baletanga bukwashi pa kwenda pambulwa nsengwa kukōbaka Mobo a Bulopwe mu ano matanda. Inoko mingilo miyampe ya mvubu kutabuka i kutendela Yehova na kusapula myanda miyampe ya Bulopwe bwandi. (Mateo 24:14) Monka mwikilombwela mavese alonda’ko mu Mutōto wa 145, Davida wāfwijije’ko Leza pangala pa buludiki Bwandi ne kutendela bulopwe Bwandi. (Mitōto 145:11, 12) Le nobe ufwijanga’ko Leza pangala pa mubikelo wandi wa buswe? Le wisambanga nyeke na bakwenu myanda ya Bulopwe bwandi?

Bimfwa bya Bukatampe bwa Leza

7. Tela buluji bwinebwine bwa kutendelela Yehova.

⁷ Mitōto 145:3 itulombola buluji bwinebwine bwa kutendelela Yehova. Davida wimba’mba: “Yehova i mukatakata wa kutendelwa pakatampe pene, kadi bukatampe bwandi i bwampikwa kusokolwa.” Bukatampe bwa Yehova kebudipo na mfulo. Kebukokejapo kusokolwa, kwivwanwa, nansha kupimwa’bo ne pa mfulo na bantu. Ino tusa kumwena byabuyabuya mu kubandaula pano bimfwa bilombola amba bukatampe bwandi i bwampikwa kusokolwa.

8. Le umbuo wa diulu ne ntanda usokola bika bitala pa bukatampe ne bukomo bwa Yehova?

⁸ Tompa kuvuluka difuku dyowadi kulampe na kibundi kyeñenya malampi, papo utala bufuku mu diulu dyampikwa makumbi. Mwene wātulumukile pa kumona buvule bwa ñenyenye mu diulu mudi mfindi fututu? Le kwaikelepo na mutyima wa kutendela Yehova pangala pa bukatampe bwandi mu kupanga ino imbuo yonso ya mūlu? Ino yowamwene’ya i kapindi katyuñunuñunu’tu ka mu ñenyenye mivule idi mu kisansa kya ñenyenye mubadilwa ne ino ntanda. Kadi yuka amba balanga bu kudi midiyala katwa ne kupita ya bisansa bya ñenyenye, ino enka bisansa bisatu kete byo bibwanya kumonwa pambulwa kutala mu matalabini amona kulampe. Bine, ñenyenye ne bisansa bya ñenyenye kebibadika bibundile umbuo mukatakata wa diulu ne ntanda i bukamoni bulombola bukomo bwa Yehova bwa kupanga ne bukatampe bwandi bwampikwa kusokolwa.—Isaya 40:26.

9, 10. (a) Le i myanda’ka ilombola bukatampe bwa Yehova imweka mu myanda itala Yesu Kidishitu? (b) Lusangukilo lwa Yesu lukomejanga lwitabijo lwetu namani?

⁹ Bandaula pano myanda mikwabo ilombola bukatampe bwa Yehova—myanda itala Yesu Kidishitu. Bukatampe bwa Leza bwāmwekele mu kupanga kwaāpangile wandi Mwana ne mu kumwingidija myaka mulwi bu “sendwe mwine mukata.” (Nkindi 8:22-31) Bukatampe bwa buswe bwa Yehova bwāmwekele ne pa kupāna wandi  Mwana wa bunka bu kitapwa kya kikūlwa kya kunyongolola bantu. (Mateo 20:28; Yoano 3:16; 1 Yoano 2:1, 2) Ne kintu kikomēne bantu kwivwana i umbidi wa ku mushipiditu wa ntumbo kadi keufu upelwe Yesu na Yehova pa kusangulwa kwandi.—1 Petelo 3:18.

¹⁰ Lusangukilo lwa Yesu lwālombele bintu bivule bitulumukwa bya bukatampe bwampikwa kusokolwa bwa Yehova. Leza kābudilwepo kujokeleja Yesu luté lwa mingilo yonso yaāingile pa kupanga bintu bimweka ne kebimweka. (Kolose 1:15, 16) Mu bino bintu mubadilwa ne bipangwa bikwabo bya ngitu ya mushipiditu, umbuo wa diulu ne ntanda, ntanda ne bungi bwayo, ne miswelo yonso ya byūmi bidi pa umbuo wetu. Yehova kāpelepo Yesu enka buyuki bukunkane bwa mānga yonso ya byūmi bidi mūlu ne pano pa ntanda byaādi umona kumeso kwa kubutulwa’ye bu muntu, ino wāmubwejeje’ko ne bintu byaādi umona paādi bu muntu mubwaninine. I amo, bukatampe bwa Yehova bwampikwa kusokolwa i bumweke mu lusangukilo lwa Yesu. Kadi kino kilongwa kikatampe i kyeya kikulupija amba kusanguka kwa bakwabo nako kubwanika. Kino kifwaninwe kukomeja lwitabijo lwetu amba Leza ukasangulanga midiyo ne midiyo ya bantu bafwile balamine mu luté lwandi lubwaninine.—Yoano 5:28, 29; Bilongwa 17:31.

Mingilo ya Kutendelwa ne Bilongwa Bikatampe

11. Le i mwingilo’ka mukatampe wa Yehova wāshilwile mu dya Pentekosa 33 K.K.?

¹¹ Tamba Yesu usangulwa, Yehova uloñanga mingilo mikwabo mikatampe kadi ya kutendelwa. (Mitōto 40:5) Mu dya Pentekosa 33 K.K., Yehova wāikadije’ko muzo umpya, “Isalela wa Leza,” wābundilwe na bana ba bwanga ba Kidishitu bāshingilwe māni a mushipiditu sandu. (Ngalatea 6:16, MB) Na bukomo bonso, uno muzo umpya wa ku mushipiditu wāsambakene ntanda yonso yādi iyukene mu mine myaka’ya. Nansha byokwāikele bupondo bwābutwile Bipwilo bya Kine Kidishitu kinondanonda na lufu lwa batumibwa ba Yesu, Yehova wāendelele na kulonga mingilo ya kutendelwa mwanda wa kufikijija mpango yandi.

12. Kwikala kwikele Bible mu ndimi yonso mikatampe inenwa pano pa ntanda kulombola bika?

¹² Kimfwa, mikanda itabijibwe mu Bible yālaminwe ne mwenda mafuku yaalamunwa mu ndimi yonso mikatampe inenwa pano pa ntanda dyalelo. Bwalamuni bwa Bible bwalamunwanga divule mu bikoleja ne mu byaka bya kusaka kwipaibwa na bengidi ba Satana. Kunena na bubine, kwalamunwa kwa Bible mu ndimi 2 000 kekwadipo kwa kubwanika shi kekyadipo kiswa-mutyima kya Yehova, Leza wa bukatampe bwampikwa kusokolwa!

13. Tamba mu 1914, lelo bukatampe bwa Yehova i bumweke namani kukwatañana na mpango yandi itala Bulopwe?

¹³ Bukatampe bwa Yehova i bumweke ne mu mpango yandi itala Bulopwe. Kimfwa, mu mwaka wa 1914, wābikikile Yesu Kidishitu wandi Mwana bu Mulopwe wa mūlu. Kinondanonda na penepa, Yesu wēkwata’ko na kulwa na Satana ne bademona bandi. Wēbapanga mūlu ne kwibanyunga kufula kufula kwa pano panshi, kobelaija kwelwa mu lupongo. (Kusokwelwa 12:9-12; 20:1-3) Tamba penepa, balondi ba Yesu bashingwe māni batanwanga na kupangwapangwa kuvule. Inoko Yehova wibakwatakanyanga mu kino kitatyi kya kwikala’po kwambulwa kumweka kwa Kidishitu.—Mateo 24:3, NW; Kusokwelwa 12:17.

14. Le i mwingilo’ka wa kutendelwa wāingile Yehova mu mwaka wa 1919, ne uno mwingilo i mulupule bika?

 ¹⁴ Mu mwaka wa 1919, Yehova wāingile mwingilo mukwabo wa kutendelwa ulombola bukatampe bwandi. Balondi ba Yesu bashingwe māni, bādi batyimpilwe panshi byobakomenwa kwingila ku mushipiditu, bājokele ku būmi. (Kusokwelwa 11:3-11) Mu myaka yālondele’po, bāsapula na bupyasakane myanda miyampe ya kushimikwa kwa Bulopwe bwa mūlu. Penepo bashingwe māni bakwabo bākongakanibwa mwa kubwaninya kibalwa kya bantu 144 000. (Kusokwelwa 14:1-3) Yehova, kupityila ku balondi ba Kidishitu bashingwe māni, i mwāle kyalwilo kya ‘ntanda impya,’ kitango kya bantu boloke. (Kusokwelwa 21:1) Shi ke pano, ‘ntanda impya’ ikekala namani shi bashingwe māni ba kikōkeji bonso abapu kwenda mūlu?

15. I mwingilo’ka utangidilwe na bene Kidishitu bashingwe māni, ne i mulupule bipa’ka?

¹⁵ Mu mwaka wa 1935, nimelo ya difuku 1 ne ya mafuku 15 Kweji 8, ya uno julunale yādi na bishinte bya mvubu bitala pa “kibumbo kikatampe” kitelelwe mu Kusokwelwa shapita 7. Bene Kidishitu bashingwe māni bapyasakane bāshilwile kukimba ne kutweja mu kisense kyabo bano batōtyi nabo ba mu mizo, bisaka, bantu, ne ndimi yonso. Kino “kibumbo kikatampe” kikapanda pa “malwa makatakata” afwena’a ne kupebwa kyepelo kya būmi bwa nyeke mu Paladisa bu bantu bakabunda lonso ‘ntanda impya.’ (Kusokwelwa 7:9-14) Pano mwingilo wa kusapula Bulopwe ne wa kulonga bana ba bwanga utangidilwe na bene Kidishitu bashingwe māni i mulupule bantu midiyo isamba ne bya pangala badi na lukulupilo lwa būmi bwayayaya mu paladisa ya pano panshi. Lelo i ani utelelwa kuno kwilundila’ko konso’ku nansha Satana ne ntanda yandi mibole byobetulwa? (1 Yoano 5:19) I enka Yehova bunka bwandi ye ulonga byonso’bi na mushipiditu sandu wandi.—Isaya 60:22; Zekadia 4:6.

Ntumbo ne Bulēme Bukatakata bwa Yehova

16. I kika kinenenwa amba bantu kebakokejapo kumona ‘bukatampe bwa ntumbo ya bulēme bwa Yehova’?

¹⁶ ‘Mīngilo ya kutendelwa’ ne ‘bilongwa bikatampe’ bya Yehova, shi bika shi bika, bantu kebakelwa’byopo. Davida wāsonekele amba: “Lukongo luno lukatumbijanga mīngilo yobe ne ku lukwabo, ne kusapula bilongwa byobe bikatampe. Byabulopwe bya ntumbo ya buleme bobe, ne mīngilo yobe ya kutendelwa nkafwatakanyanga’byo. Kadi bantu bakēsambanga bukomo bwa bilongwa byobe byamalwa; kadi nami nkasapulanga bukatakata bobe.” (Mitōto 145:4-6)  Ino Davida wāyukile namani bukatampe bwa ntumbo ya Yehova, “aye Leza [nandi] i mushipiditu” kamonwe na meso a bantu?—Yoano 1:18; 4:24.

17, 18. I bika byālengeje Davida atamije mutyima wa kufwija’ko Yehova pangala pa ‘bukatampe bwa ntumbo ya bulēme bwandi’?

¹⁷ Shako, Davida kāmwenepo Leza, ino kudi miswelo yāmulengeje atamije mutyima wa kufwija’ko Yehova pangala pa bulēme bwandi. Kimfwa, wādi ukokeja kutanga Bisonekwa bilembelwe’mo bilongwa bya bukomo bya Leza, pamo bwa konakanibwa kwa ntanda imbi ku dilobe dikatampe dya mema. Ne kadi Davida kābudilwepo kuyuka muswelo wāikele Leza kufwija bilezaleza bya mu Edipito bumvu pa kunyongolola bene Isalela bādi bamuninwe’mo bupika. Bino binkumenkume bwādi bukamoni bulombola bulēme ne bukatampe bwa Yehova.

¹⁸ Na bubine, Davida wātamije mutyima wa kufwija’ko Leza pangala pa bulēme bwandi na kutanga Bisonekwa ne na kulanguluka’po. Kimfwa, kābudilwepo kulanguluka pa byāpityile kitatyi kyāpele Yehova bene Isalela Bijila. Kwāikele mikungulo, mapeni, dikumbi dikatakata dya mutyika, ne diwi dya kimpungidi dikatampe. Lūlu lwa Shinai lwājina ne kufituka mwishi. Bene Isalela bādi babungakenine munshi mwa lūlu bāivwana diwi ditela “bijila dikumi” umbukata mwa mudilo ne dikumbi, pēsambile nabo Yehova kupityila kudi mwikeulu ntunguluji wandi. (Kupituluka 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Divilu 19:16-20; Bilongwa 7:38, 53) Bine, bino byādi bilomboji bikatampe kashā bya bukatampe bwa Yehova! Boba baswele Kinenwa kya Leza ne kulangulukila pa nsekununi pamo bwa ino bakunkwanga mityima na ‘bukatampe bwa ntumbo ya bulēme bwa Yehova.’ Eyo, dyalelo tudi na Bible yense mutuntulu mudi bimonwa bya ntumbo bishileshile bituyukija bukatampe bwa Yehova.—Ezekyele 1:26-28; Danyele 7:9, 10; Kusokwelwa, shapita 4.

19. I bika bikatamija mutyima wa kufwija’ko Yehova pangala pa bulēme bwandi?

¹⁹ Muswelo mukwabo wālengeje Davida atamije mutyima wa kufwija’ko Leza pangala pa bulēme bwandi i kwifunda bijila byāpelwe Isalela na Leza. (Kupituluka 17:18-20; Mitōto 19:7-11) Kukōkela bijila bya Yehova kwālengeje muzo wa Isalela wikale mulēme ne mupandulwe mu mizo mikwabo yonso. (Kupituluka 4:6-8) Netu, pamo’nka bwa Davida, shi tutanga Bisonekwa kitatyi ne kitatyi, tulanguluka’po na mushike, ne kwifunda’byo na kininga, tukatamija mutyima wa kufwija’ko Yehova pangala pa bulēme bwandi.

Ngikadilo ya Leza Bukata’yopo!

20, 21. (a) Mitōto 145:7-9 itumbija bukatampe bwa Yehova pa mwanda wa ngikadilo’ka? (b) Lelo ino ngikadilo ya Leza itelelwe pano idi na lupusa’ka pa boba bonso bamuswele?

²⁰ Monka motwamwena, mavese asamba mabajinji a Mitōto 145 etupa bubinga bushikate bwa kutendelela Yehova pangala pa bintu bikwatañene na bukatampe bwandi bwampikwa kusokolwa. Vese wa 7 kutūla ku wa 9 utumbija bukatampe bwa Leza na kutela ngikadilo yandi. Davida wimba’mba: “Bakēsambanga kivulukilo kya būmuntu bobe bukatampe, kadi ne kwimbila boloke bobe. Yehova i wa buntu, muyūle lusalusa; wijanga pa kufuna bulobo, kadi i wa kanye kakatampe. Yehova i muyampe ku bonso; kadi lusa lwandi lwa kikōkeji ludi peulu pa mīngilo yandi yonso.”

²¹ Pano Davida ulombola bidi patōka buyampe ne boloke bwa Yehova—ngikadilo imunena Satana Dyabola amba kadipo nayo. Le ino ngikadilo idi na lupusa’ka pa boba bonso baswele Leza ne kukōkela ku buludiki bwandi? Bine, muswelo uludika Yehova na buyampe ne boloke uletelanga batōtyi bandi nsangaji ibafikija ku kukomenwa kuleka  kwisamba mitendelo yandi. Kadi buyampe bwa Yehova budi “ku bonso.” Bine, kino kikakwasha bavule balamuke pa mutyima ne kwikala batōtyi ba Leza wa bine pakidi mema mu manwi pano.—Bilongwa 14:15-17.

22. Yehova ulongelanga bengidi bandi bintu namani?

²² Kadi Davida wāfwijije’ko Leza pangala pa ngikadilo yātyityije Leza mwine popa paāpityile “ku meso [a Mosesa], wesāsula’mba: Yehova! Yehova Leza! muyule lusa ne buntu, wija pakufuna bulobo, kadi i wa kanye ka ntanda ne ntanda, ne binebinepo.” (Divilu 34:6) O mwanda Davida wānene amba: “Yehova i wa buntu, muyūle lusalusa; wijanga pa kufuna bulobo, kadi i wa kanye kakatampe.” I bine Yehova udi na bukatampe bwampikwa kusokolwa, ino upanga bantu bandi bamwingidila bulēme na kwibalongela bintu na kanye. I muyulwe lusalusa, wa mutyima wa kulekela babipya-mambo besāsa kukwatañana na kitapwa kya kikūlwa kya Yesu. Kadi Yehova wijanga pa kufuna bulobo, upanga bantu bandi mukenga wa kunekenya bukōkekōke bwabo bubwanya kwibakalakanya kutwela mu ntanda impya ya boloke.—2 Petelo 3:9, 13, 14.

23. I ngikadilo’ka ya mvubu ikesambilwa’po mu kishinte kilonda’ko?

²³ Davida wātendele kanye ka buswe ka Leza, ke buswe bwandi bwa dikōkeji kadi. O mwanda kipindi kishele’ko kya Mitōto 145 kilombola muswelo umwekeja Yehova ino ngikadilo ne muswelo witaba bengidi bandi ba dikōkeji ku kanye kandi ka buswe. Ino myanda ikesambilwa’po mu kishinte kilonda’ko.

Usa Kulondolola Namani?

• I mikenga’ka idi’ko ya kutendela Yehova “mafuku onso”?

• Le i bimfwa’ka bilombola amba bukatampe bwa Yehova i bwampikwa kusokolwa?

• Tukatamija muswelo’ka mutyima wa kufwija’ko Yehova pangala pa bulēme bwandi bwa ntumbo?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 3]

Bisansa bya ñenyenye mu umbuo wa diulu ne ntanda bilombola bukatampe bwa Yehova

[Kutambile Kifwatulo]

Na lupusa lwa Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin

[Kifwatulo pa paje 5]

Le bukatampe bwa Yehova bwāmwekele namani mu myanda itala Yesu Kidishitu?

[Kifwatulo pa paje 6]

Bene Isalela pobātambwile Bijila ku Lūlu lwa Shinai, bēmwenine bulēme bwa ntumbo bwa Yehova